Konstantin von Wegerer 120 Gryfow

Zamek Gryf

W lutym 1638 r. Jacob von Weiher jechał z Anny Elżbieta do zamek Gryf, aby przejąć zarządzanie tam. Zwolnił  przez wysłanników cesarski  mianowana wódz zamku Kyda von Portua, i zastąpił go przez rotmistrz von  Janowitz, którym mógłby ufać. Przejąłem funkcję szefa leśnictwa, z tym samym głównego źródła dochodu dla państwo Gryf. Nadal było to niepokojące czasy, wtedy na zamku człowiek jest bezpieczniejsze niż na paląc, takiej jak Stara Kamienica.

Mój pokój, w którym spędziłem wiele wspaniałych godzin z Magdaleną, był wciąż urządzony jak poprzednio. Nawet moje małe biurko było wciąż w tym samym miejscu. Pamiętam, że musieliśmy go zawsze przesunąć, kiedy Magdalena przyszła do mojego pokoju w srogi zimę. To było już dwadzieścia lat temu, ale wydawało się, że to było wczoraj.

Teraz wsuwałem stół na bok i wyjąłem stary lóżko Magdaleny z sąsiedniego pokoju. W Stara Kamienica znowu spotkałem Bibiana. Na początku miałem wątpliwości, czy ona mnie w ogóle rozpozna. Widziałem ją ostatni raz dwa lata temu, kiedy miała osiem lat i dużo się z nią bawiłem. Jednak kiedy wszedłem do pokoju kierownik  Stara Kamienica, ona podskoczyła, wiwatowała do zabawy i zawsze krzyczała moje imię. Żona kierownika opiekowała się nią jako matką i powiedziała mi, że Bibiana zawsze mówiła moi imię. Na początku zawsze zaczęła płakać. Ona, Martha, powiedziała jej, że ja wkrótce wrócę i od tego czasu Bibiana zawsze się roześmiała, jeśli przypomina sobie moje imię. Martha teraz była w ciąży i spodziewała się dziecka za parę tygodni. Była bardzo szczęśliwa, kiedy zaproponowałem wziąć opiekę Bibiana. Teraz chciałem do Stara Kamienic zabrać je aby żyć ze mną.

In februari 1638 kwam Jacob von Weiher met Anna Elisabeth naar de Greiffenstein, om daar het beheer over te nemen. Hij ontsloeg de door de keizerlijke gezanten ingezette burchthoofdman Kyd von Portua en zette daarvoor de ritmeester von Janowitz in, waarop hij kon vertrouwen. Ik nam de functie van hoofd boswachterij, en daarmee de voornaamste bron van inkomen voor het Heerschap Greiffenstein, over. Het waren nog steeds onrustige tijden, dan is men op een burcht veiliger dan op een open slot als Kemnitz.

Mijn kamer, waarin ik zo veel mooie uren met Magdalena had doorgebracht, was nog steeds zoals vroeger ingericht. Zelfs mijn kleine schrijftafel stond nog op dezelfde plek. Ik herinnerde me, dat we hem moesten verschuiven, als Magdalena in een strenge winter bij mij in mijn kamer kwam slapen. Dat was nu al twintig jaren geleden, maar het leek, alsof het gisteren was.

Nu schoof ik de tafel weer aan de kant, en haalde uit de aangrenzende kamer het oude bed van Magdalena. Ik had in Kemnitz Bibiana weer getroffen. Eerst had ik zo mijn bedenkingen of ze me überhaupt weer zou herkennen. Ik had haar twee jaar geleden voor het laatst gezien, toen ze acht jaar oud was, en ik veel met haar gespeeld had. Toen ik echter in de kamer van de beheerder in Kemnitz kwam, sprong ze op, juichte van plezier en riep steeds mijn naam. De vrouw van de beheerder had als een moeder voor haar gezorgd en vertelde me, dat Bibiana steeds weer mijn naam noemde. In het begin was ze steeds begonnen met huilen. Zij, Martha, had haar echter verteld, dat ik weldra terug zou komen en van toen af aan had Bibiana steeds vrolijk gelachen, als ze mijn naam herinnerde. Martha was zwanger en verwachtte binnen enkele weken een kind. Ze was heel blij, toen ik voorstelde, om verder voor Bibiana te zorgen. Nu wilde ik ze in Kemnitz afhalen, en zou ze bij mij wonen.

Konstantin von Wegerer 119

Wierzchowice

Ślub odbyło się 18 października 1636 r. W Ratyzbonie, w mieście, w którym cesarz wykonał rok wcześniej egzekucja jej ojca. Anna Elisabeth jeszcze nie miała żaden biżuterii. W Ołomuniec poświęcono wszystko dla niej i dla braci w strasznym czasie na życzę. Międzyczasie była dobrze zaznajomiona z cesarzową. To ona dała jej trochę swoich małych klejnoty na przyjęcie weselne. Sam cesarz i nowo koronowany król Węgier towarzyszyły Anna Elisabeth w dniu ślubu do ołtarza w katedrze, a biskup Ratyzbony wykonał ślub, wiedząc, że panna młoda została ochrzczona ewangelicki. Pułkownik von Weiher został od cesarza tytuł szlachecki. Wszędzie było czuć, jak Cesarz próbował niesprawiedliwość zrobione do rodziny Schaffgotscha, trochę prostować.

Anna Elisabeth i jej mąż, następnie podróżowali do Polski, i na drodze przyjechali kilku dni do Wierzchowice, gdzie moglibyśmy być znowu wesoły po raz pierwszy po Hans Ulrichs śmierci. Jacob von Weiher został wyznaczony opiekun dzieci Hans Ulrich i zabrał mnie do służby, aby pomóc mu z moją znajomością od Stara Kamienica i Gryf.

Het huwelijk vond plaats op 18 oktober 1636 in Regensburg, in de stad waar de keizer een jaar eerder haar vader had laten executeren. Anna Elisabeth had nog geen enkel juweel. Alles was in de verschrikkelijke tijd in Olmütz voor haar en haar broers verzorging opgeofferd. In de tussentijd was ze goed bevriend geraakt met de keizerin. Deze gaf haar een deel van haar kleinoden voor het bruiloftsfeest. De keizer zelf en de pas gekroonde koning van Hongarije begeleidden Anna Elisabeth op de huwelijksdag naar het altaar in de kathedraal, en de bisschop van Regensburg verichtte de trouwring, wetende dat de bruid evangelisch gedoopt was. De kolonel von Weiher werd door de keizer in de rijksgravenstand verheven. Men merkte overal, hoe de keizer probeerde, het aan de familie Schaffgotsch gedane onrecht, weer ietwat goed te maken.

Anna Elisabeth en haar man reisden aansluitend naar Polen, en kwamen onderweg voor enkele dagen naar Wirkowitsch, waar we allemaal voor de eerste keer na Hans Ulrichs dood weer vrolijk konden zijn. Jacob von Weiher werd als voogd van de kinderen van Hans Ulrich benoemd, en nam mij in dienst, om hem met mijn kennis van Kemnitz en Greiffenstein te kunnen helpen.

Konstantin von Wegerer 118 Wierzchowice

Jacub von Weiher

Chwilę później Pan von Malzan zabrał nas wszystkich z Wiednia, ponieważ nie mogliśmy dalej zrobić cos tutaj dla Anna Elisabeth. Pojechaliśmy najpierw do Wierzchowice. Wiedziałem, gdzie ja mogłem znaleźć Wolny Pan von von Weihera i od razu jechałem do niego. Kiedy przekazałem przesłanie Anny Elżbiety, wpadł bardzo szczęśliwie w moje ramionach. Otworzył medalion, który nosił na szyję. To pokazało cudowny rysunek Anny Elżbiety. Pocałował ją, przed przechowywanie. Ponieważ widział, że ja również nosi medalion, spytał, jaka piękna kobieta będzie w niej. Otworzyłem to w milczeniu i on zobaczył, że to był rysunek Hansa Ulricha. Potem pociągnął mnie do niego i wymamrotał przeprosiny. Dał ci przed śmierć?  zapytał. Powiedziałem mu, że otrzymał medalion wówczas jedenastoletni Hans Ulrich jako przyjaciela z dzieciństwa i nosił go od tej pory. Bernhard prosił mnie, abym przez jakiś czas pozostawał z nim w Marlbork. Z pewnością moglibyśmy być dobrymi przyjaciółmi. Czy nie byliśmy to już przez naszych wspólnych skłonność dla Anny Elżbieta?

Jakub wkrótce pojechał do Linzu i otrzymał tam słowo tak od Anna Elisabeth na piśmie. Z większy delegacja zaczął podróżować do Wiednia. Po drodze odwiedził nas w Wierzchowice na trzy dni, i poprosił mnie, żeby podróżować przed nim do Ratyzbony. W tej chwili był tam dworze cesarskim, a więc Anna Elżbieta tez. Kiedy tam byłem ja ponownie zameldowałem się do pani dworu, że był oficerem z listem od pułkownika von Weiher, który chciał rozmawiać z Anna Elisabeth osobiście. Byłem teraz w lepszej pozycji jak wtedy jako błagający w Wiedniu. Kiedy Anna Elisabeth znowu pojawiła się w towarzystwie dwóch pani, poleciała prosto do mnie i zawołał radośnie: „Konstantin  jaki list masz dla mnie?” Ponieważ Anna Elisabeth z tymi słowami radości łże pokazali w jej oczami, mi to tak ruszyło że ja tez musiałem płakać. Dlatego minęło trochę czasu, kiedy Anna Elisabeth mogła przeczytać list i dobrą nowinę o nadchodzącym małżeństwie.

Korte tijd later haalde de Heer von Malzan ons allemaal weg uit Wenen, want we konden hier voor Anna Elisabeth niet meer veel doen. We reden eerst naar Wirschkowitz. Ik wist, waar ik de Vrijheer Jacob von Weiher kon vinden en reisde meteen door. Toen ik hem het bericht van Anna Elisabeth overbracht, viel hij blij in mijn armen en was overgelukkig. Hij opende een medaillon, dat hij om zijn hals droeg. Het toonde een wondermooie tekening van Anna Elisabeth. Hij kuste het al voor hij het weer wegstopte. Omdat hij gezien had, dat ik ook en medaillon droeg, vroeg hij welke mooie vrouw daar wel in zou zitten. Ik opende het zwijgend, en hij zag dat het een tekening van Hans Ulrich was. Daarop trok hij me tegen zich aan en mompelde een verontschuldiging. ‘Heeft hij het je voor zijn dood gegeven?’ vroeg hij. Ik vertelde hem, dat ik het medaillon van de toentertijd elfjarige Hans Ulrich als jeugdvriend gekregen had en het sindsdien droeg. Bernhard vroeg me, nog enige tijd bij hem in Marienburg te blijven. We konden zeker goede vrienden worden. Waren we het niet al door onze gemeenschappelijke toeneiging voor Anna Elisabeth?

Jacob reisde gauw genoeg daarna naar Linz en ontving daar schriftelijk het ja woord van Anna Elisabeth. Met een groter gevolg begon hij toen aan de reis naar Wenen. Onderweg bezocht hij ons nog in Wirschkowitz voor drie dagen, en vroeg me, voor hem uit naar Regensburg te reizen. Daar hield zich op dat moment het keizerlijke hof op, en dus ook Anna Elisabeth. Toen ik daar aankwam, liet ik me weer bij de hofdames aanmelden, er was een officier met een brief van kolonel Weiher, die Anna Elisabeth persoonlijk wilde spreken. Ik was nu in een betere positie als toen als smeker in Wenen. Toen Anna Elisabeth wederom in het gezelschap van twee hofdames verscheen, vloog ze meteen op me toe en riep blij: ‘Konstantin wat voor post heb je voor mij?’ Omdat Anna Elisabeth bij deze woorden van vreugde de tranen in haar ogen schoten, moest ook ik getroffen huilen. Zo duurde het een tijdje, aleer Anna Elisabeth de brief en het goede nieuws van het aanstaande huwelijk kon lezen.

Konstantin von Wegerer 117

Damy dworu w Wiednu kolo 1700

Teraz bardzo trudno było aby zobaczyć lub rozmawiać z Annę Elżbietę jako damę dworu. Trzeba przejść długą i rzadko skuteczną procedurę na dworze cesarskim. Niemniej jednak, kiedyś udało mi się z nią porozmawiać w obecności dwóch innych damy dworu. To miał miejsce w wielkim sala, gdzie musiałem najpierw czekać. ta dama dworu, która mnie tam przyprowadziła, bardzo poniżający mówiła o Annie Elżbiecie. Była bardzo piękna, ale kiedy usłyszała swój śląski język, całe jej piękno odpadła. Łatwo było odgadnąć, że pani była zazdrosna o piękną Annę Elisabeth.Kiedy Anna Elisabeth pojawiła się z dwoma innymi damami dworu, mogliśmy tylko, głośno, wymienić kilka słów na dużej odległości. Jednak nagle podeszła do mnie, ja klękałem przed nią i ona położyła jej ręce na mojej głowie. Pozostałe dwaj damy dworu wykrzyknęli z obrzydliwość i ruszyli się w moje stronę. Kiedy jednak zobaczyli, że Elżbieta najwyraźniej chciała mnie pobłogosławić, pozostali w większej odległości od nas. Elżbieta wychyliła się trochę do mnie, ale nie przemówiła błogosławieństwem. Wyszeptała: "Proszę, powiedz Jacob, że bardzo go kocham. Musi mnie jak najszybciej tu zabrać. Dziękuję Konstantin." Wzięła ręce z moja głowa, ja wstałem, pocałowałam ją rękę i pożegnałem sięga.

Het was nu zeer moeilijk geworden, Anna Elisabeth als hofdame te zien of te kunnen spreken. Men moest hiervoor een langdurige en zelden succesvolle procedure aan het keizerlijke hof doorlopen. Desondanks lukte me het een keer, om haar in het bijzijn van twee andere hofdames te spreken. Dit gebeurde in een grote zaal, waar ik allereerst moest wachten. Een hofdame die me daarheen bracht, had zich denigrerend over Anna Elisabeth uitgelaten. Ze was weliswaar zeer mooi van gestalte, maar wanneer ze haar Silezische tongval liet horen, viel al haar schoonheid weg. Het was makkelijk te raden, dat die dame alleen maar jaloers was op de mooie Anna Elisabeth.

Toen Anna Elisabeth met twee andere hofdames verscheen, konden we slechts, luid, enkele woorden op grote afstand wisselen. Plotseling liep ze echter op mij toe, ik knielde voor haar neer, en ze legde haar handen op mijn hoofd. De beide andere hofdames stootten van ontzetting een schreeuw uit en waren eveneens op me toegelopen. Maar toen ze zagen, dat Elisabeth me blijkbaar wilde zegenen, bleven ze op een grotere afstand van ons staan. Elisabeth boog zich een beetje naar me toe, maar sprak geen zegen uit. Ze fluisterde: ‘Alsjeblieft, zeg Jacob, dat ik heel veel van hem houd. Hij moet me hier zo snel mogelijk vandaan halen. Dank je Konstantin.’ Ze nam haar handen van mijn hoofd, ik stond op, kuste haar hand en nam afscheid.

Konstantin von Wegerer 116 Wenen

Heinrich von Schlick

Pewnego dnia wszyscy trzej chłopcy, Christian Leopold, Hans Ulrich i Gotthard Franz, byli zebrane od nas przez przedstawiciel biskupa i przeniesione do wychowawców jezuickich. Tam byli przetrzymywane. Nie mieli żadnych okazji, aby przyjść do nas, albo do ich siostry. My nie dostaliśmy pozwolenie wejść w ten dom, gdzie ich zabraliście.

W marcu 1636 oni zakazali Anna Elisabeth, aby spakować swoje rzeczy. Będą zabrać ją do Wiednia. Anna Elisabeth zaczęła straszne płakać. Anna Ursula biegała do biskupa i może osiągnąć, że my wszyscy mogliśmy jej towarzyszyć, kiedy my sami zapłacili koszty. W międzyczasie, ja byłem w stanie zwolnić pieniędzy w Gryfów i Stata Kamienica, które miałem pożyczone do przyjaciół. Więc pojechaliśmy kilka dni później wszyscy do Wiednia.

Anna Elżbieta była krótko po naszym przybyciu wezwany na audiencja u cesarza. Poszedłem z nią. Kiedy ona tam stała w sali, z powodu jej żałoba, zasłonę w głęboki czerni, cesarza i arcyksiążę Leopold każdy wziął z stołu światli i poszli blisko niej, aby ją oświetlić, żeby mogła zobaczyć jej twarz. Anna Elisabeth nie ruszała się ani włoska się nie ruszał, a jej twarz pokazała tylko skamieniały spojrzenia. Cesarz łaskawy pozwolił ją, aby wyjść z pokoju. Kilka dni później, prezydent wojna von Schlick, który był obecne, u dla dziewczyny tak bolesnego spotkanie u cesarza, wziął ją do własnego domu. Tam ona można pozostać, dopóki nie została przyjęty jako dama dworu. My żyliśmy w „Der Goldenen Drachen„ na starego rynku mięsa, ponieważ ten stary i zniszczony dom, spełnił troche nasze ograniczone możliwości finansowe.

Op een dag werden alle drie de jongens, Christian Leopold, Hans Ulrich en Gotthard Franz, door een afgevaardigde van de bisschop bij ons opgehaald en overgedragen aan jezuïtische opvoeders. Daar werden ze opgesloten. Ze hadden geen enkele gelegenheid meer, om naar ons, of naar hun zus te komen. Wij mochten het huis, waarin ze ondergebracht waren, niet betreden.

In maart 1636 beviel men Anna Elisabeth, om haar spullen te pakken. Men zou haar naar Wenen brengen. Anna Elisabeth begon hevig te huilen. Anna Ursula snelde naar de bisschop en kon bereiken, dat wij haar allemaal mochten begeleiden, als we zelf de kosten betaalden. In de tussentijd had ik in Greiffenberg en Kemnitz geld kunnen vrijmaken, dat ik bij vrienden uitgeleend had. Zo reisden we enkele dagen later allemaal naar Wenen.

Anna Elisabeth werd kort na onze aankomst op audiëntie bij de keizer ontboden. Ik ging met haar mee. Toen ze daar, wegens haar rouw, diep in het zwart gesluierd in de zaal stond, namen de keizer en de aartshertog Leopold elk een licht van de tafel, kwamen vlak bij haar staan om haar te belichten, zodat ze haar gezicht konden zien. Anna Elisabeth verroerde daarbij geen vin, en ook haar gezicht toonde alleen een versteende uitdruk. De keizer stond haar genadig toe, om de zaal te verlaten. Enkele dagen later nam de oorlogspresident von Schlick, die de voor het meisje zo pijnlijke optreden bij de keizer meebeleefd had, bij zich in huis. Daar kon ze blijven, totdat ze als hofdame opgenomen werd. We woonden in ‘der Goldenen Drachen’ op de oude vleesmarkt, omdat dit oud en beetje bouwvallige huis aan onze geringe financiële vermogens voldeed.

Konstantin von Wegerer 115

Kiedy przyjechałem kilka dni później w Ołomuńcu, znalazłem cała rodzina bardzo przygnębiony i smutny. Anna Ursula ciągle próbowała pocieszyć dzieci, ale z niewielkim sukcesem. W szczególności, Anna Elisabeth był bardzo przygnębiony. Chociaż opiekowała wzruszający młodszego brata Adama, który leżał w łóżku z ciężką chorobą, a przez to miał trochę rozrywka. Ale ona ciągle wróciła do mnie aby wypłakać się.

Chcieliśmy woląc lekarzem dla Adama, ale biskup tylko chciał dać pozwolenie, kiedy my sami gromadzili potrzebne pieniądze. Anna Ursula sama nic nie nie miała i to trochę biżuterii który miała nie były wiele warte. Ja sam w ciągu ostatnich kilku tygodni również wydawałem swoje ostatnie rezerwy, ponieważ Hans Ulrich nie był w stanie dać mi coś. Przecież on sam już nie miał nic w Ratyzbona, wszystkie kosztowności byli skonfiskowane razem z jego bagaż. Więc staliśmy bezradny przeciw chorobą małego Adama. Ponowna prośba o pomoc do biskupa pozostał bez odpowiedzi. Sami nie mogliśmy rozmawiać z Panen, Pan modlił się. Adam zmarł tej nocy. Mamy go pochowano na małym cmentarzu obok kościoła. Grabarz zrobił pracę bez zapłaty. Znal nas już z opowieści, powiedziano o nas w Ołomuniec. Duchowy nie mogliśmy się przekonać do udziału. Adam został ochrzczony ewangelicki.

