zaterdag 13 maart 2021

Wegerer Scholz 130 Berlin

Carl Friedrich Bahrdt

Wilhelmine i Abraham mieszkali teraz w nowym domu, ponieważ ich wczesne dom wydawały ich za duże po naszym wyjeździe. W ich sąsiedztwie znajdowała się jednak odpowiedniego domw stan surowe na sprzedaż, ponieważ dawny właściciel zmarł. Podłogi i okna musiały być jeszcze wykonane, więc nic na mieszkać tam wiosnę nie przeszkadzało.

Byłem w stanie rzucić się z powrotem do pracy z moim starym entuzjazmem. Podczas kilku spotkań z królem wspólnie dyskutowaliśmy o zmianach, które byłyby potrzebne do stworzenia dobrego systemu szkolnictwa w Prusach. Wdrożenie tych nowych pomysłów wymagało wielu podróży do różnych szkół w kraju i głębokiej perswazji.

W innych problemach Karl Abraham walczył jako minister edukacji przeciwko wydziałom uniwersytetów, którzy byli przeciwni kursom liberalnym i informacyjnym. Dr. Karl Friedrich Bahrdt, przyjaciel szwajcarskiego reformatora szkolnego Pestalozzi, został zwolniony z urzędu jako najwyższy inspektor z powodu liberalnych kursów teologicznych w Dürkheim. Teraz dostalby katedry w Prusach na uniwersytecie w Halle. Wydział teologiczny w Halle był jednomyślny przeciwko temu i miał już po swojej stronie kilku członków wydziału filozoficznego.

Karl Abraham wysłał następnie list na uniwersytet, w którym oskarżył wydział o „prześladowanie diaboliczne”. W tym samym czasie udowodnił umiejętności Dr. Bahrdt, do którego wydziały w ogóle nie argumentowali się w liście odmownym. Nie nadawałby się na katedrę teologiczną, której, jak wiadomo, nie przewidziano, ale z powodzeniem mógł prowadzić wykłady i ćwiczenia filozoficzne.

Sam Karl Abraham zaprosił teraz kontrowersyjnego lekarza do Halle i wsparł go odpowiednią pensją zebraną od przyjaciół i znajomych. Ale jednocześnie Karl Abraham przypomniał mu o powściągliwości:

Może Pan być pewien, że bardzo cenię pana erudycja i talent, szanuję pana nieszczęscie i robię wszystko, co w moje mocy, aby go zakończyć i wykorzystać wszystko dla dobra państwa. Uwierz mi pana, że uznaję wolność sumienia i doceniam ją, ale jednocześnie trzymaj ją zbyt wysoko, aby zatrzymac wszystkie niepokoje i głupie sprzeczki o pana imię. Pana własny rozsądek z pewnością powie pan więcej, niż moja prośba może pan powiedzieć, że pan musi teraz być bardzo ostrożny w swoim działanie, aby inny nie dać wierzyć, co inni chcieliby zobaczyć, że swobodny sposób myślenia więcej z serca, jeśli to rodzi się z przekonania umysłu. Mówil i cierpil Pan za to, co uważał Pan za prawdę, i odpoczywajcie teraz i patrz na to jak ponizej pana poziom, aby przystąpić do walki, do której wzywają pana obowiązek, prawda i sumienie ”.


Wilhelmine en Abraham woonden nu in een nieuw huis, want het vroegere leek hun, na ons vertrek, te groot. In hun buurt stond echter een ruwbouw voor een ons passend huis te koop, omdat de vroegere bezitter gestorven was. De vloeren en de ramen moesten nog gemaakt worden, zodat niets bewoning in het voorjaar in de weg stond.

Ik kon me weer met mijn oude enthousiasme op mijn werk storten. Tijdens meerdere ontmoetingen met de koning bespraken we gezamenlijk de ontwikkelingen, die bij de opbouw van een goed schoolsysteem in Pruissen nodig zouden zijn. De uitvoering van deze nieuwe ideeën, vroegen vele reizen naar verschillende scholen in het land en indringende overtuigingskracht.

Bij andere problemen vocht Karl Abraham als minister van onderwijs tegen faculteiten van universiteiten, die tegen vrijzinnige en voorlichtende leergangen waren. Dr. Karl Friedrich Bahrdt, een vriend van de Zwitserse schoolhervormer Pestalozzi, was wegens vrijzinnige theologische leergangen in Dürkheim als hoogste inspecteur uit zijn ambt ontslagen. Nu zou hij in Pruissen aan de universiteit van Halle een leerstoel krijgen. De theologische faculteit in Halle was daar unaniem op tegen en had ook al enkele leden van de filosofische faculteit aan hun kant gekregen.

Daarop stuurde Karl Abraham de universiteit een brief, waarin hij de faculteit een ‘duivelse vervolgingsgeest’ verweet. Tegelijkertijd bewees hij de vakkundigheid van Dr. Bahrdt, waar de faculteiten in hun afwijzingsbrief helemaal niet op ingegaan waren. Hij zou niet geschikt zijn voor een theologische leerstoel, dat was zoals bekend was ook niet voorzien, maar filosofische lezingen en oefeningen kon hij heel goed uitvoeren.

Karl Abraham nodigde nu zelf de omstreden dokter uit om naar Halle te komen en ondersteunde hem met een gepast salaris, dat hij bij vrienden en bekenden ingezameld had. Maar gelijktijdig maande Karl Abraham hem ook tot terughoudendheid:

'U kunt er verzekerd van zijn dat ik uw geleerdheid en talent zeer hoog schat, en achting voor uw ongeluk heb, en dat ik er zo veel als mogelijk aan doe, om dat te beëindigen en alles ten goede van de staat te gebruiken. Geloof me, dat ik gewetensvrijheid erken en op waarde schat, maar tegelijkertijd te hoog houd, om alle onrust en stom gekibbel over u naam door te laten gaan. Uw eigen goede verstand zegt u zeker meer, als mijn verzoek u zeggen kan, dat u nu uiterst voorzichtig in uw handel en wandel moet zijn, om niet te doen geloven, want anderen zo graag zouden zien, dat de vrije manier van denken meer uit het verlangen van het hart, als uit de overtuiging van het verstand geboren is. U heeft voor dat, wat u als waarheid gelooft, gesproken en geleden, rust nu eerst uit, en houd het als onder uw waarde, om een gevecht aan te gaan, waar plicht, waarheid en geweten u toe oproept."

Geen opmerkingen: