zaterdag 13 mei 2017

Konstantin von Wegerer 79

Gryfów Śląsk

Na początku lutego Pani Eleanora była pochowany w kościele Gryfowa. Ja przygotowałem wszystko, i zat o kilka dni wcześniej wróciłem z Magdaleną do zamek Gryf. Uroczystość odbyła się w nowym ołtarzu, która Pani Eleanora fundowała kilka lat wcześniej kościoła. Następnie opuścili jej w grobie rodzinnym. Mimo ostrej zimy, przejechali kilka goście, która byli kwaterowane w  Gryf i opiekowano. Hrabia Johann Georg wrócił ze mną każdej nocy do Gryf i tam mieszkał. Później jednak znów mieszkał razem z całą swoją rodziną w Stara Kamienica.

Tylko Magdalena i ja zostaliśmy w zamku Greiffenstein. Magdalena lubiła tej spokój tam, dużo razem czytaliśmy. Ona również miała długą wizytę od jakiś ciotki która daleko mieszkała, ona nauczyła ją robić na drutach i szycia. Kiedy obie kobiety po południu siedzieli w dużej wielkiej sali w oknem w ciepłym słońcu, mogłem je przeczytać z książce, i ja to chętnie zrobiłem. Kiedy był bardzo ekscytująca część, jo to entuzjastycznie troche pogrubiłem, wtedy oni obniżyli ich dziania i spojrzeli na mnie uważnie. Podobało mi się to bardzo i zdecydowanie robiłem się lepszy czytnik.


Begin februari kon Vrouwe Eleonora dan in de kerk van Greiffenstein bijgezet worden. Ik had alles voorbereid, en was daarvoor enkele dagen eerder met Magdalena naar de Greiffenstein terug gekeerd. De plechtigheid vond voor het nieuwe altaar plaats, dat Vrouwe Eleonora enkele jaren eerder aan de kerk geschonken had. Daarna liet men haar in het familiegraf zakken. Ondanks de strenge winter waren er enkele gasten gekomen, die in de Greiffenstein ondergebracht en verzorgd werden. Graaf Johann Georg reed elke avond met mij naar burcht Greiffenstein terug en woonde daar. Later echter woonde hij weer met zijn hele familie in Kemnitz.

Alleen Magdalena en ik bleven achter op de burcht Greiffenstein. Magdalena hield van de rust daar, we lazen veel samen. Ze had ook een lang bezoek van een ver weg wonende tante, die haar het breien en naaien bijbracht. Als de twee vrouwen ’s middags in de grote ridderzaal bij een raam in de warme zon zaten, mocht ik hun uit een boek voorlezen, wat ik graag deed. Werd een gedeelte zeer spannend, wat ik dan ook geestdriftig aandikte, dan lieten ze hun breiwerk zakken en keken me aandachtig aan. Ik genoot hier erg van en werd zeker een betere voorlezer.


zaterdag 6 mei 2017

Konstantin von Wegerer 78


Magdalena międzyczasie położyła inne dzieci w łóżka, i długo modliła z nimi. Mi oboje poszliśmy z Anna Ursula do swojego pokoju i położyliśmy ją w łóżku. Dziewica, który normalny zawsze to robiła, patrzyła w milczeniu. Zdała sobie sprawę, że dzisiaj był szczególny dzień, i że dla niej to nie była nagana. Modliliśmy w trojka, a Magdalena powiedziała jej mala przyrodnia siostra dobranoc. Ale Anna Ursula wyciągnęła rękę ponownie i powiedziała: "Chcę jeszcze raz trzymać rękę Konstantin." Dałem jej rękę i spojrzeliśmy na siebie w milczeniu przez jakiś czas. W jej oczach było tyle wdzięczności i zaufania, że ​​nigdy nie zapomnę to na pewno. Ale wtedy jeszcze nie wiedziałem, że ta spojrzenia wiązała mi na wiele dziesiątki lat, będzie z ta dziewczynę nękane przez pecha.

Obchodziliśmy bardzo smutne Boże Narodzenie w Stara Kamienica. Ciało Pani Eleanora nadal leżała w zamku, i transport do Gryfów nie było możliwe ze względu na wysokie zaspy śniegu. Kiedy pogoda dozwoliła poszedłem z Magdalena na zewnątrz w śniegu, czasami z małymi dziećmi, a potem tam wariowaliśmy. To mnie ucieszyło, kiedy Magdalena krzyknęła jako małe dziecko, a przewróciła się  w śniegu. W godzinach popołudniowych, kiedy zarządcy już nie byli, usiedliśmy razem z hrabią Johann Georg razem przy kominek. Dzieci bawiły się w pokoju, a czasem byli bardzo hałaśliwie towarzyszy. Jeśli któryś z nich chciał siedzieć na moje kolanach, inni dzieci przybiegli natychmiast i był najpierw werbalne walka, który mógł być pierwszy. Wieczorem, kiedy dzieci już byli w łóżku, hrabia odpowiedziało swoje j ojczyźnie i doświadczenia młodości. Magdalena zawsze słuchał uważnie i poznała w ten sposób, jej ojczym lepiej. Czasami od niej miałem odpowiedzieć jakiś historię z mojego dziadka, chociaż już znała wszystkich, ale który pan hrabia na pewno interesowałby też. Hrabia, który najpierw był przeciw moje troche wąsko, przyjacielski relacje z Magdaleną, mi wydawało uwzględnił mnie w najwęższym kręgu rodziny. Piliśmy wieczorem podczas naszych rozmów prawie zawsze kieliszek wina, a on traktuje Magdalena mniej jak ojciec, ale raczej z kurtuazja rycerski, z tym on poszanował wszystkie jej decyzje, i także jej stosunek do mnie.


Magdalena had de andere kinderen ondertussen naar bed gebracht en lang met hen gebeden. We gingen beide met Anna Ursula naar haar kamer en stopten ook haar in bed. De maagd die het anders altijd deed, keek zwijgend toe. Ze begreep, dat het vandaag een bijzondere dag was, en dat het voor haar geen terechtwijzing was. We baden nog alle drie samen, en Magdalena zei haar kleine stiefzuster welterusten. Anna Ursula echter strekte haar hand nog een keer uit en zei: ‘Ik wil nog een keer de hand van Konstantin vasthouden.’ Ik gaf haar mijn hand en we keken elkaar een tijd zwijgend aan. In haar blik lag zoveel dankbaarheid en vertrouwen, dat ik het zeker nooit zal vergeten. Maar ik wist destijds ook nog niet, dat deze blik me vele tientallen jaren, aan dit door veel pech geplaagde meisje zou binden.

We vierden een heel droevig kerstfeest in Kemnitz. Het lichaam van Vrouwe Eleonora bevond zich nog steeds in het slot, want aan het vervoer hiervan naar Greiffenberg kon wegens de hoge sneeuwduinen niet gedacht worden. Als het weer het toeliet, ging ik met Magdalena naar buiten de sneeuw in, soms samen met de kleine kinderen, en dan lieten we ons helemaal gaan. Het maakte me blij, als Magdalena dan juichte als een klein kind, en in de sneeuw rond buitelde. ’s Middags als de beheerders weg waren, zaten we samen met graaf Johann Georg samen bij de haard. De kinderen speelden in de kamer, en soms ging het met veel lawaai gepaard. Als er eentje van hen bij mij op schoot wilde, kwamen de andere ook meteen aangelopen, en er ontstond eerst een woordengevecht, wie er nu als eerste mocht. ’s Avonds als de kinderen in bed lagen, vertelde de graaf over zijn thuisland en de belevenissen uit zijn jeugd. Magdalena luisterde altijd heel aandachtig en leerde zo haar stiefvader beter kennen. Soms moest ik van haar een verhaal van mijn grootvaders belevenissen vertellen, die ze weliswaar allemaal al kende, maar die de heer graaf zeker ook zouden interesseren. De graaf, die mijn behoorlijk enge, vriendschappelijke verhouding met Magdalena eerst afwijzend tegenover stond, scheen me nu toch helemaal in de engste familiekring opgenomen te hebben. We dronken ’s avonds tijdens onze gesprekken bijna altijd een glaasje wijn, en hij behandelde Magdalena minder als een vader, maar meer met een ridderlijke hoffelijkheid, waarin hij ook al haar besluiten, en zo ook haar houding ten opzichte van mij, respecteerde.

zaterdag 29 april 2017

Konstantin von Wegerer 77

pogrzeb średniowiekowa


Hrabia Johann Georg krótko po początkowym szczęśliwym urodzeniu syna wyjechał najpierw od Stara Kamienica do Zgorzelec, a potem do Lipska. W drodze do celu ​​otrzymał wiadomość o chorobie żony. Natychmiast odwrócił, ale przyszedł dopiero następnego dzień popołudnia w Stara Kamienica, gdzie Pani Eleanora już była złożone w trumnie.

Hans Ulrich był gdzieś we Włoszech i było tak trudno dostać się do niego, że list śmierć jego matki dostał dopiero kilka tygodni po pochowanie.

Małe dzieci Pani Eleanora wszyscy były wprowadzone do złożone matka. Wszyscy spojrzeli bardzo smutny, jak wszyscy inni, ale one nie mogli jeszcze zrozumieć, co to znaczy, kiedy powiedziano im, że ich matka umarła. Jedynie Anna Ursula, najstarszy wzięła mnie za rękę i zapytała mnie później, czy matka umarła, bo urodziła dziecko. Powiedziałem jej, że matki w momencie narodzin dziecka, zawsze są w wielkim niebezpieczeństwie. Również u jej urodzenia Anny Urszuli, matka był w wielkim niebezpieczeństwie. Dlatego matki tak bardzo kochają ich dziećmi.

"A dzieci kochają swoją matkę. Ale nie tylko dlatego. Kocham bardzo mocno moja mamę. Lubię też mamka i uwielbiam śpiewać z nią i lubię patrzeć jak ona karmi inne dzieci piersią. Ale u matka to wszystko o wiele ładniejszy. Matka ma najpiękniejsze oczy i ... ". Dopiero wtedy była jej jasne, że musiała teraz powiedzieć: Matka miała. I zaczęła znowu płakać. Wziąłem ją w ramiona i pocieszali ją, aż znowu uspokoiła się.




Graaf Johann Georg was kort na de aanvankelijk gelukkige geboorte van zijn zoon, van Kemnitz eerst naar Görlitz en vervolgens naar Leipzig gereist. Onderweg daar naar toe, had hij het bericht van de ziekte van zijn vrouw gekregen. Hij was meteen omgekeerd, kwam echter pas de volgende middag in Kemnitz aan, toen Vrouwe Eleonora al opgebaard was.

Hans Ulrich was ergens in Italië en was zo moeilijk te bereiken, dat hem de overlijdensbrief van zijn moeder pas bereikte, toen ze al een paar weken begraven was.

De kleine kinderen van Vrouwe Eleonora werden allemaal naar de opgebaarde moeder gebracht. Ze keken allemaal heel droevig, net als alle anderen, maar ze konden nog niet begrijpen, wat het betekende, toen men hen vertelde dat hun moeder gestorven was. Alleen Anna Ursula, de oudste nam mijn hand en vroeg me later, of de moeder gestorven was, omdat ze een kind gekregen had. Ik vertelde haar, dat moeders bij de geboorte van een kind, altijd in groot gevaar zijn. Ook bij haar, Anna Ursula’s geboorte was moeder in groot gevaar geweest. Daarom houden moeders ook zo veel van hun kinderen.

En de kinderen houden van hun moeder. Maar niet alleen daarom. Ik houd heel veel van moeder. Ik houd ook van de voedster en zing graag met haar en kijk graag toe, als ze de andere kinderen de borst geeft. Maar bij moeder is alles veel mooier. Moeder heeft de mooiste ogen en ...’. Toen pas werd haar duidelijk, dat ze vanaf nu moest zeggen: Moeder had. En ze begon weer te huilen. Ik nam haar in mijn armen en troostte haar, tot ze weer wat rustiger werd.

zaterdag 22 april 2017

Konstantin von Wegerer 76

Stara Kamienica


To właśnie zaczynało się ściemniać, kiedy przyjechaliśmy do Stara Kamienica. Magdalena skradała już wcześniej z jej koce na moje kolanach i miała czerwone policzki. Ona wyglądała tak ładne i świeże. Nagle znowu robiła się cały blado, powodem tego wyjazdu na pewno przyszło jej z nowa do głowy.

Gdzie jest matka, jak ona się czuje?", krzyczała i spieszyła się do zamku. Zająłem się z koni i umieściłem sanki w stajni. Potem weszłam do zamku, i zdjąłem grube, ciepłe rzeczy. Dziewica która laty temu zadbała o mnie w Gryf, zaprowadziła mnie do pokój choroby Pani Eleanora. Ona była nieprzytomna i miała głęboko zapadnięte policzki. Lekarz siedział obok jej łóżku. Trzymał ją rękę i czuł jej puls. Od jego twarz widziałem, że stan Pani Eleanora nie wyglądała zbyt dobrze. Dałem Magdalena krzesło, aby mogła usiąść, i ona przesuwała się obok łóżko. Potem zaczęła mówić powoli. Lekarz ponosił na krótko głowa i rozumiał że tu dziecka chciał pożegnać się z matki i miała jeszcze dużo do powiedzenia, co nie byłoby możliwe w krótkim życiu. Stałam niedaleko Magdalena i rozumiałem każde słowo. Ja też miałem łzy w oczach, a ja nie wstydziłem się za to nie. Magdalena mówiła o sobie, a także od jej młodsza siostra Eleonora, gdzie matka chyba też szybko pójdzie. Mówiła o sobie, jak ostatnio czas bardzo jej brakowało matkę, jednak rozumiała, że małe dzieci w Stara Kamienica potrzebowali cały uwagę. Matka przeczesz wiedziała, że ​​ja, Konstantin, był z nią, a ona miała z mnie wesołe życie na zamek Gryf. Potem milczała i wzięła rękę matki która lekarz przed chwile wypuścił. Teraz on stał z założonymi rękami na końca łóżka. Magdalena jeszcze raz pogłaskała rękę matki i patrząc w górę do lekarza, zapytała: "Mama już nie żyje?" Lekarz powoli skinął głową. Delikatnie położyła rękę na piersi matki i siedziała tam przez jakiś czas. Potem wstała, przeszedł na drugą stronę łóżka, i położyła drugi ręka też na piersi matki i zamknęła jej powieki. Kiedy wychodziliśmy pokój wzięła mnie za rękę i czułem, że ona potrzebuje mojej pomocy.


Het begon net te schemeren toen we in Kemnitz aankwamen. Magdalena was al eerder uit haar dekens op mijn schoot tevoorschijn gekropen en had rode wangen. Ze zeg er zo mooi en fris uit. Plotseling werd ze weer helemaal bleek, de aanleiding van de reis was zeker weer in haar opgekomen.

Waar is moeder, hoe gaat het met haar’, riep ze en haastte zich in het slot. Ik verzorgde de paarden, en zette de slee in een stal. Daarna ging ook ik het slot binnen, en trok de dikke, warme dingen uit. Een maagd, die me jaren geleden in Greiffenstein goed verpleegd had, bracht me naar de ziekenkamer van Vrouwe Eleonora. Ze was bewusteloos en had diep ingevallen wangen. Een arts zat aan haar bed. Hij hield haar hand vast en voelde de polsslag. Aan zijn gezicht kon ik zien, dat het er voor Vrouwe Eleonora niet goed voor stond. Ik gaf Magdalena een stoel, zodat ze kon zitten, en ze schoof de stoel tot tegen het bed. Daarna begon ze langzaam te praten. De arts keek kort op en begreep, dat hier een kind afscheid van haar moeder wilde nemen en nog zoveel te vertellen had, wat in het korte leven niet mogelijk geweest zou zijn. Ik stond vlakbij Magdalena en verstond elk woord. Ook mij kwamen daarbij de tranen in de ogen, en daar schaamde ik me niet voor. Magdalena praatte over zichzelf, en ook over haar kleine zusje Eleonora, waar moeder ook wel gauw genoeg naar toe zou gaan. Ze sprak over zichzelf, dat ze haar moeder de laatste tijd zo gemist had, dat ze echter wel begreep, dat de kleine kinderen in Kemnitz alle aandacht opeisten. Moeder wist toch ook wel, dat ik Konstantin, bij haar was, en dat ze met mij een vrolijk leven op de Greiffenstein leidde. Vervolgens zweeg ze en nam de hand van haar moeder, die de arts kort tevoren had losgelaten. Hij stond nu met gevouwen handen aan het voeteneinde van het bed. Magdalena streelde nog één keer de hand van haar moeder en omhoog kijkend naar de arts vroeg ze: ‘Is moeder dood?’ Daarop knikte hij langzaam met zijn hoofd. Ze legde de hand voorzichtig op de borst van haar moeder en bleef nog een tijdje zitten. Toen stond ze op, liep naar de andere kant van het bed en legde ook de andere hand op moeders borst en sloot haar de oogleden. Tijdens het naar buiten gaan greep ze mijn hand en ik voelde, dat ze nu mijn hulp nodig had.

