zaterdag 23 juni 2018

Konstantin von Wegerer 133

Kościół Giebułtów

Biskup Wrocławiu, Sebastian Rostok, wydał dekret w 1653 r., Że kler luterański we wszystkich księstwach śląskich musiały być zwolnione.Następnie kościół ewangelicki w Mirsk został zamknięty. Mieszkańców Mirsk mieli iść do kościoła w Giebułtów w ziemi Saksonii. Rozbudowanie tamtejszego kościoła ewangelickiego, dla dużej liczby odwiedzających, kosztowało miasto Friedeberg sto talarów i dużą ilość materiałów budowlanych. Kilka miesięcy później kościół w Gryfów został zamknięty, a księże wydalone z kraj. Christoph Leopold, jako katolika, widział to i mógł lub nie chciał robić niczego dla swoich ewangelicznych obywatele.

Przez to
wielu ludzi przyszło do mnie po pomoc, bo przecież byłem wysokim urzędnikiem w Państwo. Opracowałem z nimi błaganie do biskupa we Wrocławiu, gdzie wezwano było do chrześcijański obowiązek pomocy bliźniemu. Ale były tylko złe odpowiedzi i często w ogóle nie dostali odpowiedz. Niektóre prośby skierowane były również do Bibiany, ponieważ niektórzy ludzie wiedzieli, że jest siostrą rządzącego hrabiego. Bibiana pojechała ze mną wielokrotnie do swojego brata, który przyjął nas jednak życzliwie, ale i tak odrzucił nasze prośby. Bibiana obraziła to jeszcze bardziej, ponieważ była tak poruszona swoimi uczuciami, teraz z poczuciem bezradności, że często i przez długi czas płakała. Coraz trudniej było mi je pocieszyć.




De bisschop van Breslau, Sebastian Rostok, vaardigde in 1653 een decreet uit, dat in alle Silezische vorstendommen de lutherse geestelijken afgeschaft moesten worden. Daarop volgend werd de evangelische kerk in Friedeberg gesloten. De Friedeberger moesten naar de kerk in Gebhardsdorf op Saksisch gebied. De uitbouw van de evangelische kerk daar, voor het aantal grote bezoekers kostte de stad Friedeberg honderd taler en een grote hoeveelheid bouwmateriaal. Enkele maanden later werd ook de kerk in Greiffenberg gesloten en de priesters het land uitgewezen. Christoph Leopold zag dit en kon of wilde als katholiek niets voor zijn evangelische onderdanen doen.

Zo kwamen veel mensen bij mij om hulp, want ik was tenslotte een hoge beambte in het heerschap. Ik stelde met hen smeekbedes op, aan de bisschop in Breslau, waarin aan de christenplicht om je naaste te helpen geappelleerd werd. Maar er kwamen alleen slechte antwoorden en vaak helemaal geen bericht terug. Sommige van de smeekbedes waren ook aan Bibiana gericht, want sommige mensen wisten, dat ze een zus van de regerende graaf was. Bibiana ging meermaals met mij naar haar broer, die ons weliswaar vriendelijk ontving, maar onze vragen toch afwees. Dat beledigde Bibiana nog meer, want ze was met haar gevoelens, nu met een gevoel van hulpeloosheid, zo geraakt, dat ze vaak en lang huilde. Het werd voor mij steeds moeilijker om ze dan te troosten.

zaterdag 16 juni 2018

Konstantin von Wegerer 132


kościół w Jawor

Dla nas obojga w końcu poszliśmy za spokojnymi latami, które bardzo przypadły nam do gustu w naszym leśniczówka. Christoph Leopold wrócił ze studiów do zamku i został wyniesiony przez cesarza do szlachetni hrabiów. Jego, dzięki edukacji z jezuitami w wierze katolickiej, przyniosło mu wiele korzyści u cesarskiego dworu. On ie chciał to zagrozić. Uważał, że on może on być jako katolik dobrym  dla swoich prawie wyłącznie ewangelicznych poddanych.

Ale wciąż powstało przez to wiele problemów. U pokoju w Münster i Osnabrück obiecywano był, że w księstw Legnica, Brzeg, Wołów i Ziębice mógł umieści wolność religijne. Księstw Świdnica, Jawor i Głogów pozwolili budowane każdy jeden kościół ewangelicki, ale po za miasta. Jednak wszystkie inne kościoły musiały zostać rozbite. Za to w 1652 roku przez keizer Ferdynanda III wydał następujący rozkaz do wszystkich duchownych tych księstw „ że po przeczytaniu tego rozkaz wszystkie Msze niekatolickie powinien zatrzymać, klucze kościołów być zwrócone do Panow Państw w ciągu 14 dni, wszyscy duchowni muszą opuścić Państw na karę utraty ich majątek ".


Państwo dostali następujące rozkaz: „Musicie zamknąć wszystkie kościoły, które są zlokalizowane na naszych terenów, klucze, aż do odwołania, trzymać z sobą, a duchowni nie można prowadzić msza pod groźbą  stracenie majątku kościelnego i 400 florenów kary pieniężne.”


Voor ons beiden volgden nu eindelijk enkele rustige jaren, die we tevreden in ons boswachtershuis doorbrachten. Christoph Leopold was van zijn studies teruggekeerd op de burcht en was door de keizer in de gravenstand verheven. Zijn, door zijn opvoeding bij de jezuïeten in het katholieke geloof had hem bij het keizerlijke hof vele voordelen gebracht. Die wilde hij niet in gevaar brengen. Hij meende, dat hij ook als katholiek voor zijn bijna uitsluitend evangelische onderdanen een goede heer kon zijn.

