Konstantin von Wegerer 104 Pieszyce

zamek Stara Kamienica

Mieliśmy w Stara Kamienica również dość nieprzyjemny napad przez banda najemników i w końcu tylko za pomocą niektórych ludzi z zamku Gryf byliśmy w stanie odpierać atak. Kiedy ja to meldowałem Hans Ulrich, rozkazał, że musiałem przenieść się do Wrocławia z dziećmi, ponieważ tam było bezpieczniejsze.

Akurat kiedy przyjechaliśmy do Wrocławiu, dowiedzieliśmy się, że było kilka przypadków dżumy w mieście. Hans Ulrich dlatego natychmiast wezwał nas do jego obozu w Pieszyce. Ta wiadomość została przekazana nam przez młodego rotmistrz von Weiher, który miał nam towarzyszył z czterech jeźdźców. Więc mieliśmy między kilka dni, ponownie spakować nasze rzeczy. Rotmistrz von Weiher był absolutnie zachwycony młodym Anna Elisabeth. On nigdy nie opuścił jej stronie. Anna Elisabeth był również pod wrażeniem młodego człowieka, a nie dala spokój, dopóki ona mogła jeździć na koniu. przed nim. Ona miała tylko jedenaście lat, ale jej sylwetka już wyraźnie wskazywał kuszące żeńskie formy, a czasami zachowywała się tak jak panienka. Podróż z Wrocławia do Pieszyce przez to był wesoły i beztroski. Ja również szybko się zaprzyjaźniłem z ten miły młodzieńca.

We hadden in Kemnitz ook een behoorlijk onaangename overval door een landknechtbende meegemaakt en konden die uiteindelijk alleen met hulp van enkele mannen uit de burcht Greiffenstein afslaan. Toen ik dat Hans Ulrich meldde, beval hij, dat ik met de kinderen naar Breslau moest verhuizen, omdat het daar veiliger was.

We waren net in Breslau aangekomen, toe we hoorden, dat er in de stad meerdere pestgevallen waren. Hans Ulrich riep ons daarom meteen naar zijn kamp bij Peterswaldau. Dit bericht werd ons overgebracht door de jonge ritmeester von Weiher, die ons met nog vier ruiters zou begeleiden. We moesten dus binnen een paar dagen al onze spullen weer inpakken. Ritmeester von Weiher was helemaal verrukt van de jonge Anna Elisabeth. Hij week niet van haar zijde. Anna Elisabeth was eveneens onder de indruk van de jongeman, en rustte niet, eer ze onderweg voor hem op zijn paard mocht rijden. Ze was weliswaar pas elf jaar, maar haar figuur toonde al duidelijk verleidende vrouwelijke vormen, en ze gedroeg zich soms ook al als een jonge dame. De reis van Breslau naar Peterswaldau was daardoor vrolijk en zonder zorgen. Ook ik werd snel bevriend met de nette jongeman.

Konstantin von Wegerer 103

W kolejne czas widzieliśmy Hans Ulrich rzadko w domu. Wydawało mi się, że brakowało mu Barbarze Agnes tak bardzo, że nie znalazł spokoju w Stara Kamienica. Kiedy wrócił, kilka dni później musiał wrócić do swego pułku. W lutym 1633 roku uwolnił z zaledwie 600 mężczyzn Strzelin  od okupacje Saksonii, używając starego fortel wojskowe, który czytał w książkach na temat wojen w starożytności. Następnie przeniósł się do Świdnicy i Lubin. U Ścinawa była silna armia szwedzka. Dlatego prosił Hans Ulrich, Wallenberg o niektóre z jego pułków do pomocy, i atakował Szwedzi w październiku w burzliwym i deszczowej pogody z niespodziewanego ataku koło Ścinawa. Szybko byli z wielkich strat. Szwedzki general Hrabia von Thurn poddał się i swoją armię do książę von Waldstein. Albrecht poszedł do Brandenburgii i Hans Ulrich uwolnił cały Śląsk od Szwedów.

Hans Ulrich był bardzo ulubione u jego pułkiem. Znał każdy indywidualny człowiek o imieniu, również jego stan cywilne, zakochane, zaręczone lub żonaty. Często nawet nie wiedział nazwę damy. Najwyraźniej miał ogromny pamięć dla osoby i nazw. Kiedy jeden z jego ludzi miał trudności finansowe, pomógł mu wspaniałomyślny. Jego życzliwość miał jedynie granice, gdy zauważył, że ktoś go widział jako proste lub głupie i po prostu chciał zrobić mu nadużycie. Wtedy mógł być bardzo twardy i bezlitosny.

Szlachetna Śląska po raz kolejny był za Hans Ulrich, bo wojna od dawno nie była już wojną religijną, ale złożone wojny europejskiej. Chcieli, przede wszystkim jak najszybciej pozbawić od tej grabieżące i nieszczeniące hordy najemników w kraju. Wojska dowodzone przez Hans Ulrich miał wprawdzie również karmione przez ludność. Ale to ludzie chętnie robili, ponieważ jego żołnierze zachowywali się poprawnie.

In de daarop volgende tijd zagen we Hans Ulrich nog maar zelden thuis. Mij leek, dat hij Barbara Agnes zo zeer miste , dat hij in Kemnitz geen rust vond. Steeds als hij kwam, moest hij enkele dagen later weer naar zijn regiment. In februari 1633 bevrijdde hij met slechts 600 man Strehlen van zijn Saksische bezetting, door gebruik te maken van een oude krijgslist, die hij in boeken over oorlogen in vroeger tijden gelezen had. Daarna trok hij naar Schweidnitz en Lüben. Bei Steinau stond een sterk Zweeds leger. Daarom vroeg Hans Ulrich, Waldstein met enkele van zijn regimenten om hulp en viel de Zweden in oktober in stormachtig en regenachtig weer met een verrassingsaanval bij Steinau aan. Ze werden snel en met grote verliezen verslagen. De Zweedse generaal graaf von Thurn gaf zich met zijn leger over aan hertog von Waldstein. Albrecht begaf zich naar Brandenburg en Hans Ulrich verloste heel Silezië van de Zweden.

