zaterdag 8 april 2017

Konstantin von Wegerer 74



W tym spokojnym okresie na zamku, w początku zimy, otrzymaliśmy wiadomość o ciężkiej chorobie matki, we wczesnym popołudniem 17 listopada. Magdalena spotkała posłaniec z listem już na podwórka zamkowa  i usłyszała wieści. Ona przybiegła do mojego pokoju i zaczęła płakać. Otworzyliśmy list i to potwierdziła nasze najgorsze podejrzenia.

"Chodź jeździmy do swoja matki:" powiedziałem: "Natychmiast. Wtedy możemy dzisiaj jeszcze tam być." Szybko złapaliśmy kilka rzeczy, które moglibyśmy wykorzystać w Stara Kamienica. Poinformowałem wódz  kapitan zamku, że jadę z Magdalena w małym sanki do Stara Kamienica. Od razu zaprzała konie, i czekał na nas na podwórka zamkowe. Kiedy chcieliśmy wyjechać, stali wódz zamku i jego żonę obok sanek. Najpierw dali Magdaleny ręka, a potem położyli obie ręce na głowę i bardzo cicho błogosławili Magdaleny. Magdalena miała bardzo smutną twarz, ale zauważyłem na nią, że to robiło jej dobrze, czuć to współczucie od tej starych ludzi tak blisko.

Aby wyjechać powoli z podwórka zamkowe, wiązałem klocek drewniany pod sanek do hamowanie. Na płaskim mogliśmy to usunąć; obie dwa konie z ich lekki ciężar, szybko wpadli w lekkim naturalny truchtem. Na drodze wiele innych sanki już jechali przed nas, i dlatego mogliśmy szybszej jechać. Magdalena siedziała obok mnie, obie owinięte w grubym skora. Mimo to czuliśmy lodowaty wiatr. Magdalena podkradła się do mnie i dźgała jej ręce w rękawicach jeszcze między moje udami, ponieważ dla niej była tam najcieplejsza.


In deze rustige periode op de burcht, in het begin van de winter, bereikte ons het nieuws van de ernstige ziekte van de moeder in de vroege namiddag van 17 november. Magdalena had de bode met de brief al in de burchthof ontmoet en het nieuws gehoord. Ze kwam mijn kamer binnen gerend en begon te huilen. We openden de brief en kregen onze ernstigste vermoedens bevestigd.

Kom we rijden naar je moeder’, zei ik, ’Nu meteen. Dan kunnen we vanavond noch daar zijn.’ We pakten snel enkele dingen in, die we in Kemnitz konden gebruiken. Ik bracht de burchthoofdman op de hoogte, dat ik met Magdalena in een kleine reisslee naar Kemnitz zou rijden. Hij spande meteen de paarden in, en wachtte op ons in de burchthof. Toen we weg wilden rijden, stonden de burchthoofdman en zijn vrouw bij de slee. Ze gaven Magdalena eerst een hand, en daarna legden ze beiden de handen op Magdalena’s hoofd en spraken zachtjes een zegen uit. Magdalena trok een zeer verdrietig gezicht, maar ik merkte aan haar, dat het haar goed deed, dit medegevoel van de oude luitjes van zo nabij te voelen.

Om langzaam van de burchthof af te rijden, had ik een remhout onder de ijzers gebonden. Op het vlakke konden we het dan weer verwijderen; de beide paarden met hun lichte last, vielen vanzelf in een lichte draf. Op de weg hadden al veel anderen sleden voor ons gereden, en daarom schoot het goed op. Magdalena zat langs me, beide in een dik vel gehuld. Desondanks voelden we de ijzige wind. Magdalena kroop dicht tegen me aan, en stak haar handen met de handschoenen aan nog tussen mijn dijen, waar het voor haar het warmste was.

zaterdag 1 april 2017

Konstantin von Wegerer 73


lóżko średniówki

Na Gryf również zaczęła się zima. Skradali się bliżej siebie w kilku ciepłych pomieszczeniach. I teraz żyłem już z Magdalena od kilku lat w zamku, jej pokoje wzdłuż mojego pokoju. Uzgodniony między nami, regularne życie przyszło z życzeniem obu stron, to wszystko poszło harmonijne i byliśmy prawie zawsze wesoły. Gdyby ktoś z nas miał jakiś kłopot, drugą natychmiast był gotowi o tym rozmawiać i pomocny aby rozwiązać ten problem. Czasem miałem wrażenie, że mieszka prawie jak w małżeństwo, bo czasami potrzebowaliśmy również wzajemnej czułości. Jakiś południu wiało lodowaty wiatr i Magdalena przyszła ze swoja pościel do moim pokoju.

"Pomimo patelnia węglowy jest mi tak zimno, nie mogę spać w swoim pokoju?" Wtedy razem nosiliśmy szafkowy łóżku do moim pokoju i umieściliśmy go na ścianę, naprzeciwko mojego łóżka. Mój stolik do pisania musiałem ścisnąć w kąt. Moglibyśmy ledwo usiąść razem, jeśli chcieliśmy coś napisać. Szafkowy łóżko Magdalena miał wysoki niebo z zasłoną, za która zniknęli każdej nocy aby się rozebrać. Dopiero go otworzyła kiedy leżała w jej piórowy lóżko. W międzyczasie ja też przebrałem się  na noc i wspinałem do moim łóżku. Kiedy leżałyśmy tak w naszych łóżkach, mogliśmy jeszcze raz dotykać rąk. Trzymaliśmy ich tyle czasu, aż ręce były zimne, a chcieliśmy ich ponownie mieć pod kołdrą. Nie widziałem twarzy Magdalena w ciemności, ale jej "dobranoc Konstantin" był tak uspokajający i uszczęśliwiający, że ja do mojej wiedzy zawsze dobrze spałem.


Op de Greiffenstein was eveneens de winter begonnen. Men kroop dichter bij elkaar in de paar warme vertrekken. Ik woonde nu met Magdalena al meerdere jaren in de burcht, haar kamers langs mijn kamer. Een onder ons afgesproken, regelmatige levensloop kwam aan de wensen van beide zijden tegemoet, en alles liep harmonisch, en we waren bijna altijd vrolijk. Had één van ons een zorg, dan was de ander meteen bereid, er over te praten en behulpzaam om deze zorg weg te nemen. Ik had soms het gevoel, dat we bijna als een echtpaar leefden, want soms hadden we ook wederzijds tederheid nodig. Op een middag blies er een ijzige wind en was Magdalena met haar beddengoed naar mijn kamer gekomen.

Ondanks de kolenbak is het bij mij zo koud, kan ik niet in jouw kamer slapen?’ Daarop droegen we samen haar bedkast nog in mijn kamer en zetten hem tegen de wand tegenover mijn bed. Mijn kleine schrijftafel moest daarvoor helemaal in een hoek gedrukt worden. We konden er nog net samen aan zitten, als we iets wilden schrijven. Magdalena’s bedkast had een hoge hemel met een gordijn, waarachter ze iedere avond verdween om zich uit te kleden. Ze maakte hem pas weer open, als ze in haar verenbed lag. Intussen had ik me ook voor de nacht omgekleed en klom in mijn bed. Als we zo in onze bedden lagen, konden we ons nog een keer de handen reiken. We hielden ze zo lang vast, totdat de handen koud werden, en we ze weer onder de dekens wilden steken. Ik kon dan in het donker Magdalena’s gezicht niet meer zien, maar haar ‘Welterusten Konstantin’ was zo rustgevend en tevredenstellend, dat ik naar mijn weten altijd goed sliep.


zaterdag 25 maart 2017

Konstantin Wegerer 72

Stara Kamienica

Zamek w Stara Kamienica dał nowej rodziny też więcej przestrzeni życiowej niż było to możliwe w wąski zamek Gryf. Pani Eleonora zaszła w ciążę po ślubie i następnej wiosny urodziła w Stara Kamienica: córkę Anna Ursula. Tam kilka położnych i dziewice zadbali o noworodka, bo na początku była Pani Eleanora nadal bardzo zajęty odnowienie Państwie Gryf, Chojnik i Żmigród. Ale dodała coraz więcej z tych zajęci do jej męża, poświęcając swoją uwagę na dzieci. Skończyło jeden ciąży, zajęło tylko kilka tygodni, a rozpoczął się nowy ciąży. W ten sposób w Stara Kamienica w ciągu kilku lat, pięcioro dzieci, dwie córki i trzech synów poszli na świat.. Po bezproblemowe urodzeniu piątego dziecka, Pani Eleanor jeszcze chorowała w połóg. Położna, która do tej pory opiekowała się o Pani Eleonora , została zastąpiony przez lekarza z Wrocławia. Ale on też już nie mógł pomóc z puszczanie krwi i wcieranie. Gorączka poszła bardzo szybka, zbyt wysokie i Pani Eleanora ciągłe straciła przytomności z bólu. Na początku nas nie poinformowali nas na Gryf bo to było na początku listopada, a zima rozpoczęła się wcześnie z dużymi opadami śniegu. W końcu jednak wysłali posłańca.



Het slot in Kemnitz gaf de nieuwe familie ook meer levensruimte, dan op de enge burcht Greiffenstein mogelijk was. Vrouwe Elonora was na de bruiloft zwanger geworden en had in Kemnitz het daarop volgende voorjaar een dochter Anna Ursula gekregen. Daar zorgden meerdere vroedvrouwen en maagden voor de nieuwgeborene, want in het begin was Vrouwe Eleonora nog zeer druk met de vernieuwing van de Heerschappen Greiffenstein, Kynast en Trachenberg. Maar ze droeg steeds meer van deze bezigheden over aan haar echtgenoot en besteedde haar aandacht aan de kinderen. Was er een zwangerschap voorbij, dan duurde het maar een paar weken, en een nieuwe zwangerschap begon. Zo kwamen in Kemnitz in de loop van enkele jaren vijf kinderen, twee dochters en drie zonen ter wereld. Na de geboorte van het vijfde kind goed doorstaan te hebben, werd Vrouwe Eleonora, nog in het kraambed ziek. De vroedvrouw die tot dan voor de gezorgd had, werd vervangen door een arts uit Breslau. Maar ook hij kon met aderlatingen en inwrijvingen niet meer helpen. De koorts werd heel snel, veel te hoog en Vrouwe Eleonora verloor steeds het bewustzijn van de pijn. In het begin had men ons op de Greiffenstein niet van het gebeuren op de hoogte gebracht, want het was begin november, en de winter was met zware sneeuwval vroeg begonnen. Tenslotte zond men toch een bode.

zaterdag 18 maart 2017

Konstantin Wegerer 71

Zamek Gryf

Szybko zaczęliśmy znowu z edukacji, bo Pani Eleanora wywołała mi na to, "Magdalena jest teraz z jej czternastu lat w trudnym wieku, przede mną i Johann Georg ona często zachowuje się bardzo uparty. Z tobą, ona ma jednak dobry kontakt, ona ci lubi, i czuje się dobrze i jesteś bezpieczny u ciebie. Jestem z tego bardzo zadowolony, a ja jestem ci bardzo wdzięczny. Proszę ci aby dalej troszczyć się o tej dziewczyny."

Kiedy byłem w Tybinga oraz Altdorf kupiłem kilka książek, i teraz chcieliśmy ich czytać razem. Nie wiedziałem jeszcze, co tam było pisane, i to też powiedziałem Magdalena. Była podekscytowana, bo nie byliśmy już nauczyciel i uczeń, ale jednakowi. Czytała kilka stron, rozmawialiśmy o treści i dać nasze osobiste zdanie na ten temat. To było cudowne dla mnie czuć, jak jej serce i duszę, w ten sposób coraz bardziej otwierała do mnie.

Pani Eleanora i jej mąż całkowicie prowadzili się do Stara Kamienica, ponieważ Pan Johann Georg wziął cały administrację i zarządzanie dużą liczbą pokoi tam w zamku, i jego dominium w jego ręka. W roku przed ślubu Eleanora wszystkie zasady i umowy, które istniały między Państwa Gryf i jej mieszkańców dala pisać w obszernym urbarium. Wiele starożytnych praw i obowiązków, które były częściowy bardzo stara. ale już nie były praktykowany, przekreślone przy tej okazji. Pan von Hohenzollern wymagał tego czyszczenie przed rozpoczęciem swojej pracy, ponieważ nie znał historyczne rozwój i powodów wielu spraw nie tak dobre, jak Pani Eleanora.


We begonnen al snel weer met onderwijs, want Vrouwe Eleonora had me dit dringend verzocht,: ‘Magdalena is nu met haar veertien jaar in een moeilijke leeftijd, tegenover mij en Johann Georg gedraagt ze zich vaak zeer koppig. Met jou heeft ze blijkbaar een heel goede band, ze vind je heel aardig, en voelt zich bij je goed en geborgen. Daar ben ik heel blij mee, en ben je heel dankbaar. Alstublieft zorg daarom verder zo voor dat meisje.

Ik had in Tübingen en Altdorf enkele boeken gekocht, die we nu samen wilde lezen. Ik wist zelf nog niet, wat er in de verhalen verteld werd en zei dat Magdalena ook. Ze was helemaal enthousiast, dan waren we niet meer leraar en leerling, maar gelijken. Zij las enkele bladzijden, dan praatten we over de inhoud en gaven onze persoonlijke mening over het onderwerp. Het was voor mij prachtig te voelen, hoe ze haar hart en ziel daarbij steeds verder voor me opende.

Vrouwe Eleonora en haar echtgenoot waren helemaal naar slot Kemnitz verhuisd, want Heer Johann Georg had het beheer en de bedrijfsvoering van het grote aantal kamers daar in het slot en het aansluitende dominium ter hand genomen. In het jaar voor de huwelijksvoltrekking had Vrouwe Eleonora nog alle regels en overeenkomsten, die tussen het heerschap in Greiffenstein en de bevolking in het heerschap bestonden in een omvangrijk urbarium laten opschrijven. Vele oude rechten en plichten, die voor een deel al heel oud waren, maar nooit meer nageleefd werden, werden bij deze gelegenheid afgeschaft. De Heer von Hohenzollern had deze opschoning nog voor de aanvang van zijn werkzaamheden gewenst, want hij kende de historische ontwikkeling en redenen van menige aangelegenheid niet zo goed als Vrouwe Eleonora.

zaterdag 11 maart 2017

Konstantin Wegerer 70


uniwerstet Altdorf

Byliśmy tu tylko kilka dni i jechaliśmy dalej do Altdorfu. Tutaj studiował Albert von Waldstein,  kuzyn od Hans Ulrich. Hans Ulrich spotkał go w Stara Kamienica. Powiedział mu dość wesoły od ten uniwersytet, też że był zaangażowany w niektórych kłótni. Po jednym semestrze musiał tyle czas spędzić w areszcie dopóki nie spłacił swoich długów, a potem wyrzuciły go z uniwersytetu.

Altdorf był znacznie mniejszy niż w Tybindze i mniej dostosowany do uniwersytetu. Dlatego Bernhard i Hans Ulrich znaleźli tylko dwa małe pokoje, aby tam spędzić lato. I zostałem wysłany z powrotem do Gryf z wóz wędrowny. Byłem bardzo zadowolony z tego, ponieważ życzę frywolne w miasteczku uniwersyteckim mi się nie podoba. Muszę przyznać, że stęskniłem się na zamku i jego mieszkańców.

Kiedy przyjechałem tam na początku sierpnia,  u bramy zamku dostałem straszliwej wieści. Mała Eleonora, zaledwie dziesięć lat, trzy dni temu zmarła po krótkiej ciężkiej chorobie. Spieszyłem się, ujarzmianie przez smutność do mojego pokoju. Po drodze spotkałem Magdalena, która rzuciła się w moich ramionach. Jej dystansem, do mnie, zniknęło, ona płakała i płakała. Wziąłem ją w moim pokoju i starał się ją pocieszyć. Wydawało mi że to jej wiele pomogła i tak opowiedziała mi całą historię o na początek lekki choroby aż do nagłego śmierć. Ja tymczasem gładziłem jej włosy, a ona stała się spokojniejsza. Potem powiedziała mi o pogrzebie, która miała miejsce poprzedniego dnia w Gryfów. Ja wytarłem jej łzy, a ona położyła głowę na moim ramieniu. Tak nie wyobraziłem mój powrót na Gryf, ale doświadczyłem wdzięczny, dobrego czucia że tu jestem potrzebne. Siedzieliśmy tam w milczeniu przez długi czas, aż ona powiedziała: "Chodź Konstantin, będę ci trochę pomóc przy rozpakowywaniu" i podczas przenoszenia mój bagaż, widziałem pierwszy uśmiech na jej twarzy.



We bleven hier slechts enkele dagen en reisden verder naar Altdorf. Hier had Albert von Waldstein, een neef van Hans Ulrich gestudeerd. Hans Ulrich had hem in Kemnitz leren kennen. Hij had hem behoorlijk vrolijk over deze universiteit verteld, ook dat hij in enkele ruzies betrokken was. Na één semester moest hij tot de terugbetaling van zijn schulden in hechtenis en werd daarna van de universiteit verwijderd.

Altdorf was veel kleiner als Tübingen en minder op een universiteit ingericht. Daarom vonden Bernhard en Hans Ulrich slechts twee kleine kamers, om de zomer daar door te brengen. Ik werd met de reiswagen terug naar de Greiffenstein gestuurd. Ik was daar heel blij mee, want het losse leven in een universiteitsstad beviel me helemaal niet. Ook moet ik toegeven, dat ik heimwee had naar de burcht en zijn bewoners.

Toen in daar begin augustus aankwam, kreeg ik meteen bij de burchtpoort verschrikkelijk nieuws. De kleine Eleonora, pas tien jaar oud, was drie dagen geleden na een korte zware ziekte overleden. Ik haastte me door verdriet overmand naar mijn kamer. Onderweg trof ik Magdalena, die zich in mijn armen stortte. Haar gereserveerdheid, mij tegenover was helemaal verdwenen, ze huilde en huilde. Ik ging met haar in mijn kamer en probeerde haar te troosten. Het scheen haar al veel te helpen, en zo vertelde me ze hele verhaal van de in het begin lichte ziekte tot de plotselinge dood. Ondertussen streelde ik haar haar, en ze werd steeds rustiger. Vervolgens vertelde ze me over de begrafenis, die de vorige dag in Greiffenberg had plaats gevonden. Ik droogde haar tranen, en ze legde haar hoofd op mijn schouder. Zo had ik mijn terugkomst op de Greiffenstein niet voorgesteld, maar ondervond dankbaar het goede gevoel, hier nodig te zijn. We zaten daar samen een hele tijd stil te zijn, dan zei ze: ‘Kom Konstantin, ik help je een beetje bij het uitpakken’ en tijdens het dragen van mijn bagage zag ik een eerste lachje op haar gezicht.



zaterdag 4 maart 2017

Konstantin Wegerer 69

uniwersitet Dillingen 

Pewnego dnia Bernhard przyszedł do domu podekscytowany i powiedział, że przyjęli kilka pacjentów z dżumę w szpitalu na mieście. Też słuchał, że władze miasta rozważa zamknąć cały miasta. Radził natychmiast, i to znaczy następnego ranka opuścić miasto. My rzeczywiście wyjechaliśmy na następny dzień, a to przez Stuttgart do Dillingen. Jesteśmy ulokowane w kilka pokoje w małym hotelu i Bernhard poszedł do rektora uniwersytetu, aby Hans Ulrich i sam siebie napisać. Jednak, wrócił bardzo podekscytowany i zły tej wizyty. Uniwersytet istniała już około 50 lat, i miał dobre profesorów. Jednak ona była pod przewodnictwem zakonu jezuitów, a zatwierdzenie profesorów następuje dopiero po pisemnej zgody przez bez skrupule kontrreformacji. Bernhard widział obraz, który miał być stosowany jako fresk na suficie w kościele studyjnej w budowie. Obraz pokazał profesor Peter Canisius dając lekcja na swoim pulpicie, a tymczasem stojącego z nogą na głowę Marcina Lutra. Bernhard był szokowane przez tyle nietolerancji i arogancji. To było przeczesz jeszcze gorzej, niż plaga w Tybindze. Teraz mógł tylko doradzić nie zapisać się na tej uniwersytecie. Kilka dni później wyjechaliśmy na razie do Ingolstadt. Tu był także uniwersytet, gdzie można zdobyć wiedzę prawną. Jednak tu nie było lepiej, Dillingen. Uczelnia była pod przewodnictwem jezuity i motto brzmiało: "Filozofia jest taka, że ​​to, wszystko co Kościół katolicki może służyć podczas kontrreformacji. Wszystko inne jest zabronione. "Wszystko to jeszcze raz wyjaśnione na podstawie obrazów nawet przy ołtarzu głównym w kościele Matki Bożej. Tam Dzieciątka Jezus włożę św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki Wydziału Filozoficznego, pierścień na palcu jako symbol małżeństwa między katolicką wiarą i nauką filozoficzną.


Op een dag kwam Bernhard opgewonden naar huis en vertelde, dat er in het ziekenhuis in de stad meerdere pestpatiënten opgenomen waren. Hij had ook gehoord, dat het stadsbestuur overwoog om de stad af te sluiten. Hij raadde aan om direct, en wel de volgende morgen de stad te verlaten. We reisden daadwerkelijk de volgende dag af, en wel over Stuttgart naar Dillingen. We betrokken daar enkele kamers in een klein hotel en Bernhard ging naar de rector van de universiteit, om Hans Ulrich en zichzelf in te schrijven. Hij kwam echter zeer opgewonden en boos van dit bezoek terug. De universiteit bestond al ongeveer 50 jaar, en had goede professoren. Ze stond echter onder de leiding van een Jezuïetenorde, en de goedkeuring van professoren volgde uitsluitend na een schriftelijke instemming van een rücksichtslose Contrareformatie. Bernhard had een afbeelding gezien, die in de in aanbouw zijnde studiekerk als plafondfresco aangebracht moest worden. De voorstelling liet de professor Petrus Canisius lesgevend aan zijn katheder, en ondertussen met zijn voet op het hoofd van Martin Luther staand zien. Bernhard was ontzet over zoveel intolerantie en arrogantie. Dat was toch nog erger als de pest in Tübingen. Hij kon nu alleen maar afraden om zich aan deze universiteit in te schrijven. Enkel dagen later vertrokken we, vooreerst naar Ingolstad. Hie was eveneens een hogeschool, waar men juridische kennis kon verwerven. Het was er echter niet beter als in Dillingen. De universiteit stond onder jezuïtische leiding en het motto was: ‘Filosofie is, dat wat de katholieke kerk tijdens de Contrareformatie dienen kan. Al het andere is verboden.’ Dit alles ook weer verduidelijkt aan de hand van afbeeldingen, zelfs bij het hoogaltaar in de Lievevrouwenkerk. Daar steekt het kindeke Jezus de heilige Katharina van Alexandrië, de patrones van de filosofische faculteit, een ring aan de vinger als symbool van het huwelijk tussen het katholieke geloof en de filosofische wetenschap.

zondag 26 februari 2017

Konstantin Wegerer 68


universiteit in Heidelberg

W ten sposób zostałem zadanie, w przyszłości, kiedy Hans Ulrich był na studiach, a ja w związku z tym nie było potrzeby, dawać lekcje obydwoje dziewczyny. To, ja zrobiłem z dużo przyjemnością. Kilka miesięcy temu byłem szczęśliwy, że będzie sługą jazdy na Gryf, i teraz już jestem kamerdyner od Hans Ulrich i domowy nauczyciel od tej dwóch dziewczynek. Prawie miałem zawroty głowa od szybkich awansów. Ale byłem szczęśliwy i wesoły i czułem, że to było prawdopodobnie głównym powodem mojego sukcesu.

Kuzyn Hans Ulrich, Bernhard von Schaffgotsch, którą on poznał w czasie ślubu w Stara Kamienica, wielokrotnie był na zamek Gryf. Na końcu Pani Eleanora poprosiła go, aby towarzyszyć jej syna u jego studia prawnej w Tybindze. Ja miałem również przenieść się tam, aby dbać o obu mężczyzn. Na wiosnę 1609 roku wyjechaliśmy wszystkie trzy z Gryf w wozie wędrowny z dużą bagaż. Podróż poszła z dłuższego pobytu w Lipsku, przez Frankfurt nad Main i Heidelbergu. Przeszliśmy do pięknie urządzony dom na Neckar, które Bernhard już wcześniej kiedyś najmował. Dom leżał obok domu, w którym słynny humanista Johannes Reuchlina mieszkał. Stamtąd nie było daleko do giełda, gdzie odbywali dużo czytanie. Hans Ulrich i Bernhard odwiedzili miasta i najbliższej okolicy, a oni również odwiedzili rodzinę w Hechingen i Sygmaringen. Ja porządkowałem razem z gospodynią i kucharka , aby w pełnić wymagania Hans Ulrich i Bernharda.



Zodoende kreeg ik de opdracht, in de toekomst, als Hans Ulrich naar zijn studie was, en ik dus niet nodig was, om de beide meisjes onderwijs te geven. Dat deed ik ook met veel plezier. Enkele maanden geleden was ik nog blij, om een ruiter knecht op de Greiffenstein te worden, nu was ik al kamerdienaar van Hans Ulrich en de huisleraar van de beide meisjes. Het werd me bijna duizelig van de snelle promoties. Maar ik was gelukkig en vrolijk en merkte, dat dat waarschijnlijk de hoofdreden van mijn succes was.


Hans Ulrichs neef, Bernhard von Schaffgotsch, die hij tijdens het huwelijk in Kemnitz had leren kennen, was meermalen op de Greiffenstein geweest. Ten slotte had vrouwe Eleonora hem verzocht, haar zoon bij een juridische studie in Tübingen te begeleiden. Ik zou eveneens daarheen verhuizen om beide heren te verzorgen. In het voorjaar van 1609 vertrokken we alle drie van de Greiffenstein in een reiswagen met behoorlijk veel bagage. De reis ging, met een langer oponthoud in Leipzig, via Frankfurt am Main en Heidelberg. We betrokken een mooi gemeubileerd huis aan de Neckar, dat Bernhard al eerder gehuurd had. Het lag langs het huis, waarin de beroemde humanist Johannes Reuchlin gewoond had. Van daar was het ook niet ver naar de beurs, waar veel lezingen gehouden zouden worden. Hans Ulrich en Bernhard bekeken de stad en de directe omgeving, en ze bezochten ook familie in Hechingen en Sygmaringen. Ik richtte samen met een huishoudster en een kokkin het huis verder in, om helemaal aan de wensen van Hans Ulrich en Bernhard te voldoen.

zaterdag 18 februari 2017

Konstantin Wegerer 67



Pewnego dnia dwie dziewczyny przychodzili do mojego pokoju i zobaczyli jak ja napisałem coś w moim małym stolikiem. Usiedli po obu wolnego stronach stolika i poprosili o papier. Wtedy ja miałem napisać pare słów i oni to powtórzyli rysowanie. Zrobili to godzina z wielki entuzjazm i przyszli następne kilka dni. Siedem-letnia Eleonora zaufała mi bardzo. Głaskała moją dłoń czasami, kiedy pisałem do niej coś, a ona bardzo była zadowoleni, kiedy gładziłem jej dłoń. Czasami, podczas pisania wspinała na moje kolanach i przytula się do mnie. Zauważyłem, że potrzebuje dużo czułości fizycznej i pochylenie, która najwidoczniej brakowała jej. Starsza Magdalena drugiej strony, był już w takim wieku, że odwraca się od czułością rodziców, szybszej to uważa jako przeszkadzający. Z drugiej strony, nie była tak stara, że ​​mogła sam znaleźć jej ścieżki. Jej uczucia dla mnie zmieniło się z dnia na dzień pomiędzy wesoła zgadzający i krytycznie odrzucający.

Na końcu, każda z dziewcząt, umiała napisać długi list do swojego nowego ojca. Złożyli listy i kładli ich na talerz swojego ojca na kolację. Kiedy on zobaczył tej dwie piękne pisma, on i Pani Eleanora bardzo byli zaskoczeni umiejętnościami piśmie od córki i on zapytał jak oni to uczyli, i czy oni tez mogli odczytać co napisali. To mogli robić płynnie, a oni opowiadali o ćwiczeniach w moim pokoju.

"No, teraz możecie czytać i pisać. Z tym lekcje u Konstantin chyba skończyli? " "Nie, nie chcemy dalej uczyć się o Konstantina, to jest tak miło. Jeśli chcemy, on chce nauczyć nas jeszcze liczyć. To bardzo miłe i łatwe. Proszę, proszę, chcielibyśmy uczyć się czegoś i nie bądź głupi. "



Op een dag waren de beide meisjes in mijn kamer gekomen en hadden gezien, dat ik aan mijn kleine schrijftafel iets schreef. Ze gingen aan beide vrije zijden van de tafel zitten en vroegen om papier. Vervolgens moest ik woorden opschrijven en zij tekenden ze na. Dat deden ze een uur lang geestdriftig en ze kwamen ook de volgende dagen telkens weer. De zevenjarige Eleonora vertrouwde me zeer. Ze aaide soms over mijn hand, als ik haar iets voorschreef en ze genoot er zeer van, als ik haar hand ook streelde. Soms wilde ze tijdens het schrijven op mijn schoot en vleide zich tegen mij aan. Ik merkte, dat ze veel lichamelijke tederheid en toeneiging nodig had, die ze blijkbaar te kort kwam. De oudere Magdalena was daarentegen al in die leeftijd, dat men zich van de tederheid van de ouders afwend, deze eerder als lastig ondervind. Van de andere kant was ze nog niet zo oud, dat ze haar wegen alleen kon vinden. Haar gevoelens voor mij wisselden van dag tot dag tussen vrolijk instemmend en kritisch afwijzend.


Ten slotte kon elk van de meisjes, alleen een lange brief aan hun nieuwe vader schrijven. Ze vouwden de brief op en legden hem op het bord van hun vader voor het avondeten. Toen hij de beide mooie schrijfsels zag, waren hij en Vrouwe Eleonora zeer verbaasd over de schrijfkunsten van de dochters en hij vroeg, hoe ze dat geleerd hadden, en of ze het geschrevene ook lezen konden. Dat konden ze vloeiend, en ze vertelden over de oefeningen in mijn kamer.


Nou, dan kunnen jullie nu lezen en schrijven. Daarmee zijn de lessen bij Konstantin zeker ook voorbij?’ ‘Nee, nee, we willen verder bij Konstantin leren, het is zo leuk. Als wij willen, wil hij ons ook nog leren rekenen. Dat is heel leuk en heel gemakkelijk. Alstublieft, alstublieft, wij willen zo graag iets leren en niet dom blijven.’

zaterdag 11 februari 2017

Konstantin Wegerer 66




Z Hans Ulrich również  jego siostry Magdalena i Eleonora wrócili do zamku. Także, ja radośnie powitałem ich, a oni powiedzieli mi o Stara Kamienica. Ponadto one wrócili ciągle do tematu o doświadczeniach z Elisabeth z Pertoltice. Pytali natychmiast o wizyty Elisabeth na Gryf, gdzie mieszkali, co jedli, a to, co zrobiłem z Elisabeth. Na początku myślałem, aby usłyszeć troche zazdrość w ich pytania. Jednak, zauważyłem, że były trochę zazdrosny, na sposób jak rodzice Elisabeth wypełnili życzenia ich córeczką. Już zastanawiali, czy ich matka i nowe ojciec z nimi tez mogli odwiedzić inne dzieci, którzy mieszkali daleko od Gryf, z którymi przyjaźnili w Stara Kamienica. Teraz Pani Eleanora i jej mąż podrożyli do Szwabii, gdzie chcieliśmy odwiedzić rodzinę w Sygmaringen i Hechingen. Spodziewane oni za dwa tygodnie na w Gryf.

Z ich powrót, także wróciło codzienne życie z do zamku. Pani Eleanora w Stara Kamienica tez długo rozmawiała z Bernhard von Schaffgotscha o planach na przyszłość  Hansa Ulricha i Bernhard polecił jej adwokat Schönbörner, w ramach przygotowań do studiów na uniwersytecie. Hans Ulrich bezpośredni zaprzyjaźniał z nim na krótką wizyty przedstawienie na Gryf, a teraz codziennie kilka godzin popracował i z jego książki. Kiedy pogoda pozwoliła, zrobiliśmy długie przejażdżki po południu w otoczeniu zamku i Hans Ulrich podobało widocznie, że on stał się co raz bardziej znane  w wsiach i ludzie pozdrawiali go uprzejmie.



Met Hans Ulrich waren ook zijn zusjes, Magdalena en Eleonora weer terug in de burcht. Ook hen begroette ik vrolijk, en zij vertelden me over Kemnitz. Daarbij kwamen ze steeds weer terug bij de belevenis met Elisabeth aus Berzdorf. Ze vroegen meteen naar Elisabeths bezoek aan de Greiffenstein, waar ze gewoond hadden, wat ze te eten hadden gekregen, en wat ik met Elisabeth gedaan had. Eerst dacht ik, iets van jaloezie in hun vragen te horen. Toen echter merkte ik duidelijk, dat ze een beetje jaloers waren op hoe Elisabeths ouders ingingen op de wensen van hun kleine dochter. Ze hadden zich al afgevraagd, of hun moeder en hun nieuwe vader ook eens andere kinderen konden bezoeken, die ver van de Greiffenstein af woonden, en met wie ze in Kemnitz vrienden geworden waren. Nu waren Vrouwe Eleonora en haar man op reis naar Schwaben, waar ze familie in Sygmaringen en Hechingen wilden bezoeken. Ze werden over twee weken weer op de Greiffenstein verwacht.


Met hun terugkeer, keerde ook het alledaagse leven op de burcht terug. Vrouwe Eleonora had in Kemnitz ook lang met Bernhard von Schaffgotsch over de toekomstplannen van Hans Ulrich gesproken en Bernhard had haar de jurist Schönbörner aanbevolen, ter voorbereiding op een studie aan een universiteit. Hans Ulrich had zich meteen met hem bevriend, bij een kort voorstellingsbezoek op de Greiffenstein, en nu was hij dagelijks enkele uren met zijn boeken bezig. Als het weer het toeliet, maakten we ’s middags lange ritten in de omgeving van de burcht en Hans Ulrich genoot er zichtbaar van, dat hij de dorpen steeds bekender werd en dat de mensen hem vriendelijk groetten.

zaterdag 4 februari 2017

Konstantin Wegerer 65


Kiedy Hans Ulrich znów wrócił  od Stara Kamienica do Gryf, miał też wiele do powiedzenia. Poznał wielu krewnych po raz pierwszy, od który słuchał tylko o powiedzenie. w ten sposób długo rozmawiał z Bernhard von Schaffgotscha, który mieszkał w Rohrbach i Seifersdorf. Sprawdzili ich poziom rodzina dokładnie. Ich dziadowie Anton i Kaspar Schaffgotsch, byli braćmi. Bernhard był już 42 lat, żonaty z Evą Mühlheim, który towarzyszyła mu również w Stara Kamienica. Hans Ulrich i Bernhard znaleźli podczas ich rozmowy, więcej podobieństw niż tylko o ​​ich dziadków i pradziadków. Myśleli, to samo o sytuacji bohemska i śląskich szlachetny w stosunku do cesarza i wielu pytań odnoszących się do wolności religii. Bernhard miał wiele książek, w jego bagażu z Hans Ulrich natychmiast pożyczył dwa szczególnie interesujące. Hans Ulrich był głęboko przekonany, że pozostanie w ścisłym kontakcie z Bernardem.

Hans Ulrich również znów spotkał Susanne od Raspenava. Uważał ją znowu bardzo atrakcyjne i ciekawe, i chętnie z nią wszedł w głębsze przyjaźń. Jednak Susanne nie reagowała na jego pochylenie w jakikolwiek sposób. Ona wyjaśniła mu, że wolała w ogóle nie przyjechać do Stara Kamienica. Jej rodzice to chcieli, a ona dopasowała. Na jego pytanie, co zrobił źle do niej, ona mu nie odpowiedziała. Resztę pobytu, ona uniknęła mu jak najbardziej. Mogłem czuć u Hans Ulrich, że on to smutni robił. To był chyba pierwszy raz, że to był człowiekiem który on zbliżyła przyjazny, a on odrzucone był bez żadnego wyjaśnienia. Pocieszałem go w ten sposób, że jednak są ludzie, mężczyźni i  kobiety, którzy nie odważą się powiedzieć drugiemu człowiekowi, co ich denerwuje. Ich milczenie rzadko jest złośliwość, szybsze niezdolność do wyrażania siebie. Susanne była jeszcze bardzo młody i może trochę bardziej zamknięty niż inne dziewczyny w jej wieku.

Hans von Schaffgotsch auf Krepelhof zabrał swoją kuzynkę Albrecht Wenzel, który miał około 20 lat, i dużo rozmawiał z Hans Ulrich. Albrecht był zdania, że cesarz teraz z swój imperiom z dużo części ewangelicki teraz nie tylko mógł trzymać stronie katolików i reprezentować ich interesy. Miał być tolerancyjny wobec jakiejkolwiek innej religii. Tylko w ten sposob pokój może zostać utrzymany. Albrecht wyjaśnił mu swój punkt widzenie z wielką gorliwością i Hans Ulrich był bardzo entuzjastyczny o nim



Toen Hans Ulrich weer van Kemnitz naar de Greiffenstein terug kwam, had hij dan ook veel te vertellen. Hij had veel familieleden voor de eerste keer ontmoet, die hij alleen van horen zeggen kende. Zo had hij lang met Bernhard von Schaffgotsch gesproken, die in Rohrbach en Seifersdorf woonde. Ze waren hun familiegraad precies nagegaan. Hun overgrootvaders Anton en Kaspar Schaffgotsch, waren broers. Bernhard was al 42 jaar en met Eva van Mühlheim getrouwd, die hem ook naar Kemnitz vergezeld had. Hans Ulrich en Bernhard hadden tijdens hun gesprek, behalve over hun over- overgrootvaders nog meer overeenkomsten gevonden. Zo dachten ze hetzelfde over de situatie van de Boheemse en Silezische standen ten opzichte van de keizer en over de vele vragen betreffende de vrijheid van religie. Bernhard had in zijn bagage veel boeken, waarvan Hans Ulrich er meteen twee bijzonder interessante had geleend. Hans Ulrich was er vast van overtuigd, dat hij met Bernard in nauw contact zou blijven.


Hans Ulrich had ook Susanne uit Raspenau weer gezien. Hij vond haar opnieuw zeer aantrekkelijk en interessant, en was graag met haar een engere vriendschap aangegaan. Susanne echter beantwoordde zijn toeneiging op geen enkele manier. Ze maakte hem duidelijk, dat ze het liefste helemaal niet naar Kemnitz gekomen was. Haar ouders wilden het, en daar had ze zich naar gevoegd. Op zijn vraag, wat hij haar had aangedaan, wilde ze hem geen antwoord geven. De rest van de tijd was ze hem zoveel mogelijk uit de weg gegaan. Ik kon aan Hans Ulrich merken, dat hij daar droevig over was. Het was waarschijnlijk de eerste keer, dat hij een mens vriendelijk benaderde, en hem dan zonder verdere verklaring afwees. Ik troostte hem daarmee, dat er nu eenmaal mensen waren, mannelijk of vrouwelijk, die het niet durven, een ander mens te vertellen, wat hun dwars zit. Hun zwijgen is zelden met boze opzet, eerder een onvermogen zich zelf te uitten. Susanne was toch nog heel jong en misschien een beetje meer gesloten dan andere meisjes in haar leeftijd.


Hans von Schaffgotsch auf Krepelhof had zijn neef Albrecht Wenzel meegebracht, die ongeveer 20 jaar oud was en eveneens veel met Hans Ulrich gepraat had. Albrecht was van mening, dat de keizer in de nu grote delen van het evangelische rijk niet meer alleen de kant van de katholieken mocht kiezen en hun belangen mocht behartigen. Hij moest tolerant zijn ten opzichte van elke andere religie. Alleen zo kon de bestaande vrede behouden blijven. Albrecht lichtte zijn mening met grote ijver toe, en Hans Ulrich was zeer enthousiast over hem

zaterdag 28 januari 2017

Konstantin Wegerer 64


okienica w zamku Gryf

Następnego dnia padał trochę deszcz . Dlatego usiedliśmy we wnęce okiennej wielkiej sla rycerski dla opowiadania różnych historii. Na początku chciałem, że Elżbieta usiadł naprzeciwko mnie w niszy, aby mogłem ją zobaczyć. Ale ona koniecznie musiała siedzieć obok mnie w okienica. "To jest tak miły i ciepły koło ciebie." dała jako powód, i ja zgadzałem. Położyłem moja zdrowie rękę na jej ramieniu. Jej rodzice siedzieli również w wielkiej sali i grali w szachy. Myślę, że czasami słuchali moich opowiadań. Widziałem, że często przerywali swoją grę, i spojrzeli do nas albo przez okno na krajobraz. Czułem się bardzo dobrze.

Następnego dnia, rodzina z Pertoltice odjechali. Pan od Pertoltice i jego żoną pożegnali się  i podziękowali za dwa piękny ni w zamku Gryf. Robili to z taką serdecznością, że mnie ucieszyło, bo wiedzieli bardzo dobrze, że były to bardzo ładne dni dla mnie tez. Wdzięczność w tym czasie był rozpowszechniony czucie. Większość z nich byli Pan Bog wdzięczny dla tej spokojna czas, a oni odkryli również, że wśród ludzie przez wdzięczności współżycie jest łatwiejszy i przyjemniejszy. Jednak również trafiłem na wiele moje podróże,  ludzi, którzy po prostu przyjechali na Śląsk aby być bogatszy w rosnącym dobrobycie. U nich byli inne emocje, takie jak chciwość i zachłanność tak powszechne, że nie czuli wdzięczność.

Odejście Elizabeth była bardzo wesoła. Elisabeth zapytała, czy chcę ją pomachać na pożegnanie , żeby mogła zobaczyć to przez kilka godzin. Poprosiłem ją, w jaki sposób można to zrobić. Widziała, ona że ​​nie wiał flagę na wieży zamkowej, bo nasz Pan, nie było w domu, ale w Stara Kamienica. Teraz poprosili mnie wywiesić żółtą flagę na wieży zamkowej, kolor Państwo Pertoltice. To było  dla jej długi pożegnanie, bo zamek Gryf i jej wieża z flagi było już widać z daleka. Obiecałem jej, a rodzice śmiali się, ponieważ znali zbyt dobrze specjalnymi życzenie córkę.


De volgende dag regende het een beetje. Daarom zaten we in een vensternis van de ridderzaal voor het verhalenvertellen. Eerst wilde ik, dat Elisabeth tegenover me in de nis ging zitten, zodat ik haar kon zien. Ze stond erop, zich langs me in de nis te dringen. ‘Het is zo lekker warm langs jouw.’ gaf ze als reden, en ik vond het goed zo. Ik legde mijn gezonde arm om haar schouder. Ook haar ouders zaten in de ridderzaal en speelden schaak. Ik denk, dat ze soms ook naar mijn verhalen luisterden. Ik zag, dat ze vaak hun spel onderbraken, en naar ons en door het raam naar het landschap keken. Ik voelde me heel goed.


De volgende dag reden de Berzdorfer weer verder. De Heer von Berzdorf en zijn vrouw namen afscheid en bedankten voor de twee mooie dagen op de burcht Greiffenstein. Ze deden dat met zo’n hartelijkheid, die me blij maakte, want zij wisten maar al te goed, dat voor mij deze dagen eveneens heel mooi waren. Dankbaarheid was in deze tijd een wijdverbreid gevoel. De meeste waren voor deze vredige tijd hun Here God dankbaar, en ze merkten ook, dat dankbaarheid onder de mensen het samenleven makkelijker en mooier maakt. Ik had echter ook op mijn ritten mensen getroffen, die alleen naar Silezië gekomen waren, om hier door de stijgende welstand rijker te worden. Bij hun waren andere gevoelens, als hebzucht en geldzucht zo overheersend, dat ze geen dankbaarheid voelden.


Het afscheid van Elisabeth was heel vrolijk. Elisabeth vroeg, of ik haar wilde uitzwaaien, zo, dat ze het nog urenlang kon zien. Ik vroeg haar, hoe ik dat kon doen. Ze had gezien, dat er geen vlag op de burchttoren waaide, omdat ons heerschap niet thuis was, maar in Kemnitz. Nu vroeg ze mij, om op de burchttoren een gele vlag te hijsen, de kleur van het heerschap von Berzdorf. Die werd haar dan lang uitzwaaien, want burcht Greiffenstein en de toren met de vlag kon men al van verre zien. Ik beloofde het haar, en de ouders lachten er bij, want ze kenden de speciale wensen van dochter maar al te goed.