de lagere school in de dertiger jaren

 

school rond 1920 met leraar Daun

Kinderen moeten naar school, dat was in Blumendorf niet anders. De school met maar één klaslokaal was eigenlijk veel te klein, daarom kregen 4 klassen ’s morgens en 4 klassen ’s middags les. Het was een evangelische school, maar de paar katholieke kinderen in Blumendorf gingen ongetwijfeld ook naar die school. 

Paul Jaster was een van de leraren. Hij gaf de kinderen graag les in de natuur. En natuur was er genoeg, ook had men een grote schooltuin waarin door Jaster zelf gekweekte rozen stonden. Kinderen die bij de leraar in een goed daglicht wilden komen hielpen hem met allerlei karweitjes zoals het stapelen van briketten in het schuurtje (waar ook de toiletten waren) of hielpen met het plukken van fruit. Overigens die briketten moesten door de kinderen van tijd tot tijd van thuis meegebracht worden om de klas te verwarmen. 

Kreeg een leerling straf kreeg hij van de leraar een mes en moest van een voor de school staande hazelaar een tak afsnijden en kreeg daar vervolgens een pak slaag mee. Soms zal het ook wel nodig zijn geweest.....Dan stond er in de klas ook nog een kwispedoor voor meester Jaster, want hij had astma. Voor diegene die niet weet wat dat is, het is een soort kom waar men in kan spugen. In die tijd een normaal gebruiksvoorwerp, maar de leerlingen hadden er een hekel aan, want zij moesten deze schoonmaken. 

In de winter was het om en nabij de school vooral ook een speelplaats en slibberden de kinderen over de met ijs en sneeuw bedekte paden. Vooral de kinderen uit Gotthardsberg vonden het fantastisch om in volle vaart op de slee of op ski’s de berg te af razen naar school. 

In deze periode waren er ook de schoolvoorstellingen in Meisners zaal. De kinderen hadden hier het hele jaar voor geoefend; er werd gezongen, gedichten voorgedragen, volksdansen en theaterstukken opgevoerd. De toeschouwers betaalden entree, waarvan later de schoolreisjes betaald of schoolspullen gekocht werden. Één theaterstuk in 1931 was zo populair, dat het meermaals herhaald werd en van het entreegeld kon men een Singer-naaimachine voor de handenarbeidles kopen. Het stuk heette ”Mein Dörfchen”.  In een bepaalde scene werden de groentes als ui, komkommer, wortel levend. Moeder Jaster had de kostuums van crepe papier gemaakt en ook het echtpaar Wetschko uit Kunzendorf was zeer behulpzaam. Er zaten nl. ook kinderen uit Kunzedorf op school. Lotte Stannek speelde een ui en Ingeburg Jaster liep achter een kinderwagen. Hierbij werd o.a. het volgende versje gezongen werd.

Ei, wie schön scheint die Sonne, da fahren wir raus,

An die Luft mit dem Püppchen, heraus aus dem Haus,

Wenn der Frühling gekommen und der sommerluft weht,

Dann müßt ihr ins Freie, von morgens bis spät.

Zoals gezegd met de opbrengst werden ook de schoolreisjes gefinancierd, de hoogste klassen gingen vaak verder weg zoals bijv. naar de Sächsiche Schweiz (bij Lowenberg) of maakten wandelingen in het gebergte. Soms spanden de boeren Lorenz en Tietze de paarden voor de grote oogstwagen en plaatsten er zijdelings zitbanken op. Men versierde de wagens nog met grote berkentakken en reden naar het stuwmeer in Pilchowitz. Met de laagste klassen ging men elk jaar een halve dag naar de “Dicke Buche” of naar “het huis van Sneeuwwitje” waar gepicknickt en gespeelt werd. In de buurt van de Wolfgangsbron stond een jachthut en met de boswachter werd er geregeld dat er een jong meisje lijkend op Sneeuwwitje aanwezig was. Zij schonk de kinderen cacao en liet hen de hut van binnen zien; een kleine keuken en een woon- slaapruimte met normaal zes bedden maar voor de gelegenheid werd er provisorisch voor de zevende dwerg nog een provisorische slaapplaats gemaakt.

 Szkoła Podstawowa w latach trydziestych

klasa z nauczyciel Jaster w 1933

Dzieci muszą chodzić do szkoły, w Kwieciszowice nie było to inaczej. Szkoła tylko z jednym klasie był zbyt mały, więc były cztery klasy rano na lekcji i 4 klasy na lekcji po południu. To była szkoła ewangelicka, ale tej parę dzieci katolickie poszli bez wątpienia też do tej szkoły.

Paul Jaster był jednym z nauczycieli. Uwielbiał dać dzieci lekcję w przyrody. A natura było dużo i mieli także duży ogród szkolny,  w który wzrosły przez Jaster hodowane róży. Dzieci, którzy chcieli być faworyzowane przez nauczyciela, pomagali mu w pracach takich jak układanie brykiety w szopie (gdzie też byli toalety) lub pomagali w zbieraniu owoców. Każdy dziecko musiało nosić każdy tygodniu jeden brykiet do szkoły, aby ogrzewać klasie w zimą.

Dostał uczeń karę, otrzymał od nauczyciela nóż i musiał iść do przed szkoła rosnące orzech leśny wyciąć gałąź i nauczyciel bił go z ten gałąź. Czasami chyba było to konieczne .....  W klasie był  także spluwaczka dla nauczyciela Jastera bo miał astma. Dla tych, którzy nie wiedzą, co to jest, to jest coś w rodzaju miski, gdzie można pluć. W W tym czasie normalny sprzęt, ale uczniowie nie lubili ten sprzęt, bo mieli go wyczyścić.

W zimie było pobliżu szkoły prawdziwe plac zabaw i dzieci ślisgali na z lód i śnieg pokrytych 

ścieżki. Szczególnie dzieci z Boża Góra lubili jechać z wysoki prędkości na sanki lub narty od góra na dół do szkoły.

 W tym okresie były też występy szkolne w sala Meisnera. Dzieci ćwiczyli przez cały rok, oni śpiewali, recytowali wiersze, byli tańce ludowe i akty teatru. Widzowie płacili za dostęp, z pieniądze później zapłacili wycieczki szkolne lub kupili rzecze dla szkoła. Jeden akt w latach 31/32 był tak popularny, że został powtórzony kilka razy i za wstęp można kupić maszynę do szycia Singer na lekcja szycia. Utwór nazywa się "Mein Dörfchen". W jedna scena warzywa takie jak cebula, ogórek, marchew zaczęli żyć. Matka Jaster robiła kostiumy z bibuła karbowana, a także małżeństwo Wetschko z Proszowej był bardzo pomocny. (Były też dzieci z Proszowej w szkole). Lotte Stannek grał cebulę i Ingeburg Jaster spacerowała po wózek. Między innymi śpiewali następujący wiersz.

Ei, wie schön scheint die Sonne, da fahren wir raus,

An die Luft mit dem Püppchen, heraus aus dem Haus,

Wenn der Frühling gekommen und der sommerluft weht,

Dann musst ihr ins Freie, von morgens bis spaet.

Jak pisaliśmy, z wpływów dofinansowali wycieczki szkolne, wyższe klasy jechali nieco daleko, np. jak do Szwajcaria Lwówecka lub wędrówki w górach. Czasami rolników Lorenz i Tietze wstawali konie dla wielkiego wozu zbiorów i umieścili na boki ławek. Wozy dekorowali nawet z dużych gałęzie brzozowy i pojechali do zbiornika koło Pilchowic. Z najniższych klas spędzili co roku pół dnia koło "Gruby buk" lub "Dom Królewny Śnieżki", gdzie było piknik i bawienie. W pobliżu źródła Wolfganga był myśliwski chata (bycza chata) i leśnik zorganizował, że młoda dziewczyna tam grała królewna Śnieżka. Dała dzieci kakao i pokazała ich wnętrze chaty, małą kuchnię i salon-sypialny z sześciu łóżek, ale z tej okazji postawiali tymczasowo siódmy łózko dla siódmego krasnoludek.