Toen ik enkele dagen later in Olmütz aankwam, vond ik de hele familie zeer terneergeslagen en droevig aan. Anna Ursula had steeds weer geprobeerd, de kinderen te troosten, echter met weinig succes. In het bijzonder Anna Elisabeth was zeer terneergeslagen. Zij zorgde weliswaar ontroerend voor haar kleine broer Adam, die met een zware ziekte in bed lag, en die had daardoor wat afleiding. Maar steeds kwam zij weer naar mij toe om uit te huilen.

We wilden voor Adam een arts laten komen, maar dat werd door de bisschop alleen toegestaan, als we zelf daarvoor het geld bijeen brachten. Anna Ursula had zelf geen geld bij zich en de paar sieraden waren niet veel waard. Ik had zelf in de laatste weken ook mijn laatste reserves uitgegeven, want Hans Ulrich kon me niets geven. Hij had toch zelf in Regensburg niets meer, alle waardevolle zaken had men tegelijk met zijn bagage geconfisqueerd. Zo stonden we hulpeloos tegenover de ziekte van de kleine Adam. Een herhaald verzoek om hulp aan de bisschop bleef onbeantwoord. De heer zelf was niet te spreken, hij was aan het bidden. Adam is de nacht daarop gestorven. We hebben hem laten begraven op het kleine kerkhof naast de kerk. De dodengraver deed het werk, zonder betaling. Hij kende ons al uit de verhalen, die over ons in Olmütz verteld werden. Een geestelijke konden we niet zover krijgen om deel te nemen. Adam was evangelisch gedoopt.

Konstantin von Wegerer 114

Kościół 'trójca przenajświętsza' w Ratyzbone

Poszłam mocno ruszone powrotem do nasze miejsce aresztu. Cesarski komisja kierowana przez Ferdynand, syn cesarza, już czekał przejąć wszystkich kosztowności Hans Ulricha. Miałem je wszystkie dobrze zamknięty w dużym krzynka, kiedy skonfiskowali cały bagaż Hans Ulrich po przybyciu w Ratyzbonie. Teraz powrócił krzynka, a reszta z bagażem. Ferdinand dał pisarza rozkaz do napisania wszystkich obiektów, ale najpierw poszło do, przez mnie otworzone krzynka i chwycił dwa złote łańcuchy i trzy z diamentami wysadzane pasy do kapeluszy i ześlizgnął je do kieszeni płaszcza. Byłem szokowane, że syn cesarza przeprowadzić taką niemoralny napad przed oczy jego towarzyszy. O ile chciwość przeniknął już do dwór cesarski. Ferdinand chwycił ponownie w krzynka, aby przyswajając sobie kilka biżuterię i dopiero wtedy zaczął pisarza z jego pracy. Dopiero wtedy, krzynka była zamknięta, i wynoszone.

Pakowałem rzeczy Hans Ulrich i moje. Gdzie mam teraz iść? Kiedy na reszta byłem w sama poszłam leżąc na łóżka i zamknęłam oczy. W moim myśli puściłem jeszcze raz w moim wydarzeń w Ratyzbonie. Ale potem również myślałem o tej piękny czasy, który miałem wcześniej z Hans Ulrich i jego rodziny w Stara Kamienica oraz w zamek Gryf. Nagle wszystko stało się dla mnie jasne; musiałem iść do Anna Ursula a zwłaszcza Anna Elisabeth i do innych dzieci w Ołomuniec.

Ik ging zwaar getroffen in onze arrestruimtes terug. Een keizerlijke commissie onder aanvoering van Ferdinand, de zoon van de keizer, wachtte al om de waardevolle spullen van Hans Ulrich over te nemen. Ik had ze allemaal goed opgesloten in een grote kist, toen men de hele bagage van Hans Ulrich bij zijn aankomst in Regensburg confisqueerde. Nu was de kist en de rest van de bagage terug gebracht. Ferdinand gaf een schrijver de opdracht om alle voorwerpen op te schrijven, hij ging echter als eerste naar de door mij geopende koffer, en pakte er twee gouden kettingen en drie met diamanten bezette hoedenriemen uit en liet ze in zijn jas glijden. Ik was ontzet, dat de zoon van een keizer een zulke infame diefstal voor de ogen van zijn begeleiders uitvoerde. Zover was de hebzucht aan het hof al doorgedrongen. Ferdinand greep nog een keer in de kist, om zich nog enkele sieraden toe te eigenen, daarna pas begon de schrijver met zijn werk. Tenslotte werd de kist gesloten en weggedragen.

Ik pakte de spullen van Hans Ulrich en van mij in. Waar moest ik nu naar toegaan? Toen ik eindelijk alleen was, ging ik op bed liggen en sloot mijn ogen. In gedachten liet ik de gebeurtenissen in Regensburg nog een keer door mijn hoofd gaan. Daarna dacht ik echter ook aan de mooie tijd, die ik tevoren met Hans Ulrich en zijn familie in Kemnitz en ook op de Greiffenstein beleefd had. Plotseling werd me alles duidelijk; ik moest naar Anna Ursula en in het bijzonder naar Anna Elisabeth en de andere kinderen in Olmütz toe.

Konstantin von Wegerer 113

Następnego dnia, był to siódmy niedzielę po Trinitatis, on pisał listy do swoich dzieci i rodziny. Następnej nocy spędził bez spanie, ja ciągle musiałem przynosząc mu coś do picia. W godzinach porannych w dniu wykonania, poniedziałek, 23 lipca 1635, jeszcze raz rozmawiał z duchem ewangelicznym. Potem udał poszło na planowanym godzina na szafot, który został postawione na plac „Zur grünen Heide". (na zielone wrzosowisko)  Kiedy tam dotarliśmy powiedział mi: „Ja często chciałem kiedyś umrzeć na zielonej wrzosowisku, w służbie cesarza. Teraz umrę na "Grüner Heide" ale inaczej, jak sobie wyobrażałem.".