Hans Ulrich was heel geliefd bij zijn regiment. Hij kende elke, individuele man bij naam, kende ook zijn burgerlijke staat, verliefd, verloofd of getrouwd. Vaak wist hij zelfs de naam van de dame. Hij had blijkbaar een enorm personen- en namengeheugen. Als één van zijn mensen in financiële moeilijkheden gekomen was, hielp hij hem groothartig. Zijn goedmoedigheid kende alleen een grens, als hij merkte dat iemand hem voor eenvoudig of dom hield, en alleen maar misbruik van hem wou maken. Dan kon hij zeer hard en onverbiddelijk zijn.

De Silezische standen stonden ook nu weer achter Hans Ulrich want de oorlog was al lang geen geloofsoorlog meer, maar een onoverzichtelijke Europese oorlog. Men wilde, voor alles, zo snel als mogelijk de plunderende en vernietigende hordes landsknechten het land uit hebben. De door Hans Ulrich geleide troepen moesten weliswaar ook van het land verzorgd worden. Maar de bevolking deed het graag, want zijn troepen gedroegen zich netjes.

Konstantin von Wegerer 102

Król Gustav Adolf II od Szwecja

Na spokojnego życia rodzinnego jednak jeszcze nie można sobie myśleć. Jeszcze w roku zwolnienia księcia von Wallenstein jako naczelny dowódca armii cesarskiej, w lecie 1630 roku król szwedzki Gustaw Adolf z małym ale dobrze wyszkolony, dobrze zdyscyplinowanej i wysoce zmotywowanych armii wylądował na Pomorzu. Jego celem było, ewangeliczny - zachowaj chrześcijańską religię uratować z swoich prześladowców. Został liczne prośbę o pomoc z Niemiec, który prawie w całości został zajęty przez siły katolickie, i bardzo cierpiał przez to. Gustav Adolf triumfował wkrótce zjadliwy o dowódcy katolickiego Tilly w Breitenfeld koło Lipska. Cały Północna - Niemcy został zwolniony. W następnym roku on ponownie wygrał od sił katolickich w Rain am Lech, a wraz z tym spadł południowo - Niemcy w ręce króla szwedzkiego, jedynie Austria miał teraz jeszcze być zdobyty.

W tej beznadziejnej sytuacji, cesarz pomyślał znowu z jego byłych generałów i książąt, który uwolnili go z poprzedniego grozę sytuacja, o Książa Albrechta von Wallenstein. Hans Ulrich był często gościem u Albrechta w Fryd landzie w ostatnich latach, i znał jego postawa bardzo dobre. Albrecht po jego zwolnieniu, wprawdzie udało się trzymać swój majątek , ale był głęboko urażony. Jego charakter było tak, że on nigdy nie zapomni tej zniewagę.

Książe von Wallenstein dostał natychmiast po wylądowaniu Gustawa Adolfa od niego oferty, z armią 12.000 ludzi z dużo artyleria i walczyć przeciwko cesarzowi. Hans Ulrich razem z Albrecht już zaprojektowany plan walki przeciwko Austrii. Po wielkich zwycięstwach Gustav Adolf te negocjacje zostały tymczasowo przerwane. Podczas penetracji wojsk ewangelicznych w Bohemy, jednak miały być przywrócone stosunki majątkowe, jak przed wojną. Dla Albrecht to znaczył, że musiał się bać utracić swoich wielkich posiadłości. Dlatego wycofał się znowu dalej od Gustawa Adolfa.

Teraz on reagował na prośbę o pomoc od cesarza. W kwietniu 1632 roku doszło do konwent z nim. Albrecht musiał podnieść dużą armię, z nim jako jedyny dowódca, bez jakiejkolwiek ingerencji o dworze cesarskim. Otrzymał liczne wyłączne prawa, szczególnie że mógł niezależnie zawrzeć pokój. Jako odszkodowanie przyznano mu najwyższe stanowisko w państwie, nazywane Kurwürde. Z tym był książę Albrecht Wallenstein niemal równoznaczne z cesarzem, i jego władzy nad wojskiem nawet wyższe. W krótce Albrecht przekonał Hans Ulrich do przyjąć stanowiska dowódcy pułku w jego armii. On przede wszystkim miał bronić Śląsk i tam dzięki jego wysokiej cenionych u szlachta Śląskiej tam zapewnić spokój.

Aan een rustig familieleven, kon men echter nog niet denken. Nog in het jaar van het ontslag van hertog von Wallenstein als opperbevelhebber van het keizerlijke leger, was in de zomer van 1630 de Zweedse koning Gustav Adolf met een klein, maar goed getraind, goed gedisciplineerd en zeer gemotiveerd leger in Pommeren geland. Zijn doel was het, de evangelisch - christelijke religie van zijn vervolgers te redden. Hij had talrijke verzoeken om hulp uit Duitsland ontvangen, dat bijna in zijn geheel door katholieke troepen bezet was, en daar zwaar onder leed. Gustav Adolf zegevierde al snel vernietigend over de katholieke veldheer Tilly bij Breitenfeld vlakbij Leipzig. Heel Noord - Duitsland was bevrijd. In het jaar daaropvolgend won hij nog een keer van de katholieke troepen bij Rain am Lech, en daarmee viel ook Zuid - Duitsland in handen van de Zweedse koning, alleen Oostenrijk was nu nog te veroveren.

In deze uitzichtloze situatie dacht de keizer weer aan zijn vroegere veldheren en vorsten, die hem al eerder uit zijn netelige positie bevrijd hadden, aan hertog Albrecht von Wallenstein. Hans Ulrich was in de laatste jaren vaak te gast bij Albrecht in Frydland en kende zijn houding heel goed. Albrecht had na zijn ontslag weliswaar al zijn bezit kunnen houden, maar was diep beledigd. Zij karakter was van dien aard, dat hij deze belediging ook nooit zou vergeten.

Hertog von Wallenstein had meteen na de landing van Gustav Adolf van deze een aanbod gehad, met een leger van 12.000 man en veel geschut tegen de keizer ten strijde te trekken. Hans Ulrich had met Albrecht ook al een strijdplan tegen Oostenrijk ontworpen. Na de grote zeges van Gustav Adolf waren die onderhandelingen voorlopig afgebroken. Tijdens het binnendringen van evangelische troepen in Bohemen zouden echter de bezitsverhoudingen als voor de oorlog hersteld worden. Albrecht moest daarom bang zijn om zijn groot bezit te verliezen. Hij trok zich daarom weer verder van Gustav Adolf terug.

Nu reageerde hij op de roep om hulp van de keizer. In april 1632 kwam een verdrag met hem tot stand. Albrecht moest een groot leger oprichten, met hem als enige bevelhebber, zonder enige inmenging van het keizerlijke hof. Hij kreeg vele exclusieve rechten, in het bijzonder ook om zelfstandig vrede te sluiten. Als schadeloosstelling kreeg hij de hoogste post in het rijk, de Kurwürde toegekend. Daarmee was hertog Albrecht von Waldstein bijna gelijkgesteld met de keizer, wegens zijn macht over het leger zelfs hoger. Albrecht kreeg ook gauw genoeg Hans Ulrich zover voor een post als overste over een regiment in zijn leger. Hij zou hoofdzakelijk Silezië verdedigen en daar door zijn hoog aanzien bij de Silezische stand daar voor rust zorgen.

Konstantin von Wegerer 101

Zamek Gryf

Ta dziewczynki było mi żal i spróbowałem ciągle ponownie. Bibiana zaczęła uśmiechnąć, kiedy przyszedłem do niej, ale dalsze reakcje nie byli. Dałem jej coś w ręku. Trzymała to kurczowo, aż wyciągnęłam ponownie z rękę. Próbowałem, że ona wzięła zabawek od jedna ręka w drugiego. Na początku bez sukces. Po kilku próbach, zrobiła to jak została zmuszona. Nie poddawałem się. Każdego dnia zajmowałem się z ją przez kilka godzin i byłem zadowolony z najmniejszego postępu. Pani Barbara całkowicie poświęciła się mężem i innych dzieci. Ona wprawdzie była mnie bardzo wdzięczny dla mojego zaangażowania w Bibiana, ale czasami miałem wrażenie, że ona Bibiana już usunęła z rodziną.

Następnego lata, w 1631 roku, Pani Barbara Agnes zmarła przed skutkami innym urodzeniu, dziecko też nie przetrwał. Hans Ulrich było w Stara Kamienica i było tak pod wrażeniem śmierci żony że ja miałem trudu wspierać go w następnych pochówku w kościele Gryfowie. On, który był generałem pułku w armii księcia von Wallenstein, Pan o życia i śmierci tysięcy najemników, nie mógł znieść śmierć żony. On również kwestie pytanie o jego  małych dzieci został dla mnie na początku. Ostatni czas przyjęłam oprócz  położne  również dobre dziewice, który mieszkali w zamku i nalizali do rodzinę. Oni teraz bardzo dobra będą opiekać o małym dziećmi.

Ik had medelijden met het kleine meisje en ik probeerde het telkens weer. Bibiana begon me vriendelijk toe te lachen, als ik bij haar kwam, maar verdere reacties bleven uit. Ik gaf haar iets in de hand. Ze hield het krampachtig vast, totdat het ik haar weer uit de hand nam. Ik probeerde, dat ze het speelgoed van de ene in de andere hand nam. Eerst lukte het niet. Na een paar pogingen, deed ze het alsof ze gedwongen werd. Ik gaf niet op. Elke dag hield ik me enkele uren met haar bezig en was blij met de kleinste vooruitgang. Vrouwe Barbara wijdde zich helemaal aan haar man en de andere kinderen. Ze was mij voor mijn bemoeienissen met Bibiana weliswaar heel dankbaar, maar soms had ik de indruk, dat ze Bibiana al uit de familie verwijderd had.

In de volgende zomer, 1631, stierf Vrouwe Barbara Agnes aan de gevolgen van weer een bevalling, dat het kind eveneens niet overleefde. Hans Ulrich was in Kemnitz en was zo door de dood van zijn vrouw van slag, dat ik moeite had, hem bij de latere bijzetting in de kerk van Greiffenberg te ondersteunen. Hij, die een generaal van een regiment in het leger van de hertog von Waldstein was geweest, de heer over leven en dood van duizenden huurlingen, hij kon de dood van zijn vrouw niet verdragen. Ook de vragen van zijn kleine kinderen liet hij in het begin alleen aan mij over. Ik had in de loop van de tijd behalve vroedvrouwen ook goede maagden aangenomen, die in het slot woonden en helemaal tot de familie hoorden. Zij zouden nu heel goed voor de kleine ne kinderen zorgen.

Konstantin von Wegerer 100

Cesarz Ferdinand I z Austrii

Po Bibiana przyszedł w następnym roku kolejny chłopiec na świecie, Gotthard Franz. Tym razem Hans Ulrich Stara Kamienica także nie był obecny. Był z Albrechta von Waldstein, który został nazwany przez jego żołnierzy tylko Wallenstein w Wiedniu na ważnych negocjacji. Cesarz Ferdinand wydała jakiś "nakaz zwrotu" w marcu 1629 roku, gdzie teraz ponad 75 lat obowiązywania Augsburger wolności religijnej został wyłączony z działania. Mógł to tylko zrobić, ponieważ Albrecht i jego armia przyniosła wielkie korzyści dla krajów ewangelicznych.

Teraz wśród zwycięzców zaczynali kłótni, szczególności o znowu odzyskane własności świecki Kościoła. Każdy chciał tego jak najwięcej. Na końcu odprowadzane całą walkę i irytacja na generała von Wallensteina, który finansował cesarski armię. W 1630 roku Albrecht był u Regensburger Kurfürstendag zwolniony ze stanowiska wódz armii. Hans Ulrich również wrócił na dłuższej okres z powrotem do jego rodziny w Stara Kamienica.

Bibiana był już dwa lata. Była piękną dziecko, ale nie mówi ani słowa. Zrobiłem wiele trudu mówiąc jej proste słowa i czekałem na odpowiedź od niej. Ale nic nie wyszło. Ona czasami godzinami siedzi w jednym miejscu i nie poruszać. Potem patrzył psychicznie nieobecny przed siebie. Potem próbowałem ją rozweselać i zaczęłam się z nią bawić. Prawie wszystko było na próżno. Tylko jedzenie i picie i zwyczajne procesy ciała były u nią dobrze. Ale nic u nią nie rozwinęła się sam siebie. Inne dzieci też nie chcieli z nią bawić. Wtedy ona pozostała po prostu siedzieć w kącie pokoju, dopóki dziewicy ją zabrała aby jeść lub spać.

Na Bibiana kwam in het daaropvolgende jaar weer een jongen ter wereld, Gotthard Franz. Ook dit keer was Hans Ulrich niet in Kemnitz aanwezig. Hij was met Albrecht von Waldstein, die door zijn soldaten alleen Wallenstein genoemd werd, in Wenen voor belangrijke onderhandelingen. Keizer Ferdinand had in maart 1629 een ‘teruggave bevelschrift’ uitgevaardigd, waarin de nu meer dan 75 jaar geldende Augsburger geloofsvrijheid buiten werking gezet werd. Hij kon dit alleen doen, omdat Albrecht met zijn leger grote voordelen ten opzichte van de evangelische landen gebracht had.

Nu waren er tussen de overwinnaars in het bijzonder over de heroverde seculiere kerkengoederen geschillen ontstaan. Ieder wilde hier zoveel mogelijk van hebben. Tenslotte ontlaadde zich de hele strijd en erger over de generaal von Wallenstein, die de keizer het leger gefinancierd had. In 1630 werd Albrecht op de Regensburger Kurfürstendag als legerleider ontslagen. Ook Hans Ulrich keerde voor langere tijd naar zijn familie in Kemnitz terug.

Bibiana was nu twee jaar oud. Ze was een mooi kind, maar sprak nog geen enkel woord. Ik had veel moeite gedaan, haar makkelijke woordjes voorgesproken en op een reactie van haar gewacht. Maar er kwam niets. Ze kon soms urenlang op een plek zitten en niet bewegen. Ze staarde dan geestesafwezig voor haar heen. Ik probeerde dan haar op te monteren en begon, met haar te spelen. Bijna alles was tevergeefs. Alleen eten en drinken en de gewone door het lichaam geregelde processen gingen bij haar goed. Zij ontwikkelde echter niets van haar zelf uit. De andere kinderen wilden ook niet met haar spelen. Dan bleef ze eenvoudigweg in een hoek van de kamer zitten, totdat ze door een maagd werd opgehaald om te eten of te gaan slapen.

Konstantin von Wegerer 99

Na wiosnę 1628, Pani Barbara Agnes leżała chora w łóżku. Jej dwie dziewice ze wsi byli też chory i zostały w domu. Kucharka z zamkiem opiekowała się nami bardzo dobrze. Powiedziałem jej, że jest w interesie nas wszystkich, ale zwłaszcza na małe dzieci, nie mogła wejść do pokoju chorego. Więc ja przejąłem przenoszenia żywności do Pani Barbara Agnes. Kiedy byłem z nią na jednej okazji, nagle dostała atak kaszel i zaczęła krzyczeć. Ona była ponownie w ciąży, a ja od razu zauważył, że zaczęło się urodzić. Było już za późno, aby jechać po położną. Pani Barbara straciła przytomność przez jej krzyczenie, i uważałem, że dziecko urodziło się, że to jej szóste dziecko. Wzięłam małego dziecka spomiędzy jej nóg, pocięłam pępowina z nożem, który przypadkowo zalałem i tylko mogłem czyścic z dzbanek wodą z ocet. Z tym, ciągle miałem małą ziemian na moim drugim ramieniu. Trzymałem go na nogach, bo musiał  zacząć płakać. Dopiero wtedy zobaczyłem, że to była dziewczyna. Potem zaczęła płakać bardzo głośno, wyjąłem z szafy obrus i owinęła ją z tim. Wtedy wszedłem do hali i krzyknęłam do kucharza, że musiała wołać położnej jak najszybciej. Narodziny miały już miejsce.

Kucharka to też szybko organizowała. W międzyczasie, Pani Barbara odzyskała przytomność. Podałem jej mały tobołek i powiedziałem jej, że to była dziewczyna. Na początek ona była kompletnie zmieszane, a nie pamiętała narodziny. Tak głęboko był jej nieprzytomności.

Hans Ulrich był powiadomiony od przedwczesny poród swojej drugiej córki i przyszedł do Stara Kamienica. Dziewczynka została ochrzczona nazwą Bibiana. Przez mojego osobistego pomocy przy urodzeniu, czułem specjalnego związek z tym małe dziecko. Anna Elisabeth w międzyczasie miała już sześć lat i zabrała drobne prace dla siostrzyczki,najpierw w zmienić pieluchach, później z karmienie. Było miło dla mnie mnie widzieć, jak u Anna Elisabeth obudziła jej miłość, jej opiekuńcze uczucia. Mały chłopczycą która najchętniej z braćmi ciosów robiła  się mała matka, który zastąpił jej chorą matkę.

In het voorjaar van 1628 lag Vrouwe Barbara Agnes ziek in bed. Ook haar beide maagden uit het dorp waren ziek en daarom thuis gebleven. De kokkin van het slot verzorgde ons alle zeer goed. Ik had haar verteld, dat ze in het belang van ons allemaal maar in het bijzonder van de kleine kinderen, niet de ziekenkamers mocht betreden. Zo had ik het overbrengen van het eten aan Vrouwe Barbara Agnes over genomen. Toen ik op een keer bij haar was, kreeg ze plots een hoestaanval en begon te schreeuwen. Ze was weer zwanger, en ik merkte meteen dat de geboorte begon. Het was te laat om de vroedvrouw te gaan halen. Vrouwe Barbara was na haar schreeuw buiten bewustzijn geraakt, en ik stelde vast, dat het kind al geboren was, het was al haar zesde kind. Ik trok het kleine kind tussen haar benen vandaan, sneed met een mes de navelstreng door, dat ik toevallig vond en alleen maar met een kruik azijnwater kon schoonmaken. Daarbij had ik steeds de kleine aardburger op mijn andere arm. Ik hield hem aan zijn benen omhoog, omdat hij moest beginnen te huilen. Toen pas zag ik, dat het een meisje was. Toen ze zeer luid begon te huilen, pakte ik uit de kast een tafellaken en wikkelde het daarin. Vervolgens liep ik de gang in en riep de kokkin toe, dat ze zo snel mogelijk de vroedvrouw moest waarschuwen. De geboorte had al plaatsgevonden.

De kokkin had dit ook snel geregeld. In de tussentijd kwam Vrouwe Barbara weer bij. Ik reikte haar de kleine bundel aan en zei haar, dat het een meisje was. Ze was in het begin helemaal in de war, en kon zich de geboorte niet herinneren. Zo diep was haar bewusteloosheid geweest.

Hans Ulrich was van de voortijdige bevalling van zijn tweede dochter op de hoogte gebracht en kwam meteen naar Kemnitz. Het meisje werd gedoopt met de naam Bibiana. Door mijn persoonlijke hulp bij de geboorte, voelde ik me bijzonder met dit kleine kind verbonden. Anna Elisabeth was ondertussen al zes jaar en nam enkele kleine werkzaamheden voor het kleine zusje over, eerst bij het luiers verwisselen, later bij het voeren. Het was voor mij mooi te zien, hoe bij Anna Elisabeth haar hele liefde, haar zorgende gevoelens wakker werden. Uit een kleine wildebras, die het liefst met haar broertjes streken uithaalde, werd nu een klein moedertje, die haar eigen zieke moeder verving.

Konstantin von Wegerer 98

Herb rodzinna von Kittlitz

Magdalena mieszkała razem ze mną bardzo harmonijnie, oboje byliśmy bardzo szczęśliwy i oba mieliśmy wiele drobnych zadanie w rodzinie Hansa Ulrich. Pani Barbara stała się coraz lepszym przyjacielem. Często siedzieliśmy razem i rozmawialiśmy o życiu ludzi i świata. Każdy z nas miał swój własny obrażeń, jednak również miał respekt dla opinie drugiego.

Od czasu do czasu mieliśmy gości, który byli miły widziane wariacja  w życiu na zamek. Pan von Kittlitz często odwiedzał nas, i z entuzjazmem uczestniczył w naszych rozmowach. Jak reagował na odpowiedziach od Magdalena, stało się jasne dla mnie, że miał dużo szacunek dla nią i chętnie poszedł o krok dalej. Na wspólnym spacerze z mną, on przyznał się do tego. Pytał mnie o mojej relacji z Magdalena, który on teraz dobrze znał. Dałem mu szczerzy i otwartej informacji, jak ja poznałem Magdalena jako dziecko i jak kocham ją jak siostrę. Powiedziałem mu o naszej wspólnej nauki, naszych radościach i smutkach, jakie mieliśmy razem w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Wykazał duże zrozumienie dla tego, ale nagle zatrzymał się i spojrzał na mnie poważnie. Wiedziałem, co chciał wiedzieć ode mnie. Powiedziałem mu szczerzy: „Tak jak dziewica, kiedy spotkałem Magdalenę jako mała dziewczynka, tak dziewicze ona jest dzisiaj.”

Ja nie byłby zaskoczony, kiedy on chciał odpowiedz na tej niepytane pytanie. Wiedziałam od Magdalena, że była dla niej ważne, aby zachować dziewictwo do ślubu.

Ślub było w 1626 roku, a więc w tym samym roku, na początku grudnia, obchodzony w małym kręgu w Stara Kamienica. Hans Ulrich wcześniej pochodził z jego pułkiem do Stara Kamienica, prawie jak gościa w swoim domu. Wojna zmieniła go bardzo.

Magdalena jechala w pierwszym roku kilka razy z jej nowego miejsca zamieszkania Muskau do Stara Kamienica. Natychmiast u swojej pierwszej wizycie, i bzyknęła mnie, radość promieniując i szepnął mi do ucha, że była w ciąży. Byłem szczęśliwy dla niej, a pozwalała mnie głaszcząc jej brzuch na każdy następnej wizycie.

Przyszedł czas, na urodzenia Muskau i czekałam codziennie na dobre wieści. Uderzyło mnie jak dęcie z młotem kowalski, Magdalena zmarła  była przy narodzinach dziecka, to była dziewczynka.

Magdalena leefde met mij zeer harmonisch samen, we waren beide zeer gelukkig en hadden beide veel mooie opgaven in de familie van Hans Ulrich. Vrouwe Barbara was een steeds betere vriendin geworden. We zaten vaak bij elkaar en spraken over het leven van de mensen en de wereld. Ieder van ons had zijn eigen voorstelling, respecteerde echter ook de mening van de ander.

Van tijd tot tijd hadden we ook gasten, die een zeer welkome afwisseling in het leven op het slot met zich meebracht. De heer von Kittlitz kwam vaak langs, en had geestdriftig aan onze gesprekken deelgenomen. Hoe hij op de antwoorden van Magdalena inging, maakte mij duidelijk, dat hij haar achtte en wel ook graag een stap verder was gegaan. Op een gezamenlijke wandeling, maakte hij me dit ook kenbaar. Hij vroeg me naar mijn relatie met Magdalena, die hij nu goed had leren kennen. Ik gaf hem graag heel open informatie, hoe ik Magdalena als kind had leren kennen, en haar liefhad als een zus. Ik vertelde hem over onze gezamenlijke studie, over onze vreugden en verdriet, die we in de laatste twintig jaar met elkaar beleefd hadden. Hij toonde veel begrip hiervoor, bleef echter plotseling staan en keek me ernstig aan. Toen wist ik , wat hij nog van me wilde weten. Ik zei hem in alle openheid: ‘Zo maagdelijk, als toen ik Magdalena als klein meisje leerde kennen, zo maagdelijk is ze ook vandaag nog.’

Ik zou niet verrast geweest zijn, dat hij op deze niet gestelde vraag, een antwoord had willen hebben. Ik wist ook van Magdalena, dat het voor haar belangrijk was, haar maagdelijkheid voor een huwelijk te bewaren.

Het huwelijk werd in 1626, dus nog in hetzelfde jaar, begin december, in een kleine kring in Kemnitz gevierd. Hans Ulrich was daarvoor van zijn regiment naar Kemnitz gekomen, bijna als een gast in zijn eigen huis. Het oorlog voeren had hem zeer veranderd.

Magdalena kwam het volgende jaar meermaals van haar nieuwe woonplaats Muskau naar Kemnitz. Meteen bij haar eerste bezoek, viel ze me vreugdestralend om de hals en fluisterde in mijn oor, dat ze zwanger was. Ik was blij voor haar, en bij de volgende bezoeken mocht ik steeds haar buik strelen.

De tijd kwam, dat de geboorte in Muskau moest plaatsvinden, en ik wachtte iedere dag op het goede nieuws. Toen trof het mij als een mokerslag, Magdalena was bij de geboorte van haar kind, het was een meisje gestorven.

Konstantin von Wegerer 97

Hans Ulrych von Schaffgotsch

Szlachetni Śląska wybrał Hansa Ulricha jako jej obrońca. Dlatego on obozował w 1627 pulk z swój państwo, który mógł walczyć, kiedy byłoby potrzebnie dla interesie Ślązaków. Jego nadzieja, jednak było to, że wojna wkrótce się skończyło. Z jego obozu w Głubczyce wrócił tak często jak tylko mógł, do Stara Kamienica, a latem także do Gryf, gdy cała rodzina tam mieszkał w zamku. Poprosiłem go, aby mnie, trzymać mnie tak daleko z wojna aż był możliwe. Jednak byliśmy nadal dobrymi przyjaciółmi same jak wcześniej, ale w odniesieniu do prowadzenia wojny, nasze umysły były nieprzejednanie siebie. Hans Ulrich zgadzał natychmiast na moje życzenie, bo miałem zrobić dużo więcej dla niego w Stara Kamienica, kiedy on był ze swego pułku. Po nad to, on był spokojniejszej, wiedząc mnie jako swojego powiernika u jego rodzinie.

Powiedział mi, na jakiś odwiedziny, że on spotkał cesarski generał Albrecht von Wallenstein, który w międzyczasie stał książę Sagan, na jego zaproszenie. Ten mu powiedział od swoje plany wojenne oraz wyjaśniono mu szczegółowo plany odnowienia władzy cesarskiej na korzyść całego kraju, z którym Hans Ulrich, był  bardzo pod wrażeniem. Później oboje spotkali się jeszcze raz, i Hans Ulrich wyraził chęć rekrutacji pułk dla wojska Albrechta, i wejść do swej służby. Od tego czasu, on coraz rzadziej postrzegane ze swoją rodziną, chociaż on był one szczególnie potrzebne.