Maar er waren toch veel daardoor ontstane moeilijkheden. In de vrede van Münster en Osnabrück was toegezegd dat in de vorstendommen Liegnitz, Brieg, Wohlau, Öls en Münsterberg vrije geloofsuitoefening mocht plaatsvinden. In de vorstendommen Schweidnitz, Jauer en Glogau mocht elk één evangelische kerk gebouwd worden, echter alleen buiten de stad. Alle andere kerken moesten echter afgebroken worden. Daarvoor werd in 1652 door keizer Ferdinand III aan de geestelijken van deze vorstendommen het volgende bevel uitgevaardigd: ‘dat na het lezen van dit bevel alle niet katholieke missen moeten stoppen, de sleutels van de kerken bij de leenheerschappen ingeleverd worden, dit binnen 14 dagen, alle geestelijken moeten de vorstendommen verlaten op straffe van verlies van have en goed.’

De heerschappen kregen het volgende bevel: ‘u moet alle kerken die zich bevinden op uw goederen sluiten, de sleutels, tot nader order bij uw houden, en de predikanten mogen geen diensten meer houden, op straffe van de kerkbezittingen en 400 florijnen geldstraf.’

zaterdag 9 juni 2018

Konstantin von Wegerer 131

General Raimondo de Monteculli


W jesień generał cesarski Monteculi próbował odzyskać zamek od Szwedów. Nie mógł wziąć teraz silnego, bronionego zamku. Kontynuował do Mirsk. Tam jego najemnicy sieli spustoszenie; rabując podpalenie. Z naszego domu zobaczyliśmy płonące domy w mieście. Kto teraz pomógłby ofiarom? Ani Szwedzi ani Cesarzowa, ponieważ sami byli mordercy i podpalaczy. Wojna przybrała makabryczne formy, jaki ja w życzę nie mogłem wyobrazić. Zaskoczyło mnie, jak ludzie ciągle ponownie z ufnością wszystko odbudowali. Również w Mirsku kontynuowano odbudowę wieży kościelnej. Jeden dzwonek już był wylane, stare dzwon naprawiono w Zgorzelec.

W końcu usłyszeliśmy dobre wieści. Negocjacje w Münster i Osnabrück zakończyły się sukcesem jesienią 1648 roku. Długa wojna miałby się skończyć. Nie mogliśmy w to uwierzyć, i nie widziałyśmy przygotowań do opuszczenia kraju przez Szwedów na zamku. W rzeczywistości przebywali tam do kwietnia 1650 r., Ponieważ dopiero wtedy spełniono były warunki Szwecji.

W Friedeberg wojska cesarskie odeszły w 1649 roku. Świętowali wielkie impreza pokoju i byli kilka mszy wdzięczności. Byłem tam z Bibianą, ponieważ mieliśmy wielu przyjaciół w mieście, którzy zaprosili nas na imprezę.



In de herfst probeerde de keizerlijke generaal Monteculi, de burcht op de Zweden te heroveren. Hij kon de nu sterk verdedigde burcht niet innemen. Hij trok verder naar Friedeberg. Daar hielden zijn huurlingen huis, met plunderen en brandstichting. Vanaf ons huis zagen we de huizen in de stad branden. Wie zou nu de slachtoffers helpen? De Zweden niet en de keizerlijken niet, want dat waren zelf de moordenaars en de brandstichters. De oorlog had gruwelijke vormen aangenomen, zoals ik ze niet voor mogelijk had gehouden. Het verwonderde me, hoe mensen telkens weer met vertrouwen alles opbouwden. Ook in Friedeberg ging de wederopbouw van de kerktoren verder. Één klok was al gegoten, de oude klok in Görlitz gerepareerd.

Eindelijk hoorden we goed nieuws. De onderhandelingen in Münster en Osnabrück hadden in de herfst van 1648 eindelijk succes gehad. De lange oorlog zou stoppen. We konden het niet geloven, maar zagen ook bij de Zweden op de burcht geen voorbereidingen om het land te verlaten. Daadwerkelijk bleven ze daar tot april 1650, omdat toen pas de vredesvoorwaarden van de Zweden vervuld waren.

In Friedeberg waren in 1649 de keizerlijke troepen vertrokken. Men had een groot vredesfeest gevierd en meerdere dankmissen gehouden. Ik was er met Bibiana bij, want we hadden veel vrienden in de stad, die ons uitnodigden om met hen te feesten.



zaterdag 2 juni 2018

Konstantin von Wegerer 130



W tym samym czasie na zamku zostały bity kilka dużo wyłomy, których nie mogli wystarczająco szybko zamykać. Najlepszą rzeczą, jaką mógł zrobić wódz zamku, było jak najszybszej podniesienie białej flagi jako znaku poddania się. Szwedów wysłała delegację do zamku i zapewniła wszystkim mieszkańcom możliwość bezpośredniego wolny odwrót. Wkrótce potem zobaczyłem długą orszak ludzi opuszczających zamek i idących do Mirsk. Leżał nie dużo śnieg, a ludzie ruszyli się szybko. Z pewnością podobny orszak po północy poszło w kierunku Gryfów.

Szwedów weszli do zamku. Już na wiosną, pod nadzoru szwedzkiego wódz zamku von Trotto, rozpoczęto było wiele prac budowlanych. Duży mur z przejście na stronę Gryfów został zbudowany, tworząc w ten sposób większą podwórka. Były tam duże stajnie i kwatery budowane dla setek najemników. Wszystkie budynki zniszczone lub zniszczone podczas bombardowań zostały odbudowane. Brama zamkowa na stronę wieczorem została murowane, a mostek zwodzone likwidowane. Do tej pory mała brama zamkowa od strony rano była teraz jedynym wejściem. Tu pojawiła się wielka, trzyczęściowa brama, na którą jeszcze budowali długie mury łączone do zbocze gór, tak że brama były jeszcze trudniejsze do osiągnięcia.


Kiedy pojechałem kiedyś do zamku z Bibiany, nie mogliśmy znaleźć drogi, tak bardzo się zmieniło. Tylko wewnątrz wysokiego cześć zamku wszystko pozostało bez zmian. Poszliśmy do naszych pokoi. Byli wykorzystywani przez szwedzkiego oficera jako przestrzeń życiowa. Jedno z naszych łóżek nadal tam było. Z tą pamięcią, Bibiana przypomniała sobie i łzy napłynęli jej do oczu. Z drugiej strony, stwierdziłem, że pokój nie został bielone przez długi czas, a ściany były brudne. Najwyraźniej zamknąłem tę przeszłość. Nasze leśniczówka stał się naszym nowym ulubionym domem.



Tegelijkertijd waren op de burcht enkele diepe bressen geslagen, die niet snel genoeg gedicht konden worden. Het beste wat de burchthoofdman toen kon doen, was snel een witte vlag als teken van overgave hijsen. De Zweden stuurden daarop een delegatie naar de burcht en verzekerden alle bewoners een direkte vrije aftocht. Zo zag ik korte tijd later een lange stoet mensen de burcht verlaten en naar Friedeberg lopen. Er lag maar weinig sneeuw, en de mensen schoten goed op. Zeker ging een gelijkaardige stoet ook na middernacht richting Greiffenberg.

De Zweden trokken de burcht binnen. Al in het volgende voorjaar begonnen onder de Zweedse burchthoofdman von Trotto veel bouwactiviteiten. Op de naar Greiffenberg gelegen zijde werd een grote muur met een weergang gebouwd, zo ontstond er een grotere burchthof. Daar werden grote stallen en onderkomens voor honderden huursoldaten gebouwd. Alle tijdens de beschietingen beschadigde of verwoeste gebouwen werden weer opgebouwd. De op de avondzijde gelegen burchtpoort werd dicht gemetseld en de ophaalbrug afgebroken. De tot dan toe kleine burchtpoort op de morgenzijde was nu de enige ingang. Hier kwam een grote driedelige poort, waarvoor nog lange muren tegen de bergwand gemaakt werden, zodat de poort nog moeilijker te bereiken waren.

Toen ik eens met Bibiana de burcht binnen ging, konden we eerst de weg niet vinden, zoveel was er veranderd. Alleen binnen in de hoogburcht was alles gebleven zoals het was. We gingen naar onze kamers. Ze werden door een Zweedse officier als woonruimte gebruikt. Één van onze bedden stond er nog steeds. Bij Bibiana kwamen bij deze herinnering de tranen in de ogen. Ik daarentegen stelde vast dat de kamer al lang niet meer gekalkt was, en dat de muren daardoor smerig waren. Ik had dit verleden blijkbaar afgesloten. Ons boswachtershuis was ons, nieuwe geliefde thuis geworden.



zaterdag 26 mei 2018

Konstantin von Wegerer 129

General Lennart Torstenson

Moje środki bezpieczeństwa w domu do naszej obrony wkrótce stały się bardzo potrzebne. Ponieważ już  w grudniu następnego roku przyszedł kolejny duży szwedzką armię najemników pod dowództwem generała Torstenson do Gryf z wielu moździerzy i karabinów. Pierścień wokół zamku został zamknięty i rozpoczęto był bombardowanie. Strzałki odbijały się echem do lasu. Ja najchętniej przebywałbym w zamku, bo wiedziałem, że znowu kilka tysięcy osób uciekli z powrotem do zamku. Ale nowy wódz zamku był przeze mnie szczegółowy poinformowane o ostatniego oblężenia, i dokładnie wiedział co robić.. Ponadto, Bibiana była w ciąży, a pobyt w zamku nie było dla niej dobre.

Pewnego ranka, było jeszcze ciemno, obudziliśmy się wcześnie przez strzelaninie. Zajęło to około czterech godzin. Potem stało się cicho. Bibiana siedziała z założonymi ręce w kuchni. Nagle powiedziała: „Myślę, że Szwedzi teraz atakują”, a po dłuższej chwili: „Uważam, że nasze dziecko tez chce wyjść” I tak było. Skurcz urodzin zaczęła się bardzo silna. Było za późno aby wołać położna . Już miałem doświadczenie i mogłem pomóc Bibiana w narodzinach naszego syna. Dopiero później, kiedy już leżał w naszych rękach, poszło nasz do myśli, że ostatni czas w ogóle nie myślałyśmy o jaki nazwa musiała dostać nasze dziecko. Bibiana natychmiast zaproponowała, nasz syn nazywać się po  mojego dziadka Jörga, i po jej ojca Hans Ulrich.




Mijn veiligheidsmaatregelen in het huis voor onze verdediging bleken al snel zeer nodig. Want al in december van het volgende jaar kwam weer een groot Zweeds huurlingenleger onder leiding van generaal Torstensohn naar de Greiffenstein met veel mortieren en kanonnen. De ring om de burcht werd gesloten en het bombardement begon. De schoten echoden tot in het bos. Ik was het liefst weer op de burcht geweest, want ik wist, dat er opnieuw meerdere duizend mensen in de burcht gevlucht waren. Maar de nieuwe burchthoofdman had zich door mij uitvoerig over de laatste belegering laten vertellen, en moest goed weten wat te doen. Bovendien was Bibiana zwanger en was een oponthoud in de burcht voor haar niet goed.


Op een morgen, het was nog donker, werden we al vroeg door het schieten gewekt. Het duurde ongeveer vier uur. Daarna werd het stil. Bibiana zat met gevouwen handen in de keuken. Opeens zei ze: ‘Ik geloof dat de Zweden nu aanvallen’, en na een langere pauze: ‘en ik geloof dat ons kind er ook uit wil komen.’ En zo was het ook. De weeën begonnen erg sterk. Om een vroedvrouw te halen, was het te laat. Ik had al wel ervaring en kon Bibiana bij de geboorte van onze zoon helpen. Later pas, toen hij al in onze armen lag, viel ons in, dat we de laatste tijd er helemaal niet aan gedacht hadden, welke naam ons kind moest krijgen. Bibiana stelde meteen voor, onze zoon naar mijn grootvader Jörg, en naar haar vader Hans Ulrich te noemen.

zaterdag 19 mei 2018

Konstantin von Wegerer 128

leśniczówka na Boża Gora latach 80


Potem prowadziliśmy się do samotnego leśniczówka. Bibiana była szczęśliwa, bo spędzała ostatni okres dużo czasu w kuchni i wiele się nauczył. Teraz mogła gotować i gospodarować dom razem z dziewicą dla nas, co przygotowało jej dużo radość.

M
iała szesnaście lat i robiła się prawdziwą kobietą, z wszystkimi życzenie i pragnieniami. Z nią te uczucia były bardzo duże. Na zamku nie mogłem zapobiec, że ona w nocy napad na mnie z ją żar miłości. Zmusiła mnie, żebym byłem bardzo blisko niej. Potem ona była cudownie cicha, kiedy my bardzo nas kochaliśmy. Zdawała sobie też sprawę, że zrobiła coś, co było zabronione. Ale teraz czuła się całkowicie swobodny, tak, mówiła otwarcie ze mną na ten temat i nie miał żadnych zahamowanie aby pokazać mi z obecność dziewica, jej pragnienie czułości.


Ja, leśniczówka zmieniłem, przez solidne okiennice i solidne piwnice w małej fortecy. Od piwnicy było przejście podziemne do jaskini w zboczu góry, wejście było ukryte za drzewem. I tak miałem jako leśnik kilka karabinów i strzelby. Wzdłuż okien były duże szafki z naładowane strzelby. Dlatego ewentualny napady przez grabieżący najemców odczekałem dosyć zrelaksowany. Rzadko wychodziłem z domu bez Bibiana, i kiedy, tylko przez kilka minut. Bibiana musiała czuć się zupełnie bezpiecznie i nie musiała mieć żadnych złych doświadczeń. Śmialiśmy się dużo razem, ponieważ zauważyliśmy, że śmiech jest najlepszym sposobem, aby rozwiać wszelkie strach.

Kiedyś zapytałem pastora dlaczego w kościele nie śmieją. Potwierdził, że śmiech rozproszy obawie i dodał: „Dobry chrześcijanin składa się głównie ze strachu przed Bogiem i strachu przed śmiercią. Kościół chce mieć dobrych chrześcijan „. Ja miałem inne zdanie i Bibiana tez myślała w jej, całkiem naturalnie sposób tez inaczej.




Aansluitend trokken we in het eenzaam liggende boswachtershuis. Bibiana was blij, want ze had de laatste tijd, veel in de keuken doorgebracht, en daar veel geleerd. Nu kon ze samen met een maagd voor ons koken en huishouden, wat haar een groot plezier bereidde.

Ze was met zestien al een echte vrouw geworden met al haar wensen en verlangens. Bij haar waren deze gevoelens wel bijzonder groot. Op de burcht had ik het niet kunnen verhinderen, dat ze me ’s nachts met haar liefdesgloed overviel. Ze dwong me, haar zeer nabij te zijn. Daarna was ze dan wonderlijk rustig, wanneer we ons innig geliefd hadden. Ze was zich er ook steeds van bewust, dat ze iets deed wat verboden was. Maar nu voelde ze zich helemaal vrij, ja ze sprak er openlijk met mij over en had ook geen remmingen om in het bijzijn van de maagd, mij haar tederheidswensen openlijk te tonen.

Ik had het boswachtershuis door stevige vensterluiken en degelijke kelders in een kleine vesting laten ombouwen. Vanuit de kelder liep een onderaardse gang tot aan een hol in de bergwand, waarvan de ingang achter een boom verborgen was. Ik had als boswachter sowieso meerdere geweren en buksen. Langs de vensters stonden nog grote kasten met daarin steeds geladen geweren. Zo zag ik dan ook de eventuele overvallen door plunderende huurlingen behoorlijk ontspannen tegemoet. Ik verliet het huis zelden zonder Bibiana en dan slechts voor een paar minuten. Bibiana moest zich helemaal veilig voelen en mocht geen slechte belevenissen hebben. We lachten samen veel, want we merkten, dat lachen het beste middel is, elke angst te verdrijven.

Ooit had ik een pastoor gevraagd, waarom er in de kerk niet gelachen werd. Hij bevestigde dat lachen de angst verdreef en voegde daaraan toe: ‘Een goede christen bestaat hoofdzakelijk uit angst voor God en angst voor de dood. De kerk wil goede christenen hebben.’ Ik had een andere mening en Bibiana dacht ook op haar, heel natuurlijke manier anders.