Wielu obywateli miasta przybyli, nie były one jak widzów, ale żałobników. To było szybko rozpowiadane, że ogólne bardzo kochany hrabia Schaffgotsch został skazany na śmierć przez cesarza. Wiedzieli też powody przez jezuitów znienawidzony wiary ewangelicznej i jego wielki posiadanie, że cesarz chętnie chce mieć. Głośno Hans Ulrich poprosił sędziów i katów na prawdziwej przyczyny jego śmierci. Nie chciał że ktokolwiek uwierzył, że on umarł jako złodziej lub przestępnego. Jednak został tylko dał zimną odpowiedź: „Robimy to, co nakazuje cesarza”.

Hans Ulrich chciał coś powiedzieć, ale bębny bębnili po znak sędziego, aby nikt nie mógł usłyszeć jego głos.Ja związałem z białym tkanina jego włosy do góry, po czym on uklęknął i został śmiertelny cios. My owijaliśmy jego ciało w dużym tkanina i położyliśmy go w trumnie i przynieśliśmy go z powrotem do swojego pokoju. Tam jeszcze tysiące ludzi z Ratyzbony widzieli go, gdy mijali trumnę pożegnać się z dobrym człowiekiem. Środy następnie ciało musiało bez dalszych ceremonii wynoszone do cmentarzu "trójca przenajświętsza" i tam opuszczane do wypukły grobowiec. Hans Ulrich nakazał przed egzekucja że jego ciało nie ma być myte po wykonaniu. Chciał stanąć przed Bogiem, tak jak był traktowany przez cesarza dla swoich lojalnych usług. Cały Ratyzbona , nawet jego sędziowie byli przekonani o jego niewinności.

Op de volgende dag , het was de zevende zondag na Trinitatis, schreef hij de brieven aan zijn kinderen en familie. De daarop volgende nacht bracht hij door zonder te slapen, ik moest hem steeds weer iets te drinken brengen. ’s Morgens op de dag van de terechtstelling, maandag 23 juli 1635, sprak hij nog een keer met een evangelische geestelijke. Daarna ging hij op het geplande tijdstip naar het schavot, dat op een plein ‘zur grünen Heide’ was opgesteld. Toen we daar aankwamen zei hij me: ‘Ik heb me vaak gewenst, ooit te sterven op de groene heide, in dienst van keizer. Nu sterf ik ‘auf grüner Heide’ maar anders, als ik me had voorgesteld.‘

Vele burgers van de stad waren gekomen, ze kwamen niet als toeschouwers, maar als rouwenden. Het had zich snel rond gesproken, dat de algemeen zeer geliefde graaf Schaffgotsch door de keizer ter dood was veroordeeld. Men kende ook de redenen: zijn door de jezuïeten gehate evangelische geloof, en zijn groot bezit, dat de keizer graag wilde hebben. Luidkeels vroeg Hans Ulrich de aanwezige rechters en beulen naar de ware reden van zijn dood. Hij wilde niet dat iemand geloofde, dat hij stierf als een dief of misdadiger. Men gaf echter alleen het kille antwoord: ‘Wij doen, wat de keizer beveelt.’

Hans Ulrich wilde nog iets zeggen, maar de trommels roffelden op het teken van een rechter, zodat niemand meer zijn stem kon horen. Ik bond hem met een witte doek de haren omhoog, vervolgens knielde hij neer en kreeg de doodslag. We wikkelden zijn lichaam in een grote doek en legden hem in de kist en brachten hem terug in zijn kamer. Daar hebben nog duizenden mensen uit Regensburg hem gezien, toen ze aan de kist voorbij gingen, om afscheid van een goed mens te nemen. ’s Woensdags hierop volgend moest het lichaam zonder verdere ceremonie op het kerkhof ‘zur Dreifaltigkeit’ gebracht worden en daar in een gewelfd graf neergelaten worden. Hans Ulrich had voor zijn terechtstelling bevolen, dat zijn lichaam na de executie niet gewassen mocht worden. Hij wilde voor God verschijnen, zoals hij door de keizer voor zijn trouwe diensten behandeld was. Heel Regensburg, zelfs zijn rechters, waren overtuigd van zijn onschuld.

Konstantin von Wegerer 112

Wilhelm Lamormaine

Na początek lipca 1635 roku wyrok śmierci przez dworze cesarskim została potwierdzona przez wielu wątpliwych i niedokładne dowodów, jak wcześnie przed oskarżenia i komunikat o jego tortur. Rozpoznaliśmy rękopis z ojciec jezuita Lamormaine. Tylko odcięcie ręki jako łaskę został pominięty. Został on również łaskawie pozwolenie napisać ostatni list do swoich dzieci.

Wyrok, nie została podpisana przez cesarza. Kiedy to zostało meldowane przez delegację, Hans Ulrich, zapytał posłańca dostarczające wyrok, wysłać swój wskazówki dla jego dzieci, i wysłać go ksiądz. Kiedy zapytali go, czy chce jezuitą czy ewangelicki duchowny, on odpowiedział: „Bóg chciał mi czytać pism luterańskich, nigdy nie będzie rozmawiać z jezuitą. Kiedy mogę mieć ewangelickiego duchownego, dobrze, jeśli nie, ja chcę umrzeć błogosławiony ".

