zondag 28 december 2014

Magdalena 38


ślub w Kwieciszowice/Proszowa
 

Powrotem w karczma, tam już było dużo spokojniejszy. Furmanów, który przeżyli z nami napad, były bardzo ciche. Ci, którzy często podróżowali i pokonaliwiele niebezpieczeństw, z pewnością uznali niemoc w obliczu niepohamowanej wściekłości od hordy ludzi, byli teraz małomówny. Wszyscy poszliśmy spać wcześnie, większość położyli się pod wozem. Dzisiaj też miałem potrzebę być blisko Hans i Jörg, i położyłem się blisko ich.

Następnego dnia rano, wszystkie wozy, który tak jak my chcieliśmy być na czas w Zittau odjechali wczesny . Mieliśmy długi dzień drogi za nami. Dziesięć jeźdźcy z Frydlant  chronili nas. Podróż poszło szybko, bo większość droga idzie a dole. Przed wieży Friedland zatrzymalismy się. Przywódca jeźdźców chciał wiedzieć: nazwy domów handlowych, tej na którzy samochody należały i oszacowanie wartość ładunek, tak jak to odbywa u celnicy. Jego pan, hrabia Bibersteina wtedy reguluje płatność ochrony towarzyszącej. Tutaj w Frydland władze bardzo pilnowali ze zarabiają  dużo pieniądze, mimo żebardzo bogaty, i to pookazują świecie przez piękny zamek. Wódz hrabiów von Schaffgotsch z zamek Gryf, dzień wczesny na mojego pytania o pieniądze  dla ochrony, pomachał z ręka i powiedział: "Mój pan płaci sam na bezpieczeństwo na jego dróg. On nie chce zarabiać na wasze strach." "Inni ludzie, inne zastosowanie," jeszcze myślałem, kiedy przejechaliśmy w bogaty miasto Frydland, i płaciliśmy nasze cło, co jest również bardzo wysoki tutaj, na pewno znacznie wyższa niż u nas w Zittau. Za beczka z kosami na przykład, musieliśmy zapłacić trzy grosze cło, a to jest jeden grosz w Zittau. Wytrzymaliśmy się tylko krótko u jakiś mały karczma, aby dac konie woda i przyznać im trochę przerwy ponieważ  resztę drogi do Zittau, najpierw  idzie do górę.

Teruggekomen bij de herberg, was het er al een stuk rustiger geworden. De voerlui, die met ons de overval hadden meegemaakt, waren allen zeer zwijgzaam. Zij die vaak in weer en wind vele gevaren overwonnen hadden, herkenden zeker de onmacht tegenover de woede van ongeremde mensenhordes en waren geschrokken. We gingen allemaal vroeg slapen, de meesten gingen onder de wagen liggen. Ook ik had vandaag die behoefte, bij Hans en Jörg te zijn, en kroop dicht bij hen.

De volgende morgen vertrokken alle wagens, die net als wij naar Zittau wilden op tijd. We hadden een lange dagreis voor ons. Tien van de Friedlandse ruiters begeleiden ons. We schoten goed op, want de weg gaat meest bergaf. Voor de toren van Friedland werd halt gehouden. De aanvoerder van de ruiters liet zich de namen van de handelshuizen noemen, degenen die de wagens toebehoorden en wilde de geschatte waarde van de lading weten, zoals dat ook bij de douane moet gebeuren. Zijn heer, de graaf van Biberstein, zou dan de betaling van de begeleidende bescherming regelen. Hier in Friedland lette het Heerschap er zeer op, dat men geld verdiende, ofschoon men al zeer rijk was, en dat ook door middel van een prachtige burcht aan de wereld laat zien. De burchthoofdman van de graven von Schaffgotsch van Greiffenstein had daags ervoor op mijn vraag over het beschermgeld, het alleen maar met zijn hand weg gewuifd. ‘Mijn heer laat zich de zekerheid op zijn wegen iets kosten. Hij wil niet uit jullie angst nog geld verdienen.’ ‘Andere heren, andere gebruiken.’ dacht ik nog, toen we het rijke Friedland binnen reden, en onze tol betaalden, die hier ook behoorlijk hoog is, in ieder geval veel hoger als het bij ons in Zittau was. Voor een vat met zeisen moesten we bijvoorbeeld drie groschen tol betalen, terwijl dat in Zittau één groschen is. We hielden het ook maar kort bij een kleine herberg uit, om de paarden te laten drinken en hen een kleine rustpauze te gunnen, want de verdere weg naar Zittau, gaat het eerst weer bergop.


zondag 21 december 2014

Magdalena 37

Hans i Jörg i dbali o nasze konie, ja chciałem iść w jadalni, ale mnie tom wychodziło zbyt wiele hałasu. Podobno jezdzcy z Frydlant kłócili się z furmani. Dlatego wszedłem do wsi. Na drodze stał mały kościół, drzwi był złamane i naprawione z kilka deski. Wszedłem do środka. Ponownie zobaczyłem  ślady dewastacji. Ołtarz z ciężkiego granitu został wrócony, obrazy na ścianach rozdarty, niektóre wyrwane z ściany. Ktoś był i już zaczynał stawiać lawy na nogach dla wierzących, gruzu leżał wszędzie. Więc usiadłem na pęknięty ławce, ukląkł i założyłem ręce do modlitwy. Wtedy przypomniałem sobie, że trzy zaledwie dni temu w Jelenia Gora  z Anią tez bylem w kościele. Czy to możliwe, że to tylko trzy dni temu? Zamknęłam oczy i zobaczyłem w mojej myślni, jak Ania obok mnie w kościele modliła się. Ja dziękowałem Bogu za jego pomoc i modliłem się dziś do niego o ochronę dla Ani. Kiedy tak siedziałem tam z zamkniętymi oczami, tez przyszedł inny obraz do mnie: ta biedny szary dziewczyna z karczmy, który wczoraj w nocy spał obok mną. Gdzie ona może być? I modliłem się również o jej ochrony przed Bogiem, ona to prawdopodobnie najbardziej  potrzebują.

Tak siedziałem długo w teraz całkowicie ciemnym kościele i myślałem o dzisiejszych wydarzeniach. Zabiłem kilka osób, które nie znalem z kuszy. To ważyło jak duże obciążenie na mnie. Zacząłem znowu modlić i modliłem się o przebaczenie, za moje zachowanie miałem po prostu dziecinne motyw; "Ale oni zaczęli." Myślałem, co będzie, jeśli wóz faktyczny zaczynało palić. Wiele furmani ich slugi prawdopodobnie spalili w ich wozów. A co by się stało, kiedy my nie mieliśmy zbrojną ochronę? Obrzydliwy uczuciem przyszedł do mnie, złość na tej ludzie, którzy rabują, grabią i mordują  innych ludzi i przynoszą nieszczęście. Co sprowadza ich do tego? Czy oni nie mogą myśleć? To ostatnie pytanie mogę odpowiedzieć jasno na nie, ale to, co prowadzi człowieka do takich zbrodni? Tam musi być coś w tymi ludźmi, i dlaczego jest to nie w mnie? I ciężko myślałem na pewno godzinę, w tym małym kościele w Jędrzychowice, i dlatego, że nie znalazlem odpowied, znowu się modlił; "Boże, dziękuję Ci, że nie jestem bandytą!" Wtedy doszło do mnie, że mój przyjaciel Sebastian z klasztoru w Zittau raz opowiedział historię, w której w Jerozolimie jakiś faryzeusz mówił także taki zdanie do Bogu. Mój przyjaciel wyjaśnił mi to, dlaczego to jest haniebne, tak myśleć. Jego rozumowanie nie przyszedłem mnie do głowy. Czy ja przed chwile zrobiłem sobie do wstydu?


Hans en Jörg verzorgden onze paarden, ik wou de eetzaal binnen gaan, maar er kwam me daar teveel lawaai vandaan. Blijkbaar hadden de ruiters uit Friedland ruzie met de voerknechten. Ik liep daarom het dorp in. Aan de weg stond een kleine kerk, de deur was opengebroken geweest en nu met enkele planken weer gerepareerd. Ik ging naar binnen. Ook hier zag men sporen van verwoestingen. Het altaar uit zwaar graniet was omgeduwd, de schilderijen aan de wanden gescheurd, sommige van de muur gereten. Iemand was al begonnen, de banken voor de gelovigen weer rechtop te zetten, overal lag puin. Zo ging ik op een gebarsten bank zitten, knielde , en vouwde mijn handen samen voor een gebed. Dan herinnerde ik me, dat ik pas drie dagen geleden in Hirschberg met Ania ook in een kerk was. Is het mogelijk dat het pas drie dagen geleden was? Ik sloot mijn ogen, en zag in gedachten, hoe toen Ania naast mij in de kerk bad. Ik bedankte God voor zijn hulp vandaag en bad tot hem om bescherming voor Ania. Toen ik daar zo zat, met mijn ogen gesloten, kwam ook een ander beeld voor me: het arme grauwe meisje uit de herberg, dat verleden nacht nog bij mij geslapen had. Waar kon ze zijn? En ik bad ook voor haar om bescherming van God, zij had het waarschijnlijk het meeste nodig.

Zo zat ik langere tijd in de nu helemaal donkere kerk en dacht aan de gebeurtenissen van vandaag. Ik had meerdere mensen, die ik helemaal niet kende, met de kruisboog gedood. Dat woog als een zware last op mij. Ik begon weer te bidden en bad om vergeving, vond voor mijn gedrag alleen een kinderachtige zin; ‘ Zij zijn toch begonnen.’ Ik dacht eraan wat er gebeurd zou zijn, als de wagen in brand gestoken zou zijn. Veel van de voerknechten zouden waarschijnlijk in hun schuilplaats verbrand zijn. En wat zou er wel gebeurd zijn, als we geen bewapende bescherming gehad hadden? In mij kwam een weerzinwekkend gevoel op, een kwaadheid op die mensen, die roven, plunderen en moorden en andere mensen in het ongeluk storten. Wat brengt hen daartoe? Kunnen ze dan niet denken? Deze laatste vraag kon ik met een duidelijk nee beantwoorden, maar wat drijft een mens tot deze misdaden? Er moet toch iets in deze mensen zijn, en waarom is het dan niet bij mij? Ik peinsde zeker een heel uur, daar in dat kleine kerkje in Heinersdorf, en omdat ik geen antwoord vond, bad ik nog een keer; ‘God ik dank u, dat ik geen rover ben!’ Toen kwam in me op, dat mijn vriend Sebastian uit het klooster in Zittau ooit een verhaal vertelde, waarin een Farizeeër in Jeruzalem ook zo’n zin tot God sprak. Mijn vriend heeft me toen uitgelegd , waarom het schandelijk is, zo te redeneren. Zijn redenering wou me niet te binnen schieten. Had ik me zojuist tot schande gemaakt?

zondag 14 december 2014

Magdalena 36

Walter Raedisch z Kolonii Kamienne
 
Za zmarłych Hussiten obok drogi wykopany był duży grób, mieliśmy przecież nasze łopaty zawsze pod ręka  w wozu. Było 31 trupów, sześć ja zabiłem. Kiedy zobaczyłem je leżące wzdłuż grobu, nagle nie czułem się dobrze, a ja prawie wpadłem w gróbu, kiedy wódz jeźdźcy mnie nie wspierał. "No, młody, to nie jest całkiem zawód dla ciebie, co? Ale na pierwszy raz prosto sześć, i między nimi też liderem, w ten sposób można się pokazac." Ledwo mogłem usłyszeć to co powiedział musiałem poleżeć na trawy i zamknąć oczy, bo nie mogłem stać. Nie wiem, jak długo tam byłem tak leżałem. Słyszałem jak Hans przyszedł z naszych koni, który złapał ponownie razem z Jörg. "Te ciężkie konie nie uciekają daleko, kiedy nie czują bata." powiedział, i zaprzęgli go znowu przed wóz. Innych sługi furmany też dość szybko mieli ich koni spowrotem. Niektóre paski miely być naprawione. Co do reszty, nie mieliśmy żadnych szkód. Z naszych jeźdźcy nikogo został ranny. Od początku ataku, minęło około dwie godziny minęły, wtedy nasz konwój znowu się ruszyło. Wódz zamku znowu przejechał obok naszego wóz i krzyknął do mnie; "Teraz widzisz, co to znaczy, jeśli masz dyscypliny i posiadanie lepszej broni, a nie jak Husytów z  czysta chciwość organizujesz napady. Mam nadzieję, że tej który przeżyli  to powiedzą w Bohemia "

Droga nie poszła bardzo ostry do górę, i pojechaliśmy do zachodu słońca. Normalnie Hans śpiewałby piosenkę z taką ładna pogoda, ale dzisiaj wszyscy byli zbyt zajęci własnymi myślami. Gdybyśmy nie mieli uzbrojona ochrona niektórych z nas prawdopodobnie nie żył. Dzięki naszym przewodników, którzy teraz ponownie jechali w inny formacja,  i głośno robili dowcipy o łupu. Zaczęło się już ciemnic, kiedy dotarliśmy do wielkiego karczma w Jędrychowice. Hrabia von Biberstein od zamek Frydlant stacjonował tutaj, na końca jego teren, zbrojonych jeźdźców, po kilka tygodni temu, wieś ​​została splądrowana przez Husytów. Więc byliśmy bezpieczni. Jeźdźcy zamku Gryf więc zaczynali bez przerwy, w galopem, na podróż powrotną, ponieważ chcieli na noc ponownie być w ich zamku.
 
Voor de dode Hussiten werd langs de weg een groot graf gedolven, we hadden immers onze spaden altijd onder de wagen klaar liggen. Het waren 31 lijken, zes had ik er gedood. Toen ik ze langs het graf zag liggen, voelde ik me het opeens niet goed, en was ik bijna het graf ingevallen, als de burchthoofdman me niet ondersteund had. ‘Wel jongeman, het is toch niet helemaal het juiste beroep voor je, hé? Maar voor de eerste keer meteen zes, en daar ook nog de aanvoerder bij, daarmee kun je voor de dag komen.’ Ik kon het nog net horen, ik ging in het gras liggen en sloot mijn ogen, omdat ik niet meer kon staan. Ik weet niet meer, hoe lang ik daar zo gelegen heb. Ik hoorde hoe Hans met onze paarden kwam, die hij en Jörg weer gevangen hadden. ‘Deze zware paarden lopen niet ver, als ze geen zweep voelen.’ zei hij en spande ze weer voor de wagen. Ook de andere voerknechten hadden snel genoeg hun span weer bij elkaar. Enkele riemen moesten gerepareerd worden. Voor de rest hadden we geen schade opgelopen. Van onze ruiters was niemand gewond. Sinds het begin van de overval, waren er ongeveer twee uur verstreken, toen zette zich onze kolonne weer in beweging. De burchthoofdman kwam weer langs onze wagen gereden en riep naar mij; ‘Zo zie je nu, wat het betekent, als je de betere wapens en discipline bezit, en niet als de Hussiten uit pure hebzucht rooftochten organiseert. Hopelijk vertellen de overlevenden dat ook bij hun thuis in Bohemen.’
 
De weg ging niet heel sterk bergop, en we reden de zonsondergang tegemoet. Normaal had Hans een klein liedje gezongen bij zo’n mooi weer, maar vandaag was iedereen, te zeer met zijn eigen gedachten bezig. Als we geen bewapende bescherming hadden gehad, waren enkele van ons waarschijnlijk niet meer in leven. Dankzij onze begeleiders, die nu weer in de andere formatie reden, en hardop grappen over de buit maakten. Het begon al donker te worden, toen we de grote herberg in Heinersdorf bereikten. De graaf von Biberstein had vanaf burcht Friedland hier bewapende ruiters, in het uiterste puntje van zijn bezit, gestationeerd, nadat enkele weken geleden het dorp door de Hussiten was geplunderd. We waren dus veilig. De Greiffensteiner ruiters, begonnen dan ook, zonder pauze, galopperend aan de terugreis, want ze wilden ’s nachts weer op hun burcht zijn.




zondag 7 december 2014

Magdalena 35

Jeden napastnik, który odjechał boki z grupy, pojechał wokół nasz wóz. Dopiero teraz zaczynali nasze ochronne ich walce z kusze. Widziałem jak pierwsze trafione napastników padneli z konie, długo wczesny aby oni mogli używać ich miecze i lance. Jak porywający i emocjonujący to był dla mnie, miałem ciągle każdego odizolowanego jeździec w oczy, ktory teraz  zbliżył nasze niezabezpieczona strona konwoju. Widziałam, że jeden z nich zapalił knot, wskoczył na konia i galopem jechał kierunku nasze wóz. przyszło mnie do głowę, że on chce się nas podpalić. Wtedy wyciągnąłem moją kuszę, celowałem i strzeliłem. Jego koń wykonał jeszcze jeden krok, palący knot wypadł z ręki jeździec, a on spadł z siodła, i padł na knota. Jego ubranie zaczynalo palić. Koń, który na początek pozostał po spadek jeździec z konia, przestraszył się przy ogniu, i galopem stąd. Wpatrywałem jeszcze w szoku na sytuację, kiedy głośno krzyczy i krzyczy dawali mnie uwagę, że teraz jechały część tego horda jechali wokół nasze wozy. Na początku nie mogłem myśleć. Hans dał mi strzałek, i ja zastrzeliłem jednego po drugim, celowałem krótko, bo napastnikow teraz jechali na długość jedna konia wzdłuż naszych wozów, bo oni tam nie podejrzewam tam żadnych uzbrojonych mężczyzn.

Potym ataku, Husytów ponownie zebrali się na wzgórzu, skąd przybyli. Stali tak przez chwilę, a my spodziewaliśmy nowego ataku. Ale znikneli zostając tuman kurzu. Wódz zamku natychmiast wysłał dwóch jeźdźców za nimi, aby upewnić się, że one rzeczywiście uciekli. Ich wielkiej straty chyba prowadziło do zniechęcenie. Wódz zamku trzymał jego ludzie wciąż w pozycji, i czekał aż zwiadowcy wrócili z potwierdzenia odwrót napastników. Teraz dmuchnął na jego róg. Jeźdźcy skoczyli z koni i posli do zabitych Husytów. Przyciągnęli ich razem, wzieli wszystko, co miał wartość, rzuciło to w sterty, i rozdzielili to późnej między sobie. Skoczylem z wóz i razem z Hansem podszedłem do człowieka, którego zabiłem pierwszy. Ogień tylko spalił część jego ubrania i potem zgasł. Tak widziałem, że on był o wiele lepiej ubrany, jak tej innych złodziei. Czy on było ich przywódcą? Wódz zamku tez przyszedł do nas, żeby zobaczyć człowieka, który chciał popalić wozy. Znał go. To był nisky szlachcic von Tollenstein z Bohemia, który kiedyś był gość na zamek Gryf, ale teraz krążyli przez kraj z bandy złodzieje Husytów.

Één ruiter, die zich zijwaarts uit de groep had losgemaakt, reed om onze wagen heen. Nu pas openden onze ruiters met hun kruisbogen de strijd. Ik zag de eerste aanvallers getroffen van hun paarden vallen, lang voordat ze hun zwaarden en lansen konden gebruiken. Hoe spannend en opwindend het ook voor mij was, ik behield iedere afgezondere ruiter in het oog, die nu van de onbeschermde kant onze kolonne naderde. Ik zag, dat één van hen een lont in brand stak, op zijn paard sprong om in galop op onze wagen toe reed. Mij schoot door het hoofd, dat hij ons in brand wilde zetten. Toen trok ik mijn kruisboog omhoog, richtte en schoot. Het paard maakte nog één sprong, het grote lont viel uit de hand van de ruiter, en hij gleed uit het zadel, en viel op het lont. Zijn kleren vatten vlam. Het paard, dat in eerste instantie was blijven staan nadat de ruiter van zijn paard gevallen was, schrok nu van het vuur, en galoppeerde er vandoor. Ik staarde nog geschrokken naar de situatie, toen ik door het luide schreeuwen en joelen er opmerkzaam werd gemaakt, dat een deel van horde nu om onze wagens heen gereden kwam. Ik kon eerst helemaal niet denken. Hans gaf me de pijlen aan, en ik schoot, de ene na de andere, slechts kort mikkend, want de rovers reden nu, op een paardlengte langs onze wagens, omdat ze daar geen bewapende mensen vermoeden.

Na deze aanval verzamelden de Hussiten zich weer op de heuvel, vanwaar ze gekomen waren. Ze stonden er eerst een tijdje, en wij verwachtten al een nieuwe aanval. Maar ze verdwenen een stofwolk achterlatend. De burchthoofdman stuurde meteen twee ruiters er achter aan, om er zeker van te zijn, dat ze werkelijk gevlucht waren. Ze waren waarschijnlijk door hun grote verliezen moedeloos geworden. De burchthoofdman hield zijn mannen nog steeds in positie, en wachtte tot de verkenners weer terug waren om de aftocht van de rest van de roversbende te bevestigen. Nu blies hij op zijn hoorn. De ruiters sprongen van hun paarden en gingen naar de verschillende gedode Hussiten. Men sleepte ze bij elkaar, namen hen alles af wat waarde had, gooide het op een hoop, die later door hen werd verdeeld. Ik verliet de bok en ging met Hans naar de man die ik als eerste gedood had. Het vuur had slechts een deel van zijn kleren verbrand en was dan uitgegaan. Zo kon ik zien dat hij veel beter gekleed was, als de andere rovers. Was het hun aanvoerder geweest? Ook de burchthoofdman kwam naar ons toe, om de man te zien, die de wagens in brand wilde steken. Hij kende hem. Het was een landedelman von Tollenstein uit Bohemen, die vroeger eens te gast was op Greiffenstein, nu echter met de roverbendes van de Hussiten door het land trok.

zondag 30 november 2014

Magdalena 34

kolonii kamienne
 
Byliśmy w tym razem trzeci wóz w konwój i kiedy byłoby napad stanęlibyśmy całkowicie na zewnątrz. Zastanawiałem się, co byłoby najlepszy co mógłbym zrobić. Ukryć w woź jak nieuzbrojonych furmani, nie chciałem. Przyjęłam przeczesz kuszy. Tam gdzie Hans i ja siedzieliśmy, właściwie jest duża skrzynia, gdzie trzymamy worku owies, aby karmić konie w trakcie podróże. Do góry otworzone grube drewniane wieko, byłoby dobre zabezpieczenie dla mnie, za ja może się uklęknąć. Hans mógł mi ciągle dawać strzałka z dużo zapas strzałki, kiedy on tez  leżał za wieko. Wyjaśniłem mu mój plan. On zgodził się, i robił podczas jazdy, jeszcze więcej miejsca za wieko. Hans kilka bele i worki pchnął do tylu, a ja prowadziłem konie. Czułem się bardziej swobodnie, ponieważ mieliśmy konkretny plan, a ponieważ wiedziałem, że Hans był w pobliżu.

Więc pojechaliśmy na zboczu góry, za które dość szybko Frydlant będzie widoczny. Zaczęło się ściemniać, a nikt z nas furmani nie wierzył już w zagrożenie. Jednak jeźdźcy byli bardzo spostrzegawczy. Nagle zobaczyłem, że jeden jeździec z czoło podniósł rękę, a potem obiema rękami machał górę iw dół. Wódz zamek już widziało i ciosło na swoi róg. Wozy pojechaliśmy obok siebie, jak to zostało omówione, konie wypędzone. Czoło jeźdźcy wróciło galopem do wódz i uwiadomili go. Ja podniosłem wieko w górę i zobaczył, jak jeźdźcy dołączyli się do nasz "zamek samochodu" i ustawili się na jednej stronie. Potem pojawił się obok drogi koło zagajnik duża grupa jeźdźców, około pięćdziesięciu do sześćdziesięciu mężczyzn i rzucił się z głośnymi okrzykami na naszym konwoju. Byli uzbrojeni w miecze i lance, a niektórzy mieli halabardy. Nasi strażnicy nie ruszali się i pozwolili nieuporządkowana jeżdżące rabusiów zbliżyć do siebie. Mimo, że nasz samochód był po stronie przeciwnej ataku na konwoju, widziałem wszystko.


We waren in de kolonne deze keer de derde wagen en zouden bij een overval dus helemaal aan de buitenkant staan. Ik vroeg me af, wat ik dan als beste kon doen. In de wagen kruipen zoals de onbewapende voerknechten wilde ik ook niet. Ik had toch een kruisboog aangenomen. De koetsiersbok, waar Hans en ik op zaten was eigenlijk een grote kist, waar altijd een zak haver in zat, om onderweg de paarden mee te kunnen voeren. De dikke omhoog geklapte houten deksel, zou voor mij een goede bescherming zijn, waarachter in kon knielen. Hans kon me uit de grote pijlenvoorraad steeds een pijl aangeven, als hij ook achter de deksel ging liggen. Ik verduidelijkte hem mijn overwegingen. Hij stemde toe, en maakte meteen tijdens het rijden nog wat meer plaats achter de koetsiersbok. Een paar balen en zakken duwde hij naar achteren, terwijl ik de paarden mende. Ik voelde me al meer op mijn gemak, omdat we een concreet plan hadden, en omdat ik wist dat Hans in de buurt was.

Zo reden we de berghelling op, waarachter dan gauw genoeg Friedland te zien zou zijn. Het begon al te schemeren, en geen van ons voerlui geloofde nog in gevaar. De ruiters echter waren desondanks heel opmerkzaam. Plotseling zag ik, dat een ruiter van de voorhoede zijn hand opstak, en dan met beide handen omhoog en omlaag wenkte. De burchthoofdman had het al gezien en blies op zijn hoorn. De wagens reden langs elkaar, zoals het besproken was, de paarden werden weggedreven. De voorhoede was omgekeerd, en in galop naar de burchthoofdman gereden en bericht uitgebracht. Ik klapte de koetsiersbok omhoog en zag, hoe de ruiters zich bij onze ‘wagenburcht’ verzamelden en aan één kant opstelden. Toen verscheen zijdelings van de weg boven bij een bosje een grote troep ruiters, ongeveer vijftig tot zestig man en stormde onder luid geschreeuw op onze kolonne af. Ze waren met zwaarden en lansen bewapend, en sommige hadden hellebaarden. Onze beschermers bewogen zich niet en lieten de wild door elkaar rijdende rovers dichterbij komen. Onze wagen stond weliswaar aan de van de aanval afgekeerde zijde van de kolonne, maar ik kon alles goed zien.


zondag 23 november 2014

Magdalena 33

Sześć samochody były już razem i chcieliśmy jeszcze wczesnym popołudniem jechać kierunek Frydlant. Wódz z zamek wołał sługami furmani i dał im instrukcje. Wozy musiały jechać jeden po drugi z krótki dystans. Żaden woz powinien zostać sam. Jeśli będzie atak,  on będzie cios jego róg. Wtedy pierwszy woź musi natychmiast zatrzymać. Pozostałe wozy musiały stanąć obok jak najbliżej. Hamulce musiały być przyciągane, konie wypuszczone i wygonione z wozy. Lepiej było ich późnej szukać, niż że zostały rany przez strzałki. Następnie słudzy musieli ukrywać się w swoich wozy, aby nie być celem dla Husytów. Kiedy walka się skończyła, on znów będzie cios jego róg, i oni może się znów pojawić. On wszystkie jego rozkazy, dawał  powtórzyć jeszcze raz przez jeden z sługi furmani, żeby każdy ich zrozumiał.

Wyszliśmy. Jeźdźcy podzielili się na grupy po dwie. Jedna grupa wyjechał daleko przed nami jako zwiadowcy i czoło. Inne grupy jechali wzdłuż konwój, ona grupa była straż tylna. Wódz zamku jechał ciągle od grupy do grupy, i patrzył dobrze na ich ręczny znaki, które zostały podane z grupy do grupy. Ich znaczenie nie było dla mnie jasne na początku. Wydawało się, jak gdyby, jeźdźcy i wódz zamku  dali siebie wiadomości o sytuacji. Droga do Frydlant było według starych zasad, dobrze utrzymany; rzut kamień na lewo i rzut kamień na prawo, wszystkie krzewy i drzewa byli usunięty, więc nikt nie mógł ukryć. Kiedy usłyszałem po raz pierwszy od tej podstawowy reguł budowa drog, zapytałem ojca, co to było o rzut kamieniem. Z małym kamieniu mogę rzucić bardzo daleko, jednak z wielkim nie. Ojciec wyjaśnił mi, że miały wziąć największy kamień, który dorosłych człowiek, może trzymać w ręka i rzucić. U zawody oni to też nazywali "rzut kamieniem".
 
 
Zes wagens waren er nu bij elkaar gekomen en wilden nog in de vroege namiddag, richting Friedland rijden. De burchthoofdman riep de voerknechten bij elkaar en gaf hun aanwijzingen. De wagens moesten steeds kort op elkaar blijven rijden. Geen enkele wagen mocht alleen achterblijven. Als er een aanval volgde, zou hij op zijn hoorn blazen. Dan moest de eerste wagen meteen stoppen. De andere wagens moesten dan zo dicht mogelijk langszij gaan staan. De remmen moesten worden aangetrokken, de paarden losgemaakt en van de wagens weggedreven worden. Het was beter de paarden later te moeten zoeken, dan dat ze door pijlen getroffen werden. Daarna moesten de voerknechten zich in hun wagens verstoppen, zodat ze geen doel voor de Hussiten vormden. Als de strijd voorbij was, zou hij weer op zijn hoorn blazen, en konden ze weer te voorschijn komen. Hij liet al zijn bevelen nog een keer door een voerknecht herhalen, zodat iedereen het goed begrepen had.

We vertrokken. De ruiters hadden zich in groepjes van twee verdeeld. Één groep reed ver voor uit als verkenners en voorhoede. De andere groepen reden langs de kolonne, een andere groep vormde de achterhoede. De burchthoofdman reed steeds van groep naar groep, en lette heel goed op de handtekens, die van groep naar groep door gegeven werden, hun betekenis was mij in het begin niet duidelijk. Het scheen alsof zo, de ruiters zich en de burchthoofdman elkaar berichten over de situatie doorgaven. De weg naar Friedland, was volgens de oude regels, goed onderhouden; een steenworp naar links en een steenworp naar rechts, waren alle struiken en bomen verwijdert, zodat zich niemand kon verstoppen. Toen ik de eerste keer van deze basisregel der wegenaanleg hoorde, vroeg ik mijn vader wat een steenworp was. Met een kleine steen kon ik heel ver werpen, met een grote echter niet. Vader legde me toen uit, dat men de grootste steen nam, die een volwassene nog net in zijn hand kon nemen en werpen. Zo noemde men ook bij een wedstrijd een ‘steenworp’.

zaterdag 15 november 2014

Magdalena 55


Potem podszedłem do mnie znanego radnego i zapytałem go, czy rada miasta się angażuje w tej sprawie. On jednak odmówił tego. Więc cały proces było czymś od Ojca Ignacego, i nie miał znaczenia. Chciałem wrócić do naszego domu, gdzie godzinę temu odjechałem. Jedno nasze sługi spotkałem na połowa droga i powiedział mi, że Magdalena zniknęła. Słyszałem w domu, że Magdalena słyszała od służąca od protokol w klasztorze. Chciała, iść do naszego ogrodu, ale nigdy tam nie przybyła, powiedziała inna służąca. Ja osiodłem konia i jechałem przez brama Kobiet z miasto. Magdalena byłoby uciekać w tym kierunku, pomyślałem. Patrzyłem uważnie, na lewo i na prawo, za każdym krzakiem i drzewem, za każdym domu i ogrodzenia. Sprawdziłem każdy wóz, ktory przejechała koło mnie. Ale musiałem zawrócić po kilku godzinach. Jechalem tak daleko aż ona nie mogła chodzić. Miałem mała iskierka nadziei, że znajdę jej w domu. Ale tam nie widzieli ją. Było jeszcze trochę czasu do zmierzchu, więc pojechałem jeszcze raz, teraz w przeciwnym kierunku, do Seifersdorf na drodze do Bautzen. Może ona po prostu nie chciała iść tam, skąd przychodziła ? Ale tutaj też wyszukiwania było bezskuteczny. Wróciłem do domu, akurat przed zamknięcie bram miasta. Poszedłem ponownie do klasztoru. Okienko otwierali dla mnie, ale kiedy poznali moją twarz, błyskawice zamknieli.

Teraz siedzę i myślę. Jak mogę znaleźć Magdalena? Gdzie ona może być? Dlaczego nie została jeden z jej znaków? Czy ona przewidziała taki sidła? Tego nie wierzę, bo tu tylko zna ludzi, którzy chcą najlepszy dla niej, i byly z nią szczery. Czy usłyszała od księdza z Rzymu?

Vervolgens liep ik naar een mij bekende raadsheer en vroeg hem, of de raad van de stad met deze aangelegenheid bezig was. Dat werd echter ontkend. Dus was de hele gang van zaken iets van pater Ignatius, en had geen betekenis. Ik wilde terug naar onze hof, waar ik ongeveer een uur geleden vertrokken was. Een knecht kwam me tegemoet en vertelde me dat Magdalena verdwenen was. Ik hoorde in de hof, dat Magdalena van een andere meid over het protocol in het klooster gehoord had. Ze wilde naar onze tuin gaan, maar was daar nooit aangekomen, zei weer een andere meid. Ik zadelde een paard en reed door de Vrouwenpoort de stad uit. In die richting zou Magdalena op de vlucht slaan, dacht ik. Ik keek ingespannen, naar links en naar rechts, achter elke struik en boom, achter elk huis en elk hek. Ik controleerde elke wagen die ik voorbij reed. Maar na enkele uren moest ik omkeren. Ik was zo ver gereden, als zij niet kon lopen. Een klein sprankje hoop had ik nog, dat ik ze weer in de hof zou aantreffen. Maar daar was ze niet meer gezien. Er was nog een beetje tijd tot de schemering, daarom reed ik er nog een keer op uit, nu in de tegenovergestelde richting naar Seifersdorf op de straat naar Bautzen. Misschien wilde ze juist niet daarheen, vanwaar ze gekomen was? Maar ook hier was alle zoeken vergeefs. Ik keerde naar huis terug, nog net voordat de stadspoorten gesloten werden. Ik ging nogmaals naar het klooster. Het venstertje werd voor me opengedaan, maar toen men mijn gezicht herkende, werd het weer dichtgeslagen.

Nu zit ik hier en denk na. Hoe kan ik Magdalena vinden? Waar is ze toch? Waarom heeft ze niet een van haar tekens achter gelaten? Had ze zo’n val aan zien komen? Dat geloof ik niet, want hier kent ze alleen maar mensen, die het goed met haar menen, en eerlijk tegen haar waren. Had ze van de pater uit Rome gehoord?

Magdalena 32

 
dzieci Theuner bawią w śnieg (Kolonii)
 
 
W Mirsk mieliśmy przerwy koło południu. Wielka konwój z Frydland przybył, a furmani rozmawiali wzburzony miedzy sobie. Widzieli na trasie dużych grup zbrojnych husytów, którzy obozowali w lesie, i najwyraźniej posiedli do Lausitz. Co mieliśmy zrobić. Rozmawiałem z Hansem. Pod tej warunki nie chcieliśmy podróżować sam, ale razem z innymi wozy tworzyć duża konwoju. Karczmarz już wysłał posłańca do zamku Gryff z prośbą. Być może oni będą nas wysłać uzbrojonej eskorty.

Rzeczywiście przyszedł po około godzinie grupa dwudziestu zbrojnych jeźdźców, którzy mieli  z sobą dziesięć dodatkowych kusze i strzały. Jednak, kiedy pytali, który z furmani może obsłużyć kusza, ja byłem tylko jedyna który się głosił. Ojciec uczył mi lata temu strzelanie z kuszy, a ja ciągle praktykowałem na strychu, a ja sam myślałem, że jestem dobry strzelec. Ale  nigdy nie myślałem ze musi wziąć kusze w ręka aby strzelać na człowiek. Ale teraz to był poważny, to było dla mnie jasne.
 
Jeźdźcy z zamek Gryff dowodził hetman, z którą rozmawiałem kiedy przyszedł, aby podac mi kusza i strzały. Znał mojego ojca, ponieważ on często negocjowane w imieniu hrabiego z rady miasta Zittau. Zapytał również o mojej matce, bo wiedział dobrze o ​​jej osobliwy los, i było w tym czasie bardzo ruszone przez tego. Mogłem dać mu cały informacji.

On również wyjaśnił mi, że są ogólny w mniejszości  w odniesieniu do hordy Husytów, ale wojownicy husyckie były złe,  i bez strategii. Oni zawsze uciekają, jeśli tylko jesteś zdecydowanie, kiedy atakujesz ich. Oni rrzeciwnie, oni wiedzieli dokładnie, co robić, i dał mi kilka przykłady od ich różnych taktyk bojowych. Moja rola z tej sprawa, niestety nie dla mnie było jasne, więc nie czułem się całkiem dobrze, ale nie chciał się do tego przyznać.
 
In Friedeberg hielden we middagpauze. Een grote colonne uit Friedland was aangekomen, en de voerlui praatten opgewonden met elkaar. Ze hadden onderweg grote groepen bewapende Hussieten gezien, die in de bossen bivakkeerden, en ogenschijnlijk naar de Lausitz trokken. Wat moesten we doen. Ik sprak met Hans. We wilden onder deze omstandigheden niet alleen verder reizen, maar samen met andere wagens een grote colonne vormen. De waard had al een bode naar burcht Greiffenstein gestuurd met een mededeling. Misschien zouden ze vandaar een bewapende begeleiding sturen.
Daadwerkelijk kwam na ongeveer een uur een troep van twintig bewapende ruiters aan, die nog tien extra kruisbogen en pijlen meebrachten. Toen echter gevraagd werd, wie van de voerknechten daarmee om kon gaan, was ik de enige die zich melde. Vader had me al jaren geleden het schieten met de kruisboog bijgebracht, en ik had steeds weer op de zolder geoefend, en ik dacht zelf dat ik een goede schutter was. Dat ik ooit een kruisboog ter hand moest nemen, om op een mens te schieten, daaraan had ik nooit gedacht. Maar nu was het ernst, dat was me wel duidelijk.
 
De ruiters van Greiffenstein stonden onder bevel van de burchthoofdman, waarmee ik in gesprek kwam, toen hij mij de kruisboog en de pijlen overhandigde. Hij kende mijn vader, want hij had vaker in naam van de graaf met de raad van de stad Zittau onderhandeld. Hij vroeg ook naar mijn moeder, want hij kende haar eigenaardige lot schijnbaar goed, en was er toentertijd zeer door aangegrepen. Ik kon hem alle informatie geven.

Hij legde me ook uit, dat ze weliswaar tegen de Hussietenhordes meestal zwaar in de minderheid waren, maar de Hussieten waren slechte strijders zonder enige strategie. Ze zouden steeds op de vlucht slaan, als men ze maar vastberaden tegemoet trad. Zij daarentegen wisten precies wat ze moesten doen, en gaf me een aantal voorbeelden van hun de verschillende strijdtactieken. Mijn rol daarbij was me helaas niet duidelijk, en ik voelde me daarom ook niet helemaal goed, maar wilde dat niet toegeven.

zondag 9 november 2014

Magdalena 31

 
 

Zaczęło się już ciemnić, kiedy w końcu dotarliśmy do karczma w Kwieciszowice. Karczma był cały zajęte. Hans i Jörg i dlatego chcieli spać pod wozem. Dla mnie karczmarz robił lóżko na strychu. Po zadbanie o konie były, mieliśmy późny obiad, i poszliśmy spać. Nie mogłem spać przez długi czas. Nagle zauważyłem, że ktoś delikatnie pchał się na moje lóżko. Pachniało na popiołu i nagle obudziło w mnie obrazy, które nie miałem przez ostatnie kilka dni. Szary dziewczyna była tu ponownie. Ona z pewnością czekali na mój przyjazd i ciągle wszystko obserwował co się stało. Nie ruszałem się. Znowu pierwszy rozciągała się  prawie klejone do mnie, tak, że mogę czuć jej ciepłość na całe moje ciało. Jej głowa była tak blisko, że gryzący zapach dymu poczułem w nosie poczuł ukłucie, i prawie musiałem kichnąć. Potem ona znowu rolowała się jak kotka i wkrótce usłyszałem przez jej głęboki oddech, że spała. Moje ręce zsunął się automatycznie wokół niej i pociągnął ją blisko mnie, i znowu poczułem, że muszę ją chronić. To było taki pocieszające i satysfakcjonujące uczucie, że ja sam chyba tez szybko zasnął. Następnego dnia rano byłam sam na mój lóżko, nie zauważyłem, że dziewczyna wyczołgał się z moich ramion i odszedł. Wstałem i szukałem jej wszędzie, ale ona zniknęła, jak nie była na świecie. Hans Jörg chcieli wyjechać, ponury i nie wiedząc, co zrobić, wspinałem na woź. Spojrzałem w lewo i na prawo od drogi, czy nie mogłem jej znaleźć, ale nie zobaczyłem nic.
 
Het begon al donker te worden, toen we eindelijk bij de herberg in Blumendorf aankwamen. Het huis was helemaal vol bezet. Daarom wilden Hans en Jörg onder de wagen slapen. Voor mij maakte de waard nog een lager boven op de zolder. Nadat de paarden verzorgd waren, en we nog een laat avondeten hadden, gingen we slapen. Ik kon lange tijd niet inslapen. Toen merkte ik, dat zich iemand voorzichtig op mijn lager drong. Het rook naar as, en plotseling werden de beelden in mij wakker, waaraan ik de laatste dagen überhaupt niet meer gedacht had. Het grauwe meisje was er weer. Ze had zeker op mijn aankomst gewacht en had alles in de gaten gehouden. Ik bewoog me niet. Weer ging ze eerst languit tegen me aan liggen, zodat ik haar warmte aan mijn hele lichaam kon voelen. Haar hoofd was zo dichtbij, dat ik de scherpe geur van rook in mijn neus voelde prikken, en bijna moest niezen. Daarna rolde ze zich weer als een poesje op, en al gauw hoorde ik aan haar diepe ademhaling, dat ze sliep. Mijn handen gleden als vanzelf om haar heen, en trokken haar dicht tegen me aan, en weer kreeg ik het gevoel dat ik haar noodzakelijk moest beschermen. Het was zo’n geruststellend en bevredigend gevoel, dat ik ook weldra ingeslapen moet zijn. De volgende morgen lag ik alleen op mijn lager, ik had niet gemerkt, dat het meisje uit mijn armen gekropen, en weg gegaan was. Ik stond op en zocht overal naar haar, maar ze leek van de aardbodem verdwenen. Hans en Jörg drongen aan om te vertrekken, mismoedig en niet wetende wat te doen, klom ik op de wagen. Ik keek links en rechts van de weg, of ik ze niet kon ontdekken, maar er was niets te zien.



zondag 2 november 2014

Magdalena 30

 
Dom w Kolonii Kamienne
 
10 lipca 1425
Cztery dni temu napisałem ostatni raz wydarzeni z mojej podróży w Jelenia Góra. Teraz jestem z powrotem w Zittau, a świat całkowicie zmieniło się dla mnie. Nie jest niemożliwe dla mnie, teraz, napisać wszystko, co leży mi na serce. Należy po prostu zacząć, tam gdzie skończyłem pisanie w Jelenia Góra

Hans przyszedł późno rano z powrotem do dom handlego Kachel i miał dobry poczucie, jego ręka nie była opuchnięta i nie bolało. Chciał także, aby natychmiast odjechać. Czekaliśmy chwilę na panie Kachel, który był w miasto dla biznesu, aby go podziękować mu za wielką pomoc. Wkrótce wrócił i dał nam dla naszej podróży dobra rada, szczególnie na drogi Bohemski koło Frydland jechać w dużym konwoju, ponieważ tam widzieli rabujący Husytów.


Było dość późno, więc Jörg spieszył się. Konie mieli kilka dni odpoczynku, i oni lubią chodzić dosyć szybko. Ja siedziałem na wóz i myślałem o ostatnich dniach z Anią i czułem się bardzo szczęśliwy


Jechaliśmy koło spalone karczma i zatrzymaliśmy na krótką pauzę, aby dać konie woda. Oni zabrali zwęglone belki i pod prowizoryczne drewnianym dach,znowu otwierali maly karczma. Dwóch silnych mężczyzn z sąsiedniej wsi przejęła działalność w karczmie. W ogrodzie byli sześć kopce z małymi krzyżami, dla rodziców, brata i siostrę od małego chłopak który znaleźliśmy i dla dziewicą i sługa.
 
 
 
10 juli 1425                                                                                                                                                         
Vier dagen geleden heb ik de laatste keer de gebeurtenissen van mijn reis in Hirschberg opgeschreven. Nu ben ik weer in Zittau, en de wereld heeft zich voor mij volledig veranderd. Het is voor mij onmogelijk, nu meteen alles op te schrijven, wat me op het hart ligt. Ik moet gewoonweg daar beginnen, waar ik in Hirschberg met schrijven ben gestopt.
Hans kwam in de late voormiddag terug naar het handelshuis Kachel, en had goede zin, zijn arm was niet meer gezwollen, en deed geen pijn meer. Hij wilde dan ook meteen vertrekken. We wachtten nog een tijdje op heer Kachel, die voor zaken de stad in de stad was, om hem voor zijn grote hulp te bedanken. Hij kwam ook weldra terug en gaf ons voor onze reis nog de raad, om in het bijzonder op de Boheemse straten rondom Friedland in een grote kolonne te rijden, want daar waren rovende Hussiten gezien.
Het was al behoorlijk laat, daarom zorgde Jörg voor een flinke vaart. De paarden hadden een paar dagen rust gehad, en ze hielden ervan om vlot te kunnen lopen. Ik zat op de wagen en dacht aan de laatste dagen met Ania en voelde me daar zeer gelukkig bij.
We kwamen weer aan de afgebrande herberg voorbij en hielden er een korte pauze, om de paarden te laten drinken. Men had de verkoolde balken weggehaald en onder een houten nooddak, weer een kleine schenkerij ingericht. Twee sterke mannen uit het naburige dorp hadden de werkzaamheden in de herberg over genomen. In de tuin waren er nu zes grafheuvels met kleine kruizen, voor de ouders, het broertje en zusje van de kleine jongen die we gevonden hadden, een maagd en een knecht.