zaterdag 12 mei 2018

Konstantin von Wegerer 127


ślub w średniowieczny


Kiedy Christoph Leopold znowu po raz kolejny pojechał do zamku z Tybinga, rozmawiałem z nim przez długi czas na ten temat. Na końcu prosiłem go, aby ja mogłem pożegnać się z funkcja zarządca i wódz zamku. Chciałbym nadal zrobić leśnictwo i za zamieszkać w leśniczówka na gory w lasu. Chciałem zabrać ze sobą Bibiana, ponieważ była bardzo przywiązana do mnie, abyśmy oboje nie chcieli rozwodu. Powiedziałem mu także, że chcę poślubić swoją siostrę za przeniesienie się do leśniczówka, aby że nie było plotki. Wierzę, że Christoph dopiero w tej rozmowie stało się jasne, że oprócz Anny Elżbieta miała jeszcze jedną siostrę. Bibiana była tak daleko usuwane od rodziny, że nikogo o niej nie myślał. Ona nie była w Olomouc, ona nie grała żadnej roli. Christoph Leopold zgodził się. Użyczył dochód z majątku w Rybnica, jako emeryturę dla Bibiana. Ponadto otrzymała jej część klejnotów rodzinnych, skonfiskowanych w Ratyzbonie od Hansa Ulricha, ale teraz częściowo zwrócone przez cesarza do Christianowi Leopoldowi.

Ślubowaliśmy się w kapliczka od zamku Gryf latem 1644 roku. Wszyscy mieszkańcy zamku przybyli na małą imprezę. Widzieli nasze szczęśliwe twarze. Chociaż oboje mieszkaliśmy razem od wielu lat, nasze małżeństwo zostało teraz bardzo docenione przez wszystkich. Bibiana nalegała na to, aby szyć własną suknię ślubną. Przez kilka tygodni tajny pracowała nad tym, podczas ja byłem zajęty urządzić domu. Teraz po raz pierwszy zobaczyłem ją w sukience i byłem entuzjastycznie nastawiona. Była piękną kobietą. Nikogo kto ją widział wtedy, uwierzył, że była wcześniej, dzieckiem ciężko upośledzonym.


Toen Christoph Leopold weer eens uit Tübingen op de burcht kwam, sprak ik hier lang met hem over. Ik verzocht hem tenslotte om afscheid te mogen nemen als beheerder en burchthoofdman. Ik zou graag nog de boswachterij doen en daarvoor in het boswachtershuis boven in het bos gaan wonen. Ik had de bedoeling, Bibiana daarheen mee te nemen, want ze was zeer aan mij gehecht, zodat we beide geen scheiding wilden. Ik vertelde hem ook nog, dat ik zijn zus voor de verhuizing naar het boswachtershuis wilde trouwen, zodat er geen praat van kwam. Ik geloof, dat Christoph in dit gesprek pas duidelijk werd, dat hij behalve Anna Elisabeth nog een andere zus had. Bibiana was al zo ver uit de familie verwijderd, dat niemand aan haar dacht. Ze was ook niet in Olmütz geweest, ze speelde geen rol. Christoph Leopold ging akkoord. Hij leende de inkomsten van een landgoed in Reibnitz uit, als pensioen voor Bibiana. Bovendien kreeg ze haar deel van de familiejuwelen, die men in Regensburg van Hans Ulrich geconfisqueerd had, maar nu weer voor een deel door de keizer aan Christian Leopold waren terug gegeven.

Wij werden in de zomer van 1644 in de burchtkapel van de Greiffenstein getrouwd. Alle burchtbewoners waren naar het kleine feest gekomen. Ze zagen onze gelukkige gezichten. Hoewel we beide al vele jaren eng samen leefden, werd ons huwelijk nu door iedereen bijzonder begroet. Bibiana had er op gestaan, om voor zichzelf een bruiloftsjurk te naaien. Daar was ze verschillende weken heimelijk mee bezig geweest, terwijl ik bezig was ons huis in te richten. Nu zag ik haar voor het eerst in de jurk en was dol enthousiast. Ze was een wonderschone vrouw. Niemand, die haar nu zo zag, had geloofd, dat ze vroeger een zwaar gehandicapt kind was geweest.


zaterdag 5 mei 2018

Konstantin von Wegerer 126




Fresko w wieża rycerski w Siedlęcin.


Pewnego dnia żona strażnika Dehmel'a przyszła do mnie i była podekscytowana, że ​​jej mąż ma coś z jedną z kobiet od przed budynkach. Mówiła że musiałem natychmiast odesłać tych ludzi z zamku. Najpierw uspokoiłem kobietę, ponieważ zauważyłem, że jej zazdrość była chora przesadzony. Rozmawiałem też z mężem, który od razu odrzucił te oskarżenia. Kobieta nie zostawiła męża spokój, i rozgniewała męża tak bardzo, że w końcu się gniewał i zabił ją pewnego dnia w pokoju  do magiel podczas kłótni. Musiałem zgłosić tej sprawa do sądu w Gryfów, który aresztował mordercę. Kilka dni później został skazany i egzekucja wykonane. Byłem bardzo dotknięty tego wydarzeniem, ponieważ miałem do czynienia z tym, że mężczyzna został w końcu doprowadzony do tego aktu przez ślepotę zazdrość jego żonę .

Akurat
mieliśmy wtedy malarza z Gryfów z nami na zamku, który odnowił freski w pokoju rycerzy. Poinstruowałam, aby zrobił rysunek na ścianie od tego wydarzenie w dużej sali dla sługi. W rogu na prawo napisał: "Ten Dehmel od Sankt Veit i Christine i jego mila żonę". Z tego rysunkiem chciałem przedstawić ostrzeżenie, co mogłoby powodować przesadzone emocjonalnie uczucia. Dehmel przez to stał się szalony, a jego żona była wcześniej dość racjonalny kobietą . Zauważyłem również moje denerwowanie związane z tym drobnym incydentem, że już nie miałam ten spokój, aby rozwiązać wiele osobistych konfliktów ludzi w zamku lub wymówić kary.



