Magdalena 22

Fotograf Thomas i zona z Kolonii Kwieciszowice

 



Kiedy dotarliśmy do dom handlowe Kachel, brat Ani bezpośrednio przyszedł spotkać się z nami , aby przekazać ważna wiadomość od pana kachel. Teraz my, po raz pierwszy staliśmy naprzeciwko siebie na plac. On był prawie tak wysoki jak ja, i ​​miał długie blond włosy, nie kręcone grzywa jak ja. Miał jasne, niebieskie oczy, moje były ciemne. Tak patrzeliśmy na siebie przez chwilę. Potem wyciągnął rękę i powiedział; "Ojciec rzeczywiście wczoraj powiedziała nasze imię, ale ty Symon, z pewnością wszystkie od tej nowe imienie  tylko pamiętać tej od moja droga siostra Ania. Cóż, jestem Andreas Kachel. Spojrzał na nas sukcesywnie, i mogłem odczytać z jego twarzy, że musiał mieć bardzo serdeczne stosunki ze swoją młodszą siostrą, i że ja byłem mile widziane .

 

Następnie Andreas powiedział że Hans podczas załadowanie wóz spadł przez właz na poddaszu spadł w dół . W trakcie spadanie, chciał jeszcze złapać cos z jedną ręką,  ale z tym jego lewo ręka było zwichnięcie ramie. Wyglądało tak, jak reka, byla luźny, i wisiała jak wyrwane. Zawołane ojciec natomiast z linami przywiązał  ręka do ciałem, i na silny koń jechał z nim do Kowary Schmiedeberg. Tam mieszka uczone który pisze książki, i również jest znany jako 'ciągacz' i  już wiele odkształcenie uporządkował. On wie, z zewnątrz, jest w stanie widzieć, jak to wszystko jest zbudowane w środku człowieku, jak stawy ścięgien i mięśni pracują i jak wprowadzać je po wypadku do oryginalne stan z jak najmniejszym bólem dla pacjent. Ojciec jest dobry jeździec. On umieścił Hans przed nim na konia i wspierał go w jego ramionach, ponieważ Hans spadł z jeden na drugą stronę, ciągle  zemdleć z bólu . Hans był absolutnie nie w stanie sam jechać na konie i z wozem byłoby o wiele za wolno. Podczas zwichnięcie należy być bardzo szybko u 'ciągacz', przed puchniecie staw. Najpierw tam stałem wzruszone, potem było mi jasne, jaki emocji upadku podczas mojej nieobecności spowodowało w dom handlowe. Pan Kachel Hans od razu traktowal Hans dobrze i był z nim po drodze. Teraz cale nic nie było widać od panika, furmani ładowali swoich wozów z towarów, po napisanie w książek transportowe. To było tak jak wczoraj, dużo ruch ale przyzwoite. Jörg też jechał z innym koniem, tak, że może zostać z Hansem, kiedy 'ciągacz' nie ma w domu. Ojciec chce natychmiast wracać i prawdopodobnie wróci tu za godzinę. Wtedy słyszymy więcej.

 

Toen we bij handelshuis Kachel aankwamen, kwam Ania’s broer ons meteen tegemoet, om een belangrijke boodschap van heer Kachel door te geven. Zo stonden wij nu voor de eerste keer tegenover elkaar op de hof. Hij was bijna net zo groot als ik, en had lange blonde haren, niet zo’n gekrulde manen als ik. Hij had heldere blauwe ogen, de mijne waren donkerbruin. Zo monsterden we elkaar een poosje. Vervolgens strekte hij zijn hand uit en zei; ‘ Vader heeft weliswaar gisteren onze namen genoemd, maar jij, Symon, hebt zeker bij al deze nieuwe namen alleen die van mijn lieve zus Ania onthouden. Nou, ik ben Andreas Kachel’. Hij keek ons nu achtereenvolgens beide aan, en ik kon van zijn gezicht aflezen, dat hij een heel hartelijke band met zijn jongere zus moest hebben en dat ik hem welkom was.

Daarna vertelde Andreas, dat Hans bij het beladen van onze wagen, door een luik in de zolder omlaag gevallen was. Bij zijn val had hij zich nog net met één hand willen  vastgrijpen, en daarbij is zijn linkerarm uit de kom geschoten, zodat deze er los, als afgescheurd omlaag bungelde. De daarbij geroepen vader heeft met touwen de arm tegen het lichaam gebonden, en is met hem op een sterk paard naar Schmiedeberg gereden. Daar woont een geleerde, die boeken schrijft, maar ook als ‘trekman’ bekend staat, omdat hij al zeer veel verrekkingen weer in orde heeft gebracht. Hij weet van buiten, zonder te kunnen zien, hoe alles binnen in een mens opgebouwd is, hoe de gewrichten met de pezen en spieren werken, en hoe men ze na een ongeluk met zo weinig mogelijk pijn voor de betroffene weer in de goede positie brengt. Vader is een goede ruiter. Hij heeft Hans voor zich op het paard gezet en hem met zijn armen ondersteund, want hij viel telkens van de ene naar de andere kant, terwijl hij door de pijn steeds flauw viel. Hans kon zelf absoluut niet rijden en met een wagen zou het veel te langzaam gaan. Bij verrekkingen moet men heel snel bij de ‘trekman’ zijn, zeker voor dat het gewricht dik is geworden.’ Ik stond er eerst aangedaan bij, toen werd me duidelijk wat voor een opwinding de val in mijn afwezigheid in de handelshof moet hebben veroorzaakt. Heer Kachel had dus Hans meteen goed behandeld en was met hem onderweg. Nu was van de hele opwinding niets meer te merken, de voerlui laadden hun wagens met handelswaar, als ze in de transportboeken geschreven waren. Het was net als gisteren, weliswaar een druk, maar ordentelijk gedoe. ‘Jörg is met een ander paard meegereden, zodat hij bij Hans blijven kan, als de ‘trekman’ niet thuis is. Vader wil meteen weer terug rijden en zal over een uur wel weer hier zijn. Dan horen we meer.’



Magdalena 21

Spacerowaliśmy przez całe miasto i wyszliśmy ją przez bramę. Jak w Zittau, był tu także przed miasta małego kościoła, właściwie mała kaplica z małym cmentarzu. Tutaj pochowano tych, którzy  nie mogli być pochowany w obrębie murów miasto. Ale widziałem, że było dawno temu ze ktoś był tu pochowane, ponieważ były tam tylko stare i zapadły groby. Kiedy zapytałem o tege Anię, odpowiedziała mi, że ksiądz w miasta, teraz wszystkich umarłych, bez względu kto, i dlaczego umarł, pozostawili pochowany we wspólnym cmentarz w mieście, a także dla nich wymówił  kazanie umierającym. Papież w Rzymie wprawdzie zakazał to, ale nasze uwaza, że my, ludzie, jaki zmarłych są wszyscy równi przed Bogiem, więc dlaczego wtedy już też nie na ziemi?

Obok kościoła stał całkowicie nowy krzyż pokutny i Ania powiedziała, że młoda kobieta, został pobity na śmierć przez zazdrosnego męża. Musiał postawiać ten krzyż pokutny przez wykonywania kary śmierci. Kiedy odpowiedziała historię młodej kobiety, miała łzy w oczy. Bo ja nadal trzymała jej rękę, wziąłem ją bardzo mocno w ramię, i z moim chusteczką delikatnie otarł łzy z jej twarzy. Najpierw była wdzięczny, potem szczęśliwy uśmiech od była moja nagroda. Położyła głowę na moim ramieniu i tak staliśmy chwile  bez ruchu przed krzyż. Do niedawna wesoły wichrze, zamieniła się w przemyślany kobieta. Podobała mnie, jak ona mogła mieć tak wiele sympatii dla jej nieznanej osoba. Kiedy głaskałem jej włosy, podniosła głowę i powiedziała; "Chodźmy do domu." Ona już nie mówiła o ja albo ty, ona mówiła o my, i to dawało mnie bardzo szczęśliwy uczucie.

We hadden de hele stad doorkruist, en verlieten haar door de stadspoort. Net als in Zittau, stond ook hier voor de stad een kleine kerk, eigenlijk meer een kleine kapel met een klein kerkhof. Hier werden diegenen begraven, die niet binnen de stadsmuren begraven mochten worden. Maar ik zag, dat, dat al lang niet meer gebeurd was, want er waren slechts oude en vervallen graven. Toen ik Ania er naar vroeg, antwoordde ze me, dat de pastoor in de stad nu alle doden, ongeacht wie, en waarom ze gestorven waren, op het gezamelijke kerkhof in de stad liet begraven, en voor hen ook een stervenspreek hield. De paus in Rome had dat weliswaar verboden, maar de pastoor vindt, dat wij mensen, als overledenen voor God allemaal gelijk zijn, dus waarom dan niet ook al op aarde?

Naast de kerk stond een helemaal nieuw zondekruis en Ania vertelde, dat een jonge vrouw door een jaloerse man dood geslagen was. Hij moest voor het uitvoeren van zijn doodsvonnis nog dit zondekruis oprichten. Toen ze het hele verhaal van de jonge vrouw vertelde, kwamen haar de tranen in de ogen. Omdat ik nog steeds haar hand vast had, nam ik haar heel stevig in de arm, en wiste met mijn zakdoek voorzichtig de tranen van haar gezicht. Een eerst dankbaar, dan een gelukkig lachen van haar was mijn loon. Ze legde haar hoofd op mijn schouder en zo stonden we een tijdje zonder ons te bewegen voor het kruis. De tot voor kort  vrolijke wervelwind, veranderde in een nadenkend wezen. Mij beviel het, dat ze zoveel medeleven met een voor haar onbekend iemand kon hebben. Toen ik met mijn handen over haar haar streek, tilde ze haar hoofd op en zei; ‘ Laten we naar huis gaan.’ Ze sprak niet meer over haar of over mij, ze sprak over ons, en dat maakte me zeer gelukkig.

Magdalena 20

Dzieci Raedisch z Kolonii Kwieciszowice

  



Tutaj w Jelenia Góra widoczny było inaczej, było to bardziej wolny? Wciąż myślałem, kiedy Ania weszła do kościele. Zatrzymałem się na chwilę w drzwiach, widziałem, jak ona wzięła wodę święconą i ukłoniła przez wieczny  światło. To było wspaniałe sceny. Poszedłem za nią i poszliśmy siedzieć obok siebie na ławki. Mój wzrok powędrował przez słupków do sufitu kościoła,  i studiowałem tam montowane broń i koło ołtarza moje oczy wrócili na dół . Wziąłem do moje pamięci cały piękny kościół, i zobaczyłem w kącie oka, że Ania skłonił głowę i modlił się w milczeniu. Jak ona miała ładne grube warkocze.

Nagle szturchnął mnie; "Chodź, idziemy, dobrze?" Ona nie czekała na moją odpowiedź, wstał i pchnął mnie z ławki. "Modliłem się, że na tej drodze nic poważnego nie się dzieje z tobą, i  że tu wkrótce .znowu tu wrócisz. Powiedziałem dziękuję, bo obaj jesteśmy dobrymi przyjaciółmi." Dla Ani widoczny  było najwyraźniej oczywiste, że nie ma tajemnic dla przyjaciół. Nawet takie osobiste sprawy jak modlitwy do Boga, wydawało jej że mi musi powiedzieć. Chyba rodziców jej tak uczyła. Przede wszystkim mi się to podobało bardzo. Tak oczywiste jak, że teraz wziął mnie za rękę i wyszliśmy z kościoła. W Zittau wstydziłem się dla innych młodych mężczyźni w mieści, bo wtedy oni plotkowali i mówili pogłoski. Tutaj w Jelenia Góra wydawała mi być inaczej. Ania przywitała okazyjnie innych dziewcząt i chłopców, nie pustać moja ręka. Każdy, kto mi spotkaliśmy, teraz wiedział, że jesteśmy przyjaciółmi, i mówię prawdą  to dla mnie było bardzo ekscytujące, piękne prawda. Szkoda, że ​​był tak różny w Zittau, bardziej kłamliwe.

 

 

Hier in Hirschberg was het klaarblijkelijk anders, was het vrijer? Ik dacht nog steeds na, toen Ania al de kerkruimte binnen ging. Ik bleef een tijdje bij de deur staan, ik zag hoe ze wijwater nam en voor het eeuwig licht, een buiging maakte. Het was een wondermooie scene. Ik ging haar achterna en we gingen langs elkaar in de banken ziten. Mijn blik ging langs de zuilen naar het kerkplafond, en bestudeerde de aangebrachte wapens, en bij het altaargedeelte gleden de ogen weer naar beneden. Ik nam de hele, mooie kerkruimte in me op, en zag ook nog in een ooghoek, dat Ania haar hoofd gebogen had en stilletjes bidde. Wat had ze mooie dikke vlechten.

Plots stootte ze me aan; ’Kom, we gaan weer oke?’ Ze wachtte mijn antwoord niet af, stond op, en duwde me de banken uit. ‘Ik heb ervoor  gebeden, dat je op deze reis niets ernstigs overkomt, en dat je snel weer hierheen komt. Ik heb dank gezegd, omdat we beide goeie vrienden zijn.’ Voor Ania was het klaarblijkelijk vanzelfsprekend, dat men voor vrienden geen geheimen heeft. Zelfs zulke persoonlijke zaken, als een gebed tot God, scheen ze mij te moeten vertellen. Ze zal het wel zo van haar ouders meegekregen hebben. Mij beviel het in ieder geval. Net zo vanzelfsprekend nam ze nu mijn hand in de hare, en we liepen de kerk uit. In Zittau had ik me voor de andere jonge mannen in de stad geschaamd, want die zouden fluisteren, roddelen en allerlei geruchten vertellen. Hier in Hirschberg scheen het anders te zijn. Ania groette af en toe andere meisjes en jongens en liet daarbij mijn hand niet los. Iedereen die ons trof, wisten nu dat we vrienden waren, en dat was de waarheid, een voor mij een zeer opwindende, mooie waarheid. Jammer dat het in Zittau zo anders was, meer leugenachtig.



Magdalena 19

Pchaliśmy przez rynek do drugiej stronie i stanęłyśmy przed małym kościele. "Idziemy do środku?" pytała, patrząc na mnie pytająco. "Tak proszę", powiedziałem, " ale dlaczego pytasz najpierw?" "Ojciec uważa, że wiele rzeczy który stoją w kościele, i wisiał na ścianie, mają nic wspólnego z Bogiem i z Chrystusem. To prawie nie jest dom Bogu i musiałyby być opróżniony. Właściwie Hus miał rację. To już nie jest wierzyć w Bogu i do Królestwa Niebieskiego. Chodzi więcej o pieniędzy dla prałatów i papieża w Rzymie. Ojciec zawsze marszczył czoło, kiedy idziemy razem na mszę  i ciąga smutną twarz. On kiedyś ksiądz w swoim pokoju czytał kazanie, ponieważ ksiaz wymusza nawet najbiedniejszych w gmina dac pieniądze. Ja naprawdę nie mogłem usłyszeć  tego, ale potajemnie słuchałem przy dzwiach . Na początku myślałem, że ksiądz przyszedł ze względu na mnie, bo ja zawsze bawić się z chłopcami.

Przestraszyłem się. Kiedy Ania powiedziała to ​​w Zittau, ona musiałby przyznać się do kapłana, a Ania otrzymała ciężkiego  karę. Prawdopodobnie jej ojciec miał płacić dużą sumę pieniędzy do kościoła, w celu ochrony jej przez jako kary. Zittau,ostatnie dwa lata kościół był bardzo surowe, dla wszystkich jej obywateli  od pory ze Konsortium arcybiskupiej  z Pradze uciekło do Zittau dla Husytów. Zittau  został  przez to stolicą kościelnego Bohemia. Wszystkich mieszkańców Zittau  musieli  składać 'przysięgę wiary', w którym przysięgali, duchowieństwo, posłuszeństwa Papieżowi we wszystkich sprawach wiary i zniszczyć heretyków. Ludzi z Zittau zroblili to chętnie i z wielką przekonanie i, ponieważ wiele dużych Bohemski panowie, jak Grafensteiner, Molsteiner i Friedländer dołączyli się do tę przysięgę .

We hadden ons over de markt tot aan de andere kant doorgeduwd en stonden voor een kleine kerk. ‘Zullen we naar binnen gaan?’ vroeg ze, en keek me vragend aan. ‘Ja graag’ zei ik, ‘maar waarom vraag je dat eerst?’ ‘Vader vindt dat in de kerk zoveel dingen staan, en aan de muur hangen, die allemaal niets met God en Christus van doen hebben. Het is bijna geen Godshuis meer en zou ontruimd moeten worden. Eigenlijk had Hus helemaal gelijk. Het gaat allang niet meer om het geloven, God en het Hemelrijk. Het gaat veel meer om geld voor de kerkvorsten en voor de paus in Rome. Vader fronst steeds zijn voorhoofd, als we samen naar de mis gaan, en trekt een droevig gezicht. Hij heeft een keer de pastoor in zijn schrijfkamer een boze preek gehouden, omdat hij zelfs van de armste mensen in de gemeente geld afperst. Ik mocht het eigenlijk niet horen, maar heb stiekem bij de deur geluisterd. Ik dacht eerst dat de pastoor, vanwege mij kwam, omdat ik steeds met jongens speel.    

Ik kreeg schrik. Had Ania dat in Zittau gezegd, dan had ze dat bij de pastoor moeten opbiechten, en had Ania een zware straf gekregen. Waarschijnlijk had haar vader een groot geldbedrag aan de kerk moeten betalen, om haar voor straf te behoeden. In Zittau was men de laatste twee jaren zeer streng, voor al haar burgers, sinds het aartsbisschoppelijke konsortium voor de Hussiten van Praag naar Zittau vluchtte, en waardoor werd Zittau de kerkelijke hoofdstad van Bohemen werd. De Zittauer moesten allen een ‘geloofseed’ afleggen, waarin ze de geestelijkheid zworen, in alle geloofskwesties allen de paus te gehoorzamen, en de ketters te vernietigen. De Zittauer hadden dit met grote overtuiging en graag gedaan, want ook vele grote  Bohemische heren, als de Grafensteiner, de Molsteiner en Friedländer hadden zich bij deze eed aangesloten

Magdalena 18

dzieci Raedisch z kolonii Kwieciszowice

 

 



