zondag 10 april 2016

Konstantin Wegerer 24

Zamek Kamienica

 Ślub miał się odbyć na zamku w Kamienica. To był większy niż zamek Gryf, a w związku z tym lepiej nadaje się do dostosowania do dużej liczby osób wygodnie. Wiele powozów i koni łatwiejszy opieka w sąsiedniej Dominium. Ślub miał się odbyć w dniu 29 maja. Czasami wtedy było bardzo zimno i wietrznie na stożku bazaltu z zamku. Zamek Kamienica z Dominium leży w dolinie, ochronione przez dużej populacji drzew i ma dobre drogi dojazdowe. Tak dostała wybór na tej uroczystości w ten stary, pierwotnie majątek należącym do rodu Schaffgotschów.

Hans Ulrich był jeszcze w pierwszym dniu mojego pobytu u mnie w moim pokoju. Przyniósł mały prezent, i dał mi to z następującymi słowami: "Jeśli chcesz, możemy być zarówno przyjaciół. Ja, przynamniej bardzo to chce. Jesteś kilka lat starszy ode mnie i jesteś bardzo silne. Mogę zdecydowanie zawsze używać twój dobrą pomoc. Już rozmawiałem o tym z mamą. Ona pozwoliłby, jeśli mieszkałbyś u w zamku górnego z nami. "

 W ten moment dał mi małe pudełko. Otworzyłem ją i znalazłem medalion z pięknym miniaturze Hansa Ulrich. "Malarz z Gryfów robił to, kiedy dwa lata temu był tutaj w zamku. Rysowaliśmy razem dzwon, który teraz będzie lany dla kościół w Gryfowie, ponieważ stary dzwon topił trzy lata temu w pożarze. Zegar będzie mieć napis:

Hans Ulrich Schaffgotsch genannt,
Freyherr zu Trachenberg wohl bekannt,
auff Greiffenberg und Kynast  Herr,
Der Kirch zu Greyffenberg dies verehr,
Meines Alters jetzt im zehnten Jahr.
Gott helf  und nehm mein ferner wahr.

Zrobilbys mi przyjemnosc, jeśli chcesz nosić ten medalion ... und nehm mein ferner wahr! "

Het huwelijksfeest zou plaats vinden op het slot in Kemnitz. Het was groter als de burcht Greiffenstein, en daarom beter geschikt om het groot aantal gasten comfortabel te kunnen onderbrengen. Ook de vele rijtuigen en paarden lieten zich in het aangrenzende dominium makkelijker verzorgen. Het huwelijk zou op 29 mei plaatsvinden. Dan was het soms nog zeer koud en winderig op de basaltkegel met de burcht. Het slot Kemnitz met het dominium lagen in een dal, beschermd door een groot bomenbestand en had goede aanvoerwegen. Zo was de keus voor dit feest op dit oud, oorspronkelijk bezit van de familie Schaffgotsch gevallen.
Hans Ulrich kwam nog op de eerste dag van mijn verblijf naar mij in mijn kamer. Hij bracht een klein cadeautje mee, dat hij me gaf met de volgende woorden: ‘Als je wilt, dan kunnen we beide vrienden worden. Ik wil het in ieder geval heel graag. Jij bent enkele jaren ouder als ik en bent zeer sterk. Ik kan je hulp zeker altijd goed gebruiken. Ik heb er ook al met mijn moeder over gesproken. Zij zou het toestaan, als je bij ons in de bovenburcht zou komen wonen.’

Hierbij gaf hij mij een klein kistje. Ik opende het en vond een medaillon met een mooie miniatuur van Hans Ulrich er in. ‘Een schilder uit Greiffenberg heeft het gemaakt, toen hij twee jaren geleden hier op de burcht was. We hebben samen een klok getekend, die nu voor de kerk van Greiffenberg gegoten word, omdat de oude bij een brand drie jaar geleden gesmolten is. Op de klok zal een opschrift zijn. Ze luidt:

Hans Ulrich Schaffgotsch genannt,                                                              ,
Freyherr zu Trachenberg wohl bekannt,
Auff Greiffenberg und Kynast Herr, 
Der Kirch zu Greyffenberg dies verehr, 
Meines Alters jetzt im zehnten Jahr. 
Gott helf und nehm mein ferner wahr.

Je zou me een plezier doen, als je het medaillon zou dragen… und nehm mein ferner wahr!’
Gepost door op Geen opmerkingen:

zondag 3 april 2016

Konstantin Wegerer 23



"Proszę, zostań z nami. Taki odważny młody człowiek, zawsze można się przydać, nawet jeśli mnie nie przygotowujemy na wojny, ale przygotowujemy się do wesela. Widzę że wies w tym kraju wszędzie gdzie lecą drogi. Wiec chyba można przenieść kilka zaproszeń na ślub."

Tak łatwo ja naprawdę nie wyobrażałem moi zatrudnienie na zamku Gryf. Ucieszyłam się bardzo i poszłam z hetman zamku do poczekalni straży zamkowej. Tam najpierw był zimne piwo, z ciepły kawałek smażonego mięsa i sałatką z kapusta właściwa i pokrzyw. Tez przedstawił mi swoją żonę, która prowadziła kuchnię dla żołnierzy na zamku. Na końcu pokazał mi mały pokój, gdzie ja będę mieszkać. Było tam łóżko, szafa, w środku stół z dwoma krzesłami i małe biurko przy oknie. Pokój był najwyraźniej już używany przez gości, którzy mieli coś napisać. Z tej mebel, byłem bardzo szczęśliwy, ponieważ chciałem kiedyś napisać historię mojego dziadka, dokładnie tak, jak on mi powiedział.

Następnego dnia miałem dłuższą rozmowę z Pani Eleanora. Miała jej przyszły mąż przygotować dziesięć zaproszenia na wesele dla rodzin w sąsiednim kraju Bohemia, i poprosiła mnie, aby dostarczyć ich na początku przyszłego tygodnia. Po tym jeszcze wiele zaproszeń będzie musiała być wniesiona w okolice. Dlatego chcieli zaczynać na czas z roznoszenie. Mogłem od razu robić propozycja w jaki kolej ja chciałem roznosić zaproszenie, aby być z powrotem na Gryf jak najszybszej. W opowieści dziadka ja już słyszałem wiele miejsc i dziadek budował mnie, tak jak na opowieści o bitwie na wrzosowisk Bolesławski, lokalizacji miejsc na podłodze z kawałków drewna. Teraz miałem dużo użyteczność tej nauki.

‘Alstublieft, blijf bij ons. Een zo moedige jongeman kan men op een burcht altijd goed gebruiken, ook als we ons niet op een oorlog, maar op een bruiloft voorbereiden. Je weet hier in het land schijnbaar overal goed de weg. Dan kun je misschien een aantal van de uitnodigingen voor de bruiloft overbrengen’

Zo gemakkelijk had ik mijn aanstelling op burcht Greiffenstein werkelijk niet voorgesteld. Ik was dolenthousiast en ging met de burchthoofdman naar de wachtzaal van de burchtwacht. Daar was eerst een koud bier, daarbij een hartelijk stuk gebraden vlees en een frisse salade van repelsteeltje en brandnetels. Hij stelde me ook zijn vrouw voor, die de keuken voor de manschappen op de burcht beheerde. Tenslotte liet hij me een kleine kamer zien, waarin ik zou wonen. Er stond een bed, een kast, in de midden een tafel met twee stoelen en langs het raam een kleine schrijftafel. De kamer was blijkbaar al langer gebruikt door gasten die iets moesten opschrijven. Over dit meubelstuk was ik bijzonder blij, want ik wilde ooit de verhalen van mijn grootvader opschrijven, precies zo als hij ze me verteld had.

De volgende dag had ik een langer gesprek met Vrouwe Eleonora. Ze had door haar toekomstige echtgenoot al tien uitnodigingen voor het huwelijksfeest voor families in het aangrenzende Boheemse land laten maken, en vroeg me, om deze in het begin van de komende week te bezorgen. Daarna zouden er ook nog vele uitnodigingen rondgebracht moeten worden. Daarom wilde men er tijdig mee beginnen. Ik kon onmiddellijk een voorstel maken, ik welke volgorde ik de verschillende plaatsen wilde bezoeken, om zo snel mogelijk weer op de Greiffenstein terug te zijn. In de verhalen van grootvader had ik veel plaatsen al gehoord en grootvader had me, net als bij de vertelling over de slag op de Bunzlauer heide, de ligging van de plaatsen op de grond met stukjes hout nagebouwd. Nu had ik veel nut van deze wetenschap.
Gepost door op Geen opmerkingen:

zondag 27 maart 2016

Konstatin Wegerer 22

zamek Gryf

 Wtedy dopiero dotarło do mnie, że chłopiec może był  bogaty spadkobierca rodu Schaffgotschów. Kiedy zapytałem go o to, potwierdził mi to, jak gdybym pytałem go o pogoda. To spodobało mi bardzo. Wsiadłem na jego konia, który był jeszcze trochę niespokojny. On wziął mojego konia i pojechaliśmy na górę do zamku. My właśnie dotarliśmy do zewnętrznej bramy zamku, kiedy głośny krzyczący grupa jeźdźca jechała w naszej strony. Wszyscy byli bardzo podekscytowani, bo najwyraźniej widzieli jak koń Hans Ulrich przestraszył się i uciekł, z podwórku zamek. Teraz ludzie byli szczęśliwi widząc młodego Pana z powrotem bez szwanku. On powiedział w skrócie, co się stało. Nieco starszy pan przyszedł jedzie do mnie i podał mi rękę i przedstawił się: "Jestem Ernst von Borau, głównym hetman zamek Gryf. Wszyscy jesteśmy bardzo wdzięczny. Proszę przyjść do zamku i być naszym gościem. Jak masz na imię? "

I ponownie powiedziałem moje nazwisko, a także, że przyszedłem z wieży rycerskiej w Siedlęcin. Następnie pojechaliśmy wszyscy razem w zewnętrznym podwórku zamek. Dalej nie dojechaliśmy, bo piękna kobieta podeszła do nas. To musiała być matka Hansa Ulricha, bo skoczył z konia i padł w jej ramiona. Znowu powiedział, co się stało, a teraz też jego matka przywitała mnie serdecznie: "Proszę być naszym gościem. Dziękuję za ten akt odwagi. Co cię sprowadza do naszego zamku? "

Powiedziałem jej krótko o moim życiu do tej pory na Bobru i że mój dziadek powiedział mi tyle o Gryf i jej byłych mieszkańców. Wspomniałem specjalny o Ulrich von Schaffgotsch i też o obydwoje Magdaleny, który dziadka osobiście, bardzo dobrze znał. Pani Eleonora musiała się śmiać serdecznie na ta historię, bo to było rzadkie, że ktoś tak mówił o przodkach pierwszej żony zmarłego męża.


