Carl Friedrich Bahrdt
Wilhelmine
i Abraham mieszkali teraz w nowym domu, ponieważ ich wczesne dom
wydawały ich za duże po naszym wyjeździe. W ich sąsiedztwie
znajdowała się jednak odpowiedniego domw stan surowe na sprzedaż,
ponieważ dawny właściciel zmarł. Podłogi i okna musiały być
jeszcze wykonane, więc nic na mieszkać tam wiosnę nie
przeszkadzało.
Byłem w stanie rzucić się z powrotem do pracy z moim starym entuzjazmem. Podczas kilku spotkań z królem wspólnie dyskutowaliśmy o zmianach, które byłyby potrzebne do stworzenia dobrego systemu szkolnictwa w Prusach. Wdrożenie tych nowych pomysłów wymagało wielu podróży do różnych szkół w kraju i głębokiej perswazji.
W innych problemach Karl Abraham walczył jako minister edukacji przeciwko wydziałom uniwersytetów, którzy byli przeciwni kursom liberalnym i informacyjnym. Dr. Karl Friedrich Bahrdt, przyjaciel szwajcarskiego reformatora szkolnego Pestalozzi, został zwolniony z urzędu jako najwyższy inspektor z powodu liberalnych kursów teologicznych w Dürkheim. Teraz dostalby katedry w Prusach na uniwersytecie w Halle. Wydział teologiczny w Halle był jednomyślny przeciwko temu i miał już po swojej stronie kilku członków wydziału filozoficznego.
Karl Abraham wysłał następnie list na uniwersytet, w którym oskarżył wydział o „prześladowanie diaboliczne”. W tym samym czasie udowodnił umiejętności Dr. Bahrdt, do którego wydziały w ogóle nie argumentowali się w liście odmownym. Nie nadawałby się na katedrę teologiczną, której, jak wiadomo, nie przewidziano, ale z powodzeniem mógł prowadzić wykłady i ćwiczenia filozoficzne.
Sam Karl Abraham zaprosił teraz kontrowersyjnego lekarza do Halle i wsparł go odpowiednią pensją zebraną od przyjaciół i znajomych. Ale jednocześnie Karl Abraham przypomniał mu o powściągliwości:
„Może Pan być pewien, że bardzo cenię pana erudycja i talent, szanuję pana nieszczęscie i robię wszystko, co w moje mocy, aby go zakończyć i wykorzystać wszystko dla dobra państwa. Uwierz mi pana, że uznaję wolność sumienia i doceniam ją, ale jednocześnie trzymaj ją zbyt wysoko, aby zatrzymac wszystkie niepokoje i głupie sprzeczki o pana imię. Pana własny rozsądek z pewnością powie pan więcej, niż moja prośba może pan powiedzieć, że pan musi teraz być bardzo ostrożny w swoim działanie, aby inny nie dać wierzyć, co inni chcieliby zobaczyć, że swobodny sposób myślenia więcej z serca, jeśli to rodzi się z przekonania umysłu. Mówil i cierpil Pan za to, co uważał Pan za prawdę, i odpoczywajcie teraz i patrz na to jak ponizej pana poziom, aby przystąpić do walki, do której wzywają pana obowiązek, prawda i sumienie ”.
Byłem w stanie rzucić się z powrotem do pracy z moim starym entuzjazmem. Podczas kilku spotkań z królem wspólnie dyskutowaliśmy o zmianach, które byłyby potrzebne do stworzenia dobrego systemu szkolnictwa w Prusach. Wdrożenie tych nowych pomysłów wymagało wielu podróży do różnych szkół w kraju i głębokiej perswazji.
W innych problemach Karl Abraham walczył jako minister edukacji przeciwko wydziałom uniwersytetów, którzy byli przeciwni kursom liberalnym i informacyjnym. Dr. Karl Friedrich Bahrdt, przyjaciel szwajcarskiego reformatora szkolnego Pestalozzi, został zwolniony z urzędu jako najwyższy inspektor z powodu liberalnych kursów teologicznych w Dürkheim. Teraz dostalby katedry w Prusach na uniwersytecie w Halle. Wydział teologiczny w Halle był jednomyślny przeciwko temu i miał już po swojej stronie kilku członków wydziału filozoficznego.
Karl Abraham wysłał następnie list na uniwersytet, w którym oskarżył wydział o „prześladowanie diaboliczne”. W tym samym czasie udowodnił umiejętności Dr. Bahrdt, do którego wydziały w ogóle nie argumentowali się w liście odmownym. Nie nadawałby się na katedrę teologiczną, której, jak wiadomo, nie przewidziano, ale z powodzeniem mógł prowadzić wykłady i ćwiczenia filozoficzne.
