Magdalena 14

ludzi z Boża Góra

 



Kiedy trochę później w świeżych i czystych ubrań poszedłem do kuchni, rodzina Kachel z wszystkich swoich sług siedzieli już na stole. Pan Kachel pokazał mnie pan moje miejsce, a następnie chodził wokół stołu, i  powiedział imię o tam siedzącego, i od każdy dodawał zabawny komentarz. On chwalił dziewczynę z kuchnię z powodu jej umiejętności , jak solic zupa. kiedy prawie był u jego miejsce, żartował o dobrych oczach jego żony, który absolutnie wszystko w domu widzieli i prawdopodobnie widzą  przez ściany. Potem usiadł i zaczął opowiadać o nasze dzisiejszej podróże i moje odważnej interwencji z ludzi z Zgorzelec. To napawało mnie dumą. Wszyscy słuchali z uwagą, ponieważ wiadomości z woźniców, były prawie jedynymi wiadomości, które mogą być uzyskane w mieście.

Ja właściwie nie zauważyłem, że wcześniej ze Pan Kachel zwany także jego dzieci, które siedzieli zmieszane z sługi, chłopca o moim wieku i dwie dziewczyny około piętnastu i dwunastu lat. Kiedy moje oczy poszedli spowrotem do starszej dziewczyny, akurat ona spojrzała na mnie. Najpierw mrugnęła z jej lewej i następnie jej prawa oko, i nagle pokazała jej język na krótko. Widoczne nikogo mogło to widać, oprócz mnie. Od moja duma została w ten sposób nie wiele. Nie przeszkadzało mi to, ale nie było to dobre uczucie, ale w ogóle nie pasowało do tak przyjazny powitanie. Czy ja zrobiłem coś złego? Może jutro mogę to poprawić.

 

Toen ik een tijdje later fris en in schone kleding de keuken binnen ging, zat de familie Kachel met al hun bedienden al om de tafel. Heer Kachel wees me mijn plaats, en ging dan de tafel rond, en noemde achtereenvolgens de naam van de daar zittende, en voegde telkens een kleine, grappige opmerking toe. Hij loofde het keukenmeisje vanwege haar kunsten, als beste de soep op smaak te kunnen brengen. Toen hij bijna bij zijn plaats was aangekomen, grapte hij over de goede ogen van zijn vrouw, die werkelijk alles in huis, en waarschijnlijk ook door de wanden, kon zien. Vervolgens ging hij zitten en begon over onze belevenissen van vandaag te vertellen, ook over mijn moedig ingrijpen bij de Görlitzer. Het vervulde me met trots. Iedereen luisterde aandachtig toe, want de berichten van de voerlui, waren bijna de enigste berichten, die men in de stad verkrijgen kon.

Het was me eigenlijk niet opgevallen, dat hij voorheen ook zijn kinderen genoemd had, die gemengd tussen de bedienden zaten, een jongen, ongeveer van mijn leeftijd en twee meisjes ongeveer vijftien en twaalf jaar oud. Toen mijn blik naar het oudere meisje terug ging, keek ook zij mij toevallig aan. Ze knipoogde eerst met haar linkeroog en daarna met haar rechter, en plotseling stak ze heel kort haar tong uit. Het mocht zeker niemand zien, behalve ik. Mijn trots was daarmee, half vervlogen. Het stoorde mij niet, maar er bleef een niet goed gevoel, dat helemaal niet, bij de voor de rest zo vriendelijke ontvangst paste. Had ik iets verkeerds gedaan? Misschien kan ik het morgen weer in orde brengen.       



Magdalena 13

U handlarz Kachel był jeszcze dużo ruch. Przed nami rozładowali jeszcze dwa wozy który przyjechali z Legnicy. Dlatego pojechaliśmy do skraju placu, i rozprzęgaliśmy nasze konie. W dużej stajni mieścili się kolo dwadzieścia koni. Jednak wszystkie zaplanowane miejsca były zajęte. Napady przez Husytów w Bohemia była głównym zagrożeniem dla handlu miedzy Saksonia i miast w Bohemia. Dlatego, drogi przez Śląsk wiele intensywniej byli wykorzystywane. Chłopak który pracował w stajni pokazał nam klepisku w innym stodoły, który mogliśmy używać dla nasze konie jako stajnie. Hans i Jörg i dawali ich  jedzenie i wodą , a potem ja z Hansem poszliśmy do głównego budynek , gdzie powitał nas Pan Kachel. On mi pytał o ojca i matkę, i jak poszło podróż. Najpierw powiedział mu o spotkaniu z ludzi z Zgorzelec. W pierwszej chwili uśmiechnął się, ale zaczął się śmiać, gdy usłyszał , że wszystko Zgorzelcowi zostali wzięty do niewoli przez Gotsche Schoffa. Ale kiedy powiedzieliśmy mu o spalonego karczmie na drodze do Jelenia Góra, wyciągnął bardzo poważną minę.

"Teraz Husytów na pewno idą przez góry do nas. Wtedy będziemy wysłać nasze samochody z towarzystwo uzbrojony ludźmi. Będę jeszcze dzisiaj złożyć wniosek u gildii dziś. Ty, Szymon razem z Hansem możesz spać w pokoiku na górze naszego domu. Myślę, że cała moja rodzina będzie się cieszyć, kiedy jesz z nami. Jörg na pewno chce spać z innymi sługi furmani w stodole. U wóz, tu nikogo musi zostać, oni as w na mój plac, tak bezpieczne, jak na kolana u Abrahama"

Podobało mi, jak szybko i z jaką pewność Pan Kachel dał swój instrukcje. Znał wszystkie sługi furmani  mieszkając blisko i daleko z nazwą, a za to był kochany i respektowane przez wszystkich. Spojrzał na naszych listach towarowych, i powiedział nam, w którym hala jutro musimy rozładować. Część towarów miał jechać do Wrocławia, druga część była dla okolice Jelenia Góra i przeznaczony do podziału przez innych przedsiębiorców.

Bij handelshuis Kachel was het nog een drukte van belang. Voor ons waren nog twee wagens uit Liegnitz aangekomen, die afgeladen werden. Wij reden daarom naar de rand van de hof, en spanden onze paarden uit. In de grote paardenstal pasten wel twintig paarden. Toch waren alle voorziene plaatsen bezet. De rooftochten van de Hussiten in Bohemen waren een groot gevaar voor de handel van Sachsen naar de Bohemische steden geworden. Daarom werden de wegen door Silezie nu veel intensiever gebruikt. Een staljongen verwees ons naar de dorsvloer in en een kleine schuur, waar we onze paarden stallen konden. Hans en Jörg verzorgden ze met voer en water, daarna ging ik met Hans naar het hoofdhuis, waar ons heer Kachel begroette. Hij vroeg naar mijn vader en moeder, en hoe het ons onderweg gegaan was. Als eerste vertelden we hem over de ontmoeting met de Görlitzer. In het begin glimlachte hij, maar begon luid te lachen, toen hij hoorde dat alle Görlitzer door Gotsche Schoff gevangen genomen waren. Maar toen we hem vertelden van de afgebrande herberg aan de weg naar Hirschberg, trok hij een heel ernstig gezicht.

‘Nu komen de Hussiten zeker ook over het gebergte naar ons. Dan zullen we onze wagens in de toekomst ook alleen maar met bewapende begeiding laten rijden. Ik zal vandaag nog een voorstel bij het gilde indienen. Jij, Symon, kan met Hans in het kleine kamertje boven in ons huis slapen. Ik denk dat mijn hele familie er zich op zal verheugen, als je met ons mee eet. Jörg slaapt zeker het liefst met de andere voerknechten in de schuur.  Bij de wagen hoeft hier niemand te blijven, die zijn in mijn hof, zo veilig als in Abrahams schoot’

Mij beviel het, hoe snel en met welke zekerheid heer Kachel zijn aanwijzingen gaf. Hij kende alle voerknechten van dichtbij en ver weg met naam, en was daardoor bij iedereen geliefd en geacht. Hij bekeek onze vrachtlijsten en gaf ons aan, in welke hal we morgen moesten afladen. Een deel van de waren zou verder naar Breslau gaan, een ander deel was voor de omgeving van Hirschberg bestemd en zou onder andere handelaren verdeeld worden.

Magdalena 12

Rodzina Daniel

 

 

Poinformowałem sługi furmanów, co słyszałem od dziecko. Niektórzy z nich zaczęli rozmawiać do chłopaka. Jednak stał zaniemówienie, patrząc na  jego zmarłej babci. Jeden z sługi furmanów mówił; " Ja znikam, nie tu mam nic więcej do zrobienia ! To było na pewno tej cholernie Husytów! " On zaprzągł jego konie, i odszedł. Innych furmanów poszli za nim w milczeniu. Widać było, że oni nie czuli się dobrze i byli całkowicie bezradny. Więc na końcu ja z Hansem i Jörg i mały chłopiec zostali tam sam." Przynamniej pochowamy staruszkę, nie możemy jej po prostu zostawić tak" powiedziałem. Hans poszedł niemówiące do wóz, i wziął łopatę, które mamy zawsze z nami, aby wyrównać głębokie dziury w drogi. W ogrodzie, on wykopał grób, i tam położyliśmy ciało. Mały chłopiec szlochający patrzył co robiliśmy, i ciągle spojrzał na mnie z pytający wzrok. Rozumiałem jego spojrzenie. Co będzie z nim? Grób szybko był pełniony, z zostanę ziemia formowane było mało kopiec. Jörg robił z dwie gałęzie mały krzyż i wstawał krzyż w ziemi na wierzchu grobu.

 

"Uważam że musimy wziąć chłopak do najbliższej wioski. Tam na pewno ktoś go zna, nawet może tam mieszka rodzina" powiedziałem i dostałem zgodę z Hansa i Jörg. Kiedy wziąłem go za rękę i chciałem odejść, on zatrzymał jeszcze raz u domu i szlochał; " Tato, mamo!" Wtedy wszyscy wspinaliśmy się na wóz.

Kiedy dotarliśmy do następnej wsi, tam już było wielkie podniecenie. Wozy, które wcześniej niż my opuścili miejsce napad, uwiadomili już o ataku na karczma. Grupa chłopów uzbrojonych w cepy, siekiery, akurat chcieli wyjechać do karczmy, aby zobaczyć co się stało. Powiedzieli mi, że siostra karczmarza mieszkał we wsi, i że ona będzie opiekać  chłopaka. Ja nie musiałem jej szukać, bo już podbiegła, bo ona chciała iść do spalone karczmy z rolnikami. Teraz jednak, została z małym chłopcem, i przytuliła się do niej. Potem on znowu zaczął, szlochając głośno. Szybko pożegnałem się, ponieważ już było późno i mieliśmy jeszcze długą drogę przez nami.

Uw bijdrage wordt gebruikt om de vertaalkwaliteit te verbeteren en kan anoniem aan gebruikers worden getoond

Bijdragen

Sluiten

Bedankt voor het indienen van de vertaling.

 

Please help Google Translate improve quality for your language here.

 

Sleep het bestand of de link hierheen om het document of de webpagina te vertalen.

Sleep de link hierheen om de webpagina te vertalen.

Wij bieden geen ondersteuning voor het type bestand dat u hierheen heeft gesleept. Probeer een ander type bestand.

Wij bieden geen ondersteuning voor het type link dat u hierheen heeft gesleept. Probeer een link naar een ander type bestand.

Ik informeerde de voerknechten, wat ik van de jongen gehoord had. Enkele van hen begonnen op de jongen in te praten. Deze stond nu echter sprakeloos, naar zijn dode oma te kijken. Één van de voerknechten riep; ‘Ik maak dat ik weg kom, ik heb hier niets meer te zoeken! Het waren zeker weer die verrekte Hussiten!’ Hij spande zijn paarden in, en vertrok. De andere voerknechten volgden hem zwijgend. Het was aan hen te merken dat ze zich niet goed voelden, maar ze waren volledig radeloos. Zo stond ik tenslotte met Hans en Jörg en de kleine jongen alleen daar. ‘Laat ons tenminste de oude vrouw begraven, die kunnen we hier toch niet simpelweg zo laten liggen’ zei ik. Hans ging zwijgend naar de wagen en pakte een schop, die we altijd bij ons hebben, om diepe gaten in de weg dicht te gooien. In de tuin groef hij een graf, en daar legden we het lichaam in. De kleine jongen volgde alles snikkend, en keek me steeds weer vragend aan. Ik begreep zijn blik. Wat zou er nu van hem terecht komen. Het gat was weldra dichtgegooid, de losse aarde vormde een kleine heuvel. Jörg had uit twee takken een klein kruis gesneden, en stak het in de aarde bovenop het graf.

‘Ik denk dat we de jongen mee moeten nemen naar het dichtstbijzijnde dorp. Iemand daar kent hem zeker, of misschien woont er familie van hem’ zei ik, en kreeg de instemming van Hans en Jörg. Toen ik hem bij de hand nam en vertrekken wilde, bleef hij nog éénmaal bij het huis staan en snikte; ‘Papa, mama!’ Daarna klommen we allen op de wagen.

Toen we het volgende dorp bereikten, was er al een grote opwinding. De wagens die eerder als wij vertrokken waren hadden het nieuws van de overval op de herberg al verspreid. Een groep boeren bewapend met dorsvlegels, bijlen en aksen, wilde net vertrekken richting herberg om poolshoogte te gaan nemen. Men vertelde mij, dat een zus van de herbergier in het dorp woonde, en dat zij voor de jongen zou zorgen. Ik hoefde haar niet te zoeken, want ze kwam al aangelopen, want ze wilde ook met de boeren naar de afgebrande herberg gaan. Nu bleef ze echter bij de kleine jongen, die ze dicht tegen haar aandrukte. Toen  begon hij nog een keer luid te snikken. Ik nam kort afscheid, want het was laat geworden, en we hadden nog een lange weg voor ons.



Magdalena 11

ludzi z Boża Góra

 

 

Wciąż byliśmy w szoku i ciszy, i patrzeliśmy na trup, kiedy usłyszałyśmy, że delikatnie płaczu wyszła z ogródku domku za karczma. Poszedłem tam i znalazłem koło ośmioletni chłopiec, który ukrywał się pod krzakiem i płakał. Wziąłem go, wytarł z moim chusteczką jego łzy, i mówił do niego uspokajająco; " Powiedz mi, co tu się stało? ". W pierwszej chwili nie był w stanie mówić. Ale po jakimś czasie powiedział trudne i zdezorientowany, co się stało. Wstał wcześnie rano, aby przejść do lasu zbierać jagody i był już w drodze powrotem, kiedy usłyszał głośny krzyki z karczma. Najpierw szybki biegał w ten kierunek, jednak pozostał na brzegu lasu, i ukrywał się w krzakach, bo widział tam straszny rzeczy. Kilku dziki wyglądające mężczyzn siedzący na koniach stali przed karczmy. Niektóre z nich wszedł do karczmy. Widocznie tam była walka  między ojcem i jego sługa i tej dzikich mężczyźni. On wyraźnie usłyszał głos ojca jak on krzyczał. Potem było cicho w domu, usłyszał tylko od czasu do czasu jakiś huk i skrzypienie. Na koncu meczyzni, wyszedł z domu i mieli kilka pełne torby, które przywiązali do konie. Potem rzucili płonące pochodnie na dachu. Tak poszedł cały dom w płomieniach. Z strachu nie miał odwaga się zbliżyć, i ukrył się w ogrodzie. Poszliśmy razem do domu. Kiedy zobaczył leżące tam zwłoki staruszka, znów zaczął szlochać. " To jest moja babcia, " powiedział, " Gdzie jest mój ojciec? Gdzie jest moja matka ? "

 

 

We stonden er nog steeds geschrokken en zwijgend bij, en staarden naar het lijk, toen we een zachtjes huilen hoorden, dat uit de langs de herberg gelegen tuin kwam. Ik ging er naar toe en vond een jongetje van een jaar of acht , die zich onder een struik verstopt had en huilde. Ik tilde hem op, droogde met mijn zakdoek zijn  tranen, en sprak  geruststellend op hem in; ‘Vertel eens, wat is hier gebeurd?’ In het begin kon hij helemaal niet praten. Maar na een poosje vertelde hij moeizaam en verward wat er had plaats gevonden. Hij was vroeg het bos in gegaan om bessen te plukken, en was al op de terugweg toen in de herberg een luid geschreeuw hoorde. Eerst was hij snel die richting op gelopen, dan echter aan de bosrand blijven staan, en zich vervolgens verstopt, omdat hij verschrikkelijke dingen te zien kreeg. Meerdere wild uitziende mannen hadden voor de herberg op hun paarden gezeten. Enkele van hen waren afgestegen en de herberg binnen gegaan. Daar was blijkbaar een gevecht gaande tussen zijn vader, de knecht en de wilde mannen. Hij had heel duidelijk de stem van zijn schreeuwende vader gehoord. Daarna werd het rustig in het huis, hij hoorde slechts af en toe een gerommel en gekraak. Tenslotte kwamen de mannen het huis uit en hadden enkele volle zakken, die ze op hun paarden bonden. Vervolgens gooiden ze  brandende fakkels op het dak. Zo ging het hele huis in vlammen op. Van de schrik durfde hij niet dichterbij te komen, en verstopte zich in de tuin. We gingen samen naar het huis. Toen hij daar het lijk van de oude vrouw zag liggen, begon hij weer te snikken. ‘Dat is mijn oma’ zei hij, ‘Waar is mijn vader? Waar is mijn moeder?’



Magdalena 10

Na Boża Góra

 

Ponownie wozów, które odjechali wczesny od karczma, formowali mały konwój. Teraz my jechaliśmy jako ostatni. To nie było tak przyjemne. Nie było wiatru, a jako ostatni pojechaliśmy w wielki chmurze pyłu, tworzone przez wozów przed nas. Hans i Jörg kaszlali i splunęli bez przerwy.  Ja miałem przywiązany chusteczkę do ust, aby łatwiej oddychać, ale to tylko trochę pomogło.Ponieważ chcieliśmy jechać do Jelenia Góra ta samego dnia, chcieliśmy zatrzymać tylko  na krótką przerwę w następnej karczmie. Kiedy przyjechaliśmy tam, okazało się, że była spalony i opuszczony. Ogień wybuchło zaledwie kilka godzin wcześniej, ponieważ z niektóre belki jeszcze dym zdejmował. Fakt ze nikt nie było widać w ogóle, zaskoczył nas bardzo. Wyprzędliśmy konie i daliśmy im do picia, i związaliśmy ich do drzewa w ogrodzie. Ludzie z pierwszym samochodem, byli pierwszy gotowe i badali miejsce pożaru."Dom pali dziś rano. Nikogo próbował ugasić pożar, chociaż jest dużo wody w studzience i w jeziora za domu. To na prawdę dziwne. Karczma i żadna z właściciele w domu", powiedział jeden z nich i zaczął grzebać w dymiące resztki. Nagle wyciągnął but i zaczął krzyczeć. Na bucie  noga i zaczepił noga i było widać reszta ciała pod gruzami. Kilka pomocników furmani wyciągnęli kilka zwęglone belki, i ciało był wolne. To była stara kobieta, która chyba nie mogła uciekać z domu na czas. Ale potem zobaczyliśmy, że miała dużą ziejącą ranę na głowie, Która nie mogła być od padający belki. To była na pewno cios od siekierą. Ja skrzywiłem się. Tu była zbrodnia, napad i zabicia. Wszyscy byliśmy zrozpaczeni. Co zrobić? Zajazd leżał izolowany w lesie. Do następnej wioski było co najmniej dwie godziny jazdy.

 







Weer vormden de wagens, die vroeg bij de herberg vertokken waren, een kleine kolonne. Wij reden nu als laatste. Dat was niet zo aangenaam. Het was windstil, en als laatste reed men in een stofwolk, die door de voorgaande wagens was opgewerveld. Hans en Jörg hoestten al een tijdje en spuwden steeds. Ik had me mijn zakdoek voor de mond gebonden, om wat makkelijker te kunnen ademen, maar het hielp slechts een beetje.

Daar we Hirschberg nog dezelfde dag wilden bereiken, wilden we bij de volgende herberg alleen een korte pauze houden. Toen we er aankwamen, troffen we het uitgebrand en verlaten aan.  De brand moest slechts enkele uren eerder uitgebroken zijn, want enkele balken kwalmden nog. Dat er überhaupt niemand te zien was, verwonderde ons zeer. We spanden de paarden uit, gaven ze te drinken en bonden ze aan de bomen in de tuin. De voerknechten van de eerste wagen, waren als eerste klaar en onderzochten de brandplek.

‘Het huis moet vanmorgen nog gebrand hebben. Er heeft ook niemand geblust, alhoewel er voldoende water in de put en in de poel achter het huis is. Dat is toch vreemd. Een herberg en niemand van de mensen is thuis?’ zei één van hen, en begon in de rokende resten te porren. Plotseling trok hij aan een schoen en begon te schreeuwen. Aan de schoen zat nog een been, en het daarbij horende lichaam kon ook onder het puin gezien worden. Verschillende voerknechten verwijderden enkele verkoolde balken, en maakten het lichaam vrij. Het was een oude vrouw, die blijkbaar het huis niet op tijd kon verlaten. Maar dan zagen we, dat ze aan haar hoofd een grote gapende wonde had. Die kon niet van omlaag vallende balken zijn. Dat was met zekerheid een slag van een bijl geweest. Ik huiverde. Hier had een misdaad, een overval plaats gevonden. We waren allen radeloos. Wat moesten we doen? De herberg lag eenzaam in in het bos. Tot het volgende dorp waren het op zijn minst nog twee uur gaan.



Magdalena 9

Rano Hans obudził mnie i widziałam z jego twarzy, że on wczoraj wieczorem nic dziwnego uważało. Leżałem sam na moim siano, dziewczyna zniknęła. Albo w ogóle nie była? Wsadziłem mój nos głęboko w siano i pociągnął nosem, jak pies na torze. Tak, myślałem, że wąchałem jeszcze trochę zapach popiół. To mnie ucieszyło. Hans zapytał mnie zdziwiony, co zrobiłem, ale nie dał mu odpowiedz. Poszliśmy do jadalni i spojrzał uważnie do około. Ale nigdzie nie widziałem wczorajsze dziewczyna. Poszedłem do ogrodu, i podszedł do gnoju, ale tam tez nie było. Jörg przygotował nasz wóz do wyjazdu, a konie zostali zaprzężony. Ostatni raz poszedłem do naszego pokoju, jak gdybym zapomniał coś. W całym domu, żaden ślad od niej. Zauważyłem, że do tej pory mi nieznany mi niepokój i pragnienie powstały w moim ciele.

 

Hans krzyknął, że będziemy jechać, i wspinałem na wóz. Konie zaczynali wyciągać. Od karczma na początek droga, trochę poszła pod górę, i konie musieli ciężko pracować. Kiedy jednak dotarliśmy do najwyższego punkt, wóz zaczął toczyć, widziałem koło drodze, na łące ze dziewczyna stoi, tak to była moja dziewczyna. Jak wczoraj w karczma, ona stała bez słowa , bez ruchu w jej szarej sukni. Ona na pewno zauważyła nasz wyjazdu karczma, szła tutaj i czekała. Skoczyłem z wozu i chciałem iść w jej stronu. Ale Hans myślał, że mój skok miał inny cel, i ostrzegło mnie, aby być ostrożnym z hamowanie. Przyspieszenie toczenie wóz  toczenia wziął całą moje uwagę, i kiedy odwróciłem się w jakiś momencie na krótko, dziewczyna zniknęła. Bólu poszło przez moje ciało, cos takiego ja nigdy nie miałem. Co się z nią stało? Jednak nie mogłem dalej myśleć. Hamulce musiały być silniejsze być przyciągane, ponieważ wóz, odbił się przez dziury w droga. Nie chcieliśmy znowu  mieć złamane koło.

 

’s Morgens maakte Hans me wakker, en aan zijn gezichtsuitdrukking zag ik, dat hem vannacht niets bijzonders opgevallen was. Ik lag alleen op mijn lager, het meisje was weg. Of was ze helemaal niet hier geweest?  Ik stak mijn neus diep in mijn strolager, en snuffelde als een hond naar een spoor. Ja, ik dacht, dat het nog een beetje naar as rook. Het maakte mij gelukkig. Hans vroeg me verbaasd wat ik deed, maar ik antwoordde hem niet. We gingen de eetzaal binnen en ik keek ingespannen om me heen. Maar nergens kon ik een blik van het meisje van gisteren opvangen. Ik ging de tuin in, en liep om de mesthoop, maar ook hier was ze niet. Jörg maakte onze wagen voor het vertrek klaar en had de paarden al ingespannen. Een laatste keer ging ik naar onze kamer, alsof ik iets vergeten was. In het hele huis geen spoor van haar te herkennen. Ik merkte, dat een tot dan toe, mij onbekende onrust en verlangen zich in mijn lichaam voordeed.

