Konstantin von Wegerer 133

Kościół Giebułtów

Biskup Wrocławiu, Sebastian Rostok, wydał dekret w 1653 r., Że kler luterański we wszystkich księstwach śląskich musiały być zwolnione.Następnie kościół ewangelicki w Mirsk został zamknięty. Mieszkańców Mirsk mieli iść do kościoła w Giebułtów w ziemi Saksonii. Rozbudowanie tamtejszego kościoła ewangelickiego, dla dużej liczby odwiedzających, kosztowało miasto Friedeberg sto talarów i dużą ilość materiałów budowlanych. Kilka miesięcy później kościół w Gryfów został zamknięty, a księże wydalone z kraj. Christoph Leopold, jako katolika, widział to i mógł lub nie chciał robić niczego dla swoich ewangelicznych obywatele.

Przez to wielu ludzi przyszło do mnie po pomoc, bo przecież byłem wysokim urzędnikiem w Państwo. Opracowałem z nimi błaganie do biskupa we Wrocławiu, gdzie wezwano było do chrześcijański obowiązek pomocy bliźniemu. Ale były tylko złe odpowiedzi i często w ogóle nie dostali odpowiedz. Niektóre prośby skierowane były również do Bibiany, ponieważ niektórzy ludzie wiedzieli, że jest siostrą rządzącego hrabiego. Bibiana pojechała ze mną wielokrotnie do swojego brata, który przyjął nas jednak życzliwie, ale i tak odrzucił nasze prośby. Bibiana obraziła to jeszcze bardziej, ponieważ była tak poruszona swoimi uczuciami, teraz z poczuciem bezradności, że często i przez długi czas płakała. Coraz trudniej było mi je pocieszyć.

De bisschop van Breslau, Sebastian Rostok, vaardigde in 1653 een decreet uit, dat in alle Silezische vorstendommen de lutherse geestelijken afgeschaft moesten worden. Daarop volgend werd de evangelische kerk in Friedeberg gesloten. De Friedeberger moesten naar de kerk in Gebhardsdorf op Saksisch gebied. De uitbouw van de evangelische kerk daar, voor het aantal grote bezoekers kostte de stad Friedeberg honderd taler en een grote hoeveelheid bouwmateriaal. Enkele maanden later werd ook de kerk in Greiffenberg gesloten en de priesters het land uitgewezen. Christoph Leopold zag dit en kon of wilde als katholiek niets voor zijn evangelische onderdanen doen.

Zo kwamen veel mensen bij mij om hulp, want ik was tenslotte een hoge beambte in het heerschap. Ik stelde met hen smeekbedes op, aan de bisschop in Breslau, waarin aan de christenplicht om je naaste te helpen geappelleerd werd. Maar er kwamen alleen slechte antwoorden en vaak helemaal geen bericht terug. Sommige van de smeekbedes waren ook aan Bibiana gericht, want sommige mensen wisten, dat ze een zus van de regerende graaf was. Bibiana ging meermaals met mij naar haar broer, die ons weliswaar vriendelijk ontving, maar onze vragen toch afwees. Dat beledigde Bibiana nog meer, want ze was met haar gevoelens, nu met een gevoel van hulpeloosheid, zo geraakt, dat ze vaak en lang huilde. Het werd voor mij steeds moeilijker om ze dan te troosten.

Konstantin von Wegerer 132

kościół w Jawor

Dla nas obojga w końcu poszliśmy za spokojnymi latami, które bardzo przypadły nam do gustu w naszym leśniczówka. Christoph Leopold wrócił ze studiów do zamku i został wyniesiony przez cesarza do szlachetni hrabiów. Jego, dzięki edukacji z jezuitami w wierze katolickiej, przyniosło mu wiele korzyści u cesarskiego dworu. On ie chciał to zagrozić. Uważał, że on może on być jako katolik dobrym  dla swoich prawie wyłącznie ewangelicznych poddanych.

Ale wciąż powstało przez to wiele problemów. U pokoju w Münster i Osnabrück obiecywano był, że w księstw Legnica, Brzeg, Wołów i Ziębice mógł umieści wolność religijne. Księstw Świdnica, Jawor i Głogów pozwolili budowane każdy jeden kościół ewangelicki, ale po za miasta. Jednak wszystkie inne kościoły musiały zostać rozbite. Za to w 1652 roku przez keizer Ferdynanda III wydał następujący rozkaz do wszystkich duchownych tych księstw „ że po przeczytaniu tego rozkaz wszystkie Msze niekatolickie powinien zatrzymać, klucze kościołów być zwrócone do Panow Państw w ciągu 14 dni, wszyscy duchowni muszą opuścić Państw na karę utraty ich majątek ".

Państwo dostali następujące rozkaz: „Musicie zamknąć wszystkie kościoły, które są zlokalizowane na naszych terenów, klucze, aż do odwołania, trzymać z sobą, a duchowni nie można prowadzić msza pod groźbą  stracenie majątku kościelnego i 400 florenów kary pieniężne.”

Voor ons beiden volgden nu eindelijk enkele rustige jaren, die we tevreden in ons boswachtershuis doorbrachten. Christoph Leopold was van zijn studies teruggekeerd op de burcht en was door de keizer in de gravenstand verheven. Zijn, door zijn opvoeding bij de jezuïeten in het katholieke geloof had hem bij het keizerlijke hof vele voordelen gebracht. Die wilde hij niet in gevaar brengen. Hij meende, dat hij ook als katholiek voor zijn bijna uitsluitend evangelische onderdanen een goede heer kon zijn.

Maar er waren toch veel daardoor ontstane moeilijkheden. In de vrede van Münster en Osnabrück was toegezegd dat in de vorstendommen Liegnitz, Brieg, Wohlau, Öls en Münsterberg vrije geloofsuitoefening mocht plaatsvinden. In de vorstendommen Schweidnitz, Jauer en Glogau mocht elk één evangelische kerk gebouwd worden, echter alleen buiten de stad. Alle andere kerken moesten echter afgebroken worden. Daarvoor werd in 1652 door keizer Ferdinand III aan de geestelijken van deze vorstendommen het volgende bevel uitgevaardigd: ‘dat na het lezen van dit bevel alle niet katholieke missen moeten stoppen, de sleutels van de kerken bij de leenheerschappen ingeleverd worden, dit binnen 14 dagen, alle geestelijken moeten de vorstendommen verlaten op straffe van verlies van have en goed.’

De heerschappen kregen het volgende bevel: ‘u moet alle kerken die zich bevinden op uw goederen sluiten, de sleutels, tot nader order bij uw houden, en de predikanten mogen geen diensten meer houden, op straffe van de kerkbezittingen en 400 florijnen geldstraf.’

Konstantin von Wegerer 131

General Raimondo de Monteculli

W jesień generał cesarski Monteculi próbował odzyskać zamek od Szwedów. Nie mógł wziąć teraz silnego, bronionego zamku. Kontynuował do Mirsk. Tam jego najemnicy sieli spustoszenie; rabując podpalenie. Z naszego domu zobaczyliśmy płonące domy w mieście. Kto teraz pomógłby ofiarom? Ani Szwedzi ani Cesarzowa, ponieważ sami byli mordercy i podpalaczy. Wojna przybrała makabryczne formy, jaki ja w życzę nie mogłem wyobrazić. Zaskoczyło mnie, jak ludzie ciągle ponownie z ufnością wszystko odbudowali. Również w Mirsku kontynuowano odbudowę wieży kościelnej. Jeden dzwonek już był wylane, stare dzwon naprawiono w Zgorzelec.

W końcu usłyszeliśmy dobre wieści. Negocjacje w Münster i Osnabrück zakończyły się sukcesem jesienią 1648 roku. Długa wojna miałby się skończyć. Nie mogliśmy w to uwierzyć, i nie widziałyśmy przygotowań do opuszczenia kraju przez Szwedów na zamku. W rzeczywistości przebywali tam do kwietnia 1650 r., Ponieważ dopiero wtedy spełniono były warunki Szwecji.

W Friedeberg wojska cesarskie odeszły w 1649 roku. Świętowali wielkie impreza pokoju i byli kilka mszy wdzięczności. Byłem tam z Bibianą, ponieważ mieliśmy wielu przyjaciół w mieście, którzy zaprosili nas na imprezę.

In de herfst probeerde de keizerlijke generaal Monteculi, de burcht op de Zweden te heroveren. Hij kon de nu sterk verdedigde burcht niet innemen. Hij trok verder naar Friedeberg. Daar hielden zijn huurlingen huis, met plunderen en brandstichting. Vanaf ons huis zagen we de huizen in de stad branden. Wie zou nu de slachtoffers helpen? De Zweden niet en de keizerlijken niet, want dat waren zelf de moordenaars en de brandstichters. De oorlog had gruwelijke vormen aangenomen, zoals ik ze niet voor mogelijk had gehouden. Het verwonderde me, hoe mensen telkens weer met vertrouwen alles opbouwden. Ook in Friedeberg ging de wederopbouw van de kerktoren verder. Één klok was al gegoten, de oude klok in Görlitz gerepareerd.

Eindelijk hoorden we goed nieuws. De onderhandelingen in Münster en Osnabrück hadden in de herfst van 1648 eindelijk succes gehad. De lange oorlog zou stoppen. We konden het niet geloven, maar zagen ook bij de Zweden op de burcht geen voorbereidingen om het land te verlaten. Daadwerkelijk bleven ze daar tot april 1650, omdat toen pas de vredesvoorwaarden van de Zweden vervuld waren.

In Friedeberg waren in 1649 de keizerlijke troepen vertrokken. Men had een groot vredesfeest gevierd en meerdere dankmissen gehouden. Ik was er met Bibiana bij, want we hadden veel vrienden in de stad, die ons uitnodigden om met hen te feesten.

Konstantin von Wegerer 130

W tym samym czasie na zamku zostały bity kilka dużo wyłomy, których nie mogli wystarczająco szybko zamykać. Najlepszą rzeczą, jaką mógł zrobić wódz zamku, było jak najszybszej podniesienie białej flagi jako znaku poddania się. Szwedów wysłała delegację do zamku i zapewniła wszystkim mieszkańcom możliwość bezpośredniego wolny odwrót. Wkrótce potem zobaczyłem długą orszak ludzi opuszczających zamek i idących do Mirsk. Leżał nie dużo śnieg, a ludzie ruszyli się szybko. Z pewnością podobny orszak po północy poszło w kierunku Gryfów.

Szwedów weszli do zamku. Już na wiosną, pod nadzoru szwedzkiego wódz zamku von Trotto, rozpoczęto było wiele prac budowlanych. Duży mur z przejście na stronę Gryfów został zbudowany, tworząc w ten sposób większą podwórka. Były tam duże stajnie i kwatery budowane dla setek najemników. Wszystkie budynki zniszczone lub zniszczone podczas bombardowań zostały odbudowane. Brama zamkowa na stronę wieczorem została murowane, a mostek zwodzone likwidowane. Do tej pory mała brama zamkowa od strony rano była teraz jedynym wejściem. Tu pojawiła się wielka, trzyczęściowa brama, na którą jeszcze budowali długie mury łączone do zbocze gór, tak że brama były jeszcze trudniejsze do osiągnięcia.

Kiedy pojechałem kiedyś do zamku z Bibiany, nie mogliśmy znaleźć drogi, tak bardzo się zmieniło. Tylko wewnątrz wysokiego cześć zamku wszystko pozostało bez zmian. Poszliśmy do naszych pokoi. Byli wykorzystywani przez szwedzkiego oficera jako przestrzeń życiowa. Jedno z naszych łóżek nadal tam było. Z tą pamięcią, Bibiana przypomniała sobie i łzy napłynęli jej do oczu. Z drugiej strony, stwierdziłem, że pokój nie został bielone przez długi czas, a ściany były brudne. Najwyraźniej zamknąłem tę przeszłość. Nasze leśniczówka stał się naszym nowym ulubionym domem.

Tegelijkertijd waren op de burcht enkele diepe bressen geslagen, die niet snel genoeg gedicht konden worden. Het beste wat de burchthoofdman toen kon doen, was snel een witte vlag als teken van overgave hijsen. De Zweden stuurden daarop een delegatie naar de burcht en verzekerden alle bewoners een direkte vrije aftocht. Zo zag ik korte tijd later een lange stoet mensen de burcht verlaten en naar Friedeberg lopen. Er lag maar weinig sneeuw, en de mensen schoten goed op. Zeker ging een gelijkaardige stoet ook na middernacht richting Greiffenberg.

De Zweden trokken de burcht binnen. Al in het volgende voorjaar begonnen onder de Zweedse burchthoofdman von Trotto veel bouwactiviteiten. Op de naar Greiffenberg gelegen zijde werd een grote muur met een weergang gebouwd, zo ontstond er een grotere burchthof. Daar werden grote stallen en onderkomens voor honderden huursoldaten gebouwd. Alle tijdens de beschietingen beschadigde of verwoeste gebouwen werden weer opgebouwd. De op de avondzijde gelegen burchtpoort werd dicht gemetseld en de ophaalbrug afgebroken. De tot dan toe kleine burchtpoort op de morgenzijde was nu de enige ingang. Hier kwam een grote driedelige poort, waarvoor nog lange muren tegen de bergwand gemaakt werden, zodat de poort nog moeilijker te bereiken waren.

Toen ik eens met Bibiana de burcht binnen ging, konden we eerst de weg niet vinden, zoveel was er veranderd. Alleen binnen in de hoogburcht was alles gebleven zoals het was. We gingen naar onze kamers. Ze werden door een Zweedse officier als woonruimte gebruikt. Één van onze bedden stond er nog steeds. Bij Bibiana kwamen bij deze herinnering de tranen in de ogen. Ik daarentegen stelde vast dat de kamer al lang niet meer gekalkt was, en dat de muren daardoor smerig waren. Ik had dit verleden blijkbaar afgesloten. Ons boswachtershuis was ons, nieuwe geliefde thuis geworden.