zondag 28 oktober 2012

Brand in Birngrutz

Brandweer in 1935

(Alfred Nocke in 1942)

We zaten samen gezellig bij Meissner in de Gerichtskretscham. Dan komt de waard Emil Meisner binnen; “In Grudza brandt het!” Herbert Meissner haalt  meteen de sleutel van de brandweerkazerne. Herbert en ik maakten de spuit gebruiksklaar. Toevallig was Bruno Tietze ook in de Gerichtskretscham, hij haalde de paarden en korte tijd later reden we weg. In het dorp was het rustig, het was een half uur voor middernacht. We reden in de richting van Neusorge (Kłopotnica). Onderweg maakten we onze nachtwachter wakker die rustig sliep.
Toen we in Neusorge waren hoorden we dat  Adolf Pohl het signaal brandalarm gaf. Bij de brandhaard in Birngrutz aangekomen was één van onze kameraden op de motor er al. Hij had al een put met water gevonden. Ondertussen kwamen andere kameraden op de fiets aan. In een mum van tijd waren we aan het blussen, en haalden we het vee uit de stal.
De brandweer van Grudza kwam na ons en ze hadden nog pech ook. Bij het uitleggen van de aanzuigslang gleed deze in de put. Na korte tijd geblust te hebben was onze put leeg en moesten we stoppen. De Birngrutzer brandweer had wel nog water en kon de brand helemaal blussen.
Omdat wij Blumendorfer voor de plaatselijke brandweer gearriveerd waren kregen we van de gemeente een premie. Terwijl de de brandweer van Grudza nog brandwacht hield, trokken wij ons in het “gasthaus Birngrutzhöhe” terug, waar iets te drinken was. We zaten nog vrolijk bij elkaar en plots kwam Bernd Willi met een bord “Korn” (graanjenever) en de nodige aantal lepels. Hij zette het op tafel en gaf het bevel; “blussen” en even later “stoppen met blussen”. Toen het bord leeg was, was onze dorst gelest.
Daarna was het bevel; “Terug naar de kazerne”. In lichte draf ging het huiswaarts. Toen we bij de kazerne afstegen, misten we Reinhold Raschke. Paul Neumann, burger- en brandweercommandant werd met de wagen terug gestuurd om hem te halen. Bij Kłoptnica lag de “vermiste” in een greppel en moest eerst door Neumann wakker gemaakt worden. Moe van de hele dag werken, de lange nacht en de alcohol was de 62 jarige bij de reis naar huis ingeslapen en in een bocht van de wagen gevallen, en zacht, niet gewond in de greppel terecht gekomen.  

P.s.1
De brandspuit op de foto is nog steeds in het bezit van de vrijwillige brandweer uit Kwieciszowice.

P.s.2
Het rechter gedeelte van de kazerne, nu manschappenruimte, was vroeger een gevangencel. Als er iemand gearresteerd werd, zat hij daar opgesloten totdat hij door de politie werd opgehaald. 

Pożar w Grudza 

(Alfred Nocke w 1942)Siedzieliśmy przytulnym razem  Meissners Gerichtskretscham. Nagle przygodzie karczmarz Emil Meisner 'w Grudza pali'. Herbert Meissner natychmiast pobiera klucz do remizy. Herbert i ja przygotowali strzykawka. Przypadkowo, Bruno Tietze też był w Gerichtskretscham. On wziął konie i w krótce odjechaliśmy. W wieś była cicha, to pół godziny przed północą. Jechaliśmy w kierunku Kłopotnica. Po drodze ubudzieliśmy stróż nocny, który  spokojnie spał.Kiedy bieliśmy w Neusorge usłyszeliśmy, że Adolf Pohl dał sygnał alarmwy ogień. Kiedy przyjechaliśmy w Grudza przybył już jeden z naszych towarzyszy na motorze i tam już znalazł studnia z wodą. Tymczasem inni towarzysze przyszli na rowerze. Wkróce zaczynaliśmy zgaśic, i prowadzięliśmy bydło z obory.Straż Grudze przyszli po nas i mieli ponad to pecha. Odwijając wąż, on wpadl do studnia. Po krótkim czasie musieliśmy zatrzymać wygaszic bo nasza studnia była pusta. Straż Grudze jeszcze miał wodę i całkowicie ugaśiło pożar.Ponieważ straż pożarną Kwieciszowicki był na miesce pożaru przed straż z Grudze otrzymaliśmy od gminy premię. podczas strażaków Grudza pilnowali miesce pożaru, poszliśmy do "Gasthaus Birngrutzhöhe" bo tam bylo coś do picie. Siedzieliśmy przytulne razem i nagle Bernd Willi przysedł z talerz "Korn" (gin) oraz konieczna ilość łyżek. Położył ją na stole i kazał nas"zgasić", a następnie "przestać walczyć." Kiedy talerz był pusta, nasze pragnienie też ugaszonył.

Potem kazano, "Powrót do remisa". W lekkim kłuch do domu. Kiedy my zsiadlismy u remisa, brakowało nam Reinhold Raschke. Paul Neumann, burmistrz i kommendant straż wyslany spowrotem z wóz aby go szukać. W Kłoptnica znależli brakująćy w rowie i musiał być obudzony przez Neumanna. Zmęczony przez cały dzień praca, długa noc i alkohol, 62 letni Raschke w podróż do domu i zasnął i w zakręt wypad zwozu, nie ranny w miękki rowie. 

P.s.1
Pompa strażacku na zdjęciu jeszcze w posiadaniu OSP Kwieciszowice.


P.s.2W prawej części remise, teraz przestrzeń strażaków dawniej bylo areszt. Jeśli ktoś został aresztowany, był zamknięty tam, dopóki nie został odebrany przez policję.

zaterdag 20 oktober 2012

De dikke beuk

De dikke beuk
 
Blumendorf was een toeristische attractie rijk; “der dicke Buche”  die in de volksmond ook “Lorenz Buche” of “Scholzen Buche” genoemd werd omdat hij op grond van de familie Lorenz stond. Lorenz was ook Scholze, een soort burgemeester, vandaar Scholzenbuche. Deze beuk, een zogenaamde Zwischelbaum (sterk vertakte boom), was zo dik dat er 7 volwassen mannen nodig waren om deze beuk te omarmen. De boom stond zelfs op de nationale natuurmonumentenlijst. Aan de boom was een bord bevestigd met de volgende tekst:
Von Eichenlaub ein deutscher Kranz,
verkuendet deutschen Ruhmes Glanz.
Wie Buchen stark, wie Blaetter gruen,
soll Duetschlands Glueck und Heil erblueh'n.
Waarschijnlijk is het bord na 1871 aan de toen al machtige beuk aangebracht, als herrinnering aan de zege van 1870/71 op Frankrijk, de duitse eenwording en de stichting van het duitse keizerrijk.

Na de tweede wereldoorlog kwam het oosten van duitsland in Poolse handen. De toenmalige poolse communistische regering vond dat alle duitse opschriften, monumenten e.d. moesten verdwijnen. In de zomer van 1946 werd in opdracht van de poolse burgermeester de 'duitse' beuk geveld. De weinige achtergeblevene duitse mannen werden hiervoor opgeroepen. Wekenlang hebben ze zich afgebeuld de beuk te vellen en in stukken te hakken. De stronk zou eigenlijk nog te vinden moeten zijn, de beuk is een harde houtsoort. De plek zou zo’n 200 m onder de grindgroeve van Lorenz zijn, aan de rand van het bos. 


                                                                      Gruby buk

Gruby buk

W Blumendorf był atrakcją turystyczny: "Gruby Buk" w wsi tey ynanz  jako "Buk Lorenza" lub "Buk Sołtysa". Tak go nazywano bo wstał na terenie rodziny Lorenz i Lorenz był także soltys. Ten buk, zwany Zwischelbaum (silnie rozgałęzione drzewo), był tak gęsty, że 7 dorośli mężczyźni byli potrzebni ogarnąć ten buk.Drzewo było nawet na krajową listę zabytków przyrody. Na drzewie była tablica z następującym tekstem:
Von Eichenlaub ein deutscher Kranz, 

verkuendet deutschen Ruhmes Glanz.  
Wie Buchen Stark, wie Blaetter Gruen,
soll Duetschlands Glueck und Heil erblueh'n.
Prawdopodobnie płyta bylo wisione po 1871, na wtedy już potężnego buk, przypomnieniem zwycięstwa 1870/71 we Francji, zjednoczenie Niemiec i powstanie cesarstwa niemieckiego.
 
Po drugiej wojnie światowej wschodzie Niemiec nalezał w polskich rękach.Były polski komunistyczny rząd stwierdził, że wszystkie niemieckie napisy, zabytki itp. musiał zniknąć. W lecie 1946 roku na komenda Polskiej burmistrza "niemieckiego" buka byl ciety. Kilka zostały niemieccy mężczyźni zostali powołani do tego. Kilka tygodniupracowali na buka do ciętie i rąbanie. Kikut  powinno się znaleźć, buk jest  drewna twardego. Miejsce było około 200 m poniżej żwirowni Lorenza na skraju lasu.



zondag 7 oktober 2012

De brandweer


De brandweer in 1920

Een van de meest markante gebouwen in Kwieciszowice/Blumendorf is de brandweerkazerne met zijn hoge slangentoren. Tot op de dag van vandaag de uitvalsbasis van de vrijwillige brandweer in Kwieciszowice.

Rond 1895 besloot men tot de oprichting van de vrijwillige brandweer Blumendorf. Voorheen was er een gezamelijke brandweer met de buurgemeente Kunzendorf.  Men bouwde een kazerne en kocht een brandspuit en brandweeruniformen. Het 40 jarig jubileum was dan ook rond 1935. In 1939 werd de brandweer van Blumendorf als een halve blusploeg onder de commandantuur van hoofdbrandmeester Schubert bij Rabishau ingedeeld. De laatste “Duitse” branden werden geblust o.l.v. de brandweercommandant Paul Neuman. Het echte bluswerk echter stond onder leiding van een blusmeester en dat was Bruno Daniel. Men bluste niet alleen in Blumendorf maar ook in andere gemeenten. Men kreeg namelijk premies van de brandverzekeringen als men in staat was tijdig branden te blussen. Helaas heeft men nooit verslagen gemaakt van al hun uitrukken. Er is slechts 1 verhaal bekend, daarover volgende keer meer.

Straż pożarna

Jedną z najbardziej uderzających budynków w Kwieciszowice jest remizy z wysokiej wieży dla węża. Do dziś baza straży pożarnej ochotniczej w Kwieciszowice.

Około 1895 r. postanowiła gminy ustanawiać
OSP Blumendorf. Wcześniej było wspólne straż z sąsiedniej gmina Proszowa. Zbudowano bylo remizę i kupili wóz strażacki i umundurowania strażackiego. 40. rocznica była wtedy  około 1935 roku. W 1939 roku straż Kwieciszowicki jako pół-zespół gaśniczącego bylo sklasyfikowane w siedzibie Rębiszów pod przywództwem głowny mistrz ogień Schuberta . Ostatnie "niemiecki" pożary byli ugaszony pod prowadzenia Głównego Straży Pożarnej Paul Neuman. W praktyce jednak gaśnienie poprowadził mistrza gaśnienie i to był Bruno Daniel. Oni nie gaśili tylko pożary w Kwieciszowice palone, ale również w innych gminach. Straży dostali nagrode od firmy ubezpieczeniowych pożarowych kiedy byli w stanie w czasie gaszic pożarów. Niestety, nigdy nie pisali protokoły od ich wydarzenie. Jest tylko jedna znana historia, o tym następnym razem.


zondag 30 september 2012

Oude kaart met dorpsbenamingen


Gedeelte van een kaart uit de jaren dertig met daarop Blumendorf. Dorfsvorsteher Werner Frischling heeft daarop de namen van plekken geschreven die in de volksmond genoemd werden.

Heel Blumendorf bestond uit ongeveer 50 huizen rond 1945. Nu nog 30. Het centrale gedeelte ligt aan de oude handelsweg Zittau Hirschberg. Verder waren er nog twee wegen die verhard waren. De eerste de Weinberg op naar Gotthardsberg en de tweede bergaf richting treinstation en Birngrutz. Deze lager gelegen huizen noemde men Niederdorf. Verder waren er nog tal van zandwegen en paden. De belangrijkste was wel de Viebig oftewel veeweg. Waarschijnlijk werd vroeger hier het vee over gedreven naar de hoger gelegen gemeenschappelijke weiden. Deze hoger gelegen huizen werden bewoond door de armere bevolking. De grond was daar goedkoper, omdat er door de hoogte veel moeilijker aan landbouw gedaan kon worden. Dit gedeelte noemde men Oberdorf. Verder was er nog een vijftal huizen in het lager gelegen gedeelte met veel grasland, richting Kunzendorf. Dit gedeelte noemde men Wiesenhauser.

Stara mapa z nazwy lokalny miesce

Fragment mapy z lat trzydziestych wykazujących Kwieciszowice. 'Sołtys' Werner Frischling ma nazw miejscowości pisanych używane przez mieśkanców.

Cały Blumendorf składał się z około 50 domów wokół 1945. Teraz koło 30.Centralna część znajduje się na dawnej trasie handlowej Zittau - Jelenia Góra. Były dwie drogi wybrukowane. Pierwszy to przez Weinberg do Boża Góra i drugi zjazd w kierunku dworca kolejowego i do Grudza. Taj niżej leżący domy Izba nazwano Niederdorf . Było też mnóstwo dróg i szlaków nie twardzony. Najważniejsze było Viebig tj. ulica bydle. Prawdopodobnie kiedyś tu bydło prowadzony do wyższych wspólnych pastwisk. Domy wyzaj leżący były zamieszkane przez biedny ludzi. Ziemia była tam taniej, bo wysoki jest znacznie trudniejsze do rolnictwa. Obszar ten został nazwany Oberdorf. Byli również pięć domów w dolnej części na dużo łąk, kierunek Proszowa. Obszar ten został nazwany Wiesenhauser, domy na łąk.

zondag 23 september 2012

Twee jaarlijkse ontmoeting


In Haus Schlesien bij Köningswinter was 7 september j.l. het tweejaarlijkse treffen van de duitse oud inwoners van Blumendorf, die na de gedwongen verhuizing in 1946 over heel Duitsland verdeeld werden. Blumendorf werd pools grondgebied. De meesten waren toen nog kinderen, en hebben een nieuw bestaan in het Westen opgebouwd. Hun kinderen wederom hebben hun wortels in het nieuw Duitsland. Er leven nu, naar schatting nog zo'n 60 mensen die in Blumendorf geboren zijn, maar hun aantal neemt snel af. Vandaar mijn bemoeienis zoveel mogelijk vast te leggen.   

Spotkania co dwa lata

W Haus Schlesien w Köningswinter odbyło się 7 września  co dwuletnie  spotkanie niemieckich mieszkańców Blumendorf ( obecnie Kwieciszowice). W 1946 roku  zostali oni przesiedleni na tereny niemieckie. Wtedy byli oni jeszcze dziećmi i zaczynali swoje nowe życie w RFN. Ich dzieci mają już swoje korzenie w nowych Niemczech. Obecnie szacuje się, że żyje  jeszcze około 60 osób, które urodziły się w Blumendorf, ale ich liczba szybko maleje. Stąd moje zaangażowanie, żeby jak najwięcej informacji uzyskać i zapisać.

Geografische ligging



Het dorp ligt in het dal van de Jaroszycki beek op de 51e  breedtegraad. Aan de Rand van het Isergebergtebos, onder de hoge Iserkam en de noordelijke Kemnitzkam op een hoogte van 435 – 480 m boven de zeespiegel. Tussen Jelenia Gora en Mirsk ligt Kwieciszowice aan de Tłoczyna of Scheibenberg (800 m), de Kowalowka of Schmiedelsberg (900 m) en de Kamnica of Kemnitzberg (1000 m). 

Położenie geograficzne

Wieś leży w dolinie potoku Jaroszycki stopień szerokości geograficznej 51. Na skraju lasów górski Izerach pod Wysoki grzbiet i północnej grzbiet Kamienicki, na wysokości 435-480 m npm. Pomiędzy Jelenią Górą a Mirsk leży Kwieciszowice koło Tłoczyna lub Scheibenberg (800 m), Kowalowka lub Schmiedelsberg (900 m) i Kamnica lub Kemnitzberg (1000 m).

dinsdag 18 september 2012

Waar komt de naam vandaan?


De huidige naam is afgeleid van het woord Kwietniewo zo heette Kwieciszowice het eerste jaar na WO II. In het Nederlands zou men kunnen zeggen Bloemendorp. Kwieciszowice is een vrije vertaling van de Duitse naam voor het dorp Blumendorf.

Echter Blumendorf verwijst niet zoals veel mensen denken naar bloemen, maar op; goed weideland. “Bluombesuoch” is een oud Duits woord voor weide, en dat was hier veel voor handen. Andere (oud) Duitse namen die in geschriften opduiken zijn; Plunnerf, Blumdorf, Plundorf en Blunerref. Deze namen stammen uit het Frankische Duits dat hier gesproken werd. Ook het zogenaamde Iser bergdialect stamt van het Frankische Duits af. Dit dialect is bijna uitgestorven omdat de mensen die het spraken na WO II in andere delen van Duitsland terecht kwamen. Hun kinderen hebben het daardoor niet meer geleerd.   

Bij de vroegere gemeente Blumendorf hoorden twee gehuchten het huidige Koloni Kwieciszowice en het nu bij de gemeente Stara Kamienica ingedeelde Boża Góra. Boża Góra is nu onderdeel van het dorp Antoniów.

Koloni Kwieciszowice noemde men in 1946 Koloni Kamienny. Wat weer afgeleid was van de oorspronkelijke naam Steinhäuser, in het Nederlands Steenhuizen. Toen men op die plek de eerste huizen bouwden lagen er overal veel grote stenen, vandaar de naam Steinhäuser.

Boża Góra, zouden we in goed Nederlands Godsberg noemen. Boża Góra heeft echter niets met God te maken, maar alles met Gotthardsberg zoals de Duitsers het gehuchtje noemden. Deze naam werd gegeven in 1730  ter ere van de eerstgeborene zoon van de graaf von Anton Schaffgotsch; Carl Gotthard. De graven von Schaffgotsch waren eigenaren van veel landerijen en dorpen in deze omgeving. De allereerste naam echter was Ledenhäuser of Laidenhäuser. Lehden is oud duits voor braak liggend land, dus huizen op braak liggend land. Boża Góra wordt door de oudere lokale bevolking ook wel Jaroszyce genoemd. De Poolse naam gegeven direkt na de oorlog. 

Skąd pochodzi nazwa?

Obecna nazwa pochodzi od słowa Kwietniewo tzw Kwieciszowice pierwszych latach po II wojnie światowej. Kwieciszowice jest wolne tłumaczenie z niemieckiego nazwy dla wsi Blumendorf.W języku polskiego, rzec wioska kwiaty.

Jednak Blumendorf nie znaczy jak wielu ludzi myśli o kwiatach, ale dobre pastwiska. "Bluombesuoch" jest stary niemiecki słowo dla łące, i to było tu dużo. Pozostałe (stare) niemieckie nazwy, które pojawiają się w pismach, Plunnerf, Blumdorf, Plundorf i Blunerref. Nazwy te pochodzą od frankońskiego niemieckim, który posługuwał się tutaj. Także dialekt górski Iser pochodzi z frankonskiego niemieckiej. To dialekt prawie wymarł, ponieważ ludzie, którzy mówili ta dialekt po II wojnie światowej, przeniesione do innych częściach Niemiec. Ich dzieci już nie nauczali ta dialekt.

W byłej gminie Blumendorf byli dwie wioseczki: Koloni Kwieciszowice i teraz leżący wgmina Stara Kamienica, Boza Góra. Boza Góra jest teraz częścią wsi Antoniów.

Koloni Kwieciszowice został zmienione w 1946 z Koloni Kamiennego. Nazwa które z kolei wywodzi się z oryginalnego nazwa Steinhauser. Po polsku kamiennymi domami. Kiedy w tej miejscu pierwsze domy były budowane wszędzie leżały wiele dużych kamieni, stąd Steinhauser.

Boza Góra logiczny góry od Pana Boga.... Ale Boza Góra nie ma nic wspólnego z Bogiem, ale wszystko z sberg jako Niemców nazywana wioską. Ta nazwa została nadana w 1730 roku na chonoru pierworodnego syna hrabiego Antona von Schaffgotscha; Carl Gotthard. Hrabiów von Schaffgotsch byli właścicielami dużo ziemia i wsi w naszym regionu. Imię wioska przed 1730 byl Ledenhäuser lub Laidenhäuser. Lehden jest stary niemiecki słowa dla łąki, więc domy na łąki. Boza Góra przez starszych polski mieszkańców zwany także Jaroszyce.Pierwsza polska nazwa podawany bezpośrednio po wojnie.

zondag 2 september 2012

Het onstaan van Blumendorf

Het oudst bekende document waar Blumendorf in voorkomt stamt uit 1306 en betreft de benoeming van een pastoor door het klooster in Liebenthal in de parochie Kunzendorf, Blumendorf en Voigtsdorf.

Maar waarschijnlijk is Blumendorf ouder. Het oudste document van de buurgemeente Kunzendorf is gedateerd 1211. De regio werd ontgonnen in de tweede helft van de 12e eeuw. Aangenomen wordt dat in die periode Blumendorf is gesticht. Mogelijk ook door ridder Kunze die Kunzendorf gesticht heeft. Hij kreeg een groot stuk grond van de koning voor verrichte diensten

Ustanowienie Kwieciszowice

Najstarszy znany dokument, który występuje w Kwieciszowice pochodzi z 1306 i dotyczy powołania księdza klasztoru w Lubomierz w parafii Proszowa, Kwieciszowice i Wocieszyce.

Ale prawdopodobnie Kwieciszowice jest starsze.Najstarszy dokument z sąsiedniej miejscowości Proszowej datowane jest 1211.Obszar ten został wydobyty w drugiej połowie 12 wieku. Zakłada się, że w tym okresie też Kwieciszowice ustanowany. Prawdopodobnie przez rycerza Kunze, który Proszowa zasadny. On dostał duży kawałek ziemi od króla dla usługi.