Wegerer Scholz 128

koscioly w Rebiszow

W tym czasie w Greiffenstein zbudowano kilka nowych kościołów ewangelickich dla prawie wyłącznie ewangelicznej ludności. Poprzez odpowiednie podarki i pomoc musiałem zagwarantować wysoki status katolickiej rodziny Schaffgotschów.

Kiedy byłem na wycieczce kontrolnej w gminie Rębiszów latem 1778 roku, miał miejsce tam tragiczny wypadek. Bardzo niewielu katolików mieszkało w Rębiszów. Dawny ewangelicki kościół wiejski, stojący na środku cmentarza, został przekazany katolikom w czasach kontrareformacji. Teraz, na rozkaz króla pruskiego, pozostała w ich posiadaniu, a na skraju cmentarza wybudowano nowy kościół dla dużego zgromadzenia ewangelików.

Jednak duchowni z dwóch różnych zgromadzeń bardzo dobrze się ze sobą dogadywali i pomagali sobie nawzajem. Ponieważ niewielki zbór katolicki nie mógł sobie pozwolić na zakrystian, zakrystian ewangelicki, które także był nauczyciel również sprawowali to dla Kościoła katolickiego. Dlatego obydwoje synowie zakrystian od czasu do czasu dzwonili dzwony Kościoła katolickiego. Podobnie 15 lipca, gdy w wiosce spadła bardzo silna burza. Piorun uderzył w wieżę i zabił siedmioletniego Friedricha Wilhelma i trzynastoletniego Johanna Carl Christofha, dwóch synów ewangelicznego zakrystian i nauczyciela szkolnego Johanna Christopha George'a, dzwoniąc dzwonami.

Podczas imponującego pogrzebu, gdzie dwoje duchownych przemieniało się, ludzie modlili się za wieczny odpoczynek chłopców. Uczestniczyła nie tylko wieś Rębiszów, ale także ludność z całego okolice. Był to piękny dowód pokojowego współistnienia dwóch religii.

Wierzyliśmy, że na Śląsku zapanuje pokój przez długi czas. Elektor książę w Bawarii zmarł w grudniu 1777 r. Wywołało to w Wiedniu pragnienie ponownego włączenia Bawarii. Inne potęgi w Europie, w szczególności król Fryderyk w Prusach, były temu przeciwne. Fryderyk poszło na Śląsk z groźbą armii 80 000 ludzi. Część była również zakwaterowane w Mirsk i trzeba było o nią dbać. Zamek Gryf musiał zostać wzmocniony rozkazem króla Fryderyka. Wraz z mistrzem fortyfikacji z Berlina spędziłem kilka miesięcy w Gryf, budując nowy zewnętrzny pierścień obronny z rowami i palisadami wokół zamku. Komandor porucznik von Steinmetz, a później komandor porucznik von Politz dowodzili żołnierzami.

Za tę pracę często spędzałem kilka dni w Mirsk, na Gryf lub w Gryfów. Ale w weekendy zawsze wracałem do Cieplic. Marie-Louise wcale nie była zadowolona z mojej długiej nieobecności w Cieplice. Bała się również, że coś mi się stanie podczas podróży po kraju, ponieważ żołnierze austriaccy wciąż przybywali w rejon Mirsk i powodowali szkodę.

Op dat moment werden er in het heerschap Greiffenstein meerdere nieuwe evangelische kerken gebouwd voor de bijna uitsluitend evangelische bevolking. Ik moest door gepaste giften en hulp ervoor zorgen dat het hoge aanzien van de katholieke familie Schaffgotsch gewaarborgd was.

Toen ik in de zomer van 1778 op een inspectiereis in de gemeente Rabishau was, gebeurde er daar een tragisch ongeval. In Rabishau woonden maar heel weinig katholieken. De vroegere protestante dorpskerk, die in het midden van het kerkhof staat, was in de tijd van de contrareformatie aan de katholieken gegeven. Nu bleef ze, op bevel van de Pruisische koning in hun bezit, en werd er voor de grote protestante gemeente een nieuwe kerk aan de rand van het kerkhof gebouwd.

De geestelijken van de beide zo in grote verschillende gemeenten, konden het echter heel goed met elkaar vinden, en hielpen elkaar, zo goed als het ging. Omdat de kleine katholieke gemeente zich geen koster kon veroorloven, voerde de protestante koster en tevens schoolmeester dit ambt ook voor de katholieke kerk uit. De beide zonen van de koster luidden daarom op gezette tijden de klokken van de katholieke kerk. Zo ook op 15 juli toen een zwaar onweer over het dorp trok. De bliksem sloeg in op de toren en doodde de zevenjarige Friedrich Wilhelm en de dertienjarige Johann Carl Christoph, de beide zonen van de evangelische koster en schoolleraar Johann Christoph George bij het luidden van de klokken.

Tijdens een indrukwekkende begrafenis, waarbij de beide geestelijken afwisseldend doende waren, bad men voor de eeuwige rust van de knapen. Niet alleen het dorp Rabishau, maar de bevolking uit de hele omgeving nam daaraan deel. Het was een mooi bewijs voor het vreedzaam samenleven van de beide religies.

We hadden geloofd, dat er nu voor lange tijd vrede zou zijn in Silezië. In december 1777 stierf de Kurfürst van Beieren. Dat wekte in Wenen het verlangen om Beieren weer in te lijven. De andere machten in Europa, in het bijzonder ook koning Friedrich in Pruissen, waren daar echter tegen. Friedrich trok als dreiging met een leger van 80.000 man naar Silezië. Ook in Friedeberg werd een deel ingekwartierd en moest daar verzorgd worden. De burcht Greiffenstein moest op last van koning Friedrich door het heerschap versterkt worden. Gezamenlijk met een vestingbouwmeester uit Berlijn, was ik er meerde maanden in de Greiffenstein mee bezig om, een nieuwe buitenste verdedigingsring met greppels en palissaden rondom de burcht op te richten. Overste luitenant von Steinmetz en later overste luitenant von Politz voerden het commando over de soldaten.

Ik verbleef voor dit werk vaak meerde dagen in Friedeberg, op de Greiffenstein of in Greiffenberg. Maar in de weekenden ging ik steeds terug naar Warmbrunn. Marie-Louise was helemaal niet blij met mijn lange afwezigheid uit Warmbrunn. Ook was ze bang dat er iets met me kon gebeuren tijdens de ritten door het land, want er kwamen steeds weer Oostenrijkse troepen tot in de omgeving van Friedeberg en richtten onheil aan.