Toen werd me pas duidelijk, dat de jongen misschien de rijke erfgenaam van de Schaffgotsch familie was. Toen ik hem daarnaar vroeg, bevestigde hij me dat zo, alsof ik hem naar het weer gevraagd had. Dat beviel me zeer. Ik besteeg zijn paard, dat nog steeds een beetje onrustig was. Hij nam mijn paard, en we reden de berg op naar de burcht. We hadden net de buitenste burchtpoort bereikt, toen ons luid roepend een ruitersschare tegemoet kwam. Ze waren allemaal zeer opgewonden, want ze hadden blijkbaar gezien, hoe het paard van Hans Ulrich in de burchthof geschrokken was, en er vandoor ging, de burchthof uit. Nu was men blij de jonge Heer heelhuids terug te zien. Deze vertelde in korte bewoordingen, wat er zich afgespeeld had. Een iets oudere heer kwam naar me toe gereden en schudde mijn hand, en stelde zich voor: ‘Ik ben Ernst von Borau, de burchthoofdman van de Greiffenstein. Wij zijn je allemaal zeer dankbaar. Alstublieft kom de burcht binnen en wees onze gast. Hoe heet je?’

Ik noemde weer mijn naam en ook, dat ik van de riddertoren in Rüdigersdorf kwam. Daarna reden we met zijn allen de buitenste burchthof in. Verder kwamen we niet, want een mooie vrouw kwam naar ons toe. Het moest Hans Ulrichs moeder zijn, want hij sprong van zijn paard en viel in haar armen. Weer vertelde hij wat er gebeurd was, en nu begroette ook zijn moeder me heel hartelijk: ‘Alstublieft ben onze gast. Dank voor dit moedig ingrijpen. Wat brengt je naar onze burcht?’

Ik vertelde haar in het kort over mijn leven tot nu toe aan de Bober en dat mijn grootvader me zoveel over Greiffenstein en zijn vroegere bewoners verteld had. Daarbij noemde ik speciaal Ulrich von Schaffgotsch en ook de beide Magdalena's, die grootvader persoonlijk en zeer goed kende. Vrouwe Eleonora moest bij het verhaal hartelijk lachen, want het kwam zelden voor, dat iemand zo over de voorvaderen van de eerste vrouw van haar gestorven man sprak.
Gepost door op Geen opmerkingen:

zondag 20 maart 2016

Konstatin Wegerer 21 (zamek Gryf)

zamek Gryf


Teraz jego dopiero jedenastoletni syn, Hans Ulrich, był prawowitym Panem od Gryf, Kamienica i Trzebnica. Jego matka prowadziła Państwo z twardą ręką aż do moment kiedy dostał Hans Ulrich, dwa lata temu cztery doradców, którzy robili jej pracę lżejszy. To byli jego wujek Pan Heinrich von Promnitz Anshelm auf Sorau, jego wujek Conrad von Nimptsch auf Maiwaldau, jego wujek Caspar von Rechenberg auf Klitschdorf i Hermana von Zedlitz auf Schatzlar. Wszyscy ci ludzie nie znałem, ani Pani Eleanora. U nią miałem sie przedstawić, kiedy chciałem zostać w zamku. Ale w jaki sposób mogę to zrobić?Byłem jeszcze  zamyślony, kiedy usłyszałem donośny stukot kopyt i rżenie, jak znalem to od straszone gwałtowny ucieczki koni. Kilka chwil później, wściekły koń mnie biegał do mnie na wąskiej drodze zamku. Ledwo widziałem że na konia jeszcze chłopcem przylgnął się do grzywy, ale zagroził mu, że znowu i znowu że  padnie z konia. Ja dałem mój koń stać dęba, aby zaimponować galopująca konia. Ale jednak przejechał obok nas. Odwróciłem się z moi konia i pogalopował po nim. Wkrótce miałem innego konia obok mnie, i mogłem wyciągnąć chłopca do mnie. Zatrzymałem mój koń, a my spojrzeliśmy długo w oczy bez słowa. Wreszcie chłopiec powiedział:

"Dziękuję, to mogło się skończyć inaczej, jeśli nie przyszedłeś. Nazywam się Hans Ulrich, a jak ty masz na imię?"

Powiedziałem mu moje imię i wskazała na jego koń, który był zatrzymała się daleko, na dole koło brzegu rzeki. Jechałem tam, Hans Ulrich przed de mnie na konia. Kiedy koń nas zobaczył, znowu chciał uciekać, ale mówiłem do niego uspokajające słowa i zeskoczył z moim konia. Ja bardzo dobrze wiedziałem, jak radzić sobie z podekscytowany konia, i dlatego było mi łatwo uspokoić konia. I powiedziałem Hans Ulrich, że jestem na drodze do zamek Gryf i zapytałem go, gdzie on chce iść. On tylko odpowiedział: "Niech jeździmy razem do Gryf. Mieszkam tam"


Nu was zijn pas elfjarige zoon, Hans Ulrich, de rechtmatige Heer van Greiffenstein, Kemnitz en Trachtenberg. Zijn moeder leidde het Heerschap met strakke hand, totdat Hans Ulrich, twee jaar geleden raadgevers kreeg, die haar het werk lichter maakten. Het waren zijn oom Heer Heinrich Anshelm von Promnitz auf Sorau, zijn oom Conrad von Nimptsch auf Maiwaldau, zijn oom Caspar von Rechenberg auf Klitschdorf en Herman von Zedlitz auf Schatzlar. Al deze heren kende ik niet, evenmin als Vrouwe Eleonora. Bij haar moest ik me echter voorstellen, als ik op de burcht wilde blijven. Maar hoe moest ik dat aanpakken?

Ik was nog in gedachten verzonken, toen ik een luid hoefgetrappel en gehinnik hoorde, zoals ik het van op hol geslagen paarden kende. Enkele ogenblikken later kwam me een razend paard op de smalle weg van de burcht tegemoet gerend. Ik zag net nog dat op het paard een jongen zich aan de manen vastklampte, maar telkens weer van het paard af dreigde te vallen. Ik liet mijn paard steigeren, om het razende paard te imponeren. Het joeg echter aan ons voorbij. Ik keerde mijn paard en galoppeerde er achter aan. Weldra had ik het andere paard langs me, en kon de jongen naar me toe trekken. Ik liet mijn paard halt houden, en we keken elkaar lang in de ogen zonder een woord te zeggen. Tenslotte zei de jongen:

‘Hartelijk dank, dat had ook anders kunnen aflopen, als jij niet gekomen was. Ik heet Hans Ulrich en hoe heet jij?’

Ik noemde mijn naam en wees daarbij op zijn paard, dat ver beneden aan de oever van een riviertje was blijven staan. Ik reed er naar toe, Hans Ulrich voor mij op mijn paard. Toen het paard ons zag, wilde hij er weer vandoor, maar ik riep hem kalmerende woorden toe en sprong van mijn paard. Ik wist heel goed, hoe je met een opgewonden paard moest omgaan, en daarom was het gemakkelijk voor mij om dit paard te kalmeren. Ik zei Hans Ulrich, dat ik op weg was naar de Greiffenstein en vroeg hem, waar hij naar toe wilde. Daarop antwoordde hij slechts: ‘Laten we samen naar de Greiffenstein rijden. Ik woon daar’

Gepost door op Geen opmerkingen:

zondag 13 maart 2016

Konstantin Wegerer 20 (Gierczyn)


Gierczyn

Następnie dzień, rano, jechałem dalej. Najpierw postępowałem szlak handlowy 
jelenia Góra - Zittau aż do Gierczyn. Wiedziałem, że tam mieszkał stary przyjaciel dziadka, który był tam proboszczem. Chciałem powiedzieć mu o śmierci dziadka. Z daleka już podziwiałem dużych kopców ziemi, który leżeli jak duże kretowisk na brzegu las. Kiedy byłem u przyjaciela dziadka pytałem go o to, on powiedział mi, że to kopalni cyna, które były używane przez wiele lat. Górnik z Zgorzelec znalazł jako pierwszy żyła odkryta i zaczynał wydobywać. Z powstały bogactwo oni remontowali kościół wielkiego Piotra w Zgorzelec. Teraz kilkuset górników z Schneeberg w Saksonii w ostatnich latach i przysiedli tutaj i dla siebie i ich rodzin zbudowali małych domów. Stali w podwójnym rzędzie na brzegu wsi i to wyglądało to bardzo śmieszny. Znaleźli wtedy również, złoto na Góra Szubienica i zmieniła nazwę w Góra Złoto.

 Od Gierczyn prowadziło polne droga przez Mlądz wzdłuż Rębiszów bezpośrednio do zamek Gryf, które był widoczne z daleka, na skalistym stożek. Ostatnia część droga tam, jest bardzo stromy. Jednak byłem tak szczęśliwy, że dalem konia kłusem. Pamiętam do dzisiaj, że ​​wahałem się u góry do zamku. Przeczesz ja tam nikogo nie znałem. Tymczasem znajomych dziadkowie wszyscy umarli. Młody Magdalena, które dziadek wtedy prowadził w do zamek Kamienica, wiele lat później ożenił się z kuzyn, ale zmarł wkrótce potem. Jej mąż Christoph von Schaffgotsch, dostał przez tego małżeństwa prawo do państwo Gryf i po śmierci ostatniego bezpośredniego spadkobiercy, prowadził się tam. Ożenił się ponownie z Eleonora von Promnitza, bardzo zgrabna i pracowitej kobiety. Z nią miał sześcioro dzieci. Jednak, zmarł po dziewięciu latach szczęśliwe małżeństwa. Nawet na łóżku śmierci odziedziczył od swojego kuzyna Adama von Schaffgotsch, dużym państwo Trzebnica.
De volgende morgen vroeg reed ik verder. Ik volgde eerst de handelsroute naar Zittau tot Giehren. Ik wist dat daar een vroegere vriend van grootvader woonde, die daar pastoor was. Ik wilde hem over de dood van grootvader vertellen. Van verre had ik me al verwonderd over de grote hopen aarde, die als grote molshopen aan de bosrand lagen. Toen ik bij mijn grootvaders vriend daarnaar vroeg, vertelde hij mij, dat dit tin groeves waren, die al vele jaren in gebruik waren. Een Görlitzer mijnwerker had de ertsader als eerste ontdekt en ontgonnen. Van de ontstane rijkdom had men in Görlitz de grote Peterskerk verbouwd. Nu waren er in de laatste jaren meerdere honderden mijnwerkers uit Schneeberg in Sachsen hierheen gekomen en hadden voor zich en hun families kleine huisjes gebouwd. Ze stonden in een dubbele rij aan de dorpsrand en dat zag er grappig uit. Men heeft toen ook goud op de Galgenberg gevonden en de naam van de berg in Goldberg veranderd.


Van Giehren liep een veldweg door het Mühlental langs Rabishau direct naar de Greiffenstein, die men al van verre op een rotskegel kon zien liggen. Het laatste stuk daar naar toe ging bergop. Ik was echter zo vrolijk, dat ik mijn paard liet draven. Ik weet tot op vandaag nog, dat ik bij de berg voor de burcht aarzelde. Ik kende daar immers niemand. Grootvaders bekenden waren ondertussen allemaal gestorven. De jonge Magdalena, die hij toentertijd naar slot Kemnitz begeleidde, is vele jaren later met haar neef getrouwd, maar snel daarna gestorven. Haar man Christoph von Schaffgotsch, verwierf door dit huwelijk het recht op het Heerschap Greiffenstein en was na de dood van de laatste directe erfgenaam daarheen verhuisd. Hij was opnieuw getrouwd met Eleonora von Promnitz, een zeer mooie en ijverige vrouw. Met haar had hij zes kinderen. Hij stierf echter na negen gelukkige huwelijksjaren. Nog op zijn sterfbed erfde hij van zijn neef Adam von Schaffgotsch het grote heerschap Trachtenberg.
Gepost door op Geen opmerkingen:

zondag 6 maart 2016

Konstantin Wegerer 19 (Kwieciszowice)



Karczma w Kwieciszowice latach 30


Odpowiadanie dziadka miałem cały czas w mojej głowie. Słuchałem w tym tak wiele dobrego o rodzinny Schaffgotscha na zamek Gryf, że zdecydowałem opuścić wieżę rycerską na Bobru i jechać tam. Dziadek miał po śmierci mojej matki kupił konia dla mnie. Położyłem worek skórzane z tej kilku rzeczy który miałem na mojego konia i odjechałem. Było to z jednej z pierwszego dni kwietnia. Słońce było już dość ciepło i kwiaty wyrastały wszędzie. Mój nastrój był z każdej mili który byłem dalej od starej wieży rycerskiej, lepiej. Wkrótce śpiewałam na moim rumaku wesoły piosenki. Szybko trafiłem do Rybnica na głównym szlaku handlowym z Jelenia Góra  do Zittau i karmiłem konia u Państwowe gospodarstwo. Tutaj było bardzo dużo ruch ponieważ, blisko byli w trakcie budowanie zamek. Wołali do mnie, czy ja szukałem pracy. Przydali ich  mocne, młodzi mężczyźni. Jednak odrzuciłem propozycję. Teraz dotarło do mnie, jak wolny ja byłem. Mogłem wziąć pracę. Mógłbym zostać tu. Może znalazłbym przyjaciół albo miły dziewczyna? Ale chciałem, jechać dalej.

Pod wieczór dotarłem do Kwieciszowice Tu był piękny nowy karczma na ulicy. Stara karczma stała się zbyt mała, ponieważ transport towarów ze Śląska do Łużyce w ostatnich latach znacznie się zwiększyła. A młody, nowe właściciel obok stary dom powstał nowy budynek z wielu pokoi i dużej sali. Wiele wozów  na nocowanie jechali już w sadu i słudzy furmani siedzieli razem w sali, pili i rozmawiali o swoich podróżach. Tam było bardzo głośno. Ja nie miałem pieniędzy, żeby kupić cos. Dlatego dalem mojego konia do picie, jadłem chleb i kiełbasę z mojego worek skórzane i spałem w stajni, bo to nic nie kosztowało.



De verhalen van grootvader gingen steeds weer door mijn hoofd. Ik had daarin zoveel goeds over de familie Schaffgotsch op de Greiffenstein gehoord, dat ik besloot om de riddertoren aan de Bober te verlaten en daarheen te gaan. Grootvader had na mijn moeders dood een paard voor mij gekocht. Ik legde de velzak met mijn weinige spulletjes op mijn paard en reed weg. Het was op één van de eerste aprildagen. De zon scheen al behoorlijk warm en overal ontsproten de bloemen. Mijn stemming werd met elke mijl die ik verder van de oude riddertoren af was, beter. Weldra zong ik op mijn ros een vrolijk lied. Al snel kwam ik bij Reibnitz op de grote handelsweg van Hirschberg naar Zittau, en liet mijn ros bij een heerboerderij vreten en zuipen. Het was hier heel druk, want vlakbij werd een slot gebouwd. Men riep naar mij, of ik werk zocht. Men kon sterke, jonge mannen goed gebruiken. Ik wees het aanbod echter af. Mij werd nu duidelijk, hoe vrij ik was. Ik had werk kunnen aannemen. Ik had hier kunnen blijven. Misschien had ik vrienden of een net meisje gevonden? Maar ik wilde verder trekken.

Tegen de avond bereikte ik Blumendorf. Hier was een mooie nieuwe herberg aan de straat. De oude herberg was te klein geworden, sinds het transport van goederen uit Silezië naar de Lausitz in de laatste jaren flink was toegenomen. Een jonge, nieuwe eigenaar had langs het oude huis een grote nieuwe bouw met veel kamers en een grote zaal neergezet. Veel wagens om te overnachten waren de hof al binnen gereden, en de voerknechten zaten in de zaal bij elkaar, dronken en vertelden over hun reizen. Daar ging het er luid aan toe. Ik had geen geld om iets te kopen. Daarom gaf ik mijn paard te drinken, at het brood en de worst uit mijn velzak en sliep in de paardenstal, want dat kostte niets.
Gepost door op Geen opmerkingen:

zondag 28 februari 2016

Konstantin Wegerer 18

Król Matthias Corvinus

Powtórzyłem z dziadkiem bardzo często ta bitwa ponownie, z moją małą czystą chusteczkę który za każdym razem używałem inaczej, z pytanie jak Ulrich von Schaffgotsch, mógł  pokonać duża siła wroga. Moja czysta chusteczka zawsze wydawał mi się tak małe i słabe w porównaniu do dziadków długi pończochy. Zawsze się zastanawiałem, jak Ulrich von Schaffgotsch to naprawdę robił. Ale dziadek nie mógł mi pomóc w tej kwestii. Później zastanawiałem się, dlaczego dziadek mnie to bitwa zawsze tak szczegółowo wyjaśnił. Może chciał mi pokazać, że chciwość, mały lub wielki, nie może prowadzić do sukcesu. A może również chciał powiedz mi, że nie jest liczba osób, które decydują o sukcesie, ale przykład dowódca.

Później zrozumiałem także, jak wiele mądrzejszy były działanie króla Macieja, który ostatecznie na Śląsku iw Bohemy prowadzi do niektórych stosunków prawnych, w porównaniu do swojego poprzednika, religijnie uparty cesarz Zygmunt, których działanie prowokowało wojnach husyckich.

Gdy dorastałem, nie chciałem już na wieczorne opowieści grozy, siedzieć na kolano dziadku, więc dał mi małą ławki i postawił przed dziadków fotelu. Pewnego wieczoru, akurat po opowiedzenie jeszcze jeden z moich ulubionych opowieści, on zasnął i nie obudziło. Poszedłem do nowego Pana wieży i zgłaszałem śmierć dziadka. On był jednak tak zajęty przygotowanie jakiś podróży, ale wiadomość nie dotarło do niego. Kiedy powiedziałem mu, że chcę, aby pochować dziadka obok grobie mojego ojca, on tylko pokiwał głową. Nie interesowało mu że jeden od jego ludzi umarł. Więc ja właśnie wykopałem grób dla dziadka i również robiłem mu trumny. Przyjaciel pomógł mi, dziadek położyć w trumnę  i spuścić trumny do grobu. Ponieważ nie mogłem zebrać pieniądze, proboszcz  z wsi nie chciał błogosławić ciało dziadka. Dlatego sam powiedziałem modlitwę u swego grobu i wypełniłem grob. Teraz byłem zupełnie sam, bo moja matka w gospodarstwie rok temu była kopnięty przez konia i umarła z powodu obrażeń doznanych.


Ik heb met grootvader heel vaak deze slag nagespeeld, waarbij ik mijn kleine zuivere zakdoek telkens iets anders gebruikte, hoe Ulrich von Schaffgotsch waarschijnlijk de grote vijandelijke macht had kunnen verslaan. Mijn zuivere zakdoek kwam me telkens zo klein en zwak voor ten opzichte van grootvaders lange kous. Steeds vroeg ik me af, hoe Ulrich von Schaffgotsch dit werkelijk geflikt had. Ook grootvader kon me bij deze vraag niet verder helpen. Later vroeg ik me af, waarom grootvader mij deze slag steeds weer zo uitvoerig uit de doeken deed. Misschien wilde hij me laten zien, dat hebzucht, in het klein of in het groot niet tot succes mag leiden. Misschien wilde hij me echter ook zeggen, dat het niet het aantal meestrijdende mensen is, die het succes bepalen, maar het voorbeeld van de aanvoerder.

Later heb ik dan ook begrepen, hoe veel wijzer de handelingen van koning Mathias waren, die tenslotte in Silezië en Bohemen tot zekere rechtsverhoudingen leiden, in vergelijking met zijn voorganger, de religieus eigenwijze keizer Sigismund, door wiens handelingen de Hussietenoorlogen geprovoceerd werden.

Toen ik groter werd, wilde ik bij de avondlijke verhalen, niet meer op grootvaders schoot, daarom zette hij voor mij een klein bankje voor grootvaders leunstoel. Op een avond, toen hij net weer één van mijn lievelingsverhalen verteld had, viel hij in slaap en is niet meer wakker geworden. Ik ging naar de nieuwe Heer van de toren en meldde hem grootvaders dood. Hij was echter net met het voorbereiden van een reis bezig, en nam er geen notie van. Toen ik hem zei, dat ik grootvader langs het graf van mijn vader wilde begraven, knikte hij alleen maar met zijn hoofd. Het maakte hem helemaal niets uit dat één van zijn mensen stierf. Zo heb ik alleen een graf voor grootvader gegraven en heb ook voor hem een kist getimmerd. Een vriend heeft me geholpen, grootvader er in te leggen en dan de kist in het graf te laten zakken. Omdat ik geen geld bijeen kon brengen, wilde de pastoor uit het dorp het lichaam van grootvader niet zegenen. Daarom zei ik zelf een gebed aan zijn graf en gooide het daarna dicht. Nu was ik helemaal alleen, want mijn moeder was op de boerderij een jaar geleden door een paard getrapt en aan haar verwondingen overleden.
Gepost door op Geen opmerkingen:

zondag 21 februari 2016

Konstantin Wegerer 17

Hertog Johann von Sagan



Dziadek uważała ze jest ważne, że ja przez jego opowieści, ja znałbym najmłodsze historię mojego ojczyzna. Powiedział mi o pięknym mieczu, który Pan Ulrich von Schaffgotsch, teść Magdaleny von Zedlitz,  otrzymał o jego książę, jako podziękowaniu za pomoc w bitwa. Miecz był w zbrojowni w zamek Gryf i bardzo zadbane i wystawiony na uroczyste okazje. Nosił on następujący napis;


'W rok tysiąc czterysta czterdzieści osiem Pan Ulrich Schaffgotsch dostał z ten miecz rycerstwo na wrzosowisko Bolesławski'

Dziadek powiedział mi dokładnie, jak doszło do tego bitwa. Zbudował cały krajobraz na podłodze. Tu ten kloc jest Żagań. Mieszkał tam jakiś książę od Żagań w swoim zamku. Dopóki on żył  przeznaczone był mu księstwo Głogowa. Tu leży Głogów. Miał trzy córki, które on chciałby aby dostali to księstwo w przyszłość. Jego trzy córki, jednak byli już żonaty z trzech synów o księcia Ziębic. Ten duży kloc, jest we Wrocławiu na Odrze. Od Wroclaw w stronę południa, leży miasto Ziębic, gdzie książę o Ziębic ma swój zamek. Również tej trzej synowie mieszkają w pobliżu tam na ich posiadłości. "

Książę Ziębice teraz ciągnął armię z Bohemy na Śląsk, aby egzekwować swój domaganie roszczenia do Głogów z siłą. Ta armia jednak był przez książę Legnicy, jego uporczywy przeciwnikiem, i Ulrich von Schaffgotsch koło Świerzawa zmuszony do poddanie i wycofanie. Król Maciej z Bohemy, również przeciwnikiem planów księcia Żagań, robił oblężenie Głogów z swoim wojska. Zięciów księcia sam siebie organizowali bardzo dużą armię, która była dowodzony przez Christopha von Talckenberg i nadążyła z Bohemy do Śląsk. Dziadek za to wielka armia pociągnął skarpet i wskazał, jak armia przez Ziębic poszło obok Wrocławia. Po tym król Maciej wysłał kolejną armię pod komenda Johan von Haugwitz, która połączyła się z bohemski armia oblężenia Głogowa. Cały szlachta Legnica była wołane do walk przez krajowe hetman Heinze von Zedlitz. W ten sposób tworzyła się, również duża armia od mężczyzn śląskich, który w dniu 9 maja 1488 roku na wrzosowisku Bolesławski pomiędzy Trzebina i Nowa Wieś zaatakowali trzy razy większe bohemski armii. Dziadek chciał za to armia Śląska użyć małego szmatę. Ja jednak upierał się, że moje dwie chusteczki będzie służyć temu celowi. Ulrich Schaffgotsch, który założył pierwszy atak z jego ludzi, który symbolizowało moja mala czystą chusteczka, ścigał armię wroga w biegu, przez w ogóle inne częściach armii Śląskiej, mogli przyłączyć do walki. Książę Sagan stracił przez to porażka całą swoją moc, a później jego kraj.




Grootvader vond het belangrijk, dat ik door zijn verhalen de jongste geschiedenis van mijn vaderland goed leerde kennen. Hij vertelde mij over een mooi zwaard, dat Heer Ulrich von Schaffgotsch. De schoonvader van Magdalena von Zedlitz, van zijn hertog als dank voor de hulp in een veldslag gekregen had. Het zwaard werd in de wapenkamer van de Greiffenstein bijzonder goed onderhouden, en bij feestelijke gelegenheden tentoongesteld. Het droeg de volgende inscriptie,

Anno Christi 1448 hat Herr Ulrich Schaffgotsch mit diesem Schwert die Ritterschaft gewonnen Uf der Bonzlischen Heide.