"Powiedz mi, czy ty już znasz Jelenia Góra, czy jesteś pierwszy raz tutaj?" pytała mnie, nawet nie czekając na moją odpowiedź. "Chodź, powiem mamie, że idziemy do miasta. Do rozładowania, nie musisz się martwić. Hans i Jörg to robią, jak zawsze." Ona włożyła głowę krótko przez kuchenne drzwi i krzyczała do matki; "Mam zamiar Szymon pokazać nasze miasto." Mi się podobało, jak ona wymawia moje imię, podobało mi że powiedziała "nasze miasto." Najpierw poszliśmy do duży rynek, gdzie był gęsty tłum. Wielu rolników położyli wielki pościel przed siebie i ułożyli swój towar na to; ogórki, seler, buraki, koper i wiele nieznany dla mnie rzeczy. Grochu i fasoli sprzedawano w worki, otwarty od góry, tak że można zobaczyć jak towar wygląda. "A to, co to jest?" pytałem, wskazując na niewielką torbę z małymi czarnymi kulki. "To jest mak (nasion księżyca)." wyjaśniła mi Ania: "Jeśli małe dzieci nie mogą spać, dostają ich jako pasty. Stąd nazwa. W Boże Narodzenie, kiedy wyjdziemy z pasterkę, dostajemy słodkie, zimne potrawy z makiem, zawierających wiele orzechów, przed pójściem spać. Smakuje pyszne i myślę, że nam to dają, ponieważ wtedy nie hałasujemy tak wcześnie rano. Nie znasz makiem.Tutaj także tłoczą olej z makiem. Które można wykorzystać do pieczenia, i smakuje znacznie lepiej niż olej z orzechów buka."

Kiedy przechodziliśmy koło rolników, którzy sprzedali jajka i masło, Ania powiedziała mi: "Kupujemy prawie nic na rynku. Nasza rodzina ma więcej niż sto lat, duży ogród za miasto z dużą ilością warzyw i owoców, i ojciec ma dużo gospodarstwo na drugi stronę Bobru. Mój starszy brat tam mieszka i pracuje razem z kilkoma sług i służebnic. Lubię tam iść, bo lubię bardzo mojego starszego brata. On mi wyjaśnia wszystko dokładnie, dlaczego coś jest obsadzone, i jak się obchodzić z roślin i zwierząt. Mój ojciec jest z niego bardzo dumny, i daje mu wolna ręka. Chcę dowiedzieć się wszystkiego dobrze, bo może poślubię później rolnik, a potem może używać tej wiedze. Wtedy mam nadzieję, ze ojciec tez jest tak dumna na mnie. Jeśli chcesz, możemy dziś wieczorem iść tam po mleka i jaj, aby podnieść dla nas.

‘Vertel eens, ken je eigenlijk Hirschberg al, of ben je voor de eerste keer hier?‘ vroeg ze me en wachtte niet eens op mijn antwoord. 'Kom, ik zeg mijn moeder dat we naar de stad gaan. Om jullie vracht hoef je je geen zorgen te maken. Dat doen Hans en Jörg, zoals ze altijd doen.’ Ze stak even haar hoofd door de keukendeur en riep naar haar moeder; ‘Ik ga Symon onze stad laten zien’ Mij beviel het hoe ze mijn naam uitsprak, mij beviel het dat ze ‘onze stad’ zei. We gingen als eerste naar de grote marktplaats, waar een dichte mensenmenigte was. Veel boeren hadden een doek voor zich uitgespreid en daarop hun waren opgestapeld; augurken, selderij, reuben, venkel en nog veel wat ik niet kende. Erwten en bonen werden in zakken aangeboden, van boven open, zodat men de waar goed kon zien. ‘Wat is dat?’ vroeg ik en wees op een kleine zak met kleine zwarte korreltjes. ‘Dat is maanzaad’ legde Ania mij uit, ’als kleine kinderen niet kunnen slapen, krijgen ze een papje hiervan. Vandaar de naam. Met kerstmis, als we uit de nachtmis komen, krijgen we een zoet, koud gerecht met maanzaad met daarin veel noten, voor het slapen gaan. Die smaakt heerlijk, en ik denk dat we die krijgen, omdat we dan de volgende morgen niet zo vroeg lawaai maken. Jij kent maanzaad niet? Hier wordt ook olie uit het maanzaad geperst. Die kan men goed gebruiken bij het bakken, en het smaakt veel beter als olie uit beukennootjes.

Toen we bij de boeren voorbij kwamen, die boter en eieren verkochten, vertelde Ania me; " We kopen bijna niets op de markt. Onze familie heeft al meer als honderd jaar, een grote tuin voor de stad met veel groente en fruit, en vader bezit op de andere Bober oever een grote boerderij. Mijn oudere broer woont daar, en werkt daar samen met een paar knechten en maagden. Ik ga er graag naar toe, want ik houd veel van mijn oudere broer. Hij legt me alles precies uit, waarom iets geplant is, en hoe hij de planten en dieren behandeld . Mijn vader is heel trots op hem, en laat hem in alles vrij. Ik wil alles goed leren, misschien trouw ik later wel een boer, en dan kan ik het goed gebruiken. Dan hoop ik, dat vader op mij ook zo trots kan zijn. Als je wilt, kunnen we er vanavond naar toe gaan om melk en eieren voor ons te halen."

 




    

Magdalena 17

"Dlaczego pokazałeś mi wczoraj twój język? Ja nic zły nie zrobiłem",  próbowałem zaczynać rozmowę. Ania opowiedziała:" Mój ojciec czytał nas list, w który twój ojciec pisał, że ty tu przyjdziesz z wozu towaru. Byłoby dobrze, gdyby ty tu można rozejrzeć się trochę. Tu u nas w handlu, a także w rodzinie. Tu na pewno będzie coś ciekawego zobaczyć. To interesującym w rodzinie, na pewno chodziło o mnie, i od razu daje ci moją opinię. Ja nie daje mi do powiązane. W żadnym przypadku, i mój ojciec ot wie". Stałem tam jak mi ktoś mi wiadra lodowatej wodzie na głowie lała. To było przyczyna! Ja nie widziałem ten list, a mój ojciec na pewno nie miał taki zamiar. Ale nagle było dla mnie jasne, w jaki skomplikowanej sytuacji byłem przez myśli dziewczyny i nagle zaczynałem się śmiać głośno. "chyba źle rozumiałeś. Mój ojciec z pewnością nigdy nie miałem taki intencji. W naszej rodzinie ..... wiesz, tylko żenił się z miłości, ze wszystkimi problemami który to prowadzi. Moja matka ... " Jej ojciec wrócił , i przerwaliśmy nasze rozmowę. Byłem zadowolony, mogłem tak szybko zmienić zdanie u Ania.

Powiedziałem panu Kachel, że mój ojciec był zdania, że to było konieczne, ze względu na wrażliwość lądunek, nie musi wielokrotnie być rozładowany. Wrażliwe pręgi ołowiu mogby byc uszkodzone. Dlatego wozy musiały byc załadowane raz w hucie, wtedy tylko konie byli do zamiany u dom handlego pana Kachel. Na początku mój ojciec chciał trzy nowe wozy dać do dyspozycji. Pan Kachel był bardzo entuzjastyczny o planach wspólnej handlu w ołów, i chciał myśleć o jak  wykorzystać jego woźniców, zgodnie z jego książek, i następnego dnia rano, dać mi odpowiedź. Ja byłem bardzo zadowolony ze sprawnym zakończeniu mojej misji, i poszłam powrotem do naszej sypialni. Pokój był jasny i czysty, dwie łóżku stali naprzeciwko siebie na ścianie, przestronnej piorkowy koce były pokryte barwną tkaninę. Wszystko czyste i świeże tchnienie, jednak było coś inaczej od rana ; na stoliku stał dzbanek z wielkim bukietem kolorowych kwiatów. Czułem słoik, woda była bardzo zimna, więc krótki czas temu, ktoś tam postawiał. Natychmiast pomyślałem o Ania, i tym samym moment przeszedł przyjemne uczucie. Wymieliśmy tylko kilka słów,ale od razu mieliśmy dużo podobieństwo. Na schodach spotkałem Anię.

 

‘Waarom stak je gisteren je tong tegen me uit? Ik heb je toch niets gedaan?’ probeerde ik een gesprek te beginnen. Anna zei: ‘Mijn vader heeft ons een brief voor gelezen, waarin je vader schreef, dat jij met een levering hierheen zou komen. Het zou goed zijn, als jij je hier bij ons in de handel en ook in de familie, een beetje kon rondkijken. Er zou zeker wat interessants te zien zijn.  Met het interessants in de familie heeft hij zeker mij bedoeld, en daarbij zal ik je meteen mijn mening geven. Ik laat me niet koppelen. In geen geval, en dat weet mijn vader ook.’ Ik stond er bij of ik een emmer ijskoud water over me heen had gekregen. Dat was het dus! Ik had de brief helemaal niet gezien, en mijn vader had het zeker ook niet zo bedoeld. Maar plotseling werd me duidelijk, in wat voor ingewikkelde situatie ik door de gedachten van het meisje was beland, en moest opeens heel hard lachen. ‘Dat heb je dan verkeerd begrepen. Mijn vader heeft zeker nooit zulke gedachten gehad. Bij ons in de familie..... weet je, daar wordt alleen uit liefde getrouwd, met alle problemen op de koop toe. Mijn moeder...’ Haar vader kwam weer terug, en we onderbraken ons gesprek. Ik was tevreden, dat ik de stemming bij Ania zo snel had kunnen veranderen.

 Ik vertelde aan heer Kachel, dat mijn vader van mening was, dat vanwege de gevoeligheid van de lading, er niet meermaals omgeladen moest worden. Dan konden de buigzame loodstaafjes beschadigd raken. Daarom moesten de wagens in de smelterij geladen worden en hoefde er bij handelshuis Kachel alleen van paarden gewisseld te worden. Voor het begin wilde mijn vader drie nieuwe wagens ter beschikking stellen. Heer Kachel was zeer enthousiast over de plannen van een gemeenschappelijke loodhandel, en wilde de inzet van zijn voerlui volgens zijn boeken nog een keer goed overdenken en mij volgende morgen antwoord geven. Ik was heel tevreden over de goede voltooing van mijn missie, en ging naar onze slaapkamer. Het kamertje was licht en schoon, twee bedkasten stonden tegenover elkaar aan de wand, de luchtige donsen dekens waren met een bonte stof overtrokken. Alles ademde fris en schoon, toch was er iets of wat verandert sinds vanmorgen; op een klein tafeltje stond een kruik met een grote bos bonte bloemen. Ik voelde aan de kruik. Het water was nog heel koud, dus kon hij er nog niet zo lang geleden neer gezet zijn. Ik dacht gelijk aan Ania, en onderging daarbij een aangenaam gevoel. We hadden slechts een paar woorden met elkaar gesproken, maar daarbij toch meteen veel overeenstemming gevonden. Op de trap naar beneden trof ik Ania.

  

Magdalena 15

Dom Menzel na Boża Góra

Hirschberg, 5 lipca 1425

Po śniadaniu Pan Kachel zaprosił mnie do swojego biura, gdzie, jak u nas, lezą wiele

grubych książek; książek wejściowe i wyjściowe. Oni lezą w dni roboty w halach na

katedrach, i tam piszą wszystkich ładunki i rozładunki. Wieczorem jednak idą do biura.

Ponadto lezą tu kopia książki, w której jest pisane kopia od wychodzących listów

biznesowych. Czułem się jak w domu , i zacząłem od razu mówić o planowany handlu

ołowiem.

Handel z Zittau do miast w Bohemia mieli w ostatnich latach, w związku z napady Husytów

mocno redukowało. Zittau która miało wysokiej długi Musiała szukać innych wartościowych

interesy, które można było obsługiwać tylko na bezpiecznych dróg. Rada miasta udało się

dostać od cesarza monopol na handlu, w wszystkie Babia Góra ołowiu ze Śląska. Ołów

byłby potrzebny do tworzenia witraży. W kościołach i domach prywatnych w Saksonii i

Bawarii, w coraz więcej tego typów okno montowali. Dlatego handel ołowiem wydawało się

mieć dobrą przyszłość. Ponieważ brakowało odpowiednich hali w Zittau na tym nowym

handel, rada poprosiła mojego ojca, dać jego hali do dyspozycji, które lezą korzystni

koło Bram Kobiet. Tez pytali ojciec monitorować ten handel. Ołów tam ma

być stemplowane do identyfikacji. Miasto również otrzymał prawo konfiskować

niestemplowane ołów.

Hirschberg, 5 juli 1425        

 

Na het ontbijt nodigde heer Kachel me in zijn buro, waar net als bij ons thuis, veel dikke boeken staan; de ingangs- en uitgangsboeken. Deze liggen op werkdagen, bij het in- en uitaden in de hallen op katheders om de verladingen in op te schrijven. ‘s Avonds gaan ze echter naar het buro. Ook liggen hier de kopieboeken, waarin de kopieen van de uitgaande zakelijke brieven geschreven worden. Ik voelde me hier thuis, en begon dan ook meteen over de geplande handel in lood te praten.