Hans riep dat we vertrokken, ik klom op de koetsiersbok. De paarden trokken aan. Van de herberg ging het eerst een beetje bergop, en de paarden moesten flink trekken. Toen we echter het hoogste punt bereikt hadden, en de wagen begon te rollen, zag ik langs de weg, in de wei een meisje staan, ja het was mijn meisje. Net als gisteren in de herberg stond ze nu daar, zonder een woord, bewegingsloos in haar grauwe kleed. Ze had zeker ons vertrek in de herberg bemerkt, was hierheen gelopen en had gewacht. Ik sprong van de wagen, en wou naar haar toe lopen. Maar Hans dacht dat mijn afspringen een ander doel had, en waarschuwde me, bij het remmen voorzichtig te zijn. De steeds sneller rollende wagen nam al mijn aandacht in beslag, en toen ik me een keertje snel omdraaide, was het meisje verdwenen. Er ging een pijn door mijn lichaam, zoals ik die nog nooit gehad heb. Wat was er nu met haar gebeurd? Ik kon echter niet langer nadenken. De remmen moesten sterker aangetrokken worden, want de wagen stuiterde nu door de gaten in de weg. We wilden niet weer een gebroken wagenrad.



Magdalena 16

Dom na Boża Góra

Wszystko to powiedziałem panu Kachel, który słuchał zainteresowany, i ja tłumaczyłem go, jak mój ojciec miał plan jak transportować ołów. Do tej pory w hucie ołowiu, wlewali w formie barów, i tez tak transportowali. W miejscu, gdzie jest produkowany witraże, ołów musiał ponownie być stopione, aby robić pręty wymagane do okien z ​​rowkami.  To było drogie, bo do stopienie było potrzebne dużo drewna opałowego. Ojciec chciał teraz, że  ukształtowane pręty ołowiane robili w hucie. Tylko musiało być prowadzenie dobrego transportu wrażliwych na wstrząsy i zginiecie prętów. Ojciec chciał, za to budować w wóz drugi podłoga . miedzy tej dwie podłogi mogli transportować wrażliwe pręgi i nad drugi podłoga układać pojemników z przędzy ze Śląska. Oszczędności na stopienie,  prowadziłby na to, ze pręgi byłoby dużo tańsze, i przynieść nam korzyści handlowych.

Poszliśmy razem do ogrodu razem, i pokazałem panu Kachel na podstawie pustego wozu, jak mój ojciec widział zbudowanie drugi podłoga. Córka pana Kachel przyszedł do nas aby powiedzieć mu coś. Ona została z nami, i usłyszała naszą rozmowę. Teraz mogę znowu pamiętam jej imienia, ona nazywa Ania. Spodziewałem, że w jakiś momencie będzie mi pokazać ponowie jej język, ale nic takiego nie stało. Nagle, jej ojciec został powołany do innego wozu i poprosił mnie, ze ja na niego czeka. Więc oboje staliśmy obok pustego wozu i nie wiem, co powiedzieć.

Dit alles vertelde ik aan heer Kachel, die geinteresseerd toehoorde, en zette hem de plannen uiteen, die vader voor het transport van het lood had. Tot nu toe werd het lood in de ertssmelterij in baren gegoten, en dan ook zo getransporteerd. Op de plek waar het glas in lood vervaardigd wordt, moest het dan nog een keer omgegoten worden, om de voor de ramen benodigde staafjes met groeven te verkrijgen. Dat was duur, want man had voor het smelten veel brandhout nodig. Vader wilde nu, dat de loden staafjes, direkt bij de ertssmelterij gegoten werden. Men hoefde dan alleen voor een goed transport van de stoot- en buiggevoelige staafjes te zorgen. Vader wilde daarvoor de wagens met een tweede bodem uitrusten. Onder deze bodem werden de loodstaven getransporteerd, en op deze bodem kon man nog  vaten met garen uit Silezie stapelen. De besparing op het gieten, zou de loodstaven veel goedkoper maken, en ons een handelsvoordeel brengen.

We gingen samen naar buiten de hof in, en ik liet heer Kachel aan de hand van een lege wagen zien, hoe mijn vader de inbouw van de bodem gedacht had. Heer Kachels dochter kwam, om hem iets mede te delen. Ze bleef bij ons staan, en hoorde ons gesprek. Nu kon ik me haar naam weer herinneren, ze heette Ania. Ik verwachtte dat ze me wel weer bij gelegenheid, haar tong zou uitsteken, maar iets dergelijks gebeurde niet. Plots werd haar vader naar een andere wagen geroepen, en verzocht me, nog op hem te wachten. Zo stonden we beiden alleen langs de lege wagen en wisten niet wat we moesten zeggen.

Magdalena 8

Boża Góra latach 30

 

Jelenia Góra , 04 lipca 1425

 

Wczoraj wieczorem byłem jeszcze w ciemnym karczma w Kwieciszowice, dziś jestem w zupełnie innym świecie:wesoły czysty dom w miasta.

 Ten noc w karczma gdzie wczoraj spędziliśmy noc po naszym łamanego kołem, chyba zawsze będą pamiętać, chociaż nie wiele tam się wydarzyło. Hans i ja poszliśmy spać na czas. Kiedy obudziłem się w nocy i zauważyłem, że ktoś położył się koło mnie na moje łóżko. Ze względu na silną zapach popiel, która penetrowała  w moim nos, od razu wiedziałem, że to ta dziewczyna, która spotkałem wieczorem w jadalnia. Najpierw leżała w dłuż obok mnie, ale potem rolowała się je jak kot, a czołgała  się blisko do mojego ciała. Wkrótce zauważyłem jej spokojne oddech, że popadła w głęboki sen. Poczucie "konieczności ochronienie" nagle ogarnęło mnie. Powoziłem moja ręka na ją ramieniem i przyciągnął ją jeszcze mocniej do mnie. Nie, to nie tylko poczucie musieć, ale również można i chcieć.

Czułem się jak tego popołudnia, kiedy utrzymywali nas jeźdźcy z Zgorzelec. Najpierw miałem uczucie "muszę interweniować." Na pewno byłem jedyne miedzy wielu pomocników furmani, umiejących czytać i pisać, które był przyzwyczajone z innymi ludźmi z pomocą słów się wyrazić. Z tego wynikło dla mnie; muszę interweniować. Potem miałem taki szczęśliwego wrażenie, że błogi pozwolono interweniować, bo byłem w stanie robić więcej niż inni. Teraz przyszedł na mnie jeszcze raz te same uczucia, pierw to obowiązkowe  musieć , a potem to beatyfikujące uczucie można i być w stanie. Byłem przeczesz syn od  poszanowane handlarz z Zittau, mogłem i chciałem chronić ta dziewczynę. Ale chronić przed co? Nie wiedziałem. W ogóle wiedziałem nic o niej. Ale miałem pewne uczucie, aby ją chronić. Naprawdę kiedyś będzie to jasne. Z takimi myślami, chyba zasypiałem.

 









Hirschberg, 4 juli 1425

  

Gisterenavond was ik nog in de donkere herberg in Blumendorf, vandaag ben ik in een heel andere wereld: een vrolijk zuiver huis in de stad.

De nacht in de herberg waar we gisteren, na ons gebroken rad overnachtten, zal me wel altijd in herinnering blijven, hoewel er niet veel gebeurde. Hans en ik waren op tijd gaan slapen. Ik werd ‘s nachts wakker en merkte dat iemand langs me op mijn lager kroop. Door de sterke asgeur, die mijn neus binnen drong, wist ik meteen, dat het het meisje was dat ik ’s avonds in de herberg getroffen had. Ze vleide zich eerst lang gestrekt naast me, maar daarna rolde ze zich op als een poes, en kroop dicht tegen mijn lichaam. Weldra merkte ik aan haar rustige ademhaling dat ze in een diepe slaap gevallen was. Het gevoel van ‘het moeten beschermen’ kwam plotseling over mij. Ik sloeg een arm om haar heen, en trok haar nog vaster tegen me aan. Nee, het was niet alleen een gevoel van moeten maar ook van mogen en willen.

Het voelde als die middag, toen de Görlitzer ruiters ons aanhielden. Eerst was er een gevoel van ‘ik moet ingrijpen’. Ik was zeker de enige onder de vele voerknechten, die lezen en schrijven kon, die het gewend was, met andere mensen door middel  van woorden zich uit te drukken. Daaruit volgde voor mij; ik moet ingrijpen. Daarna had ik het gelukzalige gevoel, dat ik ingrijpen mocht, omdat ik meer kon als de anderen. Nu overkwamen me weer diezelfde gevoelens, eerst het verplichtende moeten, en dan het gelukzalige gevoel van kunnen en mogen. Ik was toch de zoon van een aangeziene koopman uit Zittau, ik kon en wilde dit meisje beschermen. Maar waarvoor beschermen? Ik wist het niet. Ik wist toch helemaal niets van haar. Maar ik had het zekere gevoel haar te moeten beschermen. Het zou heus wel ooit duidelijk worden. Met zulke gedachten ben ik zeker ingeslapen.



Magdalena 7

wól ciąga siana u Frischlinga

 

Kiedy poszedłem do jadalni, musiałem pierw przyzwyczaić się do tam panujące ciemności Karczma leżał w plecy na stoku góry. Dlatego miała tylko okna na stronę ulicę. W stronę góra był duży ogień. Mimo, że było już późno po południu, wisieli dwie wielki garnki nad ogniem, od który odbył się zapach pikantna zupa. Wygladalo na to ze nikt inny w jadalnia nie bylo. Chciałem zobaczyć, czy mógłbym z dużą łyżką wziąć trochę zupa i poszedłem do ognia. Zlękłam się straszne, kiedy nagle mały osoba który leżało koło ogień w popiel, wyskoczyło. To było na pewno dziewczyna, sądząc po szarym worku, który nosiła jako sukienka. Dużo nie mogłem widzieć w tej ciemności tam.

 

Wziąłem sobie cynowe talerz z ściany, nalałem sporo zupy i usiadłem u jednego z dużych stoły. Wciąż wstrząśnięty o tym, co właśnie doświadczyłem, pochyliłem się nad moja zupa. Kiedy na mniespojrzałem w górę, dziewczyna w szarym worekowe sukienka stała wzdłuż mojego stolika i spojrzała . Nie słyszałem jak ona zbliżała się do mnie, bo była boso i ja również zamarł w zdumieniu. Więc oglądaliśmy na nas chwilę, nic nie mówiąc, i bez poruszania się. Teraz jednak, mogłem widać jej twarz. Był brudno od popiel. Nad jej policzkach kiedyś płynęli łzy, który pozostawili szerokie ślady. Śledziłem tych linii z moich oczu, i tak spotkali się nasze oczy. Nie mogłem widać kolor, ponieważ źrenice jej oczy byli cały otwarty w tej ciemności, że spojrzałem w dwóch głębokich dziury. Nie mogłam odwrócić wzrok  Nagle dziewczyna usiadła obok mojego stołu na ziemię, nie tracąc mnie z oko. Przypomniałem sobie, że mój pies w domu , które robi to samo, kiedy jem cos. On tez nie puści wzrok od mnie aż ja mu cos daje do jedzenie. Miałem też dać jej trochę mojej zupie?
Ja wziąłem łyżkę zupa z misce. Kiedy trzymał łyżkę do jej ust, otworzyła ją , bez stracenie wzrok ode mnie i wykala zupę. Gdy chciałem powtórzyć tego, potrząsnęła głową, nadal nie tracąc mnie z oko. W końcu ja chcialem odwracac raz glowa, ale byłem jak opętany z jej wzrok. Po jakiś czas wstała, odwróciła się i zniknął w ciemnym kącie jadalni,  tam gdzie ja już podejrzewałem wyjście.

 

Potrzebowałem trochę czasu, dopóki wróciłem do siebie. Na początku myślałem, że wszystko sobie wyobraziłem, ponieważ na drodze miałem cały czas gorącego słońca na mojej głowie. Jednak, przypomniałem sobie coraz więcej szczegółów o to, co się stało i zacząłem myśleć. Oparłem się plecami do chłodną ścianę, oczy mnie powoli zamknęli, a drzemka mi wzięła. Kiedy się obudziłem, usłyszałem znajome głosy przed domem i wyszła na zewnątrz. Hans i Jörg przyjechali z wozem, a już nocleg w karczma ustalili.

 

Było już tak późno, że może już nie dotrzeć do następny karczma na czas. Inn następnym razem Bo byliśmy pierwszymi gośćmi dla tej nocy, mogliśmy wybrać ładny pokój pod dachu.

Teraz tu siedzę, i pisze od ekscytujących przygodach dwóch ostatnich dni. Przez okna można patrzeć daleko w doliny. Tam gdzie nasza ulica zamienia się w zachód słońca, widać dużą chmurę pyłu, to znaczne że więcej wozów tu będą zatrzymać. Pierwszy już są. Będę robić nowe miejsce do spanie z świeże słomo. Furmanów są od Frydland

 

 

 

 

Toen ik de eetzaal binnen ging, moest ik eerst aan de daar heersende donkerheid wennen.  de herberg lag tegen een berghelling. Daarom had de herberg alleen ramen naar de straatkant. Aan de bergkant was een grote vuurplaats. Hoewel het al later in de middag was hingen er nog twee ketels boven het vuur, waaruit een kruidige soepgeur opsteeg. Er was schijnbaar niemand anders in de herberg. Ik wou zien of ik met een grote lepel wat van de soep kon nemen en ging naar de vuurplaats. Ik schrok me kapot, toen plotseling een kleine gestalte opsprong en wegliep, die langs het vuur in de as gelegen had. Het was zeker een meisje, te oordelen aan de grauwe zak, die ze als jurk droeg. Veel kon ik in het donker niet zien.

Ik nam een blikken nap van de wand, goot er een flinke scheut soep in en ging aan één van de grote tafels zitten. Nog geschrokken van wat ik zojuist had meegemaakt, boog ik me over mijn soep. Toen ik opkeek stond het meisje  in het grauwe zakkleed langs mijn tafel en staarde me aan. Ik had haar op haar blote voeten niet horen aankomen, en verstarde eveneens van verbazing. Zo keken we ons een tijdje zonder iets te zeggen aan, zonder ons te bewegen. Nu kon ik echter haar gezicht zien. Het was vuil van de as. Over haar wangen waren tranen gelopen en hadden brede sporen achter gelaten. Ik volgde deze lijnen met mijn ogen, en zo troffen zich onze blikken. De kleur van haar ogen was niet te herkennen, want haar pupillen waren in de donkerheid zo weid geopend, dat ik in twee diepe gaten keek. Ik kon mijn blik niet meer afwenden. Plots ging het meisje langzaam door de knieen en ging langs mijn tafel op de grond zitten, zonder mij uit het oog te verliezen. Mij herinnerde dat aan mijn hond, thuis, die ook langs me gaat zitten, als ik aan tafel iets eet. Hij laat me dan ook niet meer uit het oog, totdat ik hem iets van mijn eten geef. Moest ik haar ook iets van mijn soep geven? Ik doopte mijn lepel in de schaal. Toen ik de lepel voor haar mond hield, opende ze deze, zonder haar blik van mij af te wenden, en slurpte de soep naar binnen. Toen ik het herhalen wilde, schudde ze licht met haar hoofd, steeds zonder mij uit het oog te verliezen. Ik wilde eindelijk een keer wegkijken, maar was als van haar blik bezeten. Na een tijdje stond ze op, draaide zich om en verdween in een donkere hoek van de eetzaal, waar ik al een achteruitgang vermoed had.

Ik had een tijdje nodig, voor dat ik weer tot mezelf kwam. Eerst dacht ik, dat ik me alles ingebeeld had, een gevolg van de hete zonnestralen op mijn hoofd, onderweg. Toen echter herinnerde ik me meer en meer details van het zojuist meegemaakte en begon na te denken. Ik leunde achterover tegen de koele wand, de ogen vielen me toe, en zo dutte ik wat voor me heen. Toen ik weer wakker werd, hoorde ik bekende stemmen voor het huis en ging naar buiten. Hans en Jörg waren met de wagen aangekomen, en hadden met de waard onze overnachting al afgesproken.

De dag was al zover voort geschreden, dat we de volgende herberg niet meer op tijd bereiken konden. Omdat wij de eerste gasten van deze nacht waren, konden we ons een mooie kamer onder het dak uitzoeken.

Hier zit ik nu en heb de opwindende belevenissen van de beide laatste dagen opgeschreven. Men kan door het raam ver in het dal wegkijken. Daar waar onze straat in de zonsondergang overgaat, ziet men aan een grote stofwolk, dat nog meer wagens hier vanavond halt zullen houden. De eerste komen zojuist aan, en ik zal me nu weer een nieuw strolager maken. Het zijn voerlui uit Friedland.





Magdalena 15

Dom Menzel na Boża Góra

 

Hirschberg , 05 lipca 1425

 

Po śniadaniu Pan Kachel zaprosił mnie do swojego biura, gdzie, jak u nas, lezą wiele grubych książek; książek wejściowe i wyjściowe. Oni lezą w dni roboty w halach na katedrach, i tam piszą wszystkich ładunki i rozładunki. Wieczorem jednak idą do biura. Ponadto lezą tu kopia książki, w której jest pisane kopia od wychodzących listów biznesowych. Czułem się jak w domu , i zacząłem od razu mówić o planowany handlu ołowiem.

Handel z Zittau do miast w Bohemia mieli w ostatnich latach, w związku z napady Husytów mocno redukowało. Zittau która miało wysokiej długi Musiała szukać innych wartościowych interesy, które można było obsługiwać tylko na bezpiecznych dróg. Rada miasta udało się dostać od cesarza monopol na handlu, w wszystkie Babia Góra ołowiu ze Śląska. Ołów byłby potrzebny do tworzenia witraży. W kościołach i domach prywatnych w Saksonii i Bawarii, w coraz więcej tego typów okno montowali. Dlatego handel ołowiem wydawało się mieć dobrą przyszłość. Ponieważ brakowało odpowiednich hali w Zittau na tym nowym handel, rada poprosiła mojego ojca, dać jego hali do dyspozycji, które lezą korzystni koło Bram Kobiet. Tez pytali ojciec monitorować ten handel. Ołów tam ma być stemplowane do identyfikacji. Miasto również otrzymał prawo konfiskować niestemplowane ołów.

 

 

Hirschberg, 5 juli 1425   

Na het ontbijt nodigde heer Kachel me in zijn buro, waar net als bij ons thuis, veel dikke boeken staan; de ingangs- en uitgangsboeken. Deze liggen op werkdagen, bij het in- en uitaden in de hallen op katheders om de verladingen in op te schrijven. ‘s Avonds gaan ze echter naar het buro. Ook liggen hier de kopieboeken, waarin de kopieen van de uitgaande zakelijke brieven geschreven worden. Ik voelde me hier thuis, en begon dan ook meteen over de geplande handel in lood te praten.

De handel van Zittau naar de Boheemse steden was in de laatste jaren, als gevolg van de rooftochten der Hussiten sterk terug gelopen. Het hoog verschuldige Zittau moest naar andere lonende zaken uitkijken, die men alleen op veilige wegen afhandelen kon. Zo had de raad van de stad het bij de keizer gedaan gekregen, dat al het Frauenberger lood uit Silezie, alleen in Zittau verhandeld mocht worden. Lood had men nodig voor het maken van glas in lood ramen. In kerken en prive huizen in Sachsen en Beieren werden steeds meer van deze nieuwe ramen ingebouwd. Daarom scheen de de handel in lood een goede toekomst tegemoet te gaan. Omdat voor deze nieuwe handelstak nog geen geschikte lagerhallen in Zittau waren, had de raad mijn vader gevraagd, zijn hallen, die gunstig bij de Vrouwenpoort lagen, daarvoor ter beschikking te stellen en de gehele  handel  voorlopig te bewaken. Het lood zou daar voor indentificatie gestempeld worden. De stad had ook het recht gekregen ongestempeld lood in beslag te nemen.





Magdalena 6

zabieranie siano na Boża Góra latach 40

Karczmarz nie tylko miał karczmę. Był również odpowiedzialny za tam kwaterowane dodatkowy koni który tam furmani zostali i miał małą kuźnię. Kiedy przyjechaliśmy, spojrzał na uszkodzenia oraz szacowany czas naprawy i koszty. Hans spodziewali dłuższego czasu i wyższe koszty. Więc od razu zgodził się chętnie. On od razu wszedł do karczmy, ja chciałem oglądać podczas naprawy, bo nigdy nie widziałem czegoś podobnego. Spiczastymi obcęgami wyciągnął sześć gwoździ z obręczy koła, uderzył młótem i koło się rozpadło. Gdybym nie szybko skoczyłem na bok, żelazny obręcz spadł mi na nogi. Gospodarz włożył obręcz po prosto w ogień, który paliło w kuźni. Zapytałem go, dlaczego to było tak zrobione. On tylko mruczał, że będę to zobaczyć później. Po usuniecie złamane szprychy, poszedł do sąsiedniego pokoju, gdzie powieszone na ścianie byli duża liczba o różnej długości i grubości szprychy. Porównał je znowu i znowu, i wreszcie wyjął trzy z których on niewiele potrzebował popracować, żeby pasowali. On położył ich na jego rzeźbiarskich ławce i zaczął na wzór starych szprych do reprodukcji. Wióry z  suchego drewna dębu latali przez kuźnia, a ja podziwiałem pokoju i pewność siebie  jak karczmarza robił swoje pracy. Nowe szprychy tak dokładnie pasować do koła, ze musieli bity z potężnych uderzeń młotkiem w koło.  Następnie wyjął rozżarzona do białości żelazną obręcz z ognia i nasadził ja łatwo na drewnianym kole. Teraz było dla mnie jasne, po ochłodzeniu, obręcz ponownie pasowała precyzyjne do koła. Jeszcze sześć nowe gwoździe koła był gotowy.

Poszedłem po Hansa do karczmy. Obowiązał mi, że piję cos przed odwrotu. Na końcu, zasugerował , że po prostu zostaje w karczmie i czeka na nich, oni powinni być w około dwie godziny z wozem. Nie miałem ochotę iść  powrotem w takim upału i zgodziłem bardzo chętnie.

Bijdragen

Annuleren

Your contribution will be used to improve translation quality and may be shown to users anonymously

Bedankt voor het indienen van de vertaling.

De waard runde niet alleen een herberg. Hij verzorgde ook de daar ondergebrachte voorspanpaarden en had een kleine smederij en werkplaats. Toen we aankwamen, bekeek hij de schade en schatte de reparatietijd en kosten. Hans had op een langere tijd en hogere kosten gerekend. Zodoende stemde hij meteen, blij, in. Hij ging meteen de herberg binnen, ik wou bij het repareren toekijken, want ik had zoiets nog nooit gezien. Met een spitse tang trok de waard de zes nagels uit de radkrans, en met één hamerslag viel het rad uit elkaar. Als ik niet snel aan de kant was gesprongen, was de ijzeren hoepel op mijn voeten gevallen. De waard legde de hoepel meteen in het vuur, dat in de smidse glom. Ik vroeg hem waarom dat zo gedaan werd. Hij bromde slechts, dat ik dat later wel zou zien. Nadat hij de gebroken spaken verwijderd had, ging hij naar een aangrenzende kamer, waar een groot aantal spaken van verschillende lengtes en diktes aan de wand hingen. Hij vergeleek ze steeds weer en uiteindelijk haalde hij er dan drie uit, die slechts een beetje bijgewerkt hoefden te worden. Hij spande ze in zijn houtsnijbank en begon ze naar het voorbeeld van de oude spaken na te maken. De spanen van het droge eikenhout vlogen in het rond, en ik bewonderde de rust en zekerheid waarmee de waard zijn werk verichtte. De nieuwe spaken pasten zo precies in het rad, dat ze er met krachtige hamerslagen in gedreven moesten worden. Daarna haalde de waard de verhitte ijzeren hoepel uit de smederij en schoof hem makkelijk over het houten rad. Nu was het me duidelijk, na het afkoelen zou de hoepel weer vast om het wiel zitten. Nog zes nieuwe nagels en het rad was klaar.

Ik ging Hans uit de herberg halen. Deze stond er op dat ik voor de terugmars nog iets zou drinken. Ten slotte stelde hij voor, dat ik simpelweg  in de herberg op hen zou wachten, zij zouden over ongeveer twee uur met de wagen arriveren. Ik had niet veel zin in de brandende zon weer de hele weg terug te lopen, en stemde maar al te graag toe.