De Silezische stand had Hans Ulrich tot hun verdediger gekozen. Hij legerde daarom in 1626 in zijn heerschap een regiment, dat in geval van nood door de belangen van de Sileziër zou vechten. Zijn hoop was echter, dat de oorlog weldra voorbij zou zijn. Vanuit zijn kampement bij Leobschütz kwam hij, zo vaak hij kon, terug naar Kemnitz, en in de zomer ook naar de Greiffenstein, als de hele familie in de burcht woonde. Ik had hem gevraagd, om mij zo mogelijk uit de hele oorlogsgebeuren te houden. We waren weliswaar nog steeds dezelfde goede vrienden als vroeger, maar met betrekking op het oorlog voeren, liepen onze meningen echter onverzoenlijk uiteen. Hans Ulrich ging meteen met mijn wens akkoord, want ik moest voor hem in Kemnitz veel meer doen, als hij bij zijn regiment was. Bovendien was hij gerust, mij als zijn vertrouweling bij zijn familie te weten.

Hij vertelde mij bij een bezoek, dat hij met de keizerlijke generaal Albrecht von Wallenstein, die intussen ook hertog van Sagan geworden was, op diens verzoek, een ontmoeting had gehad. Die had hem zijn oorlogsplannen, en de plannen voor een vernieuwing van de keizerlijke macht ten gunste van het hele land uit de doeken gedaan, waarvan hij, Hans Ulrich, zeer onder de indruk was. Later hadden de beiden zich nog een keer getroffen en Hans Ulrich had zich bereid verklaard, om voor het leger van Albrecht een regiment aan te werven, en in zijn dienst te treden. Vanaf die tijd, werd hij steeds zeldzamer bij zijn familie gezien, hoewel die hem bijzonder nodig hadden.

Konstantin von Wegerer 96

Albrecht von Wallenstein

Wojna przesuwała się daleko na zachodzie. Cesarz Ferdinand nie mógł znaleźć wystarczająco wystarczający pieniędzy w Bohemy i wrócił ze swoją armią najemników do kraju pochodzenia, nieszczęśliwego króla Fryderyka od bohemy: Palatynacie. Z tym byli żołnierze hiszpańscy, bo oni musieli nawiązać połączenie między Hiszpanii i Hiszpański Niderlandów. Książę od Bawarii Maksymiliana również wysłał wojska pod dowództwem generała Tilly i położył cesarz długu wojennego od kilku milionów guldenów. Wojna stała się poważnym sprawa finansowym, w którym wszyscy uczestnicy z kosztem terytorium okupowanym, zostali odszkodowania. W ten sposób Palatynat został zajęty przez wojska katolickie i cały splądrowane. Wtedy zmieszał duńskiego króla w ta wojny i z wsparcie holenderski, angielskim i francuskim wsparcie tworzył wielkiej armii.

Cesarz który przeszedł z swoją małą armię najemników pod kierownictwem Tilly mieli bardzo trudno. Albrecht von Wallenstein, który był już od 1623 państwowe król, jednak zaproponował go na własny koszt zatrudnić dużą armię cesarską. Dlatego on został mianowany naczelnym dowódcą wszystkich wojsk cesarskich przez cesarza w 1625 roku i tworzył armię od na początku 30.000, a później nawet 70.000 ludzi. On tymczasem miał zupełnie inny punkt widzenie na prowadzenie wojen. Duża armia musiała być samowystarczalna. Co oznaczało, że każdy poszczególnych najemników w okupowanych ziemiach mógł grabić i plądrować aby zostać swój żołd. W ten sposób wojna wziął formy nieludzkie dla ludności dotkniętej.

De oorlog was ver naar het Westen afgezwaaid. Keizer Ferdinand had in Bohemen niet genoeg geld kunnen vinden en keerde met zijn huurlingenleger naar het oorsprongsland van de ongelukkige koning Friedrich van Bohemen, de Pfalz. Daarbij waren Spaanse troepen aanwezig, want die moesten een verbinding tussen Spanje en de Spaanse Nederlanden maken. De hertog van Beieren Maximilian had eveneens troepen onder leiding van generaal Tilly gestuurd, en legde de keizer een oorlogsschuld van vele miljoenen guldens voor. De oorlog was een grote financiële zaak geworden, waarbij alle deelnemers zich ten koste van het bezette gebied, schadeloos stelden. Zo werd de Pfalz door de katholieke troepen bezet en helemaal leeg geplunderd. Toen mengde de Deense koning zich in de oorlog en rustte met Hollandse, Engelse en Franse ondersteuning een groot leger uit.

De keizer kwam met zijn klein huurlingenleger onder Tilly erg in het nauw. Albrecht von Wallenstein, die al sinds 1623 rijks koning was, had hem echter aangeboden, op zijn eigen kosten een groot keizerlijk leger aan te werven. Hij werd daarom in 1625 door de keizer tot opperbevelhebber van alle keizerlijke troepen benoemd en stelde een leger, van in het begin 30.000, en later zelfs 70.000 mensen samen. Hij had ondertussen een heel andere voorstelling van krijgsvoering. Het grote leger moest zelfvoorzienend zijn. Hetgeen betekende, dat er door de individuele huurling in de bezette landen geplunderd en geroofd werd, om aan soldij te komen. De oorlog nam daardoor voor de getroffen bevolking onmenselijke vormen aan.

