zondag 24 juli 2016

Konstantin Wegerer 39





Mój koń międzyczasie odpoczywał przed domem. Wspinałem na konia, dał mu leciutka uderzenie na tyłek, cmoknął z mój język, i od razu zrozumiał to jako komenda dla szybszego biegu. Mieliśmy podróż od około trzech godzin przed sobą i dni na wiosnę nie były jeszcze długie. W każdym razie, nie chciałem jechać w ciemność na drogach, które nie były mi znane. Najkrótsza droga od Nove Mesto byłoby bezpośrednio przez górami w dolina Kwisa, ale nie znalem ta droga. Dlatego pojechałem najpierw do Jindrichovice, gdzie byłem już w początek mój podróż. Stąd wiedziałem, dalszej droga w dolina Kwisa i do zamek Gryf. Decyzja ta okazała się dość szybko dobre, bo mój koń poruszający pod górę, szybko, się zmęczył, a ja musiałem dlatego pojechać w wolniejszym bieg. Dlatego zmierzch już zaczynała, kiedy sięgnąłem szlaku handlowego od Zittau do Mirsk, a ja znów byłem na mnie znanym terenie.


Powitanie na Gryf był bardzo serdeczny. Miałem uczucie że wrócę do ciepłego dużą rodzinę. Służący jeźdźca dbał o mojego konia, więc od razu można poinformować Pani od mojej jazdy. Kiedy przyszedłem do jej pokojów, prosiłem dziewicą aby mnie zameldować i zapytać, czy miałem jeszcze tego samego dnia raportować. Dziewica ledwo zniknął w pokoju, i drzwi otworzyły się, a sam Pani Eleanora wyszedł i krzyknęła: "Do środku w tobie, do środku w tobie oczekiwaliśmy cię wczoraj"


Potem dopiero widziałam, że nie siedział młody człowiek w wygodnie fotelu. Zrobiłem mały ukłon i przedstawiłem się. Potem uśmiechnął się i powiedział: "Słuchałem już od młodego ratownika i jestem pewien, że inteligentny jeździec może myśleć, kim jestem". Wtedy on również wstał robił krótki ukłon; "Johann Georg von Hohenzollern auf Sygmaringen". Usiadł znowu i po chwili dodał:"., a teraz usiąść, wypij kieliszek czerwonego wina z nas i opowiadaj swój raport.




Mijn paard had zich intussen voor het huis uitgerust. Ik steeg op, gaf hem een tikje op de kont, klakte met mijn tong, want hij meteen als een bevel voor een snellere gang begreep. We hadden nog een rit van ongeveer drie uur voor de boeg, en de dagen in het voorjaar waren nog niet lang. In ieder geval wilde ik niet in het donker rijden op wegen die me niet bekend waren. De kortste weg vanaf Neustadt zou direct over de bergen in het Queisdal geweest zijn, maar ik kende deze weg niet. Daarom reed ik eerst naar Heinersdorf, waar ik op de heenweg ook al was geweest. Vandaar kende ik de verdere weg in het Queisdal en naar Greiffenstein. Deze beslissing bleek al snel heel goed te zijn, want mijn paard werd bij het bergop rijden zienderogen moe, en ik moest in een langzamere gang gaan rijden. Daarom schemerde het al, toe ik de handelsweg van Zittau naar Friedeberg bereikte, en ik me weer op bekend terrein vond.


De begroeting op de Greiffenstein was zeer hartelijk. Ik had het gevoel in een hartelijke grote familie terug te keren. Een ruitersknecht verzorgde mijn paard, zodat ik meteen de vrouwe over mijn rit kon vertellen. Toen ik bij haar kamers kwam, vroeg ik een maagd me aan te melden, en te vragen of ik nog dezelfde dag verslag moest doen. De maagd was nog maar kort in de kamer verdwenen, of de deur vloog open en Vrouwe Eleonora kwam zelf naar buiten en riep: ‘Naar binnen met jou, naar binnen met jou, we hadden je gisteren al verwacht.’