De handel van Zittau naar de Boheemse steden was in de laatste jaren, als gevolg van de rooftochten der Hussiten sterk terug gelopen. Het hoog verschuldige Zittau moest naar andere lonende zaken uitkijken, die men alleen op veilige wegen afhandelen kon. Zo had de raad van de stad het bij de keizer gedaan gekregen, dat al het Frauenberger lood uit Silezie, alleen in Zittau verhandeld mocht worden. Lood had men nodig voor het maken van glas in lood ramen. In kerken en prive huizen in Sachsen en Beieren werden steeds meer van deze nieuwe ramen ingebouwd. Daarom scheen de de handel in lood een goede toekomst tegemoet te gaan. Omdat voor deze nieuwe handelstak nog geen geschikte lagerhallen in Zittau waren, had de raad mijn vader gevraagd, zijn hallen, die gunstig bij de Vrouwenpoort lagen, daarvoor ter beschikking te stellen en de gehele handel voorlopig te bewaken. Het lood zou daar voor indentificatie gestempeld worden. De stad had ook het recht gekregen ongestempeld lood in beslag te nemen.

Magdalena 14

ludzi z Boża Góra

 



Kiedy trochę później w świeżych i czystych ubrań poszedłem do kuchni, rodzina Kachel z wszystkich swoich sług siedzieli już na stole. Pan Kachel pokazał mnie pan moje miejsce, a następnie chodził wokół stołu, i  powiedział imię o tam siedzącego, i od każdy dodawał zabawny komentarz. On chwalił dziewczynę z kuchnię z powodu jej umiejętności , jak solic zupa. kiedy prawie był u jego miejsce, żartował o dobrych oczach jego żony, który absolutnie wszystko w domu widzieli i prawdopodobnie widzą  przez ściany. Potem usiadł i zaczął opowiadać o nasze dzisiejszej podróże i moje odważnej interwencji z ludzi z Zgorzelec. To napawało mnie dumą. Wszyscy słuchali z uwagą, ponieważ wiadomości z woźniców, były prawie jedynymi wiadomości, które mogą być uzyskane w mieście.

Ja właściwie nie zauważyłem, że wcześniej ze Pan Kachel zwany także jego dzieci, które siedzieli zmieszane z sługi, chłopca o moim wieku i dwie dziewczyny około piętnastu i dwunastu lat. Kiedy moje oczy poszedli spowrotem do starszej dziewczyny, akurat ona spojrzała na mnie. Najpierw mrugnęła z jej lewej i następnie jej prawa oko, i nagle pokazała jej język na krótko. Widoczne nikogo mogło to widać, oprócz mnie. Od moja duma została w ten sposób nie wiele. Nie przeszkadzało mi to, ale nie było to dobre uczucie, ale w ogóle nie pasowało do tak przyjazny powitanie. Czy ja zrobiłem coś złego? Może jutro mogę to poprawić.

 

Toen ik een tijdje later fris en in schone kleding de keuken binnen ging, zat de familie Kachel met al hun bedienden al om de tafel. Heer Kachel wees me mijn plaats, en ging dan de tafel rond, en noemde achtereenvolgens de naam van de daar zittende, en voegde telkens een kleine, grappige opmerking toe. Hij loofde het keukenmeisje vanwege haar kunsten, als beste de soep op smaak te kunnen brengen. Toen hij bijna bij zijn plaats was aangekomen, grapte hij over de goede ogen van zijn vrouw, die werkelijk alles in huis, en waarschijnlijk ook door de wanden, kon zien. Vervolgens ging hij zitten en begon over onze belevenissen van vandaag te vertellen, ook over mijn moedig ingrijpen bij de Görlitzer. Het vervulde me met trots. Iedereen luisterde aandachtig toe, want de berichten van de voerlui, waren bijna de enigste berichten, die men in de stad verkrijgen kon.

Het was me eigenlijk niet opgevallen, dat hij voorheen ook zijn kinderen genoemd had, die gemengd tussen de bedienden zaten, een jongen, ongeveer van mijn leeftijd en twee meisjes ongeveer vijftien en twaalf jaar oud. Toen mijn blik naar het oudere meisje terug ging, keek ook zij mij toevallig aan. Ze knipoogde eerst met haar linkeroog en daarna met haar rechter, en plotseling stak ze heel kort haar tong uit. Het mocht zeker niemand zien, behalve ik. Mijn trots was daarmee, half vervlogen. Het stoorde mij niet, maar er bleef een niet goed gevoel, dat helemaal niet, bij de voor de rest zo vriendelijke ontvangst paste. Had ik iets verkeerds gedaan? Misschien kan ik het morgen weer in orde brengen.       



Magdalena 13

U handlarz Kachel był jeszcze dużo ruch. Przed nami rozładowali jeszcze dwa wozy który przyjechali z Legnicy. Dlatego pojechaliśmy do skraju placu, i rozprzęgaliśmy nasze konie. W dużej stajni mieścili się kolo dwadzieścia koni. Jednak wszystkie zaplanowane miejsca były zajęte. Napady przez Husytów w Bohemia była głównym zagrożeniem dla handlu miedzy Saksonia i miast w Bohemia. Dlatego, drogi przez Śląsk wiele intensywniej byli wykorzystywane. Chłopak który pracował w stajni pokazał nam klepisku w innym stodoły, który mogliśmy używać dla nasze konie jako stajnie. Hans i Jörg i dawali ich  jedzenie i wodą , a potem ja z Hansem poszliśmy do głównego budynek , gdzie powitał nas Pan Kachel. On mi pytał o ojca i matkę, i jak poszło podróż. Najpierw powiedział mu o spotkaniu z ludzi z Zgorzelec. W pierwszej chwili uśmiechnął się, ale zaczął się śmiać, gdy usłyszał , że wszystko Zgorzelcowi zostali wzięty do niewoli przez Gotsche Schoffa. Ale kiedy powiedzieliśmy mu o spalonego karczmie na drodze do Jelenia Góra, wyciągnął bardzo poważną minę.