Op een dag kwam de vrouw van de poortwachter Dehmel naar me toe en vertelde opgewonden, dat haar man iets had met één van de vrouwen uit de voorgebouwen. Ik moest die mensen allemaal meteen de burcht uit sturen. Ik kalmeerde de vrouw eerst, want ik merkte, dat haar jaloezie ziekelijk overdreven was. Ik sprak ook met haar man, die deze beschuldigingen verre van zich wierp. De vrouw liet haar man niet met rust, en ergerde haar man zo zeer, dat hij tenslotte boos werd en haar op een dag in de mangelkamer tijdens een ruzie dood sloeg. Ik moest het gebeuren aan het gerecht in Greiffenberg melden, die de moordenaar arresteerde. Enkele dagen later werd hij veroordeeld en geëxecuteerd. Ik was zeer aangedaan door het gebeuren, want ik had meegemaakt, hoe de man door de blinde jalousie van zijn vrouw, tenslotte tot deze daad gedreven werd.


We hadden net een schilder uit Greiffenberg bij ons op de burcht, die de wandschilderingen in de ridderzaal vernieuwde. Ik gaf hem de opdracht, op de wand in de grote bediendenkamer een tekening over het hele gebeuren te maken. In de hoek rechts beneden schreef hij: ‘Der Dehmel von Sankt Veit und Christine sein liebes Weib’. Met de tekening wilde ik een waarschuwing uitbeelden, wat ziekelijk overdreven gevoelens konden aanrichten. Dehmel was daardoor gek geworden, en zijn vrouw was tevoren een redelijk lieve vrouw. Ik merkte ook aan mij opwinding over dit kleine incident, dat ik niet meer de rust bezat, de vele persoonlijke conflicten van de burchtbewoners op te lossen of om straffen uit te spreken.



zaterdag 28 april 2018

Konstantin von Wegerer 125

Christoph Leopold von Schaffgotsch


W następnym roku 1641 r. Christoph Leopold został oświadczony upodmiotowienia i otrzymał przez naleganie hrabiego von Weihera, od cesarz Państwo Gryf z powrotem. On wrócił do zamku tylko na kilka dni, a potem chciał jechać udał do Tybingi, aby rozpocząć tam naukę prawną. Hrabia von Weiher opowiadał mu o udanej obronie zamku przeciwko Szwecji w ubiegłym roku i wszystkim innym zdarzeniom rządzącym w Państwo podczas nieobecności Christopha. Sam chciał teraz wrócić z żoną, z Anna Elżbietą do swego majątku w Polsce, od którą on ostatnio czas bardzo zaniedbywał. Christoph dał mi całą zarzadzanie na jego Państwa. Również musiałem tak jak do tej pory, reprezentować interesy wódz zamku, ponieważ już udowodniłem to stanowisko.

Na końcu
, kiedy wszyscy opuścili zamek, Bibiana i ja świętowaliśmy małą imprezę. Obaj byliśmy bardzo nierówną parą, Bibiana miała trzynaście lat i miałem pięćdziesiąt lat. Ona była duża i miała już dość kobiece kształty, ale w myślenie jeszcze mały dziecko. Jedliśmy ciasto w dużym pokoju rycerzy, który dziewicę upiekła i tańczyliśmy razem. Bibiana mógłby być bardzo szczęśliwa i wesoła i radosne. Cieszyła się, że obróciłem się w moje ramiona i ona głośno wyśmiewałem. Nagle powiedziała: "Chodźmy czytać i pisać. Chcę się nauczyć."


Uczyłem ją czytać i pisać  w ciągu ostatnich kilku tygodni. To było łatwiejsze niż pomyślałem. Dla niej nauka była tylko jedną z przyjemności, którą znalazła u mnie. Spędziłem z nią piękne dni i zawsze cieszyłem się jej znowu zobaczyć, kiedy musiałem na długi czas iść do Gryfów lub Mirsk na jakiś sprawa i nie byłem na zamku dłuższe okres.

Po raz kolejny Szwecja przeniosła się do naszego zamku. Wiedzieli, że jesteśmy dobrze chronieni. Ale nasze frontowe budynki zostały spalone. Na szczęście mogłem ostrzec mieszkańców na czas, żeby uciekali się do zamku. Przez następne tygodnie tez przebywali na zamku. Mieliśmy wystarczająco dużo miejsca i oni mieli strach wrócić do zniszczonych budynków. Nie było już możliwe odbudować wszystkiego przed zimę




In het volgende jaar 1641 werd Christoph Leopold mondig verklaard en kreeg op aandringen van de graaf van Weiher, het Heerschap Greiffenstein van de keizer terug. Hij kwam slechts voor enkele dagen naar de burcht terug en wilde daarna naar Tübingen reizen, om daar een juridische studie te beginnen. Graaf von Weiher vertelde hem over de geslaagde verdediging van de burcht tegen de Zweden verleden jaar en alle andere gebeurtenissen in het heerschap tijdens Christophs afwezigheid. Hij zelf wilde nu met zijn vrouw, met Anna Elisabeth naar zijn landgoederen in Polen terugkeren, die hij de laatste tijd zeer had moeten verwaarlozen. Christoph droeg het hele beheer van het heerschap aan mij over. Ik moest verder ook, net als tot nu toe, de belangen van de burchthoofdman vertegenwoordigen, want ik had me op die positie toch helemaal bewezen.


Toen tenslotte iedereen van de burcht vertrokken was vierden Bibiana en ik een klein feest. Wij beiden waren een zeer ongelijk paar, Bibiana was dertien, en ik vijftig jaar oud. Ze was weliswaar groot en had al redelijk vrouwelijke vormen, maar in haar denken nog een klein kind. We aten in de grote ridderzaal een koek, die een maagd gebakken had en dansten met elkaar. Bibiana kon zeer vrolijk en uitgelaten zijn. Ze genoot er van, om door mij in de arm rondgezwaaid te worden en juichte daarbij luid. Plotseling zei ze: ‘Kom we gaan lezen en schrijven. Ik wil leren.’


Ik had haar in de laatste paar weken lezen en schrijven bijgebracht. Het was gemakkelijker gegaan, als ik gedacht had. Voor haar was leren slechts één van de pleziertjes, die ze bij mij vond. Ik bracht mooie dagen met haar door en verheugde me telkens op haar, als ik voor zaken naar Greiffenberg of Friedeberg moest en langere tijd niet op de burcht was.


Nog één keer trokken de Zweden aan onze burcht voorbij. Ze wisten dat we goed beschermd waren. Maar onze voorgebouwen werden in brand gestoken. Gelukkig had ik de bewoners op tijd kunnen waarschuwen, zodat ze in de burcht toevlucht hadden. Ze bleven ook de daarop volgende weken op de burcht. We hadden genoeg ruimte en ze waren bang om in het vernielde voorwerk terug te keren. Het was ook niet meer mogelijk, om voor de winter alles te herbouwen.

zaterdag 21 april 2018

Konstantin von Wegerer 124

Proszówka z zamek Gryf

Sprawdziłem strażacy i wpuściłem ludzi do pracy, jeśli drobne uszkodzenia musiały być naprawione w ścianie zamku. Po tygodniu oblężenia znaliśmy się w załodze tak dobrze, że nie musieliśmy wezwać kogoś zmianę straży w noc. Rzadko mieliśmy rannych się po ostrzału, którą Anna Elisabeth natychmiast opiekowała. Tak właśnie odbyliśmy cały październiku, kiedy Szwedy się przygotowali  na duży atak. Z wieży i murów widać było dobrze, jak zbudowali taran, i droga transportowa została wykopana na to. Stało się dla mnie jasne, jaki był plan ataku Szwecji i wzmocnił załogę w zagrożonych miejscach. Kiedy grupa Szwecji nadeszła zbyt blisko naszej zamkowej ściany, oni byli późno, ale nie za późno, traktowana na niszczący deszcz kamień.

Kiedy główny atak na końcu rozpoczął się w jakiś ranek w listopadzie, wszyscy byli rozmieszczeni. Udało się Szwedzka artyleria zastrzelić wyłom w zewnętrznej ścianie. Przez to uważali, że odnieśli sukces. Nadciagającymi najemnicy zostali dopiero przez nas atakowany w wewnętrzy podwórku, ponieważ moglibyśmy wtedy wykonywać lepsze ostrzału To nam zaoszczędziło wiele amunicji i odniosło wielki sukces w tym samym czasie. Najemnicy penetrowane do zewnętrze podwórze zawsze mieli wrażenie że sa otoczone, ponieważ byli atakowani z trzech stron. Na końcu musieli całkowicie wycofać się. Kilka dni później oblężenie zostało całkowicie zerwane przez generała Stalhansa. Jego wojska z zemsty przeprawili przez okoliczne wioski i splądrowały tam, wzięli co znaleźli. Proszówka został całkowicie spalony. Reszta ludności uciekali znowu do zalesionych gór, które najemnicy ominaja.



Ik controleerde de wachten en zette mensen aan het werk als er kleine schades in de burchtmuur moesten worden gerepareerd. Na een week van belegering kenden we elkaar in de bemanning al zo goed, dat we ’s nachts niet hoefden te roepen om aflossingen. Slechts zelden hadden we gewonden na een beschieting, die Anna Elisabeth dan meteen verpleegde. Zo hadden we al heel oktober stand gehouden, toen de Zweden een grote aanval voorbereidden. We konden vanaf de toren en vanaf de muren goed zien, hoe er een stormram werd gebouwd, en er een transportweg voor werd uitgegraven. Mij werd duidelijk, welk aanvalsplan de Zweden hadden en versterkte de bemanning op de bedreigde plaatsen. Telkens als een groep Zweden te dicht bij onze burchtmuur kwam, werd ze laat, maar niet te laat, op een vernietigende steenhagel getrakteerd.

Toen de hoofdaanval tenslotte op een morgen in november begon, waren alle mensen ingezet. Het lukte de Zweedse artillerie wel een bres in de buitenmuur te schieten. Zij dachten daardoor al succes te hebben. De oprukkende huursoldaten werden door ons echter met opzet pas in de buitenhof bestreden, omdat we daar betere beschietingen konden uitvoeren. Zo bespaarden we veel munitie en hadden gelijktijdig groot succes. De in de buitenhof binnengedrongen huurlingen hadden steeds de indruk ingesloten te zijn, omdat ze van drie zijdes aangevallen werden. Tenslotte moesten ze zich helemaal terugtrekken. Enkele dagen later werd de belegering door generaal Stalhans helemaal afgebroken. Zijn troepen trokken uit wraak door de omliggende dorpen en plunderden daar, wat ze maar vonden. Neundorf werd helemaal platgebrand. De rest van de bevolking was echter alweer in de beboste bergen gevlucht, die door de huurlingen gemeden werden.

zaterdag 14 april 2018

Konstantin von Wegerer 123

Potyczka z szwedami

Anna Elżbieta, Bibiana i wiele innych kobiet i dziewic przywodziłem do dolnych piwnic w głównym zamku. Tam byli bezpieczny i mogli spokojnie żyć. Sprawy wojskowe na zamku, ich zamroczyła . Często było tam ciasny, ponieważ tysiące ludzi uciekające za rozbój szwedzkich bandy szukali ochrony w zamku. My musieli też zadbać u nich, ponieważ na ich uciekanie mogli tylko najpotrzebniejsze rzecz wziąć.

Tej
ludzie w potrzebie byli już bardzo zadowoleni, gdy mieli coś do jedzenia i picia, i mieli miejsce na noc. Ale wśród nich byli też tacy, którzy wykorzystali tę potrzebę z chciwości. Co dwa osoby dostali codziennie mały chleb. W rodzinach z wieloma dziećmi było to wystarczający. Oni dali chleb innym dorosłym, którzy nie mieli wystarczającej ilości tej racji. Byl facet który poszedł do rodzin z dziećmi i kupił im ich za dużo chleba za pięć groszek chlebem. Sprzedał te pieczywo dalej za dziesięć groszy. Kiedy ja o tym usłyszałem, zabrałem mu pieniądze zarobione w jego chciwości, oddałem je ludziom i zamknęłam go w loch zamkowym na pół racji




Anna Elisabeth, Bibiana en nog een aantal andere vrouwen en maagden had ik in de lage ruimtes van de kelder in de hoofdburcht ondergebracht. Daar waren ze zeker en konden ze rustig leven. De militaire gang van zaken op de burcht had hun al erg verward. Het was daar ook vaak zeer eng, want vele duizenden mensen hadden zich op de vlucht voor de plunderende Zweedse bendes op de burcht in zekerheid gebracht. Zij moesten ook door ons verzorgd worden, want op hun vlucht hadden ze alleen het meest noodzakelijke kunnen meenemen.

Deze mensen in nood waren al zeer tevreden als ze wat te eten en te drinken, en een plek voor de nacht hadden. Maar onder hen waren er ook enkele, die deze nood uit hebberigheid uitbuitten. Elke twee mensen kregen dagelijks een klein brood. In de families met veel kinderen was dit ruim voldoende. Zij gaven hun brood aan andere volwassenen, die aan dit rantsoen niet genoeg hadden. Er was een man naar de families met kinderen gegaan en had van hen het teveel aan brood voor vijf groschen per brood gekocht. Hij verkocht deze broden dan weer verder voor tien groschen. Toen ik daarvan hoorde, nam ik hem het in zijn hebberigheid verdiende geld weer af, gaf het de betrokkenen weer terug en sloot hem op in de burchtkerker op een half rantsoen.



zaterdag 7 april 2018

Konstantin von Wegerer 122


                                                   General Torsten Stalhands

Wkrótce po tym kiedy Gustav Adolf został zabity w Lützen w 1632 r., porządku i dyscyplina w szwedzkiej armii stały się luźniejsze. Szczególnie na Śląsku szwedzkie oddziały armii splądrowały i okradali.

W maju 1639 r. 200 Szwecji pod przewodnictwem rotmistrz Johan Petersena penetrowali Gryfów zażądało 1500 guldeny podatek wojenny. Kiedy otrzymali tylko 1000 guldeny, splądrowali cały miasto i okolicę. Ludzie już zabezpieczyli wszystkie cenne rzeczy, pakowane w duże skrzynkach, i byłi ukryte w zamkniętych sztolniach górniczych koło Gierczyn. Jednak dwóch chłopców z Rębiszów zdradzali Szwecję miejsce. Ich łupem było 400 skrzynki kosztowności, rezerwy dla ludności Gryfów i Mirsk. Jednak Szwedzki pułkownik Katterman pozwolił kościół ewangelicki w Gryfów aby znowu otworzyć..


W listopadzie 1640 r. zbliżało się duża armia szwedzka pod generała Stalhans do zamku Gryf. Ja razem z Jakubem Weiherem organizowałem dobra załoga zamkowe. Wszyscy byli godnymi zaufania ludźmi, którzy wiedzieli, że przez mądry i staranny postąpienie zamek nie było do zdobywca. Przywieźliśmy duże ilości amunicji na obrzeżach zewnętrznego zamku i powstaliśmy wszędzie podwójne strażników. Szwedzi umieścili około zamku podwójny pierścień najemników z arkebuzy i kuszami. Bateria ogniw został postawiony przed bramą. Zaczęli strzelać w zamku. To nie miało znacznego uszczerbku.




Snel nadat in 1632 Gustav Adolf in de slag bij Lützen was gesneuveld, werden orde en tucht in het Zweedse leger losser. In het bijzonder in Silezië trokken Zweedse legeronderdelen, plunderend en rovend rond.


In mei 1639 waren 200 Zweden onder leiding van hun ritmeester Johan Petersen Greiffenberg binnen gedrongen en eisten 1500 gulden oorlogsbelasting. Toen ze slechts 1000 gulden kregen, plunderden ze de stad en het omringende land. De bevolking had reeds alle waardevolle spullen weer in zekerheid gebracht, verpakt in grote kisten was het verstopt in de gesloten mijngangen in Giehren. Echter twee jongens uit Rabishau verraadden de Zweden de plek. Hun buit was 400 kisten met kostbaarheden, de reserve voor de bevolking van Greiffenberg en Friedeberg. De Zweedse kolonel Katterman liet de evangelische kerk in Greiffenberg echter weer openen.


In november 1640 naderde een groot Zweeds leger onder leiding van generaal Stalhans de burcht Greiffenstein. Ik had met Jacob von Weiher een goede burchtbemanning opgebouwd. Het waren allemaal betrouwbare mannen, die wisten, dat bij slim en voorzichtig handelen de burcht niet te veroveren was. We haalden grote voorraden munitie naar de omgangen van de buitenste burcht en stelden overal dubbele wachten op. De Zweden legden om de burcht een dubbele ring van huursoldaten met haakbussen en kruisbogen. Tegenover de poort werd een batterij kanonnen in stelling gebracht. Ze begonnen, in de burcht te schieten. Dat richtte niet veel schade aan.