Konstantin von Wegerer 95

Pewnego dnia Hans Ulrich rozmawiał ze mną o to, że chciał  jeden z pokoi w swoim  przestrzeń zostałyby odnowione. Jego twarz rozjaśniła się, z pogodnym uśmiechem, kiedy objawił mi, że Barbara Agnes była w ciąży. W lutym 1662 pierwszego dziecka, Anna Elisabeth urodziła. To była długa i trudna poród, ponieważ Barbara Agnes już nie była najmłodsza, a dziecko było bardzo duże. Ale wrodziła szybko do normy, a Anna Elisabeth kwitła pięknie. Hans Ulrich bardzo się zmieniło. Do tej pory miał zawsze mówił i postępował merytoryczne. Często krótkie i do tematu, jak to zwykle bywa miedzy żołnierzami. Teraz przytulił córkę i rozmawiałem niespójne nonsensy. Ta zmiana u niego udała się robić mala dziewczynka z jej wesołych oczach.

W następnych latach, urodzili się czterech synów: Christoph Ulrich , Hans Ulrich, Georg Rudolph i Adam Gotthard. Hans Ulrich i Barbara Agnes byli najszczęśliwsi rodzice i wychowała swoje dzieci z miłością.

Op een dag besprak Hans Ulrich met me, dat hij graag één van de kamers in zijn woonruimte opnieuw ingericht wilde hebben. Zijn gezicht lichtte daarbij op met een vrolijk lachje, toen hij me verklapte, dat Barbara Agnes zwanger was. In februari 1662 werd hun eerste kind Anna Elisabeth geboren. Het was een lange en zware bevalling, want Barbara Agnes was niet meer de jongste, en het kind was heel groot. Ze herstelde echter snel, en Anna Elisabeth gedijde prachtig. Hans Ulrich was erg veranderd. Tot dan toe had hij altijd zakelijk gesproken en gehandeld. Vaak kort en krachtig, zoals het bij soldaten gebruikelijk is. Nu knuffelde hij met zijn dochter, en praatte onsamenhangende onzin. Dat had een klein meisje met haar vrolijke oogjes bij hem voor elkaar gekregen.

In de jaren daarop werden vier zonen, Christoph Ulrich, Hans Ulrich, Georg Rudolf, en Adam Gotthard geboren. Hans Ulrich en Barbara Agnes waren overgelukkige ouders en voedden hun kinderen liefdevol op.

Konstantin von Wegerer 94 Stara Kamienica

Ruina zamek Kemnitz

Później okazało się, że pożar był oświetlony przez podpalaczy z Leśna.  Mimo że dostali odpowiedni karę, cierpienie w mieście było bardzo duże. Jeszcze kilka tygodni mieliśmy dużo ludzi w zamku, który tam tymczasowo znaleźni schronienie. Barbara Agnes i Magdalena czule opiekowali dziećmi, które straciły rodziców w pożarze. Oboje pracowali od rana do późnej nocy, aby dbać o dzieci, aby rozweselić ich z różnych gierkach. Dopiero pod koniec wiosny, prawie lato wróciło normalne życie z powrotem do zamku.

Zamek w Stara Kamienica było po pożarze cztery lata temu, większy i ładniejszy odbudowane. Cała rodzina mogła znowu wrócić tam. Również Magdalena i ja dostali nowy pokoje. Hans Ulrich tak ustalał rozkład że ja miałem dwa pokoje od razu obok swoim gabinecie. Potem były dwa pokoje planowane dla Magdaleny i dziewicą. Jeden z moich pokoi, który leżał między obszarami życia, urządzaliśmy się na gabinet. Międzyczasie ogarnialiśmy dużą liczbę książek, na które umocowaliśmy wielki regali na ścianie. Ponadto podstawiliśmy stolik przy oknie, przez to mamy dobre światło do odczytu i zapisu. Było już nie tak ciasny i przytulne, jak w naszych małych pokoiki w Gryf, a na początku było to nas bardzo przykro. Magdalena znowu wisiał mój obrazek od Gryf i ona często stała przed to patrząc zamyślony. Ale wkrótce było dla nas jasny, że należy tylko od ludzi, którzy tam mieszkają, a ich zachowanie. Wkrótce znów czuliliśmy się zupełnie swobodnie w naszym nowym otoczeniu.

Later kwam men er achter, dat het vuur door brandstichters uit Marklissa aangestoken was. Ook al kregen ze hun gerechte straf, de ellende in de stad was zeer groot. Nog meerdere weken hadden we veel mensen op de burcht, die daar voorlopig een onderkomen gevonden hadden. Barbara Agnes en Magdalena zorgden liefdevol voor de kinderen, die hun ouders in de brand verloren hadden. Ze waren allebei bezig om van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat de kinderen te verzorgen, en ook door spelletjes weer wat op te vrolijken. Pas laat in het voorjaar, bijna in de zomer keerde het gewone leven op de burcht weer terug.

Het slot in Kemnitz was na de brand van vier jaar geleden groter en mooier herbouwd. De hele familie kon weer daar naar toe verhuizen. Ook ik en Magdalena betrokken nieuwe ruimtes. Hans Ulrich had het zo in laten richten, dat ik meteen langs zijn werkkamer twee kamers had. Daarlangs waren twee kamers voor Magdalena en een maagd voorzien. Één van mijn kamers, die tussen de woonruimtes lag, richtten we in als studeerkamer. We hadden intussen een groot aantal boeken, waarvoor we een groot rek aan de muur bevestigden. Bovendien zetten we een tafel vlak bij het raam, zodat we goed licht om te lezen en schrijven hadden. Het was nu niet zo eng en knus, als in onze kamertjes op de burcht, en in het begin vonden we dat erg jammer. Magdalena had mijn schilderijtje van de Greiffenstein weer opgehangen, en ze stond er vaak, peinzend naar te kijken. Maar al snel kwamen we er achter, dat het alleen op de mensen aankomt, die er wonen, en hun gedrag. Gauw genoeg voelden we ons weer helemaal op ons gemak in onze nieuwe omgeving.