Na to porucznik odpowiedział: „Ekscelencjo ma rację, ponieważ ten który gra z religią, rzadko cos jest dobre w niego. Niech będzie Pan Stoppen met corrigeren van miec ksiądz swoi chęci." Na pytany, czy chce umrzeć tu, w swoim pokoju, on odpowiedział:”. Moje sumienie jest czyste, dlatego wolałbym umrzeć pod Bożą wolnym niebem, niż mieć egzekucja w ciemności."

Delegaci wychodził i Hans Ulrich wezwał jego prowadzącego cudze sprawy Salomo Renz. Ale on nie mógł długo z nim rozmawiać ponieważ przychodzili kilka jezuitów który próbowali namówić na niego. Hans Ulrich jednak pozostał jego wiara wierny, a jezuici wychodzili ze słowami: „Cortes durities haud postrema causa supplicci”, z tym chcieli powiedzieć, że Hans Ulrich z jego niezłomność, sam był winy było jego cierpienie, ponieważ on nie chciał nawrócić do katolicka wiarę.

Begin juli 1635 werd het doodoordeel door het keizerlijke hof met zoveel twijfelachtige en onnauwkeurige bewijslast bevestigd, zo als tevoren de aanklacht en het bericht over zijn foltering. Men herkende het handschrift van de jezuïetenpater Lamormaine. Slechts het afhakken van de hand werd als genade achterwege gelaten. Ook werd hem genadig toegestaan, een laatste brief aan zijn kinderen te schrijven.

De veroordeling was niet door de keizer ondertekend. Toen dit via een delegatie aan Hans Ulrich bekend werd gemaakt, vroeg hij de boodschapper van het oordeel, zijn aanwijzingen voor zijn kinderen te bezorgen, en hem een priester te sturen. Toen men hem vroeg, of hij een jezuïtische of een evangelische geestelijke wilde hebben, antwoordde hij: ‘God wilde, dat ik de lutherse geschriften zou lezen, ik zal nooit meer met een jezuïet praten. Kan ik een evangelische geestelijke hebben, goed, zo niet, dan wil ik toch gezegend sterven.’

Daarop antwoordde de luitenant: ‘Uwe excellentie heeft gelijk, want wie met de religie speelt, aan hem is zelden iets goeds. U zult de priester van uw wens hebben.’ Op de vraag of hij hier in zijn kamer wilde sterven, gaf hij als antwoord: ’Mijn geweten is zuiver, daarom wil ik liever onder Gods vrije hemel sterven, dan in het donker te worden terechtgesteld.’

De afgevaardigden vertrokken en Hans Ulrich liet zijn zaakwaarnemer Salomo Renz bij zich roepen. Hij kon echter niet lang met hem praten, omdat er enkele jezuïeten kwamen en op hem inpraatten. Hans Ulrich bleef zijn geloof echter trouw, en de jezuïeten vertrokken met de woorden: ‘Cortes durities haud postrema causa supplicci’, waarmee ze wilden zeggen, dat Hans Ulrich door zijn standvastigheid zelf schuld aan zijn lijden was, omdat hij zich niet tot het katholieke geloof had laten bekeren.

Konstantin von Wegerer 111

General-feldmarszałek van Lamboy 

Tak Hans Ulrich był faktycznie w pierwsze dni czerwca 1635 roku długo torturowani przez Ratyzboński sądu krwawy trzy godziny. Jednak nie ważny jak straszny oni go torturowali, on im nic nie powiedział. Kiedy oni przynosili go po przetrwany tortura w moim pokoju, powiedział: „Spójrz, jak kaci, ja biedny robak, dla wykonany usług dla cesarza załatwili. Ja opiekowałem w kolejnych dniach jego złamanych kończyn i naciągnęły stawy z maści i wcieranie, jak tylko mogłem. Hans Ulrich miał rozdzierający ból, od który ja mogłem go zwolnić tylko częściowo. Mimo to podyktowane mi w połowie czerwca kolejny list do cesarza, w którym ponownie postulowane swoją niewinność i błagał go, aby mieć miłosierdziu z jego niedoli, a także dać pozwolenie na wezwanie o pomoc od swoich dzieci. Ten list pozostał bez odpowiedzi.

Byliśmy całkowicie odcięte od świata w naszych pokoi. Mnie jednak udało się, chociaż kilka razy, krótki komunikaty werbalny od Hans Ulrich później na zewnątrz napisać i wysłać. Zrobiłem to z narażeniem własnego życia, ponieważ byliśmy stale śledzony. Tak usłyszałyśmy od Anna Ursula z Ołomuniec że tam general - feldmarszałka Lamboy młoda Anna Elisabeth zaoferował rękę i obiecał jej ogromne bogactwo. Hans Ulrich jednak wezwała jego siostra, z tym Lamboy utrzymania żadnych kontaktu.

Zo werd Hans Ulrich daadwerkelijk in de eerste dagen van juni 1635 door de Regensburger bloedrechtbank drie uur lang gefolterd. Hoe erg ze hem ook martelden, ze kregen niets van hem te horen. Toen men hem na een doorstane marteling bij mij in mijn kamer droeg, zei hij: ’ Kijk, hoe de beulen, mij arme worm, voor de voor de keizer verrichte diensten hebben toegetakeld!’ Ik verpleegde in de daaropvolgende dagen zijn gebroken ledematen en verrekte gewrichten met zalven en inwrijvingen, zo goed als ik maar kon. Hans Ulrich had helse pijnen, die ik hem maar gedeeltelijk kon verlichten. Desondanks dicteerde hij me midden juni opnieuw een brief aan de keizer, waarin hij nog een keer zijn onschuld bepleite en hem smeekte, om erbarmen te hebben met zijn ellendige toestand, en ook om aan de roep om hulp van zijn kinderen toe te geven. Ook deze brief bleef onbeantwoord.

We waren in onze kamers volledig van de buitenwereld afgesloten. Mij lukte het weliswaar enkele keren, een korte mondelinge boodschap van Hans Ulrich later buiten op te schrijven en te versturen. Dit deed ik met gevaar voor mijn eigen leven, want we werden constant bespioneerd. Zo hadden we van Anna Ursula uit Olmütz gehoord, dat daar de generaal - veldmaarschalk Lamboy de jonge Anna Elisabeth zijn hand had aangeboden en haar grote rijkdom had beloofd. Hans Ulrich had echter zijn zus dringend aangeraden, met die Lamboy geen contact te onderhouden.

Konstantin von Wegerer 110

Schaffgotschow

W ten sposób odpowiadaliśmy szczegółowy na  każde oskarżenie, nawet jeśli tekst nie był wart tego. Na przykład Hans Ulrich został oskarżony w pkt 13, że on chciał dać częśc Śląska do polskiej korony. Hans Ulrich ustalał w jego obronie, że nie nikogo mu to rozkazał, i że nikogo istnieje który mógłby to z prawdą potwierdzić. Również obalił oskarżenie sam siebie, bo on nie był człowiekiem, który mógłby dawać część ziemi do korony polskiej. I dodał jeszcze do tego: on, który głosił ten nieprawdę, na pewno nie znają polską koronę.

Na końcu w oskarżenie 29 rozmieszczenia pułku w Opawa był oznaczone za zdradę cesarzowi. Hans Ulrich jednak mógł dowodził, że rozmieszczenie na rozkaz ówczesnej general broni Gallas, który później został mianowany dowódca przez cesarza, a miała już miejsce długo przed spotkaniem w Pilzno. Również ten zarzut był całkowicie bezpodstawne i wykonana w kompletnej nieznajomości procedur wojskowych. W tym można jednak poznać, kto stoi za tego szkodliwego oskarżenia w sądzie wojennego.

Wszystkie nasze próby były daremne. Sąd wojskowy skazał Hans Ulrich początku kwietnia 1634 do najpierw odcięcie ręki, a następnie do odcięcie głową. Sędziowie dodany do sądu wojennego uważali skazano na karę śmierci we wszystkich formach według prawo, jednak nalegali u cesarza, aby przez metody tortury, forsować Hans Ulrich przyznać do dalszych przestępstw, żeby kara wtedy była uzasadniona. Zdanie to zostało podpisane przez obu prezydentów Slavaty i von Strahlendorf i trzy cesarskie doradców Hillebrand, Pucher i Prickelmeyer.

Zo beantwoordden we uitvoerig elke aanklacht, ook als de tekst het niet verdiende. Zo werd Hans Ulrich in punt 13 aangeklaagd, dat hij een deel van Silezië aan de Poolse kroon had willen doen toekomen. Hans Ulrich stelde nu in zijn verdediging vast, dat hem zoiets niet bevolen was, en dat er niemand kon bestaan, die dit met waarheid kon bevestigen. Ook weerlegde de aanklacht zichzelf, omdat hij helemaal niet de man was, die een deel van het land aan de Poolse kroon had kunnen afgeven. En hij voegde daar nog aan toe: diegene die deze onwaarheid had aangebracht, zou zeker de Poolse kroon niet kennen.

Tenslotte werd in aanklacht 29 de stationering van een regiment in Troppau als verraad aan de keizer aangemerkt. Hans Ulrich kon echter bewijzen, dat de stationering op bevel van de toenmalige generaal - luitenant Gallas was, die later door de keizer tot opperbevelhebber van het leger werd benoemd, en al lang voor de Pilsener bijeenkomst had plaats gevonden. Ook deze beschuldiging was helemaal uit de lucht gegrepen en in volledige onwetendheid van de militaire procedures geformuleerd. Hieraan herkende men echter, wie achter deze kwaadaardige beschuldigingen bij de krijgsraad kon zitten.

Al onze pogingen waren vergeefs. De krijgsraad veroordeelde Hans Ulrich begin april 1634 tot het eerst afhakken van een hand, gevolgd door het afhakken van zijn hoofd. De raadsheren toegevoegd aan de krijgsraad vonden de ter doodveroordeling in alle vormen rechtsgeldig, drongen er echter bij de keizer op aan, om door middel van martelingen Hans Ulrich verdere misdaden te laten bekennen, zodat de straf gerechtvaardigd was. Deze zin werd ondertekend door de beiden presidenten Slavata en von Strahlendorf, alsmede de drie keizerlijke raadsheren Hillebrand, Pucher en Prickelmeyer.