Daarna zag ik pas, dat in een gemakkelijke stoel een jonge heer zat. Ik maakte een kleine buiging en noemde mijn naam. Daarop glimlachte hij en zei: ‘Ik heb al van de jonge redder gehoord en ben er zeker van, dat de slimme ruiter wel denken kan, wie ik ben.’ Vervolgens stond hij op, maakte eveneens een korte buiging: ‘Johann Georg von Hohenzollern auf Sygmaringen.’ Hij ging weer zitten en na een korte pauze voegde hij toe: ‘en nu ga zitten, drink een glaasje rode wijn met ons en breng je verslag uit.’

zondag 17 juli 2016

Konstantin Wegerer 38




Eleonora von Schaffgotsch chciała do ślubu zrobić wielki dekoracyjny talerz, gdzie nowe związek z herbami von Schaffgotscha i rodziny von Hohenzollern został pokazany. Dlatego miałem w moim bagaż oprócz  moich zaproszeń też rysunek od malarza z Gryfów, jak herb ma wyglądać w prawdziwe wielkości. Pan od odlewanie cyna  znalazłem szybko i od razu zgadzał się do wykonywania pracy w wymaganym czasie. Dawał mnie przybliżoną cenę talerzu jednego łokieć szerokości i też pokazał mnie kilka próbek mniejszych talerzy. Tak duży talerz w jego życiu nigdy nie robił , a on wyjaśnił mi jaki trudności można oczekiwać. Był najwyraźniej dumny z otrzymania tak ważną misję, w ten sposób mógłby  zwiększyć swoją reputację. Wybrałem motywem na krawędzi talerz, który mnie podobał. Potem ustaliśmy cenie, która nawet była niższa niż cenie która Pani Eleanor chciała zapłacić. Teraz ja byłem dumny, bo miałem zakończyłem moją misję bez problemów i prosiłem o pisanie na papier, potwierdzeniem zamówienia. To był mój pierwszy poważny rzecz, którą zrobiłem, a to już dla moich nowych Panow. Mistrz od odlewanie cyna chciał talerz sam oddać kilka dni przed ślubem w zamek Kamienica.

Na pożegnanie, uścisnęliśmy dłonie, on, stary szary mistrzem, i ja, młody sługa jeźdźca. Nie byliśmy tylko jedynymi partnerami: wzajemny szacunek w kilku minutach negocjacji, ale również prawie przyjaciółmi. Mistrz Halbertal prosił mnie przy stole i wyciągnął butelkę domowego wina owocowego. napełnił dwa małe kieliszki i piliśmy zarówno na nasze zdrowie, a także na sukces zamówionego utworu.


Eleonora von Schaffgotsch wilde voor haar bruiloft een groot sierbord laten maken waarop de nieuwe verbintenis van de familiewapens van von Schaffgotsch en de familie von Hohenzollern afgebeeld was. Daarom had ik naast mijn uitnodigingen ook een tekening van de schilder uit Greiffenberg in mijn bagage, hoe het wapen er in de gewenste grote moest uitzien. De tingieter had ik snel gevonden en hij was ook meteen bereid, de opdracht in de gewenste tijd uit te voeren. Hij noemde me de geschatte prijs van een bord van één el doorsnee, en hij liet me ook enkele monsters van kleinere borden zien. Zo’n groot bord had hij nog nooit gemaakt, en hij legde me de te verwachten moeilijkheden uit. Hij was schijnbaar trots om zo’n belangrijke opdracht te krijgen, want dat zou zijn goede naam nog groter maken. Ik zocht een motief voor de rand van het bord uit, die ik mooi vond. Vervolgens sprak ik een prijs af, die nog lager laag dan de prijs die Vrouwe Eleonora bereid was te betalen. Nu was ik trots omdat ik mijn opdracht probleemloos had afgehandeld, en liet een papier met de opdrachtbevestiging schrijven. Het was mijn eerste grotere zaak die ik deed, en dan nog meteen voor mijn nieuwe heerschap. De tingietmeester wilde het bord zelf enkele dagen voor de bruiloft in slot Kemnitz afgeven.

Bij het afscheid schudden we elkaar de handen, hij, de oude grijze meester, en ik, de jonge ruitersknecht. We waren in de luttele minuten van onderhandelingen niet alleen partners met wederzijde hoogachting, maar ook bijna vrienden geworden. Meester Halbertal vroeg me aan tafel en haalde een fles met zelf gemaakte vruchtenwijn. Hij schudde twee kleine glaasjes in, en we dronken op op ons beider gezondheid en op het goed lukken van het bestelde stuk.

zondag 10 juli 2016

Konstantin Weger 37 Nove Mesto

nad Smrkem kolo Nove Mesto

Podczas obiadu, słyszałem w różnych rozmowy wiele o Gryf i jego mieszkańców, nawet od dzieciństwa o które jeszcze nic nie wiedziałem. Oni najwyraźniej znali się bardzo dobrze. Poprosiłem wkrótce o pożegnanie, ponieważ miałem długą drogę przed mnie. Droga najpierw poszedł  powoli pod górę, a mój nowy koń musiał najpierw przyzwyczaić się do moich rozkazów, aby oszczędzać  swoje siły na stromych pod górki, a nie chodzić zbyt szybko. Chciałbym zjechać do źródła Lazne Libverda bo dziadek wiele cudownych rzeczy powiedział o tym, ale było niestety za późno.

Dla Nove Mesto dostałem specjalne zadanie. Pojechałem do pierwszego domu, i pytałem o mistrz wlewanie cyna  Halbertal. To nie było trudne w tego nowego miasta, znaleźć jego dom i warsztat, bo wszystkie ulice były proste i skrzyżowane pod kątem prostym. Rynek też był duży prostokąt. Miasto było kilka lat temu dla górników budowany przez rodzinę von Redernu z Frydlandzie, który pracowali dla nich w kopalni cyna na góra Medenec i Rapicka. W mieście następnie osiedli inni rzemieślnicy, którzy cyna przetwarzali na dzbanki, kubki i talerze.


Tijdens het middageten hoorde ik in de gesprekken nog veel over de Greiffenstein en zijn bewoners, ook uit de kindertijd, waar ik nog niets van wist. Men kende elkaar blijkbaar heel goed. Ik vroeg al snel om mijn afscheid, want ik had nog een lange weg voor me. De weg ging eerst langzaam bergop en mijn nieuwe paard moest eerst aan mijn bevelen wennen, om zijn krachten voor de sterkere hellingen te sparen, en dus niet te snel lopen. Ik had graag de afslag naar de bron van Liebwerda genomen, omdat grootvader hier veel wonderbaarlijks over verteld had, maar daarvoor was het helaas te laat. 
 

Voor Neustadt had ik een bijzondere opdracht gekregen. Ik reed naar het eerste huis, en vroeg naar de tingietmeester Halbertal. Het was niet moeilijk in de nieuwe stad zijn huis en werkplaats te vinden, want alle straten liepen kaarsrecht en kruisten elkaar in rechte hoeken. Ook het marktplein was een grote rechthoek. De stad was enkele jaren geleden voor de mijnwerkers door de familie von Redern uit Frydland aangelegd, die voor hun werkten in de tin groeves aan de Koper- en Rapplitzberg. In de stad hadden zich vervolgens ook andere ambachtslieden gevestigd die het tin verwerkten tot kannen, bekers en borden.
    

zondag 3 juli 2016

Konstantin Wegerer 36 (Hejnici)

Hejnici

Następnego dnia miałem inny niż do tej pory podjąć inną, dłuższą drogę do Hejnici. Wittiga była po  burzy tak nadęty,  że normalna droga, przez dolinę został zalany. Przez to doszedłem dopiero do popołudnia u moim celem. Ostatnia część drogi poszła między granitowych filary z posągi świętych, to droga pielgrzymski do kościoła w Hejnici który wkrótce można zobaczyć leżącego na górze.

Zaproszenie dałem Panów z dworu, i powiedziałem co mi się dzień wcześniej stało na drodze do Hejnici. Ponieważ to było prawie pora kolacji, miałem dołączyć się do obiadu. Dzwonek w dworek zaczął dzwonić, i wezwał wszystkich w pobliżu ruchliwego pracowników do domu. Młody człowiek w moim wieku podjechał w towarzystwie nieco młodszej dziewczynki, a prawdopodobny jego siostra, siedząc na pięknym białym koń. Skakali radośnie z koni i prowadzili je do stajnia. Dziewczynka wróciła pierwszym i spojrzała na mnie ze zdziwieniem: "Co ty tu robisz? Jak masz na imię?"

Przedstawiłem się i powiedział, że przywiozłem wiadomość od Gryf. Wtedy dziewczyna krzyknęła do swojego brata: "Jakubie, Jakubie, tutaj jest zwiastunem z Gryf. Założę że Eleonora  ma zamiar poślubić tego Hohenzollerna. Pamiętasz, pięć lat temu, u pogrzeb Christoph, on był tam też i awansował do nie, choć nie jest już najmłodszy w jej trzydziestu lat. Myślę, że Magda i Ella uważają, że jest fantastyczna, aby otrzymać nowy ojciec, i Hans Ulrich też.

Osobiście jeszcze ja nie myślałem o, jak Hans Ulrich o zbliżającym drugiego małżeństwa matce myślał. Nie dużo o tym powiedział mi. Wierzyłem, że  bardzo uwielbiał jego matką, a dopiero i tylko  myślał o to, że ona podobnie jak z  jego ojciec, była szczęśliwy. Ona sądziła sama bardzo dobrze i działała wspaniały, ale zawsze było bardzo trudne dla jej macierzyńskiej naturze, udowodnić się , wśród wielu mężczyzn. On teraz miał jego wujkowi Heinrich, Conrad i Caspar jako opiekunów, które zajmowali się z jego sprawy. Siostra Hansa Ulricha, Eleanora nie dawno skonczyla siedem lat i kolegowała się łatwe z wkrótce w ich domu mieszkający nowy pan, ponieważ on uczynił z jej wielu zabawnych gier. Jej ojciec, znała tylko jaka dwa-letni i szybko zapomniała go.


De volgende dag moest ik nu een andere, langere weg naar Haynsdorf inslaan. De Wittig was na het onweer zo gezwollen, dat de gebruikelijke weg, door het dal, ondergelopen was. Zo kwam ik pas tegen de middag bij mijn doel aan. Het laatste deel van de weg ging tussen granieten zuilen met daarop heiligenbeelden, een pelgrimsweg naar de kerk in Haynsdorf, die men weldra op berg zou zien liggen.

De uitnodiging gaf ik aan de heren van het landgoed, en vertelde wat er me daags tevoren op de weg naar Haynsdorf overkomen was. Omdat het bijna etenstijd was, moest ik bij hun middagmaal aansluiten. Een klokje in het landhuis begon te luiden, en riep alle in de buurt bezige arbeiders naar huis. Een jongeman van mijn leeftijd kwam aangereden, begeleid door een iets jonger meisje, zeker zijn zus, gezeten op een prachtige schimmel. Ze sprongen vrolijk van hun paarden en brachten ze naar de stal. Het meisje kwam als eerste weer naar buiten en keek me verbaasd aan: ‘Wat doe jij hier? Hoe heet jij?’

Ik stelde me voor, en zei, dat ik een bericht van de Greiffenstein had gebracht. Waarop het meisje luid naar haar broer riep: ‘Jacob, Jacob, hier is een bode van de Greiffenstein. Ik wed dat Eleonora met die van Hohenzollern gaat trouwen. Weet je nog van vijf jaar geleden bij de begrafenis van Christoph was hij er ook en maakte haar avances, hoewel ze met haar dertig jaar niet meer de jongste is. Ik denk dat Magda en Elizabeth het fantastisch vinden om een nieuwe vader te krijgen, en Hans Ulrich ook.

Zelf had ik er nog niet over nagedacht, over hoe Hans Ulrich over het naderende tweede huwelijk van zijn moeder dacht. Hij had me er weinig over verteld. Ik geloofde dat hij uitzonderlijk veel van zijn moeder hield, en er alleen aan dacht dat zij nu weer, net als met zijn vader, weer gelukkig werd. Het alleen regeren had ze weliswaar zeer succesvol gedaan, maar was voor haar moederlijke aard steeds heel zwaar geweest, om zich steeds tussen de vele mannen te bewijzen. Hij had dan nu ook zijn ooms Heinrich, Conrad en Caspar als voogd, die zijn zaken regelden. Hans Ulrichs zus Eleonora was pas zeven jaar geworden, en had met de zich weldra in het huis trekkende nieuwe heer makkelijk bevriend, want hij deed met haar veel leuke spelletjes. Haar vader had ze alleen als tweejarige gekend en had hem dus snel vergeten.




zaterdag 25 juni 2016

Konstantin Wegerer 35 (Raspenava)




Pomyślałem, że najlepiej jest iść z powrotem do Raspenawa. Rzuciłem siodło na moim ramieniu,  powiesiłem skórzana torba i ruszyłem z powrotem. Byłem smutny i przygnębiony, że straciłem wierne zwierząt. Tak szybko mój dotąd szczęśliwy podróże zmieniło w smutny koniec. Już robilo się ciemno, kiedy przyjechałem na gospodarza tej rano w Raspenawa.

Powiedziałem ich, co się ze mną stało, i bezpośredni dostalem przyjazna pomoc. Oczywiście, mogłem spędzić tu noc, a oni dają mi nowego konia na powrót. W pomywalnia natychmiast postawili duża wanna z ciepłą wodą, gdzie wziąłem kąpiel aby znowu ogrzać mnie. Kiedy umyłem się w gorącej wodzie i wmasowałem moje mięśnie, nagle spojrzeli na mnie czworo dzieci, dwóch chłopców i dwie dziewczynki z otwartego okna i zaczeli śmiać się wesoło. Dla nich to był podobno dość powszechne, aby zobaczyć mnie w wannie, moja nagość ich w ogóle nie przeszkadza. Na początku jednak wstydziłem się trochę, ale wtedy wstałem w wannie i wycierałem całe moje ciało od góry do dołu. Nagle uderzyło mnie, strumyk zimnej wody. Chłopiec wziął łyk zimnej wody u źródła na zewnątrz i pryskał go na mnie. Najpierw u dzieci było wyczekujący cisza, ale kiedy zacząłem się śmiać głośno, zostało to entuzjastycznie przyjęty. Nagle zniknęli wszystkie cztery, ale po chwilka padli cztery strumyki na mnie. Tak więc pozwoliłem sobie jakiś czas, od przodu i od tyłu, od lewej do prawej opryskiwać przez dzieci. Nagle brzmiał donośny głos żeński na zewnątrz i wszystkie cztery zniknęli w jednej chwili. Dostałem już jakieś suche i ciepłe ubranie, i czułem się wkrótce znowu dobrze, ale teraz wyraźnie zauważyłem moje zmęczenie. Przed zaśnięciem, jeszcze pomyślałem znowu o moim dobrym koniem który straciłem w tym dniu. Potem jednak wróciła myśl o tej wesołych dzieci, i ponownie cieszyłem się z tego doświadczenia. Przypomniałem sobie o opowieści dziadka, który opowiadał o wojen husyckich, które często musiałem przerwać ponieważ opowieściami o nadużycie kobiety, bo po prostu nie mogłem już to słuchać. Jak to cudowny, że możemy teraz żyć w tym spokojnym czasie, a dzieci mogą dorastać beztroski i radosny.


Ik dacht dat het, het beste was, om naar Raspenau terug te lopen. Ik gooide het zadel over mijn schouder, hing de velzak om en begaf me op de terugweg. Ik was bedroefd en terneergeslagen, ik had mijn trouw dier verloren. Zo snel had mijn tot zover gelukkige rit een treurig einde gekregen. Het was al donker aan het worden, toen ik bij de gastgevers van vanmorgen in Raspenau aankwam.