Sam Karl Abraham zaprosił teraz kontrowersyjnego lekarza do Halle i wsparł go odpowiednią pensją zebraną od przyjaciół i znajomych. Ale jednocześnie Karl Abraham przypomniał mu o powściągliwości:
„Może Pan być pewien, że bardzo cenię pana erudycja i talent, szanuję pana nieszczęscie i robię wszystko, co w moje mocy, aby go zakończyć i wykorzystać wszystko dla dobra państwa. Uwierz mi pana, że uznaję wolność sumienia i doceniam ją, ale jednocześnie trzymaj ją zbyt wysoko, aby zatrzymac wszystkie niepokoje i głupie sprzeczki o pana imię. Pana własny rozsądek z pewnością powie pan więcej, niż moja prośba może pan powiedzieć, że pan musi teraz być bardzo ostrożny w swoim działanie, aby inny nie dać wierzyć, co inni chcieliby zobaczyć, że swobodny sposób myślenia więcej z serca, jeśli to rodzi się z przekonania umysłu. Mówil i cierpil Pan za to, co uważał Pan za prawdę, i odpoczywajcie teraz i patrz na to jak ponizej pana poziom, aby przystąpić do walki, do której wzywają pana obowiązek, prawda i sumienie ”.
Wilhelmine
en Abraham woonden nu in een nieuw huis, want het vroegere leek hun, na
ons vertrek, te groot. In hun buurt stond echter een ruwbouw voor een
ons passend huis te koop, omdat de vroegere bezitter gestorven was.
De vloeren en de ramen moesten nog gemaakt worden, zodat niets
bewoning in het voorjaar in de weg stond.
Ik
kon me weer met mijn oude enthousiasme op mijn werk storten. Tijdens
meerdere ontmoetingen met de koning bespraken we gezamenlijk de
ontwikkelingen, die bij de opbouw van een goed schoolsysteem in
Pruissen nodig zouden zijn. De uitvoering van deze nieuwe ideeën,
vroegen vele reizen naar verschillende scholen in het land en
indringende overtuigingskracht.
Bij
andere problemen vocht Karl Abraham als minister van onderwijs tegen
faculteiten van universiteiten, die tegen vrijzinnige en
voorlichtende leergangen waren. Dr. Karl Friedrich Bahrdt, een vriend
van de Zwitserse schoolhervormer Pestalozzi, was wegens vrijzinnige
theologische leergangen in Dürkheim als hoogste inspecteur uit zijn
ambt ontslagen. Nu zou hij in Pruissen aan de universiteit van Halle
een leerstoel krijgen. De theologische faculteit in Halle was daar
unaniem op tegen en had ook al enkele leden van de filosofische
faculteit aan hun kant gekregen.
Daarop
stuurde Karl Abraham de universiteit een brief, waarin hij de
faculteit een ‘duivelse vervolgingsgeest’ verweet. Tegelijkertijd
bewees hij de vakkundigheid van Dr. Bahrdt, waar de faculteiten in hun
afwijzingsbrief helemaal niet op ingegaan waren. Hij zou niet
geschikt zijn voor een theologische leerstoel, dat was zoals bekend
was ook niet voorzien, maar filosofische lezingen en oefeningen kon
hij heel goed uitvoeren.
Karl
Abraham nodigde nu zelf de omstreden dokter uit om naar Halle te
komen en ondersteunde hem met een gepast salaris, dat hij bij
vrienden en bekenden ingezameld had. Maar gelijktijdig maande Karl
Abraham hem ook tot terughoudendheid:
'U
kunt er verzekerd van zijn dat ik uw geleerdheid en talent zeer hoog
schat, en achting voor uw ongeluk heb, en dat ik er zo veel als
mogelijk aan doe, om dat te beëindigen en alles ten goede van de
staat te gebruiken. Geloof me, dat ik gewetensvrijheid erken en op
waarde schat, maar tegelijkertijd te hoog houd, om alle onrust en
stom gekibbel over u naam door te laten gaan. Uw eigen goede verstand
zegt u zeker meer, als mijn verzoek u zeggen kan, dat u nu uiterst
voorzichtig in uw handel en wandel moet zijn, om niet te doen
geloven, want anderen zo graag zouden zien, dat de vrije manier van
denken meer uit het verlangen van het hart, als uit de overtuiging
van het verstand geboren is. U heeft voor dat, wat u als waarheid
gelooft, gesproken en geleden, rust nu eerst uit, en houd het als
onder uw waarde, om een gevecht aan te gaan, waar plicht, waarheid en
geweten u toe oproept."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten