vrijdag 8 maart 2013

Waarom de Wolfgangskapel?






Er zijn verschillende verhalen hoe de Wolfgangskapel aan zijn naam gekomen is. De meest waarschijnlijke is dat katholieke oostenrijkse immigranten uit het Zillertal die door koning Bolkow I naar het Reuzengebergte waren gehaald om er de bosbouw op te zetten de kapel gebouwd hebben. De heilige Wolfgang wordt vooral in Oostenrijk aanbeden. 

Op sommige kaarten staat 'heidnische Kapelle'. Hiervan wordt gezegd dat de plaats waar de kapel staat een kultpek was, waar de 'Weisse Flins' door eerdere slavische bergvolkeren werd aanbeden. Meer waarschijnlijk is dat de evangelisten, die de verering van heiligen door katholieken veroordelen, op landkaarten de kapel als heidense kapel hebben ingetekend. 

Het meest mooie verhaal is echter als volgt; toen de bouw van de kapel bijna voltooid was, bespraken de bouwers hoe de kapel moest gaan heten, cq aan wie de kapel geweid moest worden. Uiteindelijk werd besloten dat de kapel genoemd werd naar het eerste levende wezen dat de voltooide kapel betrad. Naar verluidt was het een wolf die als eerste de kapel binnen ging. Vandaar dat de kapel gewijdt werd naar de heilige Wolfgang.

 Dlaczego kaplica Wolfganga?

Istnieje wiele opowieści, jak kaplica Wolfganga dostał jej nazwa..Najbardziej prawdopodobne jest to, że katoliccy imigranci z austriackiego Zillertal przez króla Bolkowie I osiągnięta do Karkonoszy dla rozwój leśnictwo budowali kaplica. Święta Wolfgang jest szczególny czczony w Austrii.


Na niektóre karty pisze "pogański kaplica". Powiedzieli, że ta miejsce, gdzie kaplica stało było miesce kultu  gdzie wcześniej przez wcześniej słowiańskich narodów górskich"Biały Flins" był czczony. Bardziej prawdopodobne jest to, że ewangeliści, który nienawidzili że katolicy czczo nili świętych, pisali na mapach kaplica Wolfganga jako pogańskiej kaplica.


Jednak najfajniejszej opowieści z nich jest w sposób następujący:, gdy budowlance kaplicy prawie zakończyli prace, zastawiali jak nazywać kaplica , lub którym można było poświęcać kaplica. Na końcu  zdecydowali, że kaplica została nazwana pierwszą żywą istotą, która weszła w kaplica. Stąd, kaplica została poświęcona świętemu Wolfgang.


vrijdag 1 maart 2013

Katholieke kerk in Kunzendorf

rechts de katholieke kerk, links de evangelische

Blumendorf had nooit een eigen kerk. Hun parochiekerk was in Kunzendorf am kahlen Berge.

De eerste kerk of kapel in Kunzendorf werd waarschijnlijk gebouwd omdat de Wolfgangskapel boven in de berg te klein werd voor de alsmaar toenemende  bedevaartgangers. De toenmalige bestuurders besloten daarom een grotere kerk te bouwen in Kunzendorf. Van deze kerk is niets meer over en men weet ook niet meer waar hij precies gestaan heeft.

Met de bouw van die kerk werd begonnen door de Katholieken eind 1400 begin 1500, niet lang voor de Reformatie door de evangelisten onder leiding van Johannes Huß in 1517. Daarom namen de bouwheren en hun kinderen die Evangelisch werden het voorbeeld van de kathedraal „Nachtegal von Wittenberg” aan. In 1576 begon de Tegenreformatie door de Jezuiten.


Met de bouw van de huidige Rooms Katholieke kerk werd begonnen tijdens de overgang van de XVI naar de XVII eeuw  door de Evangelische christenen. Op 25 februari 1654 toen alle Evangelische kerken in beslag genomen werden door de toenmalige Katholieke keizer werd de kerk aan de Katholieken gegeven.


Het gebouw werd verbouwd in een later stadium in een meer barokke stijl. De kerk met het kerkhof worden omsloten door een muur. Het doopvont stamt uit het jaar 1525 en stamt dus waarschijnlijk uit de eerste kerk. In de kerk hingen drie klokken. Van de grootste klok is niets bekend. De middelste klok gegoten in Giehren had een inscriptie;



o mensch eil zu gottes wort bedenket

das end gewis komt der tod zum lobe

gotes bin ich gosen

im  1602 jar

haben die gemein kunzen und plun

dorf diese glocke gezeget

hans feist scholz zu ku

matz sammler zu plu

jerge kromer merten dein

er kirchveter



De vrije vertaling is als volgt;



o mens snel naar gods woord

het einde komt zeker

ter ere van God ben ik gegoten

in het jaar 1602

hebben de gemeenten Kunzendorf en Blumendorf

deze klok gezegend

Hans Feist scholtis in Kunzendorf

Matz Sammler scholtis in Blumendorf

Jerge, Kramer en Merten

jullie kerkvaders



De kleinste, een 60 cm hoge klok zonder inscriptie kwam uit de Wolfgangskapel. In 1880 verwoestte een brand  helaas de kerk waarbij de klokken verloren gingen. Men kocht daarna  drie nieuwe klokken maar het geluid van die klokken was bar slecht, doordat men een slechte kwaliteit metaal gebruikte voor het gieten. Tijdens de eerste wereldoorlog werden 2 klokken omgesmolten t.b.v. munitie. De derde werd geruild tegen de klok van Reibnitz. Die overigens later als oorlogsbuit moest worden afgegeven. 



De verstandhouding tussen katholieken en protestanten was altijd goed in de parochie Kunzendorf, Blumendorf en Antoniwald, daar de protestanten geen klokken hadden, hebben de katholieken ook altijd hun klokken geluid voor de protestanten.  

In 1927 had  Blumendorf 377 inwoners waarvan; 23 katholieken en 354 evangelisten.


Katolicki kościól w Proszowej

Kwieciszowice nigdy nie miała swój kośćiół. Ich kośćiół parafialne był w Proszowa. 



Pierwszy kościół lub kaplica powstała prawdopodobnie w Proszowej, ponieważ kaplica Wolfganga , położona w górach była zbyt mała aby pomieścić coraz większe tłumy przybywających pielgrzymów.  Dlatego ówcześnie rządzący podjęli decyzję wybudowania większego kościoła w Proszowej. Z tego kościoła nie pozostało obecnie nic, nawet nie wiadomo dokładnie, w którym miejscu on stał. 

Budowa kościoła rozpoczęta została przez katolików, pomiędzy końcem 1400 a początkiem 1500 roku, niedługo przed Reformacją Ewangelistów roku 1517 kierowaną przez Johannesa Hussa.  Przez ta Reformacja cały ludność zmieniło religia. Katolików poszli do Ewangelizm. Dlatego inwestorze i ich dzieci wzięli  jako wzór dla ich kosciól z ewangelickiej katedry „ Nachtegal von Wittenberg” ( Słowik z Białej Góry ). W roku 1576 zaczyna się kontrreformacja przez Jezuitów.



Budowa obecnego rzymskokatolickiego Kościoła rozpoczęta została przez ewangelickich chrześcijan, w okresie przejścia z wieku XVI do XVII. 25 lutego 1654 roku kiedy to wszystkie kościoły ewangelickie zostały przejęte przez ówczesnego katolickiego cesarza, kościół w Proszowej zostaje przekazany katolikom.



Budowla zostaje przebudowana tak, że w późniejszym jej stadium można już mówić o bardziej barokowym stylu. Kościół i cmentarz zostały otoczone murem. Chrzcielnica pochodzi z roku 1525, czyli prawdopodobnie wywodzi się jeszcze z pierwszego kościoła.

W kościele wisiały trzy dzwony. O największym z nich nie jest nic wiadomo. Natomiast średni dzwon, który został odlany w Gierczynie  posiada następującą inskrypcję:



…………………………

o mensch eil zu gottes wort bedenket

das end gewis komt der tod

zum lobe gotes bin ich gosen

im  1602 jar

haben die gemein kunzen und plundorf

diese glocke gezegnet

hans feist scholz zu ku

matz sammler zu plu

jerge kromer merten

deiner kirchveter



w wolnym tłumaczeniu brzmi to następująco:



człowieku podążaj za słowem bożym

na koniec nadejdzie na pewno śmierć

na chwalę bożą jestem odlany



w roku 1602

gminy Kunzendorf ( Proszowa ) i Blumendorf ( Kwieciszowice )

pobłogosławili ten dzwon



Hans Feist sołtys Proszowej

Matz Sammler sołtys Kwieciszowic

Jerge, Kramer i Merten

Wasi ojcowie kościoła





Najmniejszy, 60 cm wysoki dzwon, nie posiadający inskrypcji pochodził z kaplicy Wolfganga.

W 1880 roku w pożarze  kościoła dzwony ulegają zniszczeniu. Zakupiono wówczas trzy nowe dzwony, ale dźwięki które wydawały były bardzo złe, ponieważ do odlewów zastosowano bardzo złej jakości metal.

Podczas I Wojny Światowej dwa z dzwonów przetopiono na amunicję. Trzeci dzwon wymieniono na dzwon z Rybnicy. I tak później po przegraniu wojny, dzwon ten staje się zdobyczą wojenną…

Relacje w Parafii Proszowa pomiędzy katolikami a ewangelistami były zawsze dobre. I tak ponieważ ewangeliści nie posiadali własnych dzwonów, katolicy dzwonili również i dla nich…



W roku 1927 Kwieciszowice zamieszkiwało 377 mieszkańców, w tym 23 katolików i 354 ewangelistów.