Ik vertelde wat me gebeurd was, en kreeg ogenblikkelijk vriendelijke hulp. Vanzelfsprekend kon ik hier de nacht doorbrengen, en ze zouden me een nieuw paard meegeven voor de terugrit. In de waskeuken van de hof werd meteen een grote kuip met heet water klaar gemaakt, waarin ik een bad nam om me zo weer op te warmen. Toen ik me in het hete water waste en mijn spieren masseerde, keken me plotseling vier van de kinderen , twee jongens en twee meisjes, vanuit een open raam aan en begonnen vrolijk te lachen. Het was voor hen blijkbaar heel gewoon mij bij het bad toe te kijken, mijn naaktheid stoorde hen geenszins. In het begin had ik toch wel schaamtegevoelens, toen echter ging ik rechtop in de badkuip staan en droogde mijn hele lichaam van boven naar beneden af. Plotseling trof me daarbij een straal koud water. Een jongen had buiten bij de bron een mondvol koud water gehaald en en spoot dit naar mij. Eerst was er bij de kinderen een verwachtingsvol zwijgen, toen ik echter luid begon te lachen, werd dat enthousiast ontvangen. Plots waren ze alle vier verdwenen, maar na enkele ogenblikken daalde vier stralen op me neer. Zo liet ik me enige tijd, dan eens van voren en dan weer van achteren, van links naar rechts door de kinderen afspuiten. Plotseling klonk er buiten een luide vrouwenstem en waren ze alle vier in een oogwenk verdwenen. Ik had al enkele droge en warme dingen gekregen om me aan te kleden, en voelde me al snel weer goed, maar merkte nu ook duidelijk mijn vermoeidheid. Voor het inslapen dacht ik nog eens aan mijn goed paard, dat ik op deze dag verloren had. Dan echter kwamen weer de vrolijke kinderen in me op, en ik genoot nog een keer van die belevenis. Ik moest aan de verhalen van grootvader denken, waarin hij over de Hussietenoorlogen vertelde, waarbij ik hem vaak bij de verhalen over het vrouwenmisbruik onderbrak, omdat ik gewoonweg niet meer toehoren kon. Het was toch wonderbaar, dat we nu in deze vredige tijd leven, en kinderen onbezorgd en vrolijk kunnen opgroeien.

zondag 19 juni 2016

Konstantin Wegerer 34 (Witka)


Właściwie, mój plan był, przez Hejnice jeszcze podróżować w tym samym dniu do Nove Mesto. Ale po drodze wybuchła taka straszna burza, że musiałem przerwać moją podróż i poczekać, aż burza się skończyła. Droga była ciągle w gory biegu wzdłuż rzeki Witka, a ja właśnie przejechał obok młyna deski kiedy pierwszy ulewa wybuchła. I szybko pojechałem niewielkiej odległości z powrotem do młyna aby znaleźć dobre schronienie dla mnie i mojego konia. Ale to nie było tylko jedno buza, ale niebo rozładował  się przez kilka godzin. Pioruny następowali po sobie bardzo szybko, a grzmoty waliło w pobliżu. Zostałem u moim koniem, bo przez to gwałtowna burza stała się bardzo niespokojny. Młynarz pochodziła z młyn musiał zatrzymać piłować, ponieważ bał się, że przypływające wody mógł ciągać wielki stos przed chwile robione deski.

Kilka pioruny w ostatnich minuty rozbili się w pobliżu, kiedy jedno uderzył w drzewo, tuż przy młynie. Odłamki drewna przelecieli w powietrzu i uderzyli w moją twarz. Mój koń stanął dęba, wyrywał  się i pogalopował w kierunku, z którego przyjechaliśmy. Pobiegłem tak szybko, jak mogłem, i wolałem jeszcze konia. Ale moje krzyki utonęły w zgiełku burzy. On galopował dalej i dalszej ode mnie, a ja już nie mogłem biegać szybko, bo droga zmieniła  się w w błotnistym rowie. Widziałem tylko, że pobiegła do drewnianego mostu. Krzyknąłem ponownie, ale na próżno. Kiedy koń dotarł na środku mostu, most zawaliło. Koń wpadł do wody i zniknął na moich oczach. Pobiegłem do brzegu i zobaczyłem, jak mój koń walczył z wody i próbował pływać, ale ciągle został przeciągnięty pod wodą. Jak mi żal że nie mogłem pomóc zwierzęcia. Widziałem, jak uderzył głową na skały, a potem wszystkie cztery nogi stali w powietrzu, i został napędzana przez strumień przed jakiś drzewem. Wskoczyłem do wody i pływałem na miejscu. Koń nie żył. Umiałem odpiąć siodle i skórny torbę i pływałem z powrotem do brzegu, ale ciągle dryfowałem w kierunku niechcianej przez silny prąd. Na początku byłem wyczerpany, leżące na brzegu. To wciąż padało ciężko. To mnie nie interesowało, bo byłem już całkowity mokra. Wtedy pomyślałem o zaproszeń, które miałem w moim torbę. Spojrzałam na niego uważnie. Zostały one dobrze zabezpieczone w futeralik skórzanej przeciw wody, tylko pismo z Frydlandzie, którą włożyłem zbyt niedbale, stał się mokry.