zaterdag 15 april 2017

Konstantin von Wegerer 75

wewnętrza kościół ewangelicki w Stara Kamienica


Musiałem zwrócić szczególną uwagę na drodze, bo widać było bardzo słabe w śniegu. Dlatego wrócilem dopiero później uwaga, że Magdalena na mój boku zasnął. Ciepłość z jej ciepło płynęła do mnie, i miłe uczucie być w stanie ogrzać i chronić ją, podszedł do mnie. Przypomniał o mi się opowieści dziadka. On też pojechał z jedna młody Magdalena Schaffgotsch z Gryf do Stara Kamienica. Wtedy jego Magdalena miała 18 lat, a mój Magdalena skończy w styczniu, 18 lat. Zastanawiałam się, czy on jego Magdalena też uważał jako bardzo piękny i w moim myślenie, opowiedziałem swoją odpowiedzi jeszcze raz. Stało mi się coraz bardziej jasne, że obie dziewczynki byli bardzo podobnie do siebie, i także, ja mam dużo podobieństwo z mojego dziadka. To na pewno nie sprowadzają się do tego, jak długo znasz innego człowieka, pomyślałem. Magdalena znalem od wielu lat i byłem u nią codziennie. Mój dziadek był znal jego Magdalena tylko kilka godzin na zamku, a potem zawiózł ją do Stara Kamienica. Wtedy było wiosna, i wizyta w Stara Kamienica doprowadziła do jej małżeństwa z Christoph Schaffgotscha. Byłem jeszcze bardzo zajęty w moim myśli, kiedy Magdalena obudziła się.

"Ja akurat spałem trochę i miałem ładne sny. Cały czas opowiadałaś mnie o historię swojego dziadka, jak on  pojechał do Stara Kamienica z moją macochą. Byli wtedy pod względem wieku nierówna para, a mimo to mogli łatwo się dogadać. My pasujemy w wieku nawet lepiej do siebie. Nie mogę sobie wyobrazić, że ludzie miedzy sobie jeszcze lepiej rozumieją niż my." Z tym, ona objęła moje ciało z jej rękami i okładała i głowę na moich kolanach. Wyciągnąłem nasze koce ciaśniej wokół mnie jednak pozostawiłem mały otwór tak, że Magdalena mogła oddychać.


Ik moest goed op de weg letten, want in de sneeuw kon men zeer slecht zien. Daarom kwam ik er pas later achter, dat Magdalena een mijn zijde ingeslapen was. Van haar lichaam stroomde warmte naar mij, en een mooi gevoel, haar te kunnen opwarmen en te kunnen beschermen, kwam over mij. Ik moest aan de verhalen van grootvader denken. Ook hij was met een jonge Magdalena Schaffgotsch van de Greiffenstein naar Kemnitz gereden. Toen was zijn Magdalena 18 jaar oud, en mijn Magdalena zou in januari ook 18 jaar worden. Ik vroeg me af of hij zijn Magdalena ook zo mooi gevonden had, en in mijn gedachten vertelde ik zijn verhaal nog een keer. Mij werd steeds duidelijker, dat de beide meisjes wel zeer veel op elkaar leken, maar ook dat ik zeer op mijn grootvader leek. Het komt er zeker niet op aan, hoe lang men een ander mens al kent, bedacht ik me. Ik kende Magdalena al vele jaren en was dagelijks met haar samen. Grootvader had zijn Magdalena slechts enkele uren op de burcht leren kennen en was daarna met haar naar Kemnitz gereden. Toentertijd was het voorjaar en het bezoek aan Kemnitz had tot haar huwelijk met Christoph Schaffgotsch geleid. Ik was nog volop in gedachten, toen Magdalena wakker werd.

Ik heb net iets geslapen en heb mooi gedroomd. Je hebt me de hele tijd het verhaal van je grootvader verteld, hoe hij met mijn stiefmoeder naar Kemnitz gereden is. Zij waren toen qua leeftijd een ongelijk echtpaar, en konden desondanks goed met elkaar opschieten. Wij passen qua leeftijd nog beter bij elkaar. Ik kan me niet voorstellen, dat mensen elkaar nog beter begrijpen, als wij beide dat doen.’ Daarbij legde ze haar armen om mijn lichaam en haar hoofd op mijn schoot. Ik trok onze dekens vaster om me heen, liet echter een kleine opening, zodat Magdalena kon ademen.


zaterdag 8 april 2017

Konstantin von Wegerer 74



W tym spokojnym okresie na zamku, w początku zimy, otrzymaliśmy wiadomość o ciężkiej chorobie matki, we wczesnym popołudniem 17 listopada. Magdalena spotkała posłaniec z listem już na podwórka zamkowa  i usłyszała wieści. Ona przybiegła do mojego pokoju i zaczęła płakać. Otworzyliśmy list i to potwierdziła nasze najgorsze podejrzenia.

"Chodź jeździmy do swoja matki:" powiedziałem: "Natychmiast. Wtedy możemy dzisiaj jeszcze tam być." Szybko złapaliśmy kilka rzeczy, które moglibyśmy wykorzystać w Stara Kamienica. Poinformowałem wódz  kapitan zamku, że jadę z Magdalena w małym sanki do Stara Kamienica. Od razu zaprzała konie, i czekał na nas na podwórka zamkowe. Kiedy chcieliśmy wyjechać, stali wódz zamku i jego żonę obok sanek. Najpierw dali Magdaleny ręka, a potem położyli obie ręce na głowę i bardzo cicho błogosławili Magdaleny. Magdalena miała bardzo smutną twarz, ale zauważyłem na nią, że to robiło jej dobrze, czuć to współczucie od tej starych ludzi tak blisko.

Aby wyjechać powoli z podwórka zamkowe, wiązałem klocek drewniany pod sanek do hamowanie. Na płaskim mogliśmy to usunąć; obie dwa konie z ich lekki ciężar, szybko wpadli w lekkim naturalny truchtem. Na drodze wiele innych sanki już jechali przed nas, i dlatego mogliśmy szybszej jechać. Magdalena siedziała obok mnie, obie owinięte w grubym skora. Mimo to czuliśmy lodowaty wiatr. Magdalena podkradła się do mnie i dźgała jej ręce w rękawicach jeszcze między moje udami, ponieważ dla niej była tam najcieplejsza.


In deze rustige periode op de burcht, in het begin van de winter, bereikte ons het nieuws van de ernstige ziekte van de moeder in de vroege namiddag van 17 november. Magdalena had de bode met de brief al in de burchthof ontmoet en het nieuws gehoord. Ze kwam mijn kamer binnen gerend en begon te huilen. We openden de brief en kregen onze ernstigste vermoedens bevestigd.

Kom we rijden naar je moeder’, zei ik, ’Nu meteen. Dan kunnen we vanavond noch daar zijn.’ We pakten snel enkele dingen in, die we in Kemnitz konden gebruiken. Ik bracht de burchthoofdman op de hoogte, dat ik met Magdalena in een kleine reisslee naar Kemnitz zou rijden. Hij spande meteen de paarden in, en wachtte op ons in de burchthof. Toen we weg wilden rijden, stonden de burchthoofdman en zijn vrouw bij de slee. Ze gaven Magdalena eerst een hand, en daarna legden ze beiden de handen op Magdalena’s hoofd en spraken zachtjes een zegen uit. Magdalena trok een zeer verdrietig gezicht, maar ik merkte aan haar, dat het haar goed deed, dit medegevoel van de oude luitjes van zo nabij te voelen.

Om langzaam van de burchthof af te rijden, had ik een remhout onder de ijzers gebonden. Op het vlakke konden we het dan weer verwijderen; de beide paarden met hun lichte last, vielen vanzelf in een lichte draf. Op de weg hadden al veel anderen sleden voor ons gereden, en daarom schoot het goed op. Magdalena zat langs me, beide in een dik vel gehuld. Desondanks voelden we de ijzige wind. Magdalena kroop dicht tegen me aan, en stak haar handen met de handschoenen aan nog tussen mijn dijen, waar het voor haar het warmste was.

zaterdag 1 april 2017

Konstantin von Wegerer 73


lóżko średniówki

Na Gryf również zaczęła się zima. Skradali się bliżej siebie w kilku ciepłych pomieszczeniach. I teraz żyłem już z Magdalena od kilku lat w zamku, jej pokoje wzdłuż mojego pokoju. Uzgodniony między nami, regularne życie przyszło z życzeniem obu stron, to wszystko poszło harmonijne i byliśmy prawie zawsze wesoły. Gdyby ktoś z nas miał jakiś kłopot, drugą natychmiast był gotowi o tym rozmawiać i pomocny aby rozwiązać ten problem. Czasem miałem wrażenie, że mieszka prawie jak w małżeństwo, bo czasami potrzebowaliśmy również wzajemnej czułości. Jakiś południu wiało lodowaty wiatr i Magdalena przyszła ze swoja pościel do moim pokoju.

"Pomimo patelnia węglowy jest mi tak zimno, nie mogę spać w swoim pokoju?" Wtedy razem nosiliśmy szafkowy łóżku do moim pokoju i umieściliśmy go na ścianę, naprzeciwko mojego łóżka. Mój stolik do pisania musiałem ścisnąć w kąt. Moglibyśmy ledwo usiąść razem, jeśli chcieliśmy coś napisać. Szafkowy łóżko Magdalena miał wysoki niebo z zasłoną, za która zniknęli każdej nocy aby się rozebrać. Dopiero go otworzyła kiedy leżała w jej piórowy lóżko. W międzyczasie ja też przebrałem się  na noc i wspinałem do moim łóżku. Kiedy leżałyśmy tak w naszych łóżkach, mogliśmy jeszcze raz dotykać rąk. Trzymaliśmy ich tyle czasu, aż ręce były zimne, a chcieliśmy ich ponownie mieć pod kołdrą. Nie widziałem twarzy Magdalena w ciemności, ale jej "dobranoc Konstantin" był tak uspokajający i uszczęśliwiający, że ja do mojej wiedzy zawsze dobrze spałem.


Op de Greiffenstein was eveneens de winter begonnen. Men kroop dichter bij elkaar in de paar warme vertrekken. Ik woonde nu met Magdalena al meerdere jaren in de burcht, haar kamers langs mijn kamer. Een onder ons afgesproken, regelmatige levensloop kwam aan de wensen van beide zijden tegemoet, en alles liep harmonisch, en we waren bijna altijd vrolijk. Had één van ons een zorg, dan was de ander meteen bereid, er over te praten en behulpzaam om deze zorg weg te nemen. Ik had soms het gevoel, dat we bijna als een echtpaar leefden, want soms hadden we ook wederzijds tederheid nodig. Op een middag blies er een ijzige wind en was Magdalena met haar beddengoed naar mijn kamer gekomen.

Ondanks de kolenbak is het bij mij zo koud, kan ik niet in jouw kamer slapen?’ Daarop droegen we samen haar bedkast nog in mijn kamer en zetten hem tegen de wand tegenover mijn bed. Mijn kleine schrijftafel moest daarvoor helemaal in een hoek gedrukt worden. We konden er nog net samen aan zitten, als we iets wilden schrijven. Magdalena’s bedkast had een hoge hemel met een gordijn, waarachter ze iedere avond verdween om zich uit te kleden. Ze maakte hem pas weer open, als ze in haar verenbed lag. Intussen had ik me ook voor de nacht omgekleed en klom in mijn bed. Als we zo in onze bedden lagen, konden we ons nog een keer de handen reiken. We hielden ze zo lang vast, totdat de handen koud werden, en we ze weer onder de dekens wilden steken. Ik kon dan in het donker Magdalena’s gezicht niet meer zien, maar haar ‘Welterusten Konstantin’ was zo rustgevend en tevredenstellend, dat ik naar mijn weten altijd goed sliep.


zaterdag 25 maart 2017

Konstantin Wegerer 72

Stara Kamienica

Zamek w Stara Kamienica dał nowej rodziny też więcej przestrzeni życiowej niż było to możliwe w wąski zamek Gryf. Pani Eleonora zaszła w ciążę po ślubie i następnej wiosny urodziła w Stara Kamienica: córkę Anna Ursula. Tam kilka położnych i dziewice zadbali o noworodka, bo na początku była Pani Eleanora nadal bardzo zajęty odnowienie Państwie Gryf, Chojnik i Żmigród. Ale dodała coraz więcej z tych zajęci do jej męża, poświęcając swoją uwagę na dzieci. Skończyło jeden ciąży, zajęło tylko kilka tygodni, a rozpoczął się nowy ciąży. W ten sposób w Stara Kamienica w ciągu kilku lat, pięcioro dzieci, dwie córki i trzech synów poszli na świat.. Po bezproblemowe urodzeniu piątego dziecka, Pani Eleanor jeszcze chorowała w połóg. Położna, która do tej pory opiekowała się o Pani Eleonora , została zastąpiony przez lekarza z Wrocławia. Ale on też już nie mógł pomóc z puszczanie krwi i wcieranie. Gorączka poszła bardzo szybka, zbyt wysokie i Pani Eleanora ciągłe straciła przytomności z bólu. Na początku nas nie poinformowali nas na Gryf bo to było na początku listopada, a zima rozpoczęła się wcześnie z dużymi opadami śniegu. W końcu jednak wysłali posłańca.



Het slot in Kemnitz gaf de nieuwe familie ook meer levensruimte, dan op de enge burcht Greiffenstein mogelijk was. Vrouwe Elonora was na de bruiloft zwanger geworden en had in Kemnitz het daarop volgende voorjaar een dochter Anna Ursula gekregen. Daar zorgden meerdere vroedvrouwen en maagden voor de nieuwgeborene, want in het begin was Vrouwe Eleonora nog zeer druk met de vernieuwing van de Heerschappen Greiffenstein, Kynast en Trachenberg. Maar ze droeg steeds meer van deze bezigheden over aan haar echtgenoot en besteedde haar aandacht aan de kinderen. Was er een zwangerschap voorbij, dan duurde het maar een paar weken, en een nieuwe zwangerschap begon. Zo kwamen in Kemnitz in de loop van enkele jaren vijf kinderen, twee dochters en drie zonen ter wereld. Na de geboorte van het vijfde kind goed doorstaan te hebben, werd Vrouwe Eleonora, nog in het kraambed ziek. De vroedvrouw die tot dan voor de gezorgd had, werd vervangen door een arts uit Breslau. Maar ook hij kon met aderlatingen en inwrijvingen niet meer helpen. De koorts werd heel snel, veel te hoog en Vrouwe Eleonora verloor steeds het bewustzijn van de pijn. In het begin had men ons op de Greiffenstein niet van het gebeuren op de hoogte gebracht, want het was begin november, en de winter was met zware sneeuwval vroeg begonnen. Tenslotte zond men toch een bode.

zaterdag 18 maart 2017

Konstantin Wegerer 71

Zamek Gryf

Szybko zaczęliśmy znowu z edukacji, bo Pani Eleanora wywołała mi na to, "Magdalena jest teraz z jej czternastu lat w trudnym wieku, przede mną i Johann Georg ona często zachowuje się bardzo uparty. Z tobą, ona ma jednak dobry kontakt, ona ci lubi, i czuje się dobrze i jesteś bezpieczny u ciebie. Jestem z tego bardzo zadowolony, a ja jestem ci bardzo wdzięczny. Proszę ci aby dalej troszczyć się o tej dziewczyny."

Kiedy byłem w Tybinga oraz Altdorf kupiłem kilka książek, i teraz chcieliśmy ich czytać razem. Nie wiedziałem jeszcze, co tam było pisane, i to też powiedziałem Magdalena. Była podekscytowana, bo nie byliśmy już nauczyciel i uczeń, ale jednakowi. Czytała kilka stron, rozmawialiśmy o treści i dać nasze osobiste zdanie na ten temat. To było cudowne dla mnie czuć, jak jej serce i duszę, w ten sposób coraz bardziej otwierała do mnie.

Pani Eleanora i jej mąż całkowicie prowadzili się do Stara Kamienica, ponieważ Pan Johann Georg wziął cały administrację i zarządzanie dużą liczbą pokoi tam w zamku, i jego dominium w jego ręka. W roku przed ślubu Eleanora wszystkie zasady i umowy, które istniały między Państwa Gryf i jej mieszkańców dala pisać w obszernym urbarium. Wiele starożytnych praw i obowiązków, które były częściowy bardzo stara. ale już nie były praktykowany, przekreślone przy tej okazji. Pan von Hohenzollern wymagał tego czyszczenie przed rozpoczęciem swojej pracy, ponieważ nie znał historyczne rozwój i powodów wielu spraw nie tak dobre, jak Pani Eleanora.


We begonnen al snel weer met onderwijs, want Vrouwe Eleonora had me dit dringend verzocht,: ‘Magdalena is nu met haar veertien jaar in een moeilijke leeftijd, tegenover mij en Johann Georg gedraagt ze zich vaak zeer koppig. Met jou heeft ze blijkbaar een heel goede band, ze vind je heel aardig, en voelt zich bij je goed en geborgen. Daar ben ik heel blij mee, en ben je heel dankbaar. Alstublieft zorg daarom verder zo voor dat meisje.

Ik had in Tübingen en Altdorf enkele boeken gekocht, die we nu samen wilde lezen. Ik wist zelf nog niet, wat er in de verhalen verteld werd en zei dat Magdalena ook. Ze was helemaal enthousiast, dan waren we niet meer leraar en leerling, maar gelijken. Zij las enkele bladzijden, dan praatten we over de inhoud en gaven onze persoonlijke mening over het onderwerp. Het was voor mij prachtig te voelen, hoe ze haar hart en ziel daarbij steeds verder voor me opende.

Vrouwe Eleonora en haar echtgenoot waren helemaal naar slot Kemnitz verhuisd, want Heer Johann Georg had het beheer en de bedrijfsvoering van het grote aantal kamers daar in het slot en het aansluitende dominium ter hand genomen. In het jaar voor de huwelijksvoltrekking had Vrouwe Eleonora nog alle regels en overeenkomsten, die tussen het heerschap in Greiffenstein en de bevolking in het heerschap bestonden in een omvangrijk urbarium laten opschrijven. Vele oude rechten en plichten, die voor een deel al heel oud waren, maar nooit meer nageleefd werden, werden bij deze gelegenheid afgeschaft. De Heer von Hohenzollern had deze opschoning nog voor de aanvang van zijn werkzaamheden gewenst, want hij kende de historische ontwikkeling en redenen van menige aangelegenheid niet zo goed als Vrouwe Eleonora.

zaterdag 11 maart 2017

Konstantin Wegerer 70


uniwerstet Altdorf

Byliśmy tu tylko kilka dni i jechaliśmy dalej do Altdorfu. Tutaj studiował Albert von Waldstein,  kuzyn od Hans Ulrich. Hans Ulrich spotkał go w Stara Kamienica. Powiedział mu dość wesoły od ten uniwersytet, też że był zaangażowany w niektórych kłótni. Po jednym semestrze musiał tyle czas spędzić w areszcie dopóki nie spłacił swoich długów, a potem wyrzuciły go z uniwersytetu.

Altdorf był znacznie mniejszy niż w Tybindze i mniej dostosowany do uniwersytetu. Dlatego Bernhard i Hans Ulrich znaleźli tylko dwa małe pokoje, aby tam spędzić lato. I zostałem wysłany z powrotem do Gryf z wóz wędrowny. Byłem bardzo zadowolony z tego, ponieważ życzę frywolne w miasteczku uniwersyteckim mi się nie podoba. Muszę przyznać, że stęskniłem się na zamku i jego mieszkańców.

Kiedy przyjechałem tam na początku sierpnia,  u bramy zamku dostałem straszliwej wieści. Mała Eleonora, zaledwie dziesięć lat, trzy dni temu zmarła po krótkiej ciężkiej chorobie. Spieszyłem się, ujarzmianie przez smutność do mojego pokoju. Po drodze spotkałem Magdalena, która rzuciła się w moich ramionach. Jej dystansem, do mnie, zniknęło, ona płakała i płakała. Wziąłem ją w moim pokoju i starał się ją pocieszyć. Wydawało mi że to jej wiele pomogła i tak opowiedziała mi całą historię o na początek lekki choroby aż do nagłego śmierć. Ja tymczasem gładziłem jej włosy, a ona stała się spokojniejsza. Potem powiedziała mi o pogrzebie, która miała miejsce poprzedniego dnia w Gryfów. Ja wytarłem jej łzy, a ona położyła głowę na moim ramieniu. Tak nie wyobraziłem mój powrót na Gryf, ale doświadczyłem wdzięczny, dobrego czucia że tu jestem potrzebne. Siedzieliśmy tam w milczeniu przez długi czas, aż ona powiedziała: "Chodź Konstantin, będę ci trochę pomóc przy rozpakowywaniu" i podczas przenoszenia mój bagaż, widziałem pierwszy uśmiech na jej twarzy.



We bleven hier slechts enkele dagen en reisden verder naar Altdorf. Hier had Albert von Waldstein, een neef van Hans Ulrich gestudeerd. Hans Ulrich had hem in Kemnitz leren kennen. Hij had hem behoorlijk vrolijk over deze universiteit verteld, ook dat hij in enkele ruzies betrokken was. Na één semester moest hij tot de terugbetaling van zijn schulden in hechtenis en werd daarna van de universiteit verwijderd.

Altdorf was veel kleiner als Tübingen en minder op een universiteit ingericht. Daarom vonden Bernhard en Hans Ulrich slechts twee kleine kamers, om de zomer daar door te brengen. Ik werd met de reiswagen terug naar de Greiffenstein gestuurd. Ik was daar heel blij mee, want het losse leven in een universiteitsstad beviel me helemaal niet. Ook moet ik toegeven, dat ik heimwee had naar de burcht en zijn bewoners.

Toen in daar begin augustus aankwam, kreeg ik meteen bij de burchtpoort verschrikkelijk nieuws. De kleine Eleonora, pas tien jaar oud, was drie dagen geleden na een korte zware ziekte overleden. Ik haastte me door verdriet overmand naar mijn kamer. Onderweg trof ik Magdalena, die zich in mijn armen stortte. Haar gereserveerdheid, mij tegenover was helemaal verdwenen, ze huilde en huilde. Ik ging met haar in mijn kamer en probeerde haar te troosten. Het scheen haar al veel te helpen, en zo vertelde me ze hele verhaal van de in het begin lichte ziekte tot de plotselinge dood. Ondertussen streelde ik haar haar, en ze werd steeds rustiger. Vervolgens vertelde ze me over de begrafenis, die de vorige dag in Greiffenberg had plaats gevonden. Ik droogde haar tranen, en ze legde haar hoofd op mijn schouder. Zo had ik mijn terugkomst op de Greiffenstein niet voorgesteld, maar ondervond dankbaar het goede gevoel, hier nodig te zijn. We zaten daar samen een hele tijd stil te zijn, dan zei ze: ‘Kom Konstantin, ik help je een beetje bij het uitpakken’ en tijdens het dragen van mijn bagage zag ik een eerste lachje op haar gezicht.



zaterdag 4 maart 2017

Konstantin Wegerer 69

uniwersitet Dillingen 

Pewnego dnia Bernhard przyszedł do domu podekscytowany i powiedział, że przyjęli kilka pacjentów z dżumę w szpitalu na mieście. Też słuchał, że władze miasta rozważa zamknąć cały miasta. Radził natychmiast, i to znaczy następnego ranka opuścić miasto. My rzeczywiście wyjechaliśmy na następny dzień, a to przez Stuttgart do Dillingen. Jesteśmy ulokowane w kilka pokoje w małym hotelu i Bernhard poszedł do rektora uniwersytetu, aby Hans Ulrich i sam siebie napisać. Jednak, wrócił bardzo podekscytowany i zły tej wizyty. Uniwersytet istniała już około 50 lat, i miał dobre profesorów. Jednak ona była pod przewodnictwem zakonu jezuitów, a zatwierdzenie profesorów następuje dopiero po pisemnej zgody przez bez skrupule kontrreformacji. Bernhard widział obraz, który miał być stosowany jako fresk na suficie w kościele studyjnej w budowie. Obraz pokazał profesor Peter Canisius dając lekcja na swoim pulpicie, a tymczasem stojącego z nogą na głowę Marcina Lutra. Bernhard był szokowane przez tyle nietolerancji i arogancji. To było przeczesz jeszcze gorzej, niż plaga w Tybindze. Teraz mógł tylko doradzić nie zapisać się na tej uniwersytecie. Kilka dni później wyjechaliśmy na razie do Ingolstadt. Tu był także uniwersytet, gdzie można zdobyć wiedzę prawną. Jednak tu nie było lepiej, Dillingen. Uczelnia była pod przewodnictwem jezuity i motto brzmiało: "Filozofia jest taka, że ​​to, wszystko co Kościół katolicki może służyć podczas kontrreformacji. Wszystko inne jest zabronione. "Wszystko to jeszcze raz wyjaśnione na podstawie obrazów nawet przy ołtarzu głównym w kościele Matki Bożej. Tam Dzieciątka Jezus włożę św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki Wydziału Filozoficznego, pierścień na palcu jako symbol małżeństwa między katolicką wiarą i nauką filozoficzną.


Op een dag kwam Bernhard opgewonden naar huis en vertelde, dat er in het ziekenhuis in de stad meerdere pestpatiënten opgenomen waren. Hij had ook gehoord, dat het stadsbestuur overwoog om de stad af te sluiten. Hij raadde aan om direct, en wel de volgende morgen de stad te verlaten. We reisden daadwerkelijk de volgende dag af, en wel over Stuttgart naar Dillingen. We betrokken daar enkele kamers in een klein hotel en Bernhard ging naar de rector van de universiteit, om Hans Ulrich en zichzelf in te schrijven. Hij kwam echter zeer opgewonden en boos van dit bezoek terug. De universiteit bestond al ongeveer 50 jaar, en had goede professoren. Ze stond echter onder de leiding van een Jezuïetenorde, en de goedkeuring van professoren volgde uitsluitend na een schriftelijke instemming van een rücksichtslose Contrareformatie. Bernhard had een afbeelding gezien, die in de in aanbouw zijnde studiekerk als plafondfresco aangebracht moest worden. De voorstelling liet de professor Petrus Canisius lesgevend aan zijn katheder, en ondertussen met zijn voet op het hoofd van Martin Luther staand zien. Bernhard was ontzet over zoveel intolerantie en arrogantie. Dat was toch nog erger als de pest in Tübingen. Hij kon nu alleen maar afraden om zich aan deze universiteit in te schrijven. Enkel dagen later vertrokken we, vooreerst naar Ingolstad. Hie was eveneens een hogeschool, waar men juridische kennis kon verwerven. Het was er echter niet beter als in Dillingen. De universiteit stond onder jezuïtische leiding en het motto was: ‘Filosofie is, dat wat de katholieke kerk tijdens de Contrareformatie dienen kan. Al het andere is verboden.’ Dit alles ook weer verduidelijkt aan de hand van afbeeldingen, zelfs bij het hoogaltaar in de Lievevrouwenkerk. Daar steekt het kindeke Jezus de heilige Katharina van Alexandrië, de patrones van de filosofische faculteit, een ring aan de vinger als symbool van het huwelijk tussen het katholieke geloof en de filosofische wetenschap.