Wegerer Scholz 74

Hans Joachim von Zieten

Friedrich dobrze znał ten obszar, ponieważ częściej robił z Wrocławia tu ćwiczenia i manewry. Znał dobrze bagienne łąki na prawym skrzydle Austriaków w Mrozów. Nie były dobrym terenem do szybkich ruchów wojsk w grudniu. Dlatego tylko południe kwalifikowało się.

Jego taktyka była dla niego natychmiast jasny, bo teraz rozkazy od jego do ordonansypułków przybyli jak on ich czytal z książkę. Rokazał zając szczyty, które przybiegły od Źródła na północy i na południu przez jeźdźców, i ciągle być w ruchu, sprawiać wrażenie, że były tam dużo armia. Armia została dzielone na dwie kolumny i pomaszerowana szybkim przejściem, chroniony przez pagórki na południu, każdy hałas był zabroniony. Początkowo ludzie myśleli, że chcą opuścić pole bitwy przez południe. Wiedziałem lepiej, bo słyszałem rozkazy. Był to pierwszy decydujący gambit Friedricha, żeby nie iść besposredni do walk z dwóch razy silniejsze Austriacy, ale najpierw robic ich niepewne siebie. Maszerowaliśmy nie będąc widzianym przez Miękinia i Łowęcice. Friedrich założył obserwatorium w wiatraku na górze niedaleko Łowęcice. Poszedł tam sam, a stamtąd spojrzał na pozycję Austriaków i ruch swoich własnych żołnierzy. Jechałem tam i z powrotem pomiędzy moim regimentem a wiatrakiem, jako ordonans. Kiedy znów kiedys tam byłem u Friedrichem, usłyszeliśmy śpiew żołnierzy maszerujących donoszone przez wiatr. Ktoś zaczynal spiewac piosenkę, a muzyka dołączył sięga:
‘Gib daß ich tu’ mit Fleiß, was mir zu tun gebüret,

Wozu mich dein Befehl In meinem Stande führet, 

Gib daß ich’s tue bald, zu der Zeit, da ich’s soll, 

Und wenn ich’s tu’,so gib, daß es gerate wohl.

Ktoś pytał: „Musimy too zakazać, Wasza Wysokość?' „Nie” powiedział Friedrich, który wyglądał ruszone przez to, bo chwilę później powiedział do generał Zieten: “Nie sądzisz, że będę wygrać dzisiaj z takimi ludźmi?

Friedrich kende de omgeving goed, want hij had hier vaker van Breslau uit, oefeningen en manoeuvres gehouden. Zo kende hij de moerassige weiden op de rechter vleugel van de Oostenrijkers bij Nippern goed. Ze waren nu in december geen goed terrein voor snelle troepenverplaatsingen. Daarom kwam alleen het zuiden in aanmerking.

Zijn tactiek moest hem meteen duidelijk geweest zijn, want nu kwamen de bevelen van hem aan de ordonnansen van de regimenten alsof hij ze van een boek uit oplas. Hij liet de hoogtes, die zich uitstrekten van Borne naar het noorden en naar het zuiden bezetten door ruiters, die daar door zich steeds te bewegen, de indruk gaven dat er grote troepen waren. Het leger werd opgedeeld in twee zuilen en marcheerde in snelpas, beschermd door de heuvels naar het zuiden, elk lawaai was verboden. Eerst dachten de mannen, dat men via het zuiden het slagveld wilde verlaten. Ik wist beter, want ik had de orders gehoord. Dit was de eerste beslissende tactische zet van Friedrich, om niet met de tweemaal sterkere Oostenrijkers op klassieke wijze het gevecht aan te gaan, maar hen eerst onzeker te maken. Wij marcheerden zonder gezien te worden aan Radaxdorf en Lobetinz voorbij. In de windmolen op een berg bij Lobetinz had Friedrich een waarnemingspost laten inrichten. Hij ging er zelf heen en bekeek van daar uit de opstelling van de Oostenrijkers en de beweging van zijn eigen troepen. Ik pendelde als ordonnans tussen ons regiment en de windmolen heen en weer. Toen ik weer eens daar bij Friedrich was, hoorden we daar door de wind gedragen het zingen van marcherende soldaten. Iemand had een lied ingezet, en de muziek was ingevallen:

‘Gib daß ich tu’ mit Fleiß, was mir zu tun gebüret,

Wozu mich dein Befehl In meinem Stande führet, 

Gib daß ich’s tue bald, zu der Zeit, da ich’s soll, 

Und wenn ich’s tu’,so gib, daß es gerate wohl.

Men vroeg: ‘moeten we het verbieden, majesteit?’ ‘Nee’ zei Friedrich, die hierdoor geroerd scheen te zijn, en een ogenblik later tegen generaal Zieten zei: ‘Denk je niet, dat ik met zulke mannen vandaag ga winnen?’