Grootvader vertelde me uitvoerig, hoe het tot deze veldslag gekomen was. Hij bouwde daarvoor het hele landschap op de vloer na. ‘Hier deze klots is Sagan. Daar woonde de hertog van Sagan in zijn slot. Hem was zolang hij leefde ook het vorstendom Glogau toegekend. Hier ligt Glogau. Hij had drie dochters, die hij dit vorstendom op den duur wilde laten toekomen. Zijn drie dochters waren echter al met de drie zonen van de hertog van Münsterberg getrouwd. Deze grote klots, dat is Breslau aan de Oder. Van Breslau uit naar middag toe, ligt de stad Münsterberg, waar de hertog van Münsterberg zijn slot heeft. Ook de drie zonen leven daar in de buurt op hun landgoederen.’ 
De hertog van Münsterberg haalde nu een leger uit Bohemen naar Silezië, om zijn aanspraak op Glogau met geweld af te dwingen. Dit leger werd echter door de hertog van Liegnitz, zijn verbeten tegenstander, en Ulrich von Schaffgotsch bij Schönau tot overgave en de terugtocht gedwongen. Koning Mathias van Bohemen, eveneens een tegenstander van de plannen van de graaf van Sagan, liet Glogau door een leger belegeren. De schoonzoons van de hertog stelden nu zelf een zeer groot leger samen, dat onder bevel van Christoph von Talckenberg stond en vanuit Bohemen naar Silezië oprukte. Grootvader had voor dit grote leger zijn kous uitgetrokken en bewoog deze uitgerekt over Münsterberg aan Breslau voorbij. Daarna stelde koning Mathias een volgend leger onder Johan von Haugwitz ter beschikking, dat zich samenvoegde met een deel van het belegeringsleger van Glogau. De hele Liegnitzer adel werd door de landeshoofdman Heinze von Zedlitz, voor de strijd opgeroepen. Zo ontstond een samengesteld, eveneens groot leger uit Silezische mannen, dat op 9 mei 1488 op de Bunzlauer heide tussen Treben en Neundorf het driemaal grotere Bohemische leger aanviel. Grootvader wilde voor dit Silezische leger een kleine poetslap gebruiken. Ik stond er echter op, dat mijn beide zakdoeken dit doel zouden dienen. Ulrich Schaffgotsch, die met zijn mannen de eerste aanval vormden, die door mijn kleine zuivere zakdoek gesymboliseerd werd, jaagde het vijandelijke leger op de vlucht, nog voor de andere delen van het Silezische leger, überhaupt aan de strijd konden deelnemen. De hertog van Sagan verloor door deze nederlaag zijn hele macht en later ook zijn land.
Gepost door op Geen opmerkingen:

zondag 14 februari 2016

Konstatin Wegerer 16


zielarz

To opowieść o dziadku chciałem bardzo często słyszeć, i zapytałem go ciągle o ziół leczniczych i ta książka. Dziadek nie znal ta książka, ale wiedział wiele o ziół. Pokazał mi je, jak poszliśmy z wieży rycerskiej, w lesie lub na brzegach Bobra, a także wyjaśnił mi, jak musiała ich przerobić.Więc zebrałem jako chłopiec ziół, suszył je i przechowywać je w małych doniczkach. Inne zioła musiałem rozdrobnić między kamieniami, a następnie wymieszać w oleju. Wkrótce zacząłem zrobić kilka próby. Dziadek powiedział mi, że to było dobrze, aby położyć papka cebulową na rany. To by zapobiec gorączkę. Próbowałem to po, upadku i utarłem sobie bardzo kolanie. Jednak papka cebulowa szybko kleiło do rany i tworzą grubą skorupę, a jednocześnie śmierdział nieprzyjemnie. Zastanawiałem się, jak mogłem zrobić to inaczej następnym razem. To nie trwało długo, kiedy mój przyjaciel został ugryziony przez psa i miał dużą ranę na jego łydki. W tym razem położyłem chustka na ranę, a następie składałem świeżo wykonane cebulowe papkę na tym i przykryłem z drugą chustka. To wszystko owinąłem z dużego liścia i pociągnąłem skarpet mocno na łydki. Następnego dnia sprawdziłem bandaż i odnowiłem papkę cebuli. Ponieważ to było jeszcze mokre, mogłem łatwo zabrać chustka z rana. Po za tym nie pachniało tak silny. Trzy dni później zdejmowałem całe bandaż, i w świeże powietrze szybko suszyli pozostałe blizny. Byłem bardzo zadowolony z wyniku. Cebulowe papka jako pokrycia rano od tego czasu dla mnie bardzo powszechnie stosowana metoda leczenie.
Dit verhaal van grootvader wilde ik bijzonder vaak horen, en vroeg hem steeds weer naar de geneeskrachtige kruiden en het boek. Grootvader kende het boek niet, maar wel veel kruiden. Hij liet ze me zien, als we de riddertoren uit gingen, in het bos of aan de oever van de Bober, en legde me ook uit hoe je ze moest verwerken. Zo verzamelde ik als kleine jongen al kruiden, droogde ze en bewaarde ze in kleine potten. Andere kruiden moest ik tussen stenen fijnwrijven, en dan inroeren in olie. Gauw genoeg begon ook ik enige proeven te doen. Grootvader had me verteld, dat het goed was om op wonden een uienbrij aan te brengen. Dat zou koorts voorkomen. Ik probeerde het uit nadat ik bij een val een grote schaafwond aan de knie had opgelopen. De uienbrij plakte echter snel aan de wond en vormde een dikke korst, die daarbij nog eens onaangenaam stonk. Ik dacht na, hoe ik dat een volgende keer anders kon doen. Het duurde ook niet lang, toen mijn vriend door een hond gebeten werd en een grote vleeswond aan zijn kuit had. Ik legde nu eerst een doek op de wond, dan de vers gemaakte uienbrij op dit doek en dekte het af met een tweede doek. Daarover heen wikkelde ik een groot blad en trok een kous strak over de kuit. De volgende dag controleerde ik het verband en vernieuwde de uienbrij. Omdat deze vochtig gebleven was, kon ik hem gemakkelijk met het doek van de wonde af pakken. Het rook ook niet zo sterk. Drie dagen later nam ik het hele verband weg, en in de frisse lucht droogden de overblijvende littekens snel in. Ik was zeer tevreden met het resultaat. Uienbrij als wondbedekking werd voor mij sindsdien een vaak gebruikte heelmethode.
Gepost door op Geen opmerkingen:
Abonneren op: Posts (Atom)