Eigenlijk was mijn plan, via Hayndorf nog dezelfde dag naar Neustadt te reizen. Maar onderweg brak er zo’n verschrikkelijk onweer uit, dat ik mijn rit moest onderbreken, en wachten tot het onweer over was. De weg liep steeds stroomopwaarts langs de oevers van de Wittig, en ik was juist langs een plankenmolen gereden toen de eerste wolkbreuk losbarstte. Ik reed snel het korte stukje terug naar de molen en vond een goede overkapping voor mij en mijn paard. Het bleef echter niet bij één wolkbreuk, maar de hemel ontlaadde zich meerdere uren. De bliksemflitsen volgen elkaar snel op, en de donder knalde van de inslagen vlakbij. Ik bleef bij mijn paard, want het was door dit hevige onweer zeer onrustig geworden. De watermolenaar kwam uit het zaaghuis, hij moest stoppen met zagen, omdat hij bang was dat het opkomende water de grote stapel zojuist gezaagde planken zou mee spoelen.

Meerdere bliksemflitsen waren in de laatste minuten al vlakbij ingeslagen, toen een flits in een boom sloeg, direct langs de molen. Houtsplinters vlogen door de lucht en raakten mijn gezicht. Mijn paard steigerde , trok zich van mij los en galoppeerde er vandoor in de richting vanwaar we gekomen waren. Ik rende er zo snel als ik kon achteraan en riep het paard nog. Maar mijn geschreeuw ging in het lawaai van de storm verloren. Het liep steeds verder van mij vandaan, en ik kon niet meer snel rennen, omdat de weg in een moddersloot veranderd was. Ik zag nog net dat ze op een houten brug af rende. Ik schreeuwde nog een keer, maar tevergeefs. Toen het paard het midden van de brug bereikt had, stortte de brug in. Het paard viel in het water en verdween voor mijn ogen. Ik rende naar de oever en zag, hoe mijn paard zich tegen het water verzette en probeerde te zwemmen, maar steeds weer onder water werd gesleurd. Wat had ik een medelijden met het dier, dat ik niet kon helpen. Ik zag nog hoe haar hoofd tegen de rotsen sloeg, daarna stonden alle vier de benen in de lucht, terwijl het door de stroming tegen een boom werd gedreven. Ik sprong in het water en zwom naar de plek. Het paard was dood. Ik kon het zadel en de velzak los krijgen en zwom ermee naar de oever terug, werd echter steeds weer in de ongewenste richting afgedreven door de sterke stroming. In eerste instantie bleef ik uitgeput op de oever liggen. Het regende nog steeds hard. Het maakte me nu niets meer uit, want ik was toch al drijfnat. Toen dacht ik aan de uitnodigingen die ik nog in mijn velzak had. Ik keek er voorzichtig naar. Ze waren in de lederen huls goed beschermd tegen het water, alleen de brief uit Frydland, die ik iets te nonchalant had opgeborgen, was nat geworden.

zondag 12 juni 2016

Konstantin Wegerer 33


Nie rozumiałem wszystko to co ten miły człowiek mi wyjaśniło, który się przedstawił jako mistrz stapianiu Pan Andersa. Zabrał mnie do środka stodoły, gdzie okazało że to, może być wszystko ale żaden stodole. Kiedy otworzyliśmy drzwi, wyszedł nam na ogłuszającym hałasem. Na kilka gigantyczne kowadle, ludzie usuwali lufy z pieców kuźniczych, od pozostałych żużla i kawałki węgla drzewnego. Kowali nie mieli koszule na sobie i pot spływały z ich ciała w dół. Żal mi ich, bo musieli zrobić tak ciężkiej pracy. Ale wtedy zobaczyłem, że w kuźnia pracują na przemian i że po kolejce jeden z nich wychodzi z linii aby pic cos. W tym, roześmiał się wesoło do mnie, jak gdybyśmy byli na placu zabaw, a nie w piekielnym hałasem hala.