"Teraz Husytów na pewno idą przez góry do nas. Wtedy będziemy wysłać nasze samochody z towarzystwo uzbrojony ludźmi. Będę jeszcze dzisiaj złożyć wniosek u gildii dziś. Ty, Szymon razem z Hansem możesz spać w pokoiku na górze naszego domu. Myślę, że cała moja rodzina będzie się cieszyć, kiedy jesz z nami. Jörg na pewno chce spać z innymi sługi furmani w stodole. U wóz, tu nikogo musi zostać, oni as w na mój plac, tak bezpieczne, jak na kolana u Abrahama"

Podobało mi, jak szybko i z jaką pewność Pan Kachel dał swój instrukcje. Znał wszystkie sługi furmani  mieszkając blisko i daleko z nazwą, a za to był kochany i respektowane przez wszystkich. Spojrzał na naszych listach towarowych, i powiedział nam, w którym hala jutro musimy rozładować. Część towarów miał jechać do Wrocławia, druga część była dla okolice Jelenia Góra i przeznaczony do podziału przez innych przedsiębiorców.

Bij handelshuis Kachel was het nog een drukte van belang. Voor ons waren nog twee wagens uit Liegnitz aangekomen, die afgeladen werden. Wij reden daarom naar de rand van de hof, en spanden onze paarden uit. In de grote paardenstal pasten wel twintig paarden. Toch waren alle voorziene plaatsen bezet. De rooftochten van de Hussiten in Bohemen waren een groot gevaar voor de handel van Sachsen naar de Bohemische steden geworden. Daarom werden de wegen door Silezie nu veel intensiever gebruikt. Een staljongen verwees ons naar de dorsvloer in en een kleine schuur, waar we onze paarden stallen konden. Hans en Jörg verzorgden ze met voer en water, daarna ging ik met Hans naar het hoofdhuis, waar ons heer Kachel begroette. Hij vroeg naar mijn vader en moeder, en hoe het ons onderweg gegaan was. Als eerste vertelden we hem over de ontmoeting met de Görlitzer. In het begin glimlachte hij, maar begon luid te lachen, toen hij hoorde dat alle Görlitzer door Gotsche Schoff gevangen genomen waren. Maar toen we hem vertelden van de afgebrande herberg aan de weg naar Hirschberg, trok hij een heel ernstig gezicht.

‘Nu komen de Hussiten zeker ook over het gebergte naar ons. Dan zullen we onze wagens in de toekomst ook alleen maar met bewapende begeiding laten rijden. Ik zal vandaag nog een voorstel bij het gilde indienen. Jij, Symon, kan met Hans in het kleine kamertje boven in ons huis slapen. Ik denk dat mijn hele familie er zich op zal verheugen, als je met ons mee eet. Jörg slaapt zeker het liefst met de andere voerknechten in de schuur.  Bij de wagen hoeft hier niemand te blijven, die zijn in mijn hof, zo veilig als in Abrahams schoot’

Mij beviel het, hoe snel en met welke zekerheid heer Kachel zijn aanwijzingen gaf. Hij kende alle voerknechten van dichtbij en ver weg met naam, en was daardoor bij iedereen geliefd en geacht. Hij bekeek onze vrachtlijsten en gaf ons aan, in welke hal we morgen moesten afladen. Een deel van de waren zou verder naar Breslau gaan, een ander deel was voor de omgeving van Hirschberg bestemd en zou onder andere handelaren verdeeld worden.

Magdalena 12

Rodzina Daniel

 

 

Poinformowałem sługi furmanów, co słyszałem od dziecko. Niektórzy z nich zaczęli rozmawiać do chłopaka. Jednak stał zaniemówienie, patrząc na  jego zmarłej babci. Jeden z sługi furmanów mówił; " Ja znikam, nie tu mam nic więcej do zrobienia ! To było na pewno tej cholernie Husytów! " On zaprzągł jego konie, i odszedł. Innych furmanów poszli za nim w milczeniu. Widać było, że oni nie czuli się dobrze i byli całkowicie bezradny. Więc na końcu ja z Hansem i Jörg i mały chłopiec zostali tam sam." Przynamniej pochowamy staruszkę, nie możemy jej po prostu zostawić tak" powiedziałem. Hans poszedł niemówiące do wóz, i wziął łopatę, które mamy zawsze z nami, aby wyrównać głębokie dziury w drogi. W ogrodzie, on wykopał grób, i tam położyliśmy ciało. Mały chłopiec szlochający patrzył co robiliśmy, i ciągle spojrzał na mnie z pytający wzrok. Rozumiałem jego spojrzenie. Co będzie z nim? Grób szybko był pełniony, z zostanę ziemia formowane było mało kopiec. Jörg robił z dwie gałęzie mały krzyż i wstawał krzyż w ziemi na wierzchu grobu.

 

"Uważam że musimy wziąć chłopak do najbliższej wioski. Tam na pewno ktoś go zna, nawet może tam mieszka rodzina" powiedziałem i dostałem zgodę z Hansa i Jörg. Kiedy wziąłem go za rękę i chciałem odejść, on zatrzymał jeszcze raz u domu i szlochał; " Tato, mamo!" Wtedy wszyscy wspinaliśmy się na wóz.

Kiedy dotarliśmy do następnej wsi, tam już było wielkie podniecenie. Wozy, które wcześniej niż my opuścili miejsce napad, uwiadomili już o ataku na karczma. Grupa chłopów uzbrojonych w cepy, siekiery, akurat chcieli wyjechać do karczmy, aby zobaczyć co się stało. Powiedzieli mi, że siostra karczmarza mieszkał we wsi, i że ona będzie opiekać  chłopaka. Ja nie musiałem jej szukać, bo już podbiegła, bo ona chciała iść do spalone karczmy z rolnikami. Teraz jednak, została z małym chłopcem, i przytuliła się do niej. Potem on znowu zaczął, szlochając głośno. Szybko pożegnałem się, ponieważ już było późno i mieliśmy jeszcze długą drogę przez nami.

Uw bijdrage wordt gebruikt om de vertaalkwaliteit te verbeteren en kan anoniem aan gebruikers worden getoond

Bijdragen

Sluiten

Bedankt voor het indienen van de vertaling.

 

Please help Google Translate improve quality for your language here.

 

Sleep het bestand of de link hierheen om het document of de webpagina te vertalen.

Sleep de link hierheen om de webpagina te vertalen.

Wij bieden geen ondersteuning voor het type bestand dat u hierheen heeft gesleept. Probeer een ander type bestand.

