Wegerer Scholz 54

Dwa regligi w Proszowa

Philipp często miał gości, dla który ja często przygotowywałem pyszny specjalny obiad. Było dla niego całkiem naturalne, że my oboje jedliśmy z niego przy stole, który ja przygotowałem. Zawsze mówił o nas tylko jako o "swojej rodzinie", chociaż według jego urzędu kapłańskiego było to zabronione. Na początku byłam bardziej powściągliwy tym spotkaniom, ponieważ czasami pytania kościelne w ogóle nie rozumiały, o co w tym wszystkim chodzi. Philipp jednak coraz bardziej zaangażował mnie w te pytania. Podobało mi się to i wierzę w tym, że dzięki moje zdrowemu rozsądkowi ludzkości moglem pomóc w wielu poważnie religijnych problemach. Dobrze pamiętam długą rozmowę z duchownym z Legnicy o świętej wodzie i świętych przedmiotach w kościele. Wierzył, że coś jest już święte, jeśli spadnie na niego tylko jedna kropla wody święconej. Wtedy stałby się specjalnym obiektem, który można również czcić. Powiedziałem że w moim opinia, świętość jest bardziej zależny o uczucie osoby zaangażowanej i tego, co widział w przedmiocie. Dlatego w innych religiach wiele rzeczy z natury słusznie uważano za święte i oddawano im cześć, nawet jeśli nie miały one ani kropli wody święconej. Na początku ksiądz z Legnicy po prostu odłożył na bok każdą inną religię z uwagą "heretyków". Wreszcie, a być może częściowo pod wpływem dobrego wina, które piliśmy, prawie nie widzieliśmy różnic między religiami związanymi z chrześcijaństwem i znaleźliśmy więcej podobieństw. Kiedy gość był w łóżku, a ja byłem sam z Philippem, powiedział: "To była bardzo dobra rozmowa. Myślę, że wszyscy wiele się od siebie nauczyliśmy. "

Philipp had vaak gasten, waar ik vaak een bijzonder lekker maal bereidde. Het was voor hem heel vanzelfsprekend, dat wij beiden dan aan de tafel mee aten, als ik opgediend had. Hij sprak over ons altijd alleen maar als ‘zijn gezin’, hoewel dit volgens zijn priesterambt verboden was. In het begin was ik bij deze ontmoetingen meer terughoudend, want soms begreep in bij de kerkelijke vragen helemaal niet, waar het eigenlijk om ging. Philipp betrok me echter steeds meer en meer bij deze vragen. Ik had er plezier in, en ik geloof, dat ik met mijn eigen gezonde mensenverstand kon ik helpen bij menig zwaar religieus probleem. Ik herinner me nog goed een lang gesprek met een geestelijke uit Liegnitz over het wijwater, en de heilige voorwerpen in de kerk. Hij geloofde dat iets heilig was, als er ook maar één druppel wijwater op gevallen was. Dan was het een bijzonder voorwerp geworden, dat je ook mocht aanbidden. Ik bracht naar voren, dat het heilig zijn meer bij het gevoel van de betrokkene lag, en dat, wat hij in het voorwerp zag. In andere religies werd daarom veel uit de natuur, terecht als heilig gezien, en vereerd, ook als het geen enkele druppel wijwater had gehad. In het begin had de priester uit Liegnitz elke andere religie eenvoudig met de opmerking ‘ketters’ aan de kant gedaan. Ten slotte, en misschien ook gedeeltelijk onder invloed van de goede wijn, die we erbij dronken, zagen we nauwelijks nog verschillen tussen de aan het christendom verwante religies en vonden daarentegen meer overeenkomsten. Toen de gast naar bed was, en ik alleen met Philipp was, zei hij: ‘Dat was een heel goed gesprek. Ik denk dat we alle drie heel veel van elkaar geleerd hebben.’

Wegerer Scholz 53

Nastąpiło kilka szczęśliwych lat. Kiedy Phil

Papiez Benedikt XIV

Nastąpiło kilka szczęśliwych lat. Kiedy Philipp miał coś do zrobienia w parlamencie, lub był jako ksiądz w katedrze, wybraliśmy się do odwiedzania wielkim mieście. Było tyle nowych rzecze dla nas obu, wielkich domów, szerokich wybrukowanych ulic. Kiedy padało, woda zniknęła za żelaznymi kratami pod ulicą. To było twoje pierwsze, bardzo ekscytujące odkrycie.

Często chodziliśmy na mszę razem z Philippem w katedrze. Teraz poznałem także liturgię katolicką. Różnice nie przeszkadzały mi w tym, czego nauczyliśmy się w kościele ewangelickim. Ważniejsze było dla mnie bycie z Philippem.

W domu często rozmawialiśmy o różnych religiach i o tym, co uważaliśmy za ważne. Pomimo wielu różnych spostrzeżeń zgodziliśmy się, że z tych, w naszych oczach małych różnic, taka wojna nigdy nie może powtórzyć jak ta, w której dziadek Philippa walczył i musiał niesprawiedliwie umrzeć. Philipp opowiedział mi całą historię Hansa Ulricha von Schaffgotscha, ewangelicznego generała w armii katolicki - cesarskiej von Wallensteina. Ty też słuchałeś uważnie. W tym czasie można było pójść do wysoko ocenionych liceum w Wrocławiu, gdzie różne kursy były prowadzone przez dobrych nauczycieli. Historia naszego kraju była dla ciebie bardzo ważna. W każdym razie ważniejsze niż matematyka. Philipp opowiedział także o dzieciach Hansa Ulricha, którzy po jego śmierci zostali zmuszeni do wychowania katolika, a potem pozostali z tym przekonaniem. Należał do tej gałęzi rodziny Schaffgotschów. Natomiast mieszkańcy Śląska byli głównie ewangelikami. Czy nasze wspólne zamieszkanie w Wrocławiu nie było najlepszym dowodem na to, że różnice są łatwe do pokonania? Także papież w Rzymie, Benedykt XIV dał dobry przykład swoją tolerancją. Był nawet uważany przez króla pruskiego. Stąd ten wielka ostrożność w zachowaniu katolickich kościołów na Śląsku.

Er volgden nu meerdere gelukkige jaren. Als Philipp iets in het parlement te doen had, of als hij als priester in de kathedraal was, ging ik met je op verkenning in de grote stad. Er was voor ons beide zoveel nieuw, de grote huizen, de brede verharde straten. Als het regende verdween het water door ijzeren tralies onder de straat. Dat was jouw eerste, zeer opwindende ontdekking.

We gingen vaak samen met Philipp naar de mis in de kathedraal. Ik leerde nu ook de katholieke liturgie kennen. Mij stoorden de verschillen niet, met dat wat we in de evangelische kerk geleerd hadden. Het was voor mij belangrijker om bij Philipp te zijn.

Thuis spraken we vaak over de verschillende religies en dat, wat wij voor belangrijk hielden. Ondanks de vele verschillende inzichten waren we het steeds eens, dat uit deze, in onze ogen kleine verschillen, er nooit meer zo’n oorlog mocht ontstaan, zoals die, waarin Philipps grootvader gevochten had en onrechtvaardig het leven moest laten. Philipp vertelde mij de hele geschiedenis van Hans Ulrich von Schaffgotsch, de evangelische generaal in het katholieke – keizerlijke leger van von Wallenstein. Ook jij luisterde aandachtig toe. Je kon toentertijd naar een hoog aangeziene school in Breslau gaan, waar de verschillende vakken door goede leraren werden gegeven. De geschiedenis van ons land was voor jou heel belangrijk. In ieder geval belangrijker als wiskunde. Philipp vertelde ook over de kinderen van Hans Ulrich, die na zijn dood, gedwongen katholiek opgevoed werden, en daarna bij dit geloof bleven. Hij hoorde bij deze tak van de familie Schaffgotsch. De mensen in Silezië waren daarentegen voornamelijk evangelisch gebleven. Was ons samenleven in Breslau niet het beste bewijs daarvoor, dat de verschillen makkelijk te overbruggen waren? Ook de paus in Rome, Benedictus de XIV gaf met zijn tolerantie een goed voorbeeld. Hij werd zelfs door de Pruisische koning geacht. Vandaar ook de grote voorzichtigheid bij het behoud van de katholieke kerken in Silezië.

Wegerer Scholz 55

Frederyk Wielki i flet

Król pruski przybył w tym czasie do Wrocławia, aby sam zająć się sprawami swojej nowej prowincji. Poznał lepiej Philipa podczas przyjęcia, na którym omawiano było o filozoficzne pytanie. Czyniąc to, wyraził życzenie, aby móc dłużej porozmawiać z Philippem i wezwał swojego oficer ordynans, aby umówić się na następny wieczór. Więc tak król pruski przybył do naszego domu.

Godzinę przed przybyciem do naszego domu był strażnik około dziesięciu muszkieterów. Było to oczywiste widziane przez ludzi na ulicy i początkowo myśleli, że Philipp zostanie aresztowany. Kiedy kareta królewski był przejechał, było jasne, że jest odwrotnie i że jest to hołd.

Philipp szybko wyszedł na zewnątrz, pozdrowił króla i zaprowadził go do naszego salonu, gdzie czekałem z tobą. Phillipp przedstawił mi jako swoją protestancką i czasami protestującą gospodynię, a ty jako mojego syna.

"Moja droga rodzina!" Wymienił też moje imię, ale musiał je powtórzyć, ponieważ Friedrich nie słyszał go dobrze. Chciałem zrobić dla niego zgięcie na kolana, ale zatrzymał mnie i powiedział: "To szkoda za każdą chwilę, że nie możemy spojrzeć nam w oczy, madam Bibiana" i kontynuował zabawny ton, z jakim Philipp już się zaczęło. Kiedy zobaczył szpinet w salonie, zapytał mnie, czy gram na instrumencie. Powiedziałem, że byłem tu dopiero od kilku tygodni w Wroclawiu i dopiero teraz miałem okazję się tego nauczyć. Philipp był moim nauczycielem.

"Jeśli będzie mógł mi towarzyszyć, następnym razem weźmie mój flet", powiedział ze śmiechem. Ale Philipp odrzucił to skromnie, ponieważ wiedział, że Friedrich grał znakomity flet.

De Pruisische koning kwam in deze tijd in Breslau, om zelf zorg te dragen voor de aangelegenheden van zijn nieuwe provincie. Hij leerde Philipp beter kennen tijdens een ontvangst, waar over de filosofische vraag gesproken werd. Daarbij uitte hij de wens, om nog iets langer met Philipp te kunnen praten en riep zijn ordonnansofficier erbij, om een afspraak voor de volgende avond te maken. Zo kwam de Pruisische koning bij ons thuis.

Een uur voor de komst kwam er een wacht van ongeveer tien musketiers rondom ons huis staan. Dat viel natuurlijk op in de straat en men dacht eerst, dat Philipp gearresteerd zou worden. Toen de koninklijke koets voorreed, was het duidelijk, dat het tegenovergestelde waar was en dat het om een eerbewijs ging.

Philipp was snel naar buiten gegaan, begroette de koning en leidde hem in onze salon, waar ik met jou op hem wachtte. Phillip stelde mij voor als zijn protestante en soms ook protesterende huishoudster voor en jij als mijn zoon.

‘Mijn lieve familie!’ Hij noemde ook mijn naam, moest hem echter nog een keer herhalen, omdat Friedrich hem niet goed verstaan had. Ik wilde voor hem een kniebuiging maken, maar hij hield me tegen en zei: ‘Het is toch jammer voor elk ogenblik, dat we ons niet in de ogen kunnen kijken, madam Bibiana’, en ging daarmee door op de grappige toon, waarmee Philipp al begonnen was. Toen hij het spinet in het salon zag staan, vroeg hij mij, of ik het instrument bespeelde. Ik zei, dat ik pas sinds een paar weken hier in Breslau was en pas nu de gelegenheid had om het te leren. Philipp was mijn leraar.

‘Als hij mij kan begeleiden, dan neem ik de volgende keer mijn fluit mee’, zei hij lachend. Maar Philipp wees dat bescheiden af, want hij wist dat Friedrich uitstekend fluit speelde.

Wegerer Scholz 52 Wroclaw

Herb biskup Philipp von Schaffgotsch

Następnego dnia rano odjechaliśmy wcześnie. Droga była teraz o wiele lepsza i dobrze kręciliśmy. Philipp zapytał po chwili, czy nie będziemy kontynuować wesołej gry wczorajsze. Kiedy znów byliśmy na jego kolanach, wkrótce zmęczyło cię i zasnęłaś z powodu bujanka. Philipp miał teraz ciebie i mnie w ramionach. Pochyliłem się ku niemu i dałem go długim, delikatnym pocałunkiem, na który odpowiedział równie tak samo. Musiał wiedzieć, że należę do niego w całości, naprawdę, bez względu na to, jakie ma on katolickie stanowisko. Potem oboje umilkliśmy i wyglądaliśmy szczęśliwych do naszego syna.

W Wrocławiu znalazłem się w otoczenie, które było dla mnie niezwykłe. Na początku wszystko było nowe i bardzo dziwne. Philipp mieszkał w dużym domu, prawie jak zamek, w którym mieszkał jego ojciec z dużą rodziną. Dla Philippa i jego dwóch sługi było to o wiele za duże. Dla nas przygotowano było trzy duże pokoje, które miały duże okna od strony ulicy. Pokój był umeblowany jak salon z pięknymi meblami, jak nigdy wcześniej nie widziałem. Urządzenie w zamku Kamienica był rzeczywiście bardzo elegancki, ale nieporównywalny z tym w Wrocławiu. Kiedy powiedziałem to Philippowi, zauważył tylko, że tu nie jesteśmy w wiosce, tylko w nowoczesnym dużym mieście. Moja sypialnia była cudowna. Nad szerokim szerokim łożem rozciągało się jasne niebo muślinu z nadrukami róż. W dużym kredensie zdobionego palisandru moja torba podróżna wyglądał zaginione. Po co mi tak dużą przestrzenią? Obok dużych okien stała toaletka z dużym lustrem. Po przeciwnej stronie ściany znajduje się duży zlew z porcelanowym naczyniem i dzbanem na wodę. Wszystkie meble idealnie pasują do siebie, zaniemówiłem, gdy wszedłem do pokoju z Philippem.

"Jak udało ci się to wszystko robić tak szybko?" Zapytałem go. "Po twoim pierwszym tak w Boza Góra” natychmiast wysłałem posłańca do Wrocław z dokładnymi instrukcjami. Chciałem, że ​​ty i Jörg się podobają wszystko tutaj."

De volgende morgen reden we al vroeg weg. De weg was nu veel beter, en we schoten goed op. Philipp vroeg na een poosje, of we niet met het vrolijke spelletje van gisteren verder zouden gaan. Toen we weer allebei op zijn schoot zaten, werd je al snel moe, en viel door het schommeling in slaap. Philipp had nu jou en mij in zijn armen. Ik boog me naar hem toe en gaf hem een lange, tedere kus, die hij net zo beantwoorde. Hij moest weten, dat ik hem helemaal, werkelijk helemaal toebehoorde, welk katholiek ambt hij ook zou bekleden. Daarna zwegen we allebei en keken gelukkig naar onze zoon.

In Breslau kwam ik in een voor mij ongewone omgeving. Alles was nieuw en in het begin zeer vreemd. Philipp woonde in een groot huis, bijna als in een slot, waarin ook al zijn vader met zijn grote familie geleefd had. Voor Philipp en zijn twee bedienden was het veel te groot. Voor ons waren er drie grote kamers voorbereid, die aan de straatkant grote ramen hadden. Een kamer was als woonkamer ingericht met heerlijke meubels, zoals ik ze van tevoren nog nooit gezien had. De inrichting in slot Kemnitz was weliswaar ook heel sjiek, maar niet met die in Breslau te vergelijken. Toen ik dat tegen Philipp zei, merkte hij alleen maar op, dat men hier niet in een dorp, maar in een moderne grote stad was. Mijn slaapkamer was heerlijk. Boven een groot breed bed was een luchtige hemel van mousseline gespannen, met rozen bedrukt. In een grote kast uit versierd rozenhout, zag mijn reistas er verloren uit. Wat moest ik met zoveel ruimte? Tussen de grote ramen stond een kaptafel met een grote spiegel. Daar tegenover aan de wand een grote wastafel met een porseleinen schaal en een waterkruik. Alle meubels pasten prima bij elkaar, ik was sprakeloos, toen ik met Philipp de kamer binnenging.

‘Hoe heb je dat allemaal zo snel voor elkaar gekregen?’ vroeg ik hem. ‘Na je eerste ‘ja graag’ in Gotthardsberg heb ik meteen een bode naar Breslau gestuurd met precieze aanwijzingen. Ik wilde dat jij en Jörg het hier zou bevallen.’

Ik bedankte me bij hem, zoals hij het, het liefste had, met een onbetaalbare kus. Jij was naar jouw kamer gerend en kwam door het dolle heen terug, om me alles te laten zien, wat je al ontdekt had. Je zag ons dicht tegen elkaar aan staan, en omarmde onze benen als een teken van tevredenheid.

Wegerer Scholz 51 Stara Kamienica

Palac stara Kamienica

Tak więc wkrótce byliśmy w Stara Kamienica i pojechaliśmy do zamku u potok Kamienica. Zapytałeś, od kogo był tym piękny zamek, a Philipp powiedział pobieżnie: "Ode mnie." Spojrzałaś na niego ze zdumieniem i wierzę, że stało się dla ciebie jasne, że Philipp faktycznie był panującą hrab i że o wszystko nie był bajka.

Wszyscy zostaliśmy powitani w zamku i podane było doskonały obiad. Wyglądało jak byleś tam trochę samotny. W domu byliśmy zawsze blisko siebie przy naszym małym stoliku. Oto ogromny stół, przykryty mnóstwem talerzy, szklanek i srebrnych sztućców. Nawet przynieśli ci poduszkę do siedzenia, abyś mógł wyglądać lepiej na stole. Patrzyłeś na mnie lub Philipa, żeby zobaczyć, jak powinniśmy się zachowywać. Philipp to zauważył i zrobił zabawny komentarz. Sądzę, że powiedział: "Możesz tu brudzić, tak jak w domu. Obrus i tak ​​zostanie dziś prane".

Z tego komentarz zarządce majątek też ż Kamienica, który prosił Philipa też do jedzenie, się śmiał. Philipp przedstawił mi go w ten sposób: "Przywiozłem z Boza Góra, nową, niezawodną i piękną gospodynię na Wrocławiu. Mam nadzieję, że trzyma to dłużej, ponieważ wcześniejsza osoba odeszła ode mnie dwa miesiące temu." Zarządce spojrzał na mnie nieco pytająco, ponieważ z pewnością czuł, że gospodyni nie je przy stole z hrabię, ale jednak z zwykli ludzie musiała jeść. Dlatego odpowiedziałem mu: "Philipp zaprzyjaźnił się z moim synem, tak jakby to było jego własne dziecko. Teraz chce go mieć w swoim sąsiedztwie podczas kolacji.”

Facet spojrzał na mnie od góry do dołu, kiedy wspomniałem o hrabie tylko po imieniu. Jednak opierałem się jego spojrzeniem. Musiałem się przyzwyczaić do takiego spojrzenie, pomyślałem. Ponieważ chciałem zrobić znacznie więcej dla Philippa.

Zo waren we al snel in Alt Kemnitz en reden naar het slot aan de Kemnitzbeek. Je vroeg van wie dit mooie slot was, en Philip zei terloops: ’van mij.’ Je keek hem verbaasd aan, en ik geloof, dat het je toen pas duidelijk werd, dat Philipp daadwerkelijk de regerende graaf was en dat dit alles geen sprookje was.

We werden allemaal in het slot begroet en kregen een voortreffelijk avondeten voorgeschoteld. Je leek een beetje eenzaam daar. Thuis zaten we altijd dicht bij elkaar aan ons kleine tafeltje. Hier was een reusachtig grote tafel, gedekt met veel borden, glazen en zilveren bestek. Men bracht je nog een zitkussen, zodat je beter op de tafel kon kijken. Je keek steeds naar mij of Philipp, om te kijken, hoe we ons moesten gedragen. Philipp merkte dat, en maakte een lollige opmerking. Ik geloof, dat hij zei: ‘Je kunt hier knoeien, net als thuis. Het tafellaken word vanavond sowieso gewassen.’

Daar moest de landgoedbeheerder die Philipp ook gevraagd had om mee te eten, ook om lachen. Philipp had mij zo aan hem voorgesteld: ‘Ik heb voor mij uit Gotthardsberg, een nieuwe, betrouwbare en mooie huishoudster voor in Breslau meegebracht. Hopelijk houdt ze het langer vol, als de eerdere, die is twee maanden geleden bij me weggelopen.’ De landgoedbeheerder keek me ietwat vragend aan, want hij was zeker van mening, dat een huishoudster niet aan tafel met het heerschap, maar toch bij het gewone volk moest eten. Daarom antwoordde ik hem: ‘Philipp is met mijn zoon bevriend geraakt, als was het zijn eigen kind. Nu wil hij hem tijdens het eten ook in zijn buurt hebben.’

De man bekeek me van boven naar beneden, nadat ik de graaf alleen maar bij zijn voornaam genoemd had. Ik hield echter rustig stand onder zijn blik. Aan zulke blikken moest ik zeker gaan wennen, bedacht ik me. Want ik wilde nog veel meer voor Philipp doen.

Wegerer Scholz 65

Bitwa pod Dobromierzem

Potem była Bitwa pod Dobromierzem w 1745 roku, gdzie więcej jak dwa tysiące uzbrojonych chłopów król Friedrich otoczyły mieli kosami i cepami i wezwali mu, w końcu wszyscy katolicy zabić w kraju, w przeciwnym razie nigdy nie będzie pokoju na Śląsku. Ponieważ nie mogli opuścić się ponownie byciu panów, jak to było od stu lat. Katolicy nie zwrócili uwagi na wzajemną tolerancję, której domagał się król.

Król musiało mówić do nich długo i czarująco, zanim opuścili broń i poszli do domu. Ale to podgrzało dalej u ludność i Philipp miał wrażenie, że to byli głównie kilku przywódców wśród mniejszości katolickiej. Zostały one nawet wysłane przez Kościół Katolicki po za Śląskiem, aby pobudzić bunt. Było to zatem wielkie i ważne zadanie dla niego, aby doprowadzić i zachować moralizatorski kierunek katolików dla większej tolerancji dla pokoju na Śląsku.

Philipp często rozmawiał ze mną o tym i prosił mnie o radę, jeśli gdzieś się nie udał. Z tego powodu wiedziałem, jak bardzo ta misja była dla niego ważna, tak, że trzymał ją jako misję przygotowaną przez Boga dla niego, na której mierzone było jego życie.

W związku z tym nie byłem zaskoczony, że Philipp odpowiedział na propozycje Carla, że ​​zrezygnuje szybszej z Gryf, niż jego diecezja w Wrocławiu. „Carl, niech ty rezygnujesz z twoje austriackie biuro w Pradze i przejdź do Cieplice i Gryf.”.

Toen vond de de slag bij Hohenfriedberg in 1745 plaats waar meer als tweeduizend met zeisen en dorsvlegels bewapende boeren koning Friedrich omsingeld hadden en naar hem geroepen hadden, dat hij nu eindelijk alle katholieken in het land moest doodslaan, anders zou er nooit geen vrede in Silezië zijn. Want die konden het niet laten, weer alleen de heren te willen zijn, zoals het al honderd jaar geweest was. Van de wederzijdse tolerantie, waartoe de koning opriep, lieten de katholieken niets merken.

De koning had lang en bezwerend op hen in moeten praten, voordat ze de wapens lieten zakken en naar huis gingen. Maar het broeide verder onder de bevolking, en Philipp had de indruk, dat het hoofdzakelijk enkele opruiers onder de katholieke minderheid waren. Ze werden zelfs door de katholieke kerk van buiten Silezië gestuurd, om het oproer aan te wakkeren. Het was voor hem dus een grote en belangrijke opgave, om de moralistische sturing van de katholieken naar een grotere tolerantie voor de vrede in Silezië te bewerkstelligen en te bewaren.

Philipp had vaak met mij daarover gesproken, en mij om raad gevraagd, als het hem ergens niet gelukt was. Ik wist daardoor, hoezeer hem deze opdracht aan het hart ging, ja, dat hij het als een door God voor hem voorbereide opdracht hield, waaraan zijn leven gemeten werd.

Ik was daarom ook helemaal niet verbaasd, dat Philipp op Carls voorstellen antwoordde, dat hij eerder het heerschap Greiffenstein zou opgeven, als zijn bisdom Breslau. ‘Carl, geef jij toch je Oostenrijks ambt In Praag op en ga naar Warmbrunn en Greiffenstein.’