Po tym Pan Anders poszedł ze mną do innej stodoła, który ponownie nie był w stodole, ale odlewni. Tutaj postawili formy z gliny w ziemi, do którego roztopione żelazo wylali. Od razu zobaczyłem, że lufy robione tutaj, mieliśmy niektóre w Gryf. Nigdy nie mogłem sobie wyobrazić, jak oni robili tej lufy Teraz widziałem to sam. Pan Anders powiedział mi, co trzeba było zwracać dobrze uwagę podczas odlewania,  aby później mieć bardzo użyteczny lufa do armaty. Wcześniej zrobili broń z brązu, więc z cyny i miedzi. To było dość drogie. Znowu nie rozumiałem wszystko, ale byłem bardzo zadowolony.

Gospodarz z tego domu wróciło i otworzył list w obecności jego żony. Tu również przyszedł cały rój dzieci, bo mówione było o to, że przyszedł posłańcem. Wtedy robi się ciekawy. Kiedy rodzice wyjaśnili, o co chodzi ten wiadomość, i że oni chcą przyjąć zaproszenie, wszedł święto radości. Dzieci tańczyły i krzyczeli z frajda. Byłem szczęśliwy, że ja byłem przyczyną radości tego dziecka, podziękowałem za gościnność i pojechałem dalej.


Ik begreep niet alle uitleg van deze aardige man, die zich als gietmeester Anders had voorgesteld. Hij ging met mij een schuur binnen, waar ik tot de conclusie kwam, dat het alles behalve een schuur was. Toen we de deur openden, kwam ons een oorverdovend lawaai tegemoet. Aan meerdere reusachtige aambeelden waren mannen bezig, de lopen uit de smeltovens, van de overgebleven slakken en houtkoolstukken te ontdoen. De smedende mannen hadden geen hemden aan en het zweet liep zo langs hun lichaam omlaag. Ik had medelijden met ze, omdat ze zulk zwaar werk moesten doen. Toen zag ik echter, dat de smeden zich afwisselden en dat er eentje steeds uit de rij ging om wat te drinken. Daarbij lachte hij me vrolijk toe, alsof we op een speelweide stonden en niet in helse lawaai van deze hal.


Aansluitend ging mijnheer Anders met me naar een andere schuur, die wederom geen schuur was, maar een gieterij. Hier werden vormen van klei in de aarde gezet, waarin gesmolten ijzer gegoten werd. Ik zag meteen, dat hier kanonlopen gegoten werden, zoals we er op Greiffenstein ook enkele hadden. Ik had me nooit goed kunnen voorstellen hoe deze lopen vervaardigd werden. Nu zag ik het zelf. Mijnheer Anders vertelde me ook, waarop men goed moest letten tijdens het gieten, zodat je later een goed bruikbare geschutsloop had. Vroeger maakte men de geschutslopen uit brons, dus uit tin en koper. Dat was echter heel duur. Ik begreep weer niet alles, maar was zeer tevreden.


De heer des huizes kwam terug, en opende de brief in het bijzijn van zijn vrouw. Ook hier kwam een hele kinderschaar toegelopen, want het had zich rond gesproken dat er een bode gekomen was. Dan werd je wel nieuwsgierig. Toen de ouders uitlegden wat het bericht inhield, en dat het men de uitnodiging wilde aannemen, brak er een vreugdefeest uit. De kinderen dansten en juichten in het rond. Ik was blij, dat ik de veroorzaker van deze kindervreugde was, bedankte me voor de gastvrijheid en reed verder.