Wij bieden geen ondersteuning voor het type link dat u hierheen heeft gesleept. Probeer een link naar een ander type bestand.

Ik informeerde de voerknechten, wat ik van de jongen gehoord had. Enkele van hen begonnen op de jongen in te praten. Deze stond nu echter sprakeloos, naar zijn dode oma te kijken. Één van de voerknechten riep; ‘Ik maak dat ik weg kom, ik heb hier niets meer te zoeken! Het waren zeker weer die verrekte Hussiten!’ Hij spande zijn paarden in, en vertrok. De andere voerknechten volgden hem zwijgend. Het was aan hen te merken dat ze zich niet goed voelden, maar ze waren volledig radeloos. Zo stond ik tenslotte met Hans en Jörg en de kleine jongen alleen daar. ‘Laat ons tenminste de oude vrouw begraven, die kunnen we hier toch niet simpelweg zo laten liggen’ zei ik. Hans ging zwijgend naar de wagen en pakte een schop, die we altijd bij ons hebben, om diepe gaten in de weg dicht te gooien. In de tuin groef hij een graf, en daar legden we het lichaam in. De kleine jongen volgde alles snikkend, en keek me steeds weer vragend aan. Ik begreep zijn blik. Wat zou er nu van hem terecht komen. Het gat was weldra dichtgegooid, de losse aarde vormde een kleine heuvel. Jörg had uit twee takken een klein kruis gesneden, en stak het in de aarde bovenop het graf.

‘Ik denk dat we de jongen mee moeten nemen naar het dichtstbijzijnde dorp. Iemand daar kent hem zeker, of misschien woont er familie van hem’ zei ik, en kreeg de instemming van Hans en Jörg. Toen ik hem bij de hand nam en vertrekken wilde, bleef hij nog éénmaal bij het huis staan en snikte; ‘Papa, mama!’ Daarna klommen we allen op de wagen.

Toen we het volgende dorp bereikten, was er al een grote opwinding. De wagens die eerder als wij vertrokken waren hadden het nieuws van de overval op de herberg al verspreid. Een groep boeren bewapend met dorsvlegels, bijlen en aksen, wilde net vertrekken richting herberg om poolshoogte te gaan nemen. Men vertelde mij, dat een zus van de herbergier in het dorp woonde, en dat zij voor de jongen zou zorgen. Ik hoefde haar niet te zoeken, want ze kwam al aangelopen, want ze wilde ook met de boeren naar de afgebrande herberg gaan. Nu bleef ze echter bij de kleine jongen, die ze dicht tegen haar aandrukte. Toen  begon hij nog een keer luid te snikken. Ik nam kort afscheid, want het was laat geworden, en we hadden nog een lange weg voor ons.



Magdalena 11

ludzi z Boża Góra

 

 

Wciąż byliśmy w szoku i ciszy, i patrzeliśmy na trup, kiedy usłyszałyśmy, że delikatnie płaczu wyszła z ogródku domku za karczma. Poszedłem tam i znalazłem koło ośmioletni chłopiec, który ukrywał się pod krzakiem i płakał. Wziąłem go, wytarł z moim chusteczką jego łzy, i mówił do niego uspokajająco; " Powiedz mi, co tu się stało? ". W pierwszej chwili nie był w stanie mówić. Ale po jakimś czasie powiedział trudne i zdezorientowany, co się stało. Wstał wcześnie rano, aby przejść do lasu zbierać jagody i był już w drodze powrotem, kiedy usłyszał głośny krzyki z karczma. Najpierw szybki biegał w ten kierunek, jednak pozostał na brzegu lasu, i ukrywał się w krzakach, bo widział tam straszny rzeczy. Kilku dziki wyglądające mężczyzn siedzący na koniach stali przed karczmy. Niektóre z nich wszedł do karczmy. Widocznie tam była walka  między ojcem i jego sługa i tej dzikich mężczyźni. On wyraźnie usłyszał głos ojca jak on krzyczał. Potem było cicho w domu, usłyszał tylko od czasu do czasu jakiś huk i skrzypienie. Na koncu meczyzni, wyszedł z domu i mieli kilka pełne torby, które przywiązali do konie. Potem rzucili płonące pochodnie na dachu. Tak poszedł cały dom w płomieniach. Z strachu nie miał odwaga się zbliżyć, i ukrył się w ogrodzie. Poszliśmy razem do domu. Kiedy zobaczył leżące tam zwłoki staruszka, znów zaczął szlochać. " To jest moja babcia, " powiedział, " Gdzie jest mój ojciec? Gdzie jest moja matka ? "

 

 

We stonden er nog steeds geschrokken en zwijgend bij, en staarden naar het lijk, toen we een zachtjes huilen hoorden, dat uit de langs de herberg gelegen tuin kwam. Ik ging er naar toe en vond een jongetje van een jaar of acht , die zich onder een struik verstopt had en huilde. Ik tilde hem op, droogde met mijn zakdoek zijn  tranen, en sprak  geruststellend op hem in; ‘Vertel eens, wat is hier gebeurd?’ In het begin kon hij helemaal niet praten. Maar na een poosje vertelde hij moeizaam en verward wat er had plaats gevonden. Hij was vroeg het bos in gegaan om bessen te plukken, en was al op de terugweg toen in de herberg een luid geschreeuw hoorde. Eerst was hij snel die richting op gelopen, dan echter aan de bosrand blijven staan, en zich vervolgens verstopt, omdat hij verschrikkelijke dingen te zien kreeg. Meerdere wild uitziende mannen hadden voor de herberg op hun paarden gezeten. Enkele van hen waren afgestegen en de herberg binnen gegaan. Daar was blijkbaar een gevecht gaande tussen zijn vader, de knecht en de wilde mannen. Hij had heel duidelijk de stem van zijn schreeuwende vader gehoord. Daarna werd het rustig in het huis, hij hoorde slechts af en toe een gerommel en gekraak. Tenslotte kwamen de mannen het huis uit en hadden enkele volle zakken, die ze op hun paarden bonden. Vervolgens gooiden ze  brandende fakkels op het dak. Zo ging het hele huis in vlammen op. Van de schrik durfde hij niet dichterbij te komen, en verstopte zich in de tuin. We gingen samen naar het huis. Toen hij daar het lijk van de oude vrouw zag liggen, begon hij weer te snikken. ‘Dat is mijn oma’ zei hij, ‘Waar is mijn vader? Waar is mijn moeder?’