Wegerer Scholz 2

Widok z Tłoczyna na byczy chata,

Teraz chcę napisać dla ciebie wszystko z mojego życia, o tym, o co mnie już kiedyś prosiłeś. Kiedy byłeś bardzo mały, nie mogłeś rozumieć, co mogę ci teraz powiedzieć. Nawet dziś nie jestem pewien, co ci powiedzieć, co powinienem napisać do ciebie i co powinienem zatrzymać tylko dla siebie. Moje myśli krążą tam iz powrotem, gdzie muszą być granice. Masz prawo wiedzieć, kim jesteś, skąd  podchodzisz, kim był twój ojciec, twoi dziadkowie i twoi przodkowie. Nie tylko ich nazwy, to nie ważne. Usłyszysz ode mnie, jakiego rodzaju byli tej ludźmi, z których odziedziczyłeś swoją naturę. Czuję we mnie chorobę i obawiam się, że już nas nie zobaczymy. To daje mojemu językowi nieco więcej swobody.

Najpierw nie będę pisać o sobie, ale o moim dziadku, którego już nie poznałeś. Zmarł w wieku dziewięćdziesiąt lat, w roku 1736, w roku, w którym ty się urodziłeś. Opowiedziałem ci już kiedyś kilka zabawnych historii z jego życia. Niektóre z nich znane były w całej wiosce, a także w okolicy i powtarzano im wielokrotnie. Również Johann, który na końcu pochował go razem z księdzem w lesie, mógł również jedną z tych opowieści do swojego wesołego pogrzebowego kazanie używać. Nazwał dziadka wcielonym optymistą, chociaż miał bardzo trudne życie i miał wiele niepowodzeń. Dziadek tak mocno wpłynął na moje życie, że prawdopodobnie mnie tylko bardzo dobrze zrozumiesz, jeśli go tez poznasz z bliska.

Ik wil nu alles uit mijn leven voor je opschrijven, over dat wat je me soms al eens gevraagd hebt. Toen je vroeger nog heel klein was, had je dat, wat ik je nu vertellen kan, nog niet begrepen. Ook vandaag de dag ben ik me niet zeker, wat ik je vertellen moet, wat ik je schrijven moet, en wat ik alleen voor mezelf moet houden. Mijn gedachten gaan heen en weer, waar moeten de grenzen zijn. Je hebt het recht te weten, wie je bent, waar je van afkomt, wie je vader, je grootouders en je voorouders waren. Niet alleen de namen, dat is niet belangrijk. Je zult van mij horen, wat voor mensen het waren, waarvan jij je aard geërfd hebt. Ik voel een ziekte in me en ben bang dat we ons niet meer zullen zien. Dat geeft mijn tong iets meer vrijheid.

Allereerst zal ik niet over mezelf, maar over mijn grootvader schrijven, die jij niet meer hebt leren kennen. Hij stierf negentig jaar oud, in het jaar 1736, het jaar dat jij geboren werd. Ik heb je vroeger al enkele grappige verhalen uit zijn leven verteld. Enkele daarvan waren in het hele dorp en ook in de omgeving bekend en werden steeds weer verteld. Ook Johann, die hem uiteindelijk samen met de priester in het bos begroef, kon één van deze verhaaltjes in zijn vrolijke begrafenispreek verwerken. Hij noemde grootvader een vleesgeworden optimist, hoewel hij het in zijn leven zeer zwaar had en veel tegenslagen had. Grootvader heeft men leven zo sterk beïnvloed, dat je mij waarschijnlijk pas goed kunt begrijpen, als je hem ook